Hus en Jerome
De Grote Strijd | Hoofdstuk 6
Het lied zegt, dat een vonk genoeg is
om een groot vuur te ontsteken.
En toen het vuur eenmaal
in een gedeelte van
Europa was aangestoken,
verspreidde het zich snel
naar andere gebieden
John Wycliffe had niet alleen
grote invloed in Engeland,
maar ook elders in Europa,
vooral hier in Praag
en in de regio die toen bekendstond
als Bohemen
Johannes Hus was van eenvoudige komaf,
en zijn vader stierf
kort na zijn geboorte.
Zijn moeder zocht een opleiding voor hem,
en hij werd toegelaten in
de universiteit van Praag
als een liefdadigheidsstudent.
toen ze Praag bereikte met haar zoon
knielde ze neer en bad
dat God zijn leven zou zegenen
een gebed dat
keer op keer zou worden verhoord.
Hij onderscheidde zich al snel door
zijn onvermoeibare toewijding aan de
studie en door zijn onberispelijke leven.
Na het afronden van zijn studie
trad hij toe tot het priesterschap
en werd al snel
een prominent persoon
aan het hof van de koning.
Binnen een paar jaar
was hij de trots van zijn land
en was zijn naam bekend in heel Europa.
Vandaag de dag staat er een
standbeeld ter nagedachtenis
aan hem op het oude stadsplein.
Enkele jaren nadat hij priester
was geworden, werd Hus
aangesteld als predikant van
de Bethlehemkapel hier in Praag.
De stichter van deze kapel
vond het belangrijk dat de Schrift
in de taal van het volk werd gepredikt.
In die tijd was er een grote mate
van onwetendheid over de Bijbel.
En Hus geloofde ook
dat het van levensbelang was
om de Schrift in de taal
van de mensen te prediken.
Op dit punt in zijn leven kwam Hus
in contact met Jerome,
die zijn rechterhand zou blijken
te zijn tot aan zijn dood
Jerome was een inwoner van Praag.
En hij had de geschriften
van John Wycliff meegenomen
na een recente reis naar Engeland.
De koningin van Engeland was
in die tijd ook een bekeerling
van John Wycliff.
En zij was een Boheemse prinses.
En door haar invloed werden
zijn geschriften uitvoerig
in Bohemen verspreid.
Hus las ze.
Hij geloofde dat de auteur
een oprecht christen was
en geloofde dat de geschriften
waar waren.
De invloed van Hus groeide.
Niet alleen hier in zijn thuisland,
maar ook in het naburige Duitsland.
En al snel bereikte het nieuws
van het werk hier in Praag, Rome.
En hij werd opgeroepen
om voor de paus te verschijnen.
Gaan zou fataal zijn.
De koning en koningin van Bohemen,
de edelen en de regering
vroegen allemaal om een lokaal proces,
maar dit werd niet toegestaan.
Het proces tegen Hus ging
door in zijn afwezigheid
en de stad Praag werd onder
interdict geplaatst.
Dit joeg iedereen angst aan.
Er mochten geen kerkdiensten
plaatsvinden, doopfeesten,
begrafenissen, bruiloften.
Al die ceremonies,
die zo belangrijk waren voor het leven
in het algemeen,
mochten niet plaatsvinden.
En op deze manier kon Rome
de macht over het volk behouden.
De stad was in rep en roer.
En Hus trok zich terug
naar zijn geboortedorp.
Maar hij bleef naar het omliggende
platteland reizen,
waar hij kon preken voor
enthousiaste menigten.
Toen het gevaar en de opwinding
geweken waren,
kon hij terugkeren naar Praag,
waar hij samen met Jerome
zijn werk kon voortzetten.
In deze tijd was er in Europa niet één,
of twee, maar drie
concurrerende pausen.
Allemaal beweerden ze de
plaatsvervanger van Christus te zijn.
Dit machtsmisbruik in de kerk
werd door veel mensen sterk veroordeeld.
Een van de luidste stemmen
was die van Hus.
De keizer van die tijd, keizer Sigismund,
riep een raad bijeen in
Konstanz, Duitsland,
om dit geschil voor eens
en voor altijd op te lossen.
En ook om af te rekenen
met een aantal nieuwe ketterijen,
die voortkwamen uit mensen
zoals Johannes Hus,
waar hij het niet mee eens was.
Hus werd opgeroepen om voor
de raad te verschijnen
en kreeg van de keizer
de verzekering
van een veilige doortocht.
Hoewel hij uit vrije wil en onder
bescherming van de keizer kwam,
werd hij bij aankomst in de
gevangenis gegooid.
Het gebouw achter mij werd als
gevangenis gebruikt
en men gelooft dat hij in de ronde
toren werd vastgehouden.
Jerome, zijn goede vriend,
kwam naar de stad toen hij van zijn
benarde situatie hoorde
en een eerdere belofte
die hij had gedaan wilde nakomen.
Bij zijn aankomst besefte hij dat hij
weinig kon doen en
hij draaide zich om om naar huis te
gaan,
maar er was alarm geslagen en hij werd
achtervolgd en
ook in de gevangenis gegooid.
De raad van Konstanz was
in volle gang met
meer dan 18.000 hooggeplaatste
geestelijken
om het pauselijke schisma te beëindigen.
Het morele bankroet van de kerk in die
tijd was zo groot dat
er op dat moment ook 1500
prostituees aanwezig waren.
Beiden werden op verschillende
tijdstippen en met zeer
verschillende ervaringen
naar deze kerk gebracht.
Hus werd hierheen gebracht en
en men gelooft dat hij in rij 24 zat en
zijn geloof resoluut en
krachtig verdedigde.
Jerome herriep helaas aanvankelijk zijn
belijdenis in september 1415.
De paus wilde een nieuwe bekentenis
en bracht hem
hier op 23 mei 1416.
Zijn geweten had hem dwarsgezeten en
onder de indruk van de Heilige Geest
hervond hij zijn moed en geloof
en kwam hij hier om de Bijbel opnieuw
te verdedigen en
beloofde hij zich daaraan te houden
en zijn eerdere herroeping in te trekken.
Beiden werden naar deze plek gebracht
en verbrand.
Hus op 6 juli 1415 en Jerome op
30 mei 1416.
Beiden hielden zich moedig tot
het einde en een commentator zei:
"Beiden hielden zich standvastig
toen hun laatste uur naderde.
Ze bereidden zich voor op het vuur
alsof ze naar een huwelijksfeest gingen.
Ze slaakten geen kreet van pijn.
Toen de vlammen opstegen,
begonnen ze lofzangen te zingen;
en de hevigheid van het vuur
kon hun gezang niet stoppen."
Hus had een standvastig geloof
tot het einde.
Jerome verloor het zijne
en kreeg het weer terug,
maar beiden stierven als helden.
Als je vandaag struikelt of valt in
je geestelijke wandel,
weet dan dat je de standvastigheid,
de moed en het geloof kunt hervinden
door de kracht van God.
Mogen we vandaag de moed van helden
en het geloof van martelaren hebben.