1
00:00:07,484 --> 00:00:10,461
Bu, iki kadim şehir ile

2
00:00:10,461 --> 00:00:14,071
kendi kaderini belirleyen
ağaçların hikâyesi.

3
00:00:14,071 --> 00:00:20,055
M.Ö. 3000'de Uruk şehri, günümüzdeki
New York City'den daha yoğun nüfuslu idi.

4
00:00:20,237 --> 00:00:23,422
Bu kalabalık başkent,
büyüyen nüfusu beslemek için

5
00:00:23,422 --> 00:00:26,902
sulama sistemlerini sürekli
genişletmek zorundaydı.

6
00:00:26,902 --> 00:00:31,684
2.500 yıl sonra, Sri Lanka'daki
Anuradhapura şehrinin de

7
00:00:31,684 --> 00:00:33,784
benzer bir sorunu vardı.

8
00:00:33,784 --> 00:00:36,246
Onlar da sürekli büyüyorlardı

9
00:00:36,246 --> 00:00:38,549
ve Uruk gibi, onların şehri de

10
00:00:38,549 --> 00:00:42,019
detaylı bir sulama sistemine
aşırı ölçüde muhtaçtı.

11
00:00:42,019 --> 00:00:48,290
Uruk büyüdükçe çiftçiler daha çok ürüne
yer açmak için ağaç kesmeye başladı.

12
00:00:48,290 --> 00:00:51,543
Fakat Anuradhapura şehrinde
ağaçlar kutsaldı.

13
00:00:51,543 --> 00:00:54,843
Onların şehrinde, Bodhi ağacına
bir filiz yerleştirdiler,

14
00:00:54,843 --> 00:00:59,112
bu ağacın altında
Buda bizzat aydınlığa erişti.

15
00:00:59,112 --> 00:01:02,212
Dini hürmet, çiftçilerin
baltalarını yavaşlattı,

16
00:01:02,212 --> 00:01:06,947
hatta kent meydanlarına ilave
ağaçlar dikmeye bile yol açtı.

17
00:01:06,947 --> 00:01:10,146
Başlangıçta, Uruk şehrinin
ilerlemesi oldukça işe yaradı.

18
00:01:10,146 --> 00:01:13,326
Fakat su kaynaklarını
filtre edecek ağaçlar olmayınca,

19
00:01:13,326 --> 00:01:16,706
Uruk'un sulama sistemi kirlendi.

20
00:01:16,706 --> 00:01:19,556
Buharlaşan su, tuz birikimine yol açtı,

21
00:01:19,556 --> 00:01:23,080
bu da toprağı tarım yapmak için
çok tuzlu hale getirdi.

22
00:01:23,080 --> 00:01:26,130
Buna karşılık, Anuradhapura şehrinin
sulama sistemi,

23
00:01:26,130 --> 00:01:29,890
etrafındaki orman ile uyum içinde
çalışmaya göre tasarlanmıştı.

24
00:01:29,890 --> 00:01:34,120
Onların şehri nihayetinde, Uruk nüfusunun
iki katından daha fazla büyüdü,

25
00:01:34,120 --> 00:01:37,553
bugün hâlâ, Anuradhapura şehri

26
00:01:37,553 --> 00:01:40,853
2 bin yıldan daha önce dikilmiş
ağacın bakımını yapıyor.

27
00:01:40,853 --> 00:01:45,318
Doğanın bizim kentsel alanlarımızla
bağının olmadığını düşünebiliriz

28
00:01:45,318 --> 00:01:49,644
fakat ağaçlar başarılı şehirlerin
daima önemli bir parçası olmuşlardır.

29
00:01:49,644 --> 00:01:53,722
Ağaçlar, yağmur suyunu atmosfere
yeniden salıvermeden önce,

30
00:01:53,722 --> 00:01:56,782
suyun akışını emerek
doğal bir sünger gibi işlev görürler.

31
00:01:56,782 --> 00:02:01,742
Köklerindeki zarlar, toprağın suyu
tutmasını sağlayıp toksinleri süzerek

32
00:02:01,742 --> 00:02:03,821
çamur kaymasını önlerler.

33
00:02:03,821 --> 00:02:05,669
Kökler, yağmur suyu drenajına

34
00:02:05,669 --> 00:02:09,598
ve su dağıtım şebekelerine olan
ihtiyacı düşürüp seli de önlerler.

35
00:02:09,598 --> 00:02:11,091
Gözenekli yaprakları,

36
00:02:11,091 --> 00:02:14,924
karbona ve diğer kirletici maddelere
set çekerek havayı temizler,

37
00:02:14,924 --> 00:02:18,351
bu da, iklim değişikliğine karşı
onları elzem kılar.

38
00:02:18,351 --> 00:02:23,026
İnsanlık, ağaçla ilgili bu faydaları
yüzyıllardır ortaya çıkarıyor.

39
00:02:23,026 --> 00:02:27,132
Fakat ağaçlar, sadece bir şehrin
altyapısının sağlığı için önemli değiller,

40
00:02:27,132 --> 00:02:30,602
vatandaşların sağlığında da
hayati rol oynuyorlar.

41
00:02:30,602 --> 00:02:36,225
1870'lerde Manhattan'da, adanın dışındaki
parklarda birkaç ağaç vardı.

42
00:02:36,225 --> 00:02:38,215
Ağaçlar olmadan sağlanamayan gölgeyle,

43
00:02:38,215 --> 00:02:42,311
binalar, yazın ölümcül sıcak hava 
dalgaları boyunca,

44
00:02:42,311 --> 00:02:44,630
dokuz kat daha fazla
güneş radyasyonu emdiler.

45
00:02:44,630 --> 00:02:47,780
Dönemin zayıf
sağlık hizmetleriyle birlikte,

46
00:02:47,780 --> 00:02:53,229
bunaltıcı sıcaklık, şehri kolera gibi
bakteri yuvalarına dönüştürdü.

47
00:02:53,229 --> 00:02:57,943
Günümüzün Hong Kong'unda,
uzun gökdelenler ve yeraltı altyapıları,

48
00:02:57,943 --> 00:03:00,343
ağaçların büyümesini güçleştiriyor.

49
00:03:00,343 --> 00:03:04,223
Bu durum, şehrin tehlike altında olan
zayıf hava kalitesine de etki ediyor,

50
00:03:04,223 --> 00:03:07,903
bu da, bronşite ve akciğer işlevinde
azalmalara yol açıyor.

51
00:03:07,903 --> 00:03:10,213
Ağaçlar ruh sağlığımızı da etkiliyor.

52
00:03:10,213 --> 00:03:13,652
Araştırma gösteriyor ki,
yeşil ağaç yapraklarının varlığı

53
00:03:13,652 --> 00:03:17,910
dikkat sürelerini arttırıyor
ve stres seviyelerini azaltıyor.

54
00:03:17,910 --> 00:03:20,136
Araştırma ayrıca şunu bile gösteriyor ki,

55
00:03:20,136 --> 00:03:22,816
tuğla duvarları gören
yerlerde yatan hastalar,

56
00:03:22,816 --> 00:03:26,056
ağaçları gören yerlerde
yatanlardan daha yavaş iyileşiyor.

57
00:03:26,056 --> 00:03:29,452
Neyse ki, birçok şehrin
böyle manzaraları var --

58
00:03:29,452 --> 00:03:30,902
ve bu bir tesadüf değil.

59
00:03:30,902 --> 00:03:32,765
Daha 18. yüzyılda,

60
00:03:32,765 --> 00:03:37,339
şehir planlamacıları, kentsel alanlardaki
ağaçların önemini benimsemeye başladılar.

61
00:03:37,339 --> 00:03:40,920
1733'te Albay James Oglethorpe,
hiçbir mahallenin bir parka uzaklığının

62
00:03:40,920 --> 00:03:44,970
iki dakikalık yürüyüş mesafesinden
daha fazla olmamasını sağlama almak için

63
00:03:44,970 --> 00:03:48,334
Georgia eyaletindeki
Savannah kentinin planlamasını yaptı.

64
00:03:48,334 --> 00:03:52,449
İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra, Kopenhag,
her biri bir park arasına sıkıştırılmış

65
00:03:52,449 --> 00:03:56,686
beş ana cadde boyunca uygulanmak üzere
tamamen yeni bir kalkınma direktifi verdi.

66
00:03:56,686 --> 00:03:58,849
Bu düzen, şehrin kirliliğe
ve doğal afetlere

67
00:03:58,849 --> 00:04:01,272
karşı olan esnekliğini arttırdı.

68
00:04:01,272 --> 00:04:04,403
Kentsel alanlardaki ağaçlar,
yalnızca insanlara fayda sağlamıyor.

69
00:04:04,403 --> 00:04:08,421
Portland - Forest Park, çeşitli yerel
bitkilere ev sahipliği yaparak

70
00:04:08,421 --> 00:04:11,271
bölgenin biyoçeşitliliğini koruyor.

71
00:04:11,271 --> 00:04:16,237
Orada, 112 kuş türü
ve 62 memeli türü bulunuyor.

72
00:04:16,237 --> 00:04:20,007
Hiçbir şehir ağaçlara
Singapur kadar çok bağlı değil.

73
00:04:20,007 --> 00:04:26,353
1967'den beri, Singapur hükûmeti
1,2 milyondan fazla ağaç dikti,

74
00:04:26,353 --> 00:04:29,070
bunların içinde, süper ağaçlar denen

75
00:04:29,070 --> 00:04:32,070
50 metre uzunluğundaki
dikey bahçeler de var.

76
00:04:32,070 --> 00:04:36,070
Bu yapılar, güneş enerjisi
ve birikmiş yağmur suyu yoluyla,

77
00:04:36,070 --> 00:04:39,180
kendilerini ve yakınlarındaki
seraları ayakta tutuyorlar.

78
00:04:39,180 --> 00:04:42,479
Ağaçlar ve bitki örtüsü, şu anda
Singapur'un büyük kara parçasının

79
00:04:42,479 --> 00:04:44,129
%50'sinden fazlasını kaplıyor,

80
00:04:44,129 --> 00:04:46,259
böylece, havalandırma ihtiyacını düşürüyor

81
00:04:46,259 --> 00:04:49,409
ve toplu taşımada
düşük kirliliği teşvik ediyor.

82
00:04:49,409 --> 00:04:55,331
2050’de, dünyanın %65’inden fazlasının
şehirlerde yaşayacağı öngörülüyor.

83
00:04:55,331 --> 00:04:58,968
Şehir planlamacıları, doğa dostu
altyapılar oluşturabilirler

84
00:04:58,968 --> 00:05:01,718
fakat bu durum, ormanları
insanların evi yapmak yerine,

85
00:05:01,718 --> 00:05:03,338
doğanın evi haline getirmek için

86
00:05:03,338 --> 00:05:05,460
kentsel ormanlarda
yaşayan insanlara bağlı.