WEBVTT

00:00:07.244 --> 00:00:08.882
16. yüzyılın ortalarında,

00:00:08.882 --> 00:00:11.674
İtalyanlar, bir erkek şarkıcının 
inanılmaz aralıklardaki

00:00:11.674 --> 00:00:13.966
ses tonuyla büyülendiler.

00:00:13.966 --> 00:00:17.192
Önceden bunun yetişkin erkekler için 
imkânsız olduğu düşünülüyordu.

00:00:17.192 --> 00:00:19.961
Ancak, bu kabiliyet pahalıya mal olmuştu.

00:00:19.961 --> 00:00:22.045
Seslerinin değişmesini önlemek için,

00:00:22.045 --> 00:00:25.097
bu şarkıcılar seslerini kalınlaştıracak 
hormonal süreçleri

00:00:25.097 --> 00:00:28.670
durdurmak amacıyla ergenlik dönemlerinden
önce hadım edilirler.

00:00:28.830 --> 00:00:33.791
Kastrato olarak bilinen, tiz ve olağanüstü
sesleriyle Avrupa'da tanınıyorlardı,

00:00:33.791 --> 00:00:38.983
ta ki onları yaratan bu zalim prosedür
1800'lü yıllarda yasaklanana kadar.

NOTE Paragraph

00:00:39.283 --> 00:00:43.483
Vokal gelişimi engellemek olağanüstü
bir müzikal çeşitlilik ortaya koysa da,

00:00:43.483 --> 00:00:48.237
doğal olarak gelişen seslerin zaten 
inanılmaz bir çeşitliliği vardır.

00:00:48.347 --> 00:00:54.734
Yaşlandıkça, vücudumuz bu çeşitliliği
keşfeden iki büyük değişiklik geçirir.

00:00:54.734 --> 00:00:57.631
Öyleyse, gırtlağımız 
tam olarak nasıl çalışıyor

00:00:57.631 --> 00:01:00.529
ve konuşmadaki bu değişikliğe
neler sebep oluyor?

NOTE Paragraph

00:01:00.529 --> 00:01:05.586
Bir konuşma sesini özel kılan şey, birçok
anatomik değişkenin sonucu olmasıdır,

00:01:05.586 --> 00:01:10.401
ancak çoğunlukla yaşa, vokal kortların
durumuna ve gırtlak genişliğine

00:01:10.401 --> 00:01:11.957
göre değişmektedir.

00:01:12.227 --> 00:01:16.237
Gırtlak, vokal kortları ya da 
daha bilinen haliyle ses tellerini

00:01:16.237 --> 00:01:18.865
hareket ettiren ve bir arada tutan

00:01:18.865 --> 00:01:22.814
karmaşık bir kas ve kıkırdak sistemidir.

00:01:22.814 --> 00:01:25.857
Tiroid ve aritenoid kıkırdak arasında
dizili bu iki kas,

00:01:25.857 --> 00:01:31.636
boğaz yoluyla hava taşıyan 
trakea borusunda

00:01:31.636 --> 00:01:34.265
açılıp kapanan 
elastik bir perde oluşturur.

00:01:34.575 --> 00:01:36.804
Ses telleri, nefes aldığımızda ayrılırken,

00:01:36.804 --> 00:01:39.136
konuştuğumuzda birbirleriyle çarpışırlar.

00:01:39.136 --> 00:01:42.497
Akciğerlerimiz havayı kapalı 
ses tellerine doğru iter,

00:01:42.497 --> 00:01:46.481
açılmalarını sağlar ve sesin çıkması için
dokuyu titreştirir.

00:01:46.481 --> 00:01:50.279
Bir enstrüman çalmak için gerekli 
olan kasıtlı odaklanmanın aksine,

00:01:50.279 --> 00:01:53.391
konuşurken çaba harcamadan 
ses tonumuz değişir.

00:01:53.491 --> 00:01:55.600
Havayı daha hızlı ya da 
daha yavaş iterek,

00:01:55.600 --> 00:01:58.919
sırasıyla sesimizin perdesini 
ve şiddetini aktaran

00:01:58.919 --> 00:02:03.070
bu titreşimlerin frekansını 
ve genliğini değiştirir.

00:02:03.070 --> 00:02:07.605
Hızlı ve küçük titreşimler, tiz ve alçak
tonlarda ses üretirken,

00:02:07.605 --> 00:02:12.413
yavaş ve büyük titreşimler 
derin ve ağır sesler üretir.

00:02:12.743 --> 00:02:16.339
Son olarak, kıkırdaklar arasındaki 
larenks kasların hareket etmesiyle,

00:02:16.339 --> 00:02:19.104
bu ses telleri iç enstrümanlarımızı

00:02:19.104 --> 00:02:22.514
sezgisel olarak çalmak için 
gerilebilir ve kısalabilir.

NOTE Paragraph

00:02:22.644 --> 00:02:26.483
Bu işlem, ilk sözcüğünüzden son 
sözcüğünüze kadar aynı şekildedir,

00:02:26.483 --> 00:02:29.466
ancak siz yaşlandıkça 
gırtlağınız da yaşlanır.

00:02:29.466 --> 00:02:32.776
Ergenlik döneminde,
sesiniz derinleşmeye başladığında,

00:02:32.776 --> 00:02:35.477
ilk büyük değişiklik de başlamış olur.

00:02:35.477 --> 00:02:38.656
Bu, gırtlağınız hacimce büyüdüğünde,
ses telleri uzayarak

00:02:38.656 --> 00:02:43.556
ve ses tellerini titretmek için 
daha fazla yer açarak gerçekleşir.

00:02:43.556 --> 00:02:47.437
Bu uzun ses tellerinin, temel bir 
ses perdesi ile sonuçlanan

00:02:47.437 --> 00:02:50.649
daha yavaş ve daha geniş aralıklarla
titreşimleri olur.

NOTE Paragraph

00:02:50.649 --> 00:02:53.307
Bu büyüme, yüksek testosteron 
seviyelerinin ilk olarak

00:02:53.307 --> 00:02:57.053
ses çatlaklarına ardından daha 
derinleşen daha gür seslere

00:02:57.053 --> 00:03:00.167
ve Adem elması adı verilen 
laringeal çıkıntılara

00:03:00.167 --> 00:03:04.258
sebep olduğu çoğu erkekte 
özellikle dramatiktir.

NOTE Paragraph

00:03:04.258 --> 00:03:06.793
Ergenlik dönemindeki 
diğer bir vokal gelişme ise,

00:03:06.793 --> 00:03:09.714
homojen dokular, üç ayrı fonksiyonel 
katmana ayrılan

00:03:09.714 --> 00:03:13.625
ses tellerini örttüğünde oluşur:

00:03:13.625 --> 00:03:15.121
merkezi bir kas,

00:03:15.121 --> 00:03:19.713
esnek elastin liflerine sarılmış 
sert bir kolajen tabaka

00:03:19.713 --> 00:03:23.143
ve mukus zarının dış katmanı.

00:03:23.143 --> 00:03:25.924
Bu katmanlar, ergenlik öncesi
ses tonlarından ayıran ayrı

00:03:25.924 --> 00:03:30.763
bir tını oluşturarak nüansa 
ve sese derinlik katıyor.

NOTE Paragraph

00:03:30.763 --> 00:03:35.587
Ergenlikten sonra yaklaşık 50 yıl 
boyunca çoğu insanın sesi

00:03:35.587 --> 00:03:37.713
aşağı yukarı aynı kalmakta.

00:03:37.713 --> 00:03:41.013
Ancak hepimiz sesimizi farklı bir şekilde
kullanıyoruz ve sonunda da

00:03:41.013 --> 00:03:44.440
presbifoni olarak bilinen
gırtlak dokularının yaşlanmasına bağlı

00:03:44.440 --> 00:03:45.928
semptomlara maruz kalırız.

00:03:45.928 --> 00:03:48.997
İlk olarak, ses tellerimizdeki kolajen 
sertleşir,

00:03:48.997 --> 00:03:52.717
sarılmış elastin liflerinde atrofi 
ve çürüme meydana gelir.

00:03:52.717 --> 00:03:57.579
Ancak azalmış bu esneklik, yıpranmış sesin
ses perdesini yükseltir.

00:03:57.809 --> 00:04:01.220
Ancak menopozun hormonal etkilerini
deneyimlemiş olanlarda,

00:04:01.220 --> 00:04:06.634
yüksek ses perdesi, şişmiş ses telleri ile
karşı karşıya gelir ve ağırlaşır.

00:04:06.634 --> 00:04:13.014
Ses tellerinin artan kütlesi, daha derin
sesler üreterek titreşimlerini yavaşlatır.

00:04:13.194 --> 00:04:17.167
Bütün bu semptomlar, daha az sağlıklı 
laringeal sinir uçlarına sahip olmasıyla

00:04:17.167 --> 00:04:18.735
oldukça karmaşıktır.

00:04:18.735 --> 00:04:23.996
Bu da, hassas kas kontrolünü azaltır 
ve hırıltılı ya da kaba bir ses üretir.

NOTE Paragraph

00:04:23.996 --> 00:04:28.186
Sonuçta, bu anatomik değişiklikler
sesinizi etkileyen faktörlerden

00:04:28.186 --> 00:04:30.072
sadece birkaçıdır.

00:04:30.072 --> 00:04:31.911
Ancak, iyi tarafından bakacak olursak

00:04:31.911 --> 00:04:34.136
gırtlağınız operatif arias 
kabiliyetine sahip,

00:04:34.136 --> 00:04:35.669
değişken monologlar

00:04:35.669 --> 00:04:36.821
ve coşkulu konuşmalarla

00:04:36.821 --> 00:04:39.866
çok iyi bir biçimde akort edilmiş
bir enstrümandır.