1
00:00:06,813 --> 00:00:10,363
Kendinizin ve tanıdıklarınızın,
herhangi bir anda,

2
00:00:10,363 --> 00:00:14,503
hiçbir uyarı yapılmaksızın, sadece
bir düğmeye basılarak yok edilebileceği

3
00:00:14,503 --> 00:00:17,253
bir dünya hayal etmek zor değil.

4
00:00:17,253 --> 00:00:21,115
Bu, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra,
şimdi Soğuk Savaş olarak bilinen

5
00:00:21,115 --> 00:00:22,843
45 yıllık dönemde

6
00:00:22,843 --> 00:00:25,275
milyonlarca insan için bir gerçeklikti.

7
00:00:25,275 --> 00:00:29,124
ABD ve Sovyetler Birliği, Dünya genelinde
birbirine meydan okurken, iki taraf da

8
00:00:29,124 --> 00:00:33,874
karşı tarafın kendisini yok edebilecek
nükleer silaha sahip olduğunu biliyordu.

9
00:00:33,874 --> 00:00:37,486
Ve felaket hiçbir zaman 13 gün süren
Küba Füze Krizi kadar

10
00:00:37,486 --> 00:00:40,125
yakın olmamıştı.

11
00:00:40,125 --> 00:00:46,586
ABD'nin 1961'de Küba'da yeni komünist
hükûmeti devirme girişimi başarısız oldu.

12
00:00:46,586 --> 00:00:49,704
Domuzlar Körfezi olarak bilinen
bu başarısız girişim

13
00:00:49,704 --> 00:00:53,495
Küba'yı Sovyetler Birliği'nden
yardım istemeye itti.

14
00:00:53,495 --> 00:00:57,237
Sovyet lider Nikita Kruşçev Küba'ya
gizlice yerleştirdiği nükleer füzeler ile

15
00:00:57,237 --> 00:01:00,255
sadece adayı korumaktan değil,

16
00:01:00,255 --> 00:01:02,004
aynı zamanda İtalya ve Türkiye'deki

17
00:01:02,004 --> 00:01:07,485
ABD füzelerinin yarattığı tehdide
karşılık vermekten de memnundu.

18
00:01:07,485 --> 00:01:10,165
ABD istihbaratı bu planı fark edene kadar,

19
00:01:10,165 --> 00:01:14,086
füzeleri inşa etmek için gerekli
malzemeler çoktan yerleştirilmişti.

20
00:01:14,086 --> 00:01:17,985
16 Ekim 1962'de gerçekleşen
olağanüstü toplantıda,

21
00:01:17,985 --> 00:01:21,545
askeri danışmanlar ısrarla füze
mevzilerine hava saldırısı düzenlenmesini

22
00:01:21,545 --> 00:01:24,036
ve adanın işgalini tavsiye ettiler.

23
00:01:24,036 --> 00:01:27,495
Ancak Başkan John F. Kennedy daha
tedbirli bir yaklaşımı tercih etti.

24
00:01:27,495 --> 00:01:30,546
22 Ekim'de, ABD donanmasının
Küba'ye gelen tüm sevkiyatları

25
00:01:30,546 --> 00:01:33,995
engelleyeceğini açıkladı.

26
00:01:33,995 --> 00:01:35,427
Yalnız bir sorun vardı:

27
00:01:35,427 --> 00:01:39,436
Deniz ablukası savaş sebebi
olarak görülüyordu.

28
00:01:39,436 --> 00:01:42,086
Her ne kadar Başkan bunun
temel ihtiyaçları engellemeyen

29
00:01:42,086 --> 00:01:44,027
bir karantina olduğunu söylese de,

30
00:01:44,027 --> 00:01:47,487
Sovyetler Birliği bu ayrımı
hoş karşılamadı.

31
00:01:47,487 --> 00:01:49,808
Kruşçev, Kennedy'ye
gönderdiği öfke dolu mektupta

32
00:01:49,808 --> 00:01:53,297
"Uluslararası sular ve hava sahasını
kullanma özgürlüğünün ihlali,

33
00:01:53,297 --> 00:01:56,677
insanlığı bir nükleer füze savaşı

34
00:01:56,677 --> 00:02:02,637
uçurumuna iten
saldırgan bir fiildir.", yazdı.

35
00:02:02,637 --> 00:02:07,217
Böylece Soğuk Savaş'ın en gergin
altı günü birbirini takip etti.

36
00:02:07,217 --> 00:02:09,646
ABD füzelerin kaldırılmasını
talep ederken,

37
00:02:09,646 --> 00:02:13,627
Küba ve Sovyetler Birliği füzelerin sadece
savunma amaçlı olduğunda ısrar etti.

38
00:02:13,627 --> 00:02:16,758
Silahlar donatılmaya devam ettikçe de,

39
00:02:16,758 --> 00:02:20,178
ABD olası bir işgal için
hazırlık yapıyordu.

40
00:02:20,178 --> 00:02:24,438
27 Ekim'de, Binbaşı Rudolph Anderson
tarafından kullanılan bir casus uçağı

41
00:02:24,438 --> 00:02:27,299
bir Sovyet füzesi tarafından düşürüldü.

42
00:02:27,299 --> 00:02:32,427
Aynı gün, nükleer silahlı bir Sovyet
denizaltısı, yukarı çık sinyali vermeye

43
00:02:32,427 --> 00:02:36,938
çalışan bir ABD gemisinden gelen küçük
bir su altı bombası tarafından vuruldu.

44
00:02:36,938 --> 00:02:40,568
Denizaltındaki komutanlar, yüzey ile
iletişim için çok derinde olduklarından,

45
00:02:40,568 --> 00:02:45,759
savaşın başladığını düşündüler ve nükleer
bir torpido fırlatmaya hazırlandılar.

46
00:02:45,759 --> 00:02:49,698
Bu karar üç subay tarafından
oybirliği ile alınmalıydı.

47
00:02:49,698 --> 00:02:53,578
Kaptan ve siyasi komiser
fırlatmaya izin verdiler

48
00:02:53,578 --> 00:02:58,069
ancak ikinci komutan
Vasili Arkhipov izin vermedi.

49
00:02:58,069 --> 00:03:01,771
Onun kararı günü
ve belki de Dünya'yı kurtardı.

50
00:03:01,771 --> 00:03:03,950
Ancak kriz henüz sona ermemişti.

51
00:03:03,950 --> 00:03:05,610
Tarihte ilk kez,

52
00:03:05,610 --> 00:03:08,903
ABD ordusu savunma hazırlık
seviyesini DEFCON 2'ye,

53
00:03:08,903 --> 00:03:12,839
yani nükleer savaşın bir
seviye altına yükseltti.

54
00:03:12,839 --> 00:03:15,230
Fırlatılmaya hazır yüzlerce
nükleer füze ile,

55
00:03:15,230 --> 00:03:20,199
mecazi Kıyamet Günü Saati de
gece yarısına bir dakika kala durmuştu.

56
00:03:20,199 --> 00:03:22,278
Ancak diplomasi devam etti.

57
00:03:22,278 --> 00:03:25,363
Washington'da, Adalet Bakanı
Robert Kennedy gizlice

58
00:03:25,363 --> 00:03:29,859
Sovyet Büyükelçi Anatoly
Dobrynin ile görüştü.

59
00:03:29,859 --> 00:03:33,720
Yoğun müzakereden sonra,
ortaya şöyle bir plan çıktı.

60
00:03:33,720 --> 00:03:36,839
ABD, Türkiye ve İtalya'daki
füzelerini kaldıracak

61
00:03:36,839 --> 00:03:38,900
ve Küba'yı asla işgal etmeme
sözü verecekti,

62
00:03:38,900 --> 00:03:43,649
bunun karşılığında da Sovyetler BM
denetiminde Küba'dan çekilecekti.

63
00:03:43,649 --> 00:03:45,637
Toplantı biter bitmez,

64
00:03:45,637 --> 00:03:48,982
Dobrynin Moskova'ya bir telgraf
göndererek, kaybedecek zaman olmadığını

65
00:03:48,982 --> 00:03:51,450
ve bu şansı kaçırmamaları
gerektiğini söyledi.

66
00:03:51,450 --> 00:03:53,139
Ertesi sabah saat 9'da Kruşçev'den

67
00:03:53,139 --> 00:03:54,870
Sovyet füzelerinin


68
00:03:54,870 --> 00:03:58,851
Küba'daki yerlerinden kaldırılacağına
dair bir mesaj ulaştı.

69
00:03:58,851 --> 00:04:01,240
Kriz sona ermişti.

70
00:04:01,240 --> 00:04:03,777
Kendi hükûmetleri tarafından

71
00:04:03,777 --> 00:04:06,181
düşmanla pazarlık ettikleri
için eleştirilseler de,

72
00:04:06,181 --> 00:04:09,429
çağdaş tarihi analiz Kennedy ve
Kruşçev'e krizi diplomasi yoluyla

73
00:04:09,429 --> 00:04:14,051
çözme becerilerinden dolayı
büyük bir takdir gösteriyor.

74
00:04:14,051 --> 00:04:17,251
Ancak buradaki rahatsız edici ders,
ufak bir iletişim hatasının veya

75
00:04:17,251 --> 00:04:21,901
bir komutanın saliselik kararının onların
tüm çabalarını engelleyebileceğiydi,

76
00:04:21,901 --> 00:04:27,360
tıpkı Vasili Arkhipov o cesur tercihi
yapmasa olacağı gibi.

77
00:04:27,360 --> 00:04:31,311
Küba Füze Krizi siyasetin, ortaya
çıkaracağı endişe verici güce oranla

78
00:04:31,311 --> 00:04:35,311
ne kadar da kırılgan olduğunu gösterdi.