W połowie XVI wieku
Włosi zachwycali się śpiewakami
o rejestrach głosu
wcześniej nie do pomyślenia
u dorosłych mężczyzn.
Cena tej umiejętności była wysoka.
Żeby nie dopuścić do mutacji głosu,
śpiewaków kastrowano
przed okresem dojrzewania,
by powstrzymać zmiany hormonalne
obniżające głos.
Czyste, anielskie głosy kastratów
były znane w całej Europie
póki w roku 1800 nie zakazano
okrutnego zabiegu, któremu się poddawali.
Chociaż zatrzymanie mutacji głosu
daje nadzwyczajną skalę głosu,
również dojrzałe głosy
mają zaskakujące możliwości.
Z wiekiem ciało przechodzi
dwie duże zmiany mające wpływ na głos.
Jak dokładnie działa krtań
i co powoduje zmiany głosu?
Unikalny dla każdego głos
jest efektem działania wielu zmiennych.
Głównie determinuje go wiek
i zdrowie strun głosowych
oraz wielkość krtani.
Krtań jest zbudowana z mięśni i chrząstek,
które wprawiają w ruch struny głosowe
obecnie również nazywane
fałdami głosowymi.
Naciągnięte między tarczycą
a chrząstką nalewkowatą
dwa elastyczne mięśnie
tworzą elastyczną kurtynę,
która otwiera się i zamyka
w poprzek tchawicy,
tuby, którą przechodzi powietrze.
Fałdy oddalone są od siebie,
podczas oddychania,
jednak podczas mówienia - zamykają się.
Powietrze z płuc
napiera na zamknięte fałdy,
rozchylając je i wprawiając w wibracje
produkujące dźwięk.
Gra na instrumencie
wymaga świadomego skupienia,
ale przy mówieniu
zmieniamy dźwięki bez wysiłku.
Wypychając powietrze szybciej lub wolniej,
zmieniamy częstotliwość
oraz amplitudę wibracji,
które przekładają się na ton
i natężenie głosu.
Szybkie, niewielkie wibracje
słychać jako wysokie, ciche tony.
Powolne, duże wibracje
- jako głębokie, głośne dudnienie.
Dzięki mięśniom krtani
znajdującym się między chrząstkami
można rozciągać i wyginać fałdy głosowe
tak, by instynktowne grać
na naszym wewnętrznym instrumencie.
Ten proces się powtarza od pierwszych
do ostatnich wypowiedzianych słów.
Jednak krtań starzeje się razem z nami.
W okresie pokwitania następuje
pierwsza duża zmiana
pogłębiająca brzmienie głosu.
Dzieje się tak, kiedy krtań rośnie,
rozciągając fałdy głosowe i dając im
więcej miejsca na wibrowanie.
Dłuższe fałdy głosowe wibrują wolniej
i z większym wychyleniem,
co skutkuje niższym tonem głosu.
Zmiana ta jest bardzo widoczna u mężczyzn,
u których wysoki poziom testosteronu
prowadzi do załamań głosu,
potem do jego obniżenia,
a wreszcie rozrostu krtani,
zwanej jabłkiem Adama.
Kolejna zmiana głosu podczas pokwitania
występuje, gdy jednorodna tkanka
pokrywająca fałdy głosowe
przekształca się w trzy odrębne warstwy:
mięsień głosowy,
warstwę sztywnego kolagenu
owiniętą rozciągliwym włóknem elastynowym
i zewnętrzną warstwę błony śluzowej.
Warstwy te dodają niuansów
i pogłębiają głos,
nadając mu charakterystyczną barwę
różną od tej sprzed dojrzewania.
Po tym okresie głosy większości ludzi
pozostają bez wyraźnych zmian
do około 50 roku życia.
Ale każdy używa głosu inaczej.
Wszyscy natomiast doświadczamy
symptomów starzenia się krtani
zwanych prezbifonią.
Najpierw kolagen fałdów sztywnieje,
a otaczające go elastynowe włókna
zanikają i rozkładają się.
Zmiany elastyczności przyczyniają się
do pogłębienia barwy głosu.
Dla osób doświadczających zmian
hormonalnych związanych z menopauzą
przeciwwagą do wysokiej barwy głosu
są spuchnięte fałdy głosowe.
Ich masa spowalnia wibrowanie skutkując
obniżeniem barwy głosu.
Wszystko to się komplikuje
przez spadek liczby zdrowych
zakończeń nerwu krtaniowego,
co utrudnia kontrolę nad mięśniami krtani,
skutkując szorstką barwą głosu.
Zmiany anatomiczne
to tylko część czynników
mających wpływ na głos.
Dobrze utrzymana krtań
jest świetnie nastrojonym instrumentem
zdolnym do arii operowych,
nastrojowych monologów
i poruszających przemówień.