1
00:00:00,000 --> 00:00:04,776
(piano ifa edir)

2
00:00:04,776 --> 00:00:08,780
Qarşımızda 1962-ci ildə Müasir İncəsənət Muzeyində

3
00:00:08,780 --> 00:00:12,167
Endi Uorholun "Kambl Sup Kans"

4
00:00:12,167 --> 00:00:13,786
seriyasından tək rəsmlərdən biridir.

5
00:00:13,786 --> 00:00:16,721
Müasir incəsənətlə bağlı ortaya çıxan həqiqətən

6
00:00:16,721 --> 00:00:21,058
vacib suallardan biri də budur ki, niyə məhz bu sənət?

7
00:00:21,058 --> 00:00:24,963
Məndən bu barədə soruşanda beynimdə çox şeylər yaranır.

8
00:00:24,963 --> 00:00:28,365
Bu, həqiqətən də məndə bir növ hisslər oyadır,

9
00:00:28,365 --> 00:00:30,418
ona görə də "Bəli" deməyə meylliyəm, amma orada

10
00:00:30,418 --> 00:00:32,750
çoxlu başqa şeylər də var ki, əgər bunu muzeydə yox,

11
00:00:32,750 --> 00:00:35,168
Kampls Sop-un marketinq şöbəsində görsəydiniz,

12
00:00:35,168 --> 00:00:37,074
buna fərqli baxardınız?

13
00:00:37,074 --> 00:00:38,976
Çünki o zaman reklam olur.
Bəli.

14
00:00:38,976 --> 00:00:41,418
Ancaq muzey kontekstində və ya Andi Uorholun studiyası

15
00:00:41,418 --> 00:00:44,881
kontekstində bu, tam olaraq reklam deyil, elə deyilmi?

16
00:00:44,881 --> 00:00:47,552
Hətta eyni şey olsa belə.
Bəli.

17
00:00:47,552 --> 00:00:50,335
Və ideya ondan ibarətdir ki, onu muzeyə qoymaqla

18
00:00:50,335 --> 00:00:52,290
biz ona başqa cür baxmağı təklif edirik.

19
00:00:52,290 --> 00:00:54,752
Düzdür, o, həqiqətən onun yerini dəyişir,

20
00:00:54,752 --> 00:00:57,835
mənasını dəyişdirir, transformasiya edir

21
00:00:57,835 --> 00:01:00,399
və bu, həqiqətən də, müasir incəsənətin mərkəzi ideyalarından biridir ki,

22
00:01:00,399 --> 00:01:03,133
siz texniki bacarıqlara əsaslanmayan bir şeyi

23
00:01:03,133 --> 00:01:05,870
qəbul edə bilərsiniz, çünki onun gözəl şəkildə

24
00:01:05,870 --> 00:01:10,419
işlənib hazırlandığını söyləyə bilməzsiniz.
Doğrudur.


25
00:01:10,419 --> 00:01:11,419
Ancaq bu, onun yerini dəyişir və bizi bu barədə başqa cür düşünməyə vadar edir.

26
00:01:11,419 --> 00:01:14,611
Məncə, hər kəsin şkafında gördüyünüz çox sıradan bir şeyi götürməsi

27
00:01:14,611 --> 00:01:19,116
və onu diqqət mərkəzinə çevirməsi,

28
00:01:19,116 --> 00:01:23,620
o şeyə diqqət yetirməyiniz onun ləyaqətidir.

29
00:01:23,620 --> 00:01:26,690
Düşünürəm ki, bu, tam olaraq doğrudur və məncə,

30
00:01:26,690 --> 00:01:31,028
o, bunu kifayət qədər adi olan bir mövzu ilə əlaqədar edir.

31
00:01:31,028 --> 00:01:34,365
Mən böyük ustadların təsviri sənətindən çox uzaq olan

32
00:01:34,365 --> 00:01:38,870
ucuz reklam sənətini nəzərdə tuturam və burada bir qutu şorba qədər adi bir şeyə

33
00:01:38,870 --> 00:01:44,309
və hətta toyuq qaymağına diqqət yetirmək lazımdır, elə deyilmi? (Gülür.)

34
00:01:44,309 --> 00:01:47,893
Demək olar ki, o bunu 50 il əvvəl etsəydi,

35
00:01:47,893 --> 00:01:49,780
insanlar bu oğlanı şarlatan hesab edərdilər

36
00:01:49,780 --> 00:01:52,613
və indi bunu etsəydi, onun sadəcə orijinal olmadığını düşünərdilər və...

37
00:01:52,613 --> 00:01:57,411
Sadəcə, insanların təsadüfən bunun sənət olduğuna qərar verdiyi vaxt idi.

38
00:01:57,411 --> 00:01:59,021
Bunun doğru olduğunu düşünürəm.

39
00:01:59,021 --> 00:02:02,161
1962-ci ildə Uorhol deyirdi ki,

40
00:02:02,161 --> 00:02:06,661
bizim mədəniyyətimizdə həqiqətən orijinal və vacib olan nədir?

41
00:02:06,661 --> 00:02:09,494
Söhbət kütləvi istehsaldan gedirdi, fabriklər haqqında idi.

42
00:02:09,494 --> 00:02:13,079
O, müəyyən mənada dedi ki, təbiətə

43
00:02:13,079 --> 00:02:16,949
hələ aqrar mədəniyyət kimi baxmayaq, biz indi sənaye mədəniyyətiyik.

44
00:02:16,949 --> 00:02:19,866
İndi bizim vizual dünyamız nədən ibarətdir.

45
00:02:19,866 --> 00:02:21,434
Mən 80 faiz orda olduğumu düşünürəm.

46
00:02:21,434 --> 00:02:24,899
Yadımdadır, kollecdə bir tələbə rəsm sərgisi keçirilirdi

47
00:02:24,899 --> 00:02:28,675
və zarafatla tələbələrdən biri orada kiçik bir podium qoydu

48
00:02:28,675 --> 00:02:30,482
və nahar qabını orada qoydu.

49
00:02:30,482 --> 00:02:33,380
O, onun yanında kiçik bir işarə qoydu: "Şənbə günü Nahar qabı"

50
00:02:33,380 --> 00:02:34,948
və ya buna bənzər bir şey.

51
00:02:34,948 --> 00:02:37,065
Bunu zarafatla etdi və hər kəs bunun çox gülməli olduğunu düşündü,

52
00:02:37,065 --> 00:02:40,553
amma müəyyən dərəcədə bəlkə də bu, onun etdiyinin sənət olduğuna işarədir.

53
00:02:40,553 --> 00:02:42,232
Düşünürəm ki, buna görə gülməli idi,

54
00:02:42,232 --> 00:02:43,493
çünki bu qədər yaxın idi, elə deyilmi?

55
00:02:43,493 --> 00:02:45,635
Və müəyyən dərəcədə kimsə nahar nimçəsini götürüb

56
00:02:45,635 --> 00:02:49,037
ona uyğun işıqlandırma verəndə, ona baxmaq üçün podium təqdim edəndə

57
00:02:49,037 --> 00:02:51,743
və bu barədə bütöv bir təsvir yazanda, mən doğrudan da nimçəyə

58
00:02:51,743 --> 00:02:52,872
başqa cür baxmağa başladım.

59
00:02:52,872 --> 00:02:54,374
Bu, hər gün istifadə etdiyiniz adi

60
00:02:54,374 --> 00:02:56,709
bir şeylə eyni ideyadır.

61
00:02:56,709 --> 00:02:58,779
Yəni, buna nə deyərdiniz?

62
00:02:58,779 --> 00:03:00,492
Bu zarafat idi, yoxsa sənət?

63
00:03:00,492 --> 00:03:02,171
Məncə, bu, zarafatdır, həm də əsrin əvvəllərində

64
00:03:02,171 --> 00:03:04,884
yaradılmış bəzi mühüm sənətə çox yaxındır.

65
00:03:04,884 --> 00:03:08,222
Marsel Duşamp adlı birinin sayəsində bunu etmək üçün sərbəstliyi var idi.

66
00:03:08,222 --> 00:03:11,692
Uorhol bir növ eyni sərbəstliyə sahib idi,

67
00:03:11,692 --> 00:03:15,743
yəni bir şey yaratmağa diqqət yetirməmək, fırçaya diqqət yetirməmək,

68
00:03:15,743 --> 00:03:18,565
kompozisiyaya diqqət yetirməmək, rəngə diqqət yetirməmək,

69
00:03:18,565 --> 00:03:21,825
əksinə fikirləri yenidən cəmləşdirməyə diqqət yetirmək.

70
00:03:21,825 --> 00:03:25,410
Uorhol, Duşamp və ya bu insanlardan hər hansı biri

71
00:03:25,410 --> 00:03:27,707
haqqında danışmağımızın səbəbi odur ki, sizin dediyiniz kimi,

72
00:03:27,707 --> 00:03:29,642
texniki cəhətdən dərin bir şey etmələri deyil.

73
00:03:29,642 --> 00:03:32,243
Kampl Sop-un marketinq şöbəsi artıq eyni

74
00:03:32,243 --> 00:03:37,450
dərəcədə dərin bir şey etmişdi,

75
00:03:37,450 --> 00:03:41,161
onlar dünyaya bir az fərqli şəkildə baxan və bunu vurğulayan insanlar idi.

76
00:03:41,161 --> 00:03:42,493
Məncə, düzdür.

77
00:03:42,493 --> 00:03:46,659
Uorhol həm də məktəbinizdəki pranksterin

78
00:03:46,659 --> 00:03:49,695
verdiyi sualları vermək üçün çox çalışır.

79
00:03:49,695 --> 00:03:52,599
Deyir, bu sənət ola bilərmi?

80
00:03:52,599 --> 00:03:54,201
O, çox israrlıdır.

81
00:03:54,201 --> 00:03:55,909
Bir anlıq rəsmə diqqətlə baxın.

82
00:03:55,909 --> 00:03:58,513
Bu, onun həqiqətən çəkdiyi son rəsmlərdən biridir.

83
00:03:58,513 --> 00:04:01,846
O, Kemplinin xəttatlığını müəyyən etdi

84
00:04:01,846 --> 00:04:05,743
o, yuxarıdakı bankanın əksini göstərdi.

85
00:04:05,743 --> 00:04:08,832
Amma sonra dayandı və dedi ki, mən flör dö li boyamaq istəmirəm.

86
00:04:08,832 --> 00:04:11,541
Aşağıda o kiçik flör dö li görürsünüz.

87
00:04:11,541 --> 00:04:12,809
Mən bunları çəkmək istəmirəm.

88
00:04:12,809 --> 00:04:14,545
O, əslində onlardan hazırlanmış kiçik bir rezin möhürə sahib idi

89
00:04:14,545 --> 00:04:17,666
və onları mexaniki şəkildə yerləşdirdi.

90
00:04:17,666 --> 00:04:19,551
Onda rəssamın mən onu çəkmək

91
00:04:19,551 --> 00:04:21,625
belə istəmirəm deməsi nə deməkdir?

92
00:04:21,625 --> 00:04:24,813
Mən sadəcə bunu asanlaşdırmaq üçün mexaniki bir proses tapacağam.

93
00:04:24,813 --> 00:04:26,863
Uorhol, mənim fikrimcə, çox vacib bir şey edir - o,

94
00:04:26,863 --> 00:04:29,433
bizim necə istehsal etdiyimizi,

95
00:04:29,433 --> 00:04:31,731
dünyamızı necə qurduğumuzu əks etdirir.

96
00:04:31,731 --> 00:04:35,338
Özümüzü əhatə etdiyimiz şeyləri düşünün,

97
00:04:35,338 --> 00:04:37,776
demək olar ki, hər şey bir fabrikdə hazırlanmışdır.

98
00:04:37,776 --> 00:04:40,211
Artıq dünyada qeyri-adi heç nə yoxdur.

99
00:04:40,211 --> 00:04:43,230
Bu, bizim adətən gözəl hesab etdiyimiz dünya deyil.

100
00:04:43,230 --> 00:04:45,564
Bilmirəm, hərdən mənə elə gəlir, səhvim varsa düzəldin,

101
00:04:45,564 --> 00:04:49,585
Uorholun verdiyi bu qərar maraqlı və ya möhtəşəmdir,

102
00:04:49,585 --> 00:04:53,958
sonra insanlar onun böyüklüyünə haqq qazandırmaq üçün onun şeylərini şərh edəcəklər.

103
00:04:53,958 --> 00:04:58,262
Baxın, o, çəkmək əvəzinə printerdən istifadə etdi ki,

104
00:04:58,262 --> 00:05:01,847
bu da sənaye və ya buna bənzər bir şeyi əks etdirdiyini göstərir,

105
00:05:01,847 --> 00:05:04,265
amma bunu başqa cür etsəydi, əllə

106
00:05:04,265 --> 00:05:08,003
və ya dirsəklə çəksəydi, ya da barmağı ilə, ya da başqa cür çəksəydi,

107
00:05:08,003 --> 00:05:10,220
insanlar "Oh, bu heyrətamiz deyilmi" deyəcəkdi, çünki biz adətən

108
00:05:10,220 --> 00:05:13,001
belə şeylərin maşında çap etdirildiyini görürük, lakin o, bunu öz əlləri ilə etdi.

109
00:05:13,001 --> 00:05:16,557
Sizcə bu nə dərəcədə doğrudur, yoxsa mən həyasızam?

110
00:05:16,557 --> 00:05:20,725
Xeyr, hesab edirəm ki, müəyyən dərəcədə həyasızlığın dəyəri var

111
00:05:20,725 --> 00:05:24,515
və mən düşünürəm ki, biz avanqard sənətkar

112
00:05:24,515 --> 00:05:26,559
olmağın nə demək olduğu haqqında danışırıq?

113
00:05:26,559 --> 00:05:29,307
İncəsənətin dilini bir növ dəyişdirmək

114
00:05:29,307 --> 00:05:33,888
və incəsənətin tarixi anımızla birbaşa və orijinal şəkildə

115
00:05:33,888 --> 00:05:36,292
əlaqəli yollarını tapmağa çalışmaq nə deməkdir?

116
00:05:36,292 --> 00:05:38,427
Bu barədə danışmaq mənim üçün asan ola bilər,

117
00:05:38,427 --> 00:05:43,057
çünki rəsm dərsində 5-ci sinifdə oxuyanda buna baxdığımı xatırlayıram,

118
00:05:43,057 --> 00:05:47,893
Endi Uorhol və bütün digər şeylər, ona görə də indi o qədər də unikal görünmür,

119
00:05:47,893 --> 00:05:51,105
amma 62-ci ildə Uorholun həqiqətən diqqətəlayiq olduğunu eşitdim,

120
00:05:51,105 --> 00:05:53,393
çünki o, həqiqətən insanları düşünməyə vadar edirdi.

121
00:05:53,393 --> 00:05:58,114
Məncə, 1962-ci ildə Uorhol təsviri sənət hesab edə biləcəyimiz

122
00:05:58,114 --> 00:06:02,552
çərçivəyə tamamilə uyğun olmayan mövzular axtarırdı.

123
00:06:02,552 --> 00:06:04,484
Onun müasirlərindən biri olan Roy Lixtenşteyndən

124
00:06:04,484 --> 00:06:06,544
pop sənətinin nə olduğu soruşuldu və o cavab verdi:

125
00:06:06,544 --> 00:06:10,092
"Biz o qədər sadə, o qədər adi olan əşyalar axtarırdıq ki,

126
00:06:10,092 --> 00:06:14,097
heç kim bunun həqiqətən sənət olduğuna inana bilməzdi".

127
00:06:14,097 --> 00:06:16,124
Düşünürəm ki, siz haqlısınız və indi bu, vizual mədəniyyətimizin

128
00:06:16,124 --> 00:06:20,248
elə bir hissəsidir ki, biz ona baxanda dərhal qəbul edə bilirik.

129
00:06:20,248 --> 00:06:22,950
Amma məncə, bunun nə qədər heyrətamiz

130
00:06:22,950 --> 00:06:25,617
və radikal olduğunu xatırlamaq çox maraqlıdır.

131
00:06:25,617 --> 00:06:26,868
.

132
00:06:26,868 --> 00:06:29,311
Görünür, bunda böyük potensial var,

133
00:06:29,311 --> 00:06:32,363
bu, başqa məqsədlər üçün,

134
00:06:32,363 --> 00:06:35,822
kommersiya məqsədləri üçün yaradılan psevdo-sənətdir,

135
00:06:35,822 --> 00:06:39,430
amma bunu həqiqətən işıqlandırdığınız kimi işıqlandırsanız...

136
00:06:39,430 --> 00:06:43,181
Sizcə bu maneəni sənətə çevirirmi?

137
00:06:43,181 --> 00:06:45,371
Öncə də qeyd etdiyiniz kimi,

138
00:06:45,371 --> 00:06:48,430
indi kimsə bunu etsəydi, bu, heç də orijinal görünməzdi.

139
00:06:48,430 --> 00:06:49,740
.

140
00:06:49,740 --> 00:06:54,380
Düşünürəm ki, bu, mədəniyyətimizdə dünyaya yeni bir şəkildə baxmağımız üçün

141
00:06:54,380 --> 00:06:57,316
yollar tapmağın nə qədər çətin olduğunu vurğulayır.

142
00:06:57,316 --> 00:06:59,015
.

143
00:06:59,015 --> 00:07:06,230
(piano ifa edir)