[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.71,0:00:08.48,Default,,0000,0000,0000,,W połowie XVI wieku\N
Dialogue: 0,0:00:08.48,0:00:11.67,Default,,0000,0000,0000,,Włosi zachwycali się śpiewakami
Dialogue: 0,0:00:11.67,0:00:14.14,Default,,0000,0000,0000,,o rejestrach głosu
Dialogue: 0,0:00:14.14,0:00:17.19,Default,,0000,0000,0000,,wcześniej nie do pomyślenia\Nu dorosłych mężczyzn.
Dialogue: 0,0:00:17.19,0:00:19.96,Default,,0000,0000,0000,,Cena tej umiejętności była wysoka.
Dialogue: 0,0:00:19.96,0:00:22.04,Default,,0000,0000,0000,,Żeby nie dopuścić do mutacji głosu,
Dialogue: 0,0:00:22.04,0:00:25.10,Default,,0000,0000,0000,,śpiewaków kastrowano\Nprzed okresem dojrzewania,
Dialogue: 0,0:00:25.10,0:00:28.83,Default,,0000,0000,0000,,by powstrzymać zmiany hormonalne\Nobniżające głos.
Dialogue: 0,0:00:28.83,0:00:33.79,Default,,0000,0000,0000,,Czyste, anielskie głosy kastratów\Nbyły znane w całej Europie
Dialogue: 0,0:00:33.79,0:00:39.28,Default,,0000,0000,0000,,póki w roku 1800 nie zakazano\Nokrutnego zabiegu, któremu się poddawali.
Dialogue: 0,0:00:39.28,0:00:43.48,Default,,0000,0000,0000,,Chociaż zatrzymanie mutacji głosu\Ndaje nadzwyczajną skalę głosu,
Dialogue: 0,0:00:43.48,0:00:48.35,Default,,0000,0000,0000,,również dojrzałe głosy\Nmają zaskakujące możliwości.
Dialogue: 0,0:00:48.35,0:00:54.73,Default,,0000,0000,0000,,Z wiekiem ciało przechodzi\Ndwie duże zmiany mające wpływ na głos.
Dialogue: 0,0:00:54.73,0:01:00.53,Default,,0000,0000,0000,,Jak dokładnie działa krtań\Ni co powoduje zmiany głosu?
Dialogue: 0,0:01:00.53,0:01:05.59,Default,,0000,0000,0000,,Unikalny dla każdego głos\Njest efektem działania wielu zmiennych.
Dialogue: 0,0:01:05.59,0:01:09.63,Default,,0000,0000,0000,,Głównie determinuje go wiek\Ni zdrowie strun głosowych
Dialogue: 0,0:01:09.63,0:01:12.23,Default,,0000,0000,0000,,oraz wielkość krtani.
Dialogue: 0,0:01:12.23,0:01:16.24,Default,,0000,0000,0000,,Krtań jest zbudowana z mięśni i chrząstek,
Dialogue: 0,0:01:16.24,0:01:18.86,Default,,0000,0000,0000,,które wprawiają w ruch struny głosowe
Dialogue: 0,0:01:18.86,0:01:22.50,Default,,0000,0000,0000,,obecnie również nazywane\Nfałdami głosowymi.
Dialogue: 0,0:01:22.50,0:01:25.86,Default,,0000,0000,0000,,Naciągnięte między tarczycą \Na chrząstką nalewkowatą
Dialogue: 0,0:01:25.86,0:01:28.66,Default,,0000,0000,0000,,dwa elastyczne mięśnie\Ntworzą elastyczną kurtynę,
Dialogue: 0,0:01:28.66,0:01:31.54,Default,,0000,0000,0000,,która otwiera się i zamyka\Nw poprzek tchawicy,
Dialogue: 0,0:01:31.54,0:01:34.28,Default,,0000,0000,0000,,tuby, którą przechodzi powietrze.
Dialogue: 0,0:01:34.28,0:01:36.74,Default,,0000,0000,0000,,Fałdy oddalone są od siebie,\Npodczas oddychania,
Dialogue: 0,0:01:36.74,0:01:39.14,Default,,0000,0000,0000,,jednak podczas mówienia - zamykają się.
Dialogue: 0,0:01:39.14,0:01:42.50,Default,,0000,0000,0000,,Powietrze z płuc\Nnapiera na zamknięte fałdy,
Dialogue: 0,0:01:42.50,0:01:46.48,Default,,0000,0000,0000,,rozchylając je i wprawiając w wibracje\Nprodukujące dźwięk.
Dialogue: 0,0:01:46.48,0:01:50.28,Default,,0000,0000,0000,,Gra na instrumencie\Nwymaga świadomego skupienia,
Dialogue: 0,0:01:50.28,0:01:53.37,Default,,0000,0000,0000,,ale przy mówieniu\Nzmieniamy dźwięki bez wysiłku.
Dialogue: 0,0:01:53.37,0:01:55.58,Default,,0000,0000,0000,,Wypychając powietrze szybciej lub wolniej,
Dialogue: 0,0:01:55.58,0:01:58.92,Default,,0000,0000,0000,,zmieniamy częstotliwość\Noraz amplitudę wibracji,\N
Dialogue: 0,0:01:58.92,0:02:03.07,Default,,0000,0000,0000,,które przekładają się na ton\Ni natężenie głosu.
Dialogue: 0,0:02:03.07,0:02:07.60,Default,,0000,0000,0000,,Szybkie, niewielkie wibracje\Nsłychać jako wysokie, ciche tony.
Dialogue: 0,0:02:07.60,0:02:12.74,Default,,0000,0000,0000,,Powolne, duże wibracje\N- jako głębokie, głośne dudnienie.
Dialogue: 0,0:02:12.74,0:02:16.34,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki mięśniom krtani\Nznajdującym się między chrząstkami
Dialogue: 0,0:02:16.34,0:02:19.10,Default,,0000,0000,0000,,można rozciągać i wyginać fałdy głosowe
Dialogue: 0,0:02:19.10,0:02:22.64,Default,,0000,0000,0000,,tak, by instynktowne grać\Nna naszym wewnętrznym instrumencie.
Dialogue: 0,0:02:22.64,0:02:26.48,Default,,0000,0000,0000,,Ten proces się powtarza od pierwszych\Ndo ostatnich wypowiedzianych słów.
Dialogue: 0,0:02:26.48,0:02:29.47,Default,,0000,0000,0000,,Jednak krtań starzeje się razem z nami.
Dialogue: 0,0:02:29.47,0:02:32.78,Default,,0000,0000,0000,,W okresie pokwitania następuje\Npierwsza duża zmiana
Dialogue: 0,0:02:32.78,0:02:35.48,Default,,0000,0000,0000,,pogłębiająca brzmienie głosu.
Dialogue: 0,0:02:35.48,0:02:38.66,Default,,0000,0000,0000,,Dzieje się tak, kiedy krtań rośnie,
Dialogue: 0,0:02:38.66,0:02:43.56,Default,,0000,0000,0000,,rozciągając fałdy głosowe i dając im\Nwięcej miejsca na wibrowanie.
Dialogue: 0,0:02:43.56,0:02:47.44,Default,,0000,0000,0000,,Dłuższe fałdy głosowe wibrują wolniej\Ni z większym wychyleniem,
Dialogue: 0,0:02:47.44,0:02:50.65,Default,,0000,0000,0000,,co skutkuje niższym tonem głosu.
Dialogue: 0,0:02:50.65,0:02:53.31,Default,,0000,0000,0000,,Zmiana ta jest bardzo widoczna u mężczyzn,
Dialogue: 0,0:02:53.31,0:02:57.05,Default,,0000,0000,0000,,u których wysoki poziom testosteronu\Nprowadzi do załamań głosu,
Dialogue: 0,0:02:57.05,0:03:00.17,Default,,0000,0000,0000,,potem do jego obniżenia,
Dialogue: 0,0:03:00.17,0:03:04.26,Default,,0000,0000,0000,,a wreszcie rozrostu krtani,\Nzwanej jabłkiem Adama.
Dialogue: 0,0:03:04.26,0:03:06.79,Default,,0000,0000,0000,,Kolejna zmiana głosu podczas pokwitania
Dialogue: 0,0:03:06.79,0:03:09.71,Default,,0000,0000,0000,,występuje, gdy jednorodna tkanka\Npokrywająca fałdy głosowe
Dialogue: 0,0:03:09.71,0:03:13.62,Default,,0000,0000,0000,,przekształca się w trzy odrębne warstwy:
Dialogue: 0,0:03:13.62,0:03:15.12,Default,,0000,0000,0000,,mięsień głosowy,
Dialogue: 0,0:03:15.12,0:03:19.71,Default,,0000,0000,0000,,warstwę sztywnego kolagenu\Nowiniętą rozciągliwym włóknem elastynowym
Dialogue: 0,0:03:19.71,0:03:23.14,Default,,0000,0000,0000,,i zewnętrzną warstwę błony śluzowej.
Dialogue: 0,0:03:23.14,0:03:25.92,Default,,0000,0000,0000,,Warstwy te dodają niuansów\Ni pogłębiają głos,
Dialogue: 0,0:03:25.92,0:03:30.76,Default,,0000,0000,0000,,nadając mu charakterystyczną barwę\Nróżną od tej sprzed dojrzewania.
Dialogue: 0,0:03:30.76,0:03:35.59,Default,,0000,0000,0000,,Po tym okresie głosy większości ludzi\Npozostają bez wyraźnych zmian
Dialogue: 0,0:03:35.59,0:03:37.71,Default,,0000,0000,0000,,do około 50 roku życia.
Dialogue: 0,0:03:37.71,0:03:39.63,Default,,0000,0000,0000,,Ale każdy używa głosu inaczej.
Dialogue: 0,0:03:39.63,0:03:44.29,Default,,0000,0000,0000,,Wszyscy natomiast doświadczamy\Nsymptomów starzenia się krtani
Dialogue: 0,0:03:44.29,0:03:46.02,Default,,0000,0000,0000,,zwanych prezbifonią.
Dialogue: 0,0:03:46.02,0:03:48.100,Default,,0000,0000,0000,,Najpierw kolagen fałdów sztywnieje,
Dialogue: 0,0:03:48.100,0:03:52.72,Default,,0000,0000,0000,,a otaczające go elastynowe włókna\Nzanikają i rozkładają się.
Dialogue: 0,0:03:52.72,0:03:57.81,Default,,0000,0000,0000,,Zmiany elastyczności przyczyniają się\Ndo pogłębienia barwy głosu.
Dialogue: 0,0:03:57.81,0:04:01.22,Default,,0000,0000,0000,,Dla osób doświadczających zmian\Nhormonalnych związanych z menopauzą
Dialogue: 0,0:04:01.22,0:04:06.63,Default,,0000,0000,0000,,przeciwwagą do wysokiej barwy głosu\Nsą spuchnięte fałdy głosowe.
Dialogue: 0,0:04:06.63,0:04:12.78,Default,,0000,0000,0000,,Ich masa spowalnia wibrowanie skutkując\Nobniżeniem barwy głosu.
Dialogue: 0,0:04:12.78,0:04:15.26,Default,,0000,0000,0000,,Wszystko to się komplikuje
Dialogue: 0,0:04:15.26,0:04:18.74,Default,,0000,0000,0000,,przez spadek liczby zdrowych\Nzakończeń nerwu krtaniowego,
Dialogue: 0,0:04:18.74,0:04:23.100,Default,,0000,0000,0000,,co utrudnia kontrolę nad mięśniami krtani,\Nskutkując szorstką barwą głosu.
Dialogue: 0,0:04:23.100,0:04:28.10,Default,,0000,0000,0000,,Zmiany anatomiczne\Nto tylko część czynników
Dialogue: 0,0:04:28.10,0:04:29.74,Default,,0000,0000,0000,,mających wpływ na głos.
Dialogue: 0,0:04:29.74,0:04:31.81,Default,,0000,0000,0000,,Dobrze utrzymana krtań
Dialogue: 0,0:04:31.81,0:04:34.60,Default,,0000,0000,0000,,jest świetnie nastrojonym instrumentem
Dialogue: 0,0:04:34.60,0:04:36.67,Default,,0000,0000,0000,,zdolnym do arii operowych,
Dialogue: 0,0:04:36.67,0:04:38.09,Default,,0000,0000,0000,,nastrojowych monologów
Dialogue: 0,0:04:38.09,0:04:39.63,Default,,0000,0000,0000,,i poruszających przemówień.