1
00:00:13,061 --> 00:00:19,871
Hus en Jerome
De Grote Strijd | Hoofdstuk 6

2
00:00:22,640 --> 00:00:28,060
Het lied zegt, dat een vonk genoeg is 
om een groot vuur te ontsteken.

3
00:00:28,100 --> 00:00:30,180
En toen het vuur eenmaal
in een gedeelte van

4
00:00:30,180 --> 00:00:31,330
Europa was aangestoken,

5
00:00:31,330 --> 00:00:33,961
verspreidde het zich snel 
naar andere gebieden

6
00:00:33,961 --> 00:00:38,359
John Wycliffe had niet alleen 
grote invloed in Engeland,

7
00:00:38,359 --> 00:00:42,674
maar ook elders in Europa, 
vooral hier in Praag

8
00:00:42,674 --> 00:00:46,074
en in de regio die toen bekendstond 
als Bohemen

9
00:00:51,823 --> 00:00:53,763
Johannes Hus was van eenvoudige komaf,

10
00:00:53,763 --> 00:00:56,273
en zijn vader stierf 
kort na zijn geboorte.

11
00:00:56,331 --> 00:00:59,045
Zijn moeder zocht een opleiding voor hem,

12
00:00:59,060 --> 00:01:02,595
en hij werd toegelaten in 
de universiteit van Praag

13
00:01:02,595 --> 00:01:03,985
als een liefdadigheidsstudent.

14
00:01:03,985 --> 00:01:06,514
toen ze Praag bereikte met haar zoon

15
00:01:06,514 --> 00:01:09,904
knielde ze neer en bad 
dat God zijn leven zou zegenen

16
00:01:10,058 --> 00:01:13,168
een gebed dat 
keer op keer zou worden verhoord.

17
00:01:13,213 --> 00:01:15,443
Hij onderscheidde zich al snel door

18
00:01:15,463 --> 00:01:19,463
zijn onvermoeibare toewijding aan de 
studie en door zijn onberispelijke leven.

19
00:01:19,624 --> 00:01:21,445
Na het afronden van zijn studie

20
00:01:21,461 --> 00:01:23,901
trad hij toe tot het priesterschap 
en werd al snel

21
00:01:23,901 --> 00:01:27,901
een prominent persoon 
aan het hof van de koning.

22
00:01:28,291 --> 00:01:32,231
Binnen een paar jaar 
was hij de trots van zijn land

23
00:01:32,231 --> 00:01:35,411
en was zijn naam bekend in heel Europa.

24
00:01:35,482 --> 00:01:38,192
Vandaag de dag staat er een 
standbeeld ter nagedachtenis

25
00:01:38,205 --> 00:01:40,643
aan hem op het oude stadsplein.

26
00:01:46,249 --> 00:01:48,949
Enkele jaren nadat hij priester 
was geworden, werd Hus

27
00:01:48,980 --> 00:01:50,968
aangesteld als predikant van

28
00:01:50,968 --> 00:01:52,990
de Bethlehemkapel hier in Praag.

29
00:01:52,990 --> 00:01:57,173
De stichter van deze kapel 
vond het belangrijk dat de Schrift

30
00:01:57,183 --> 00:02:01,183
in de taal van het volk werd gepredikt.

31
00:02:01,294 --> 00:02:06,309
In die tijd was er een grote mate 
van onwetendheid over de Bijbel.

32
00:02:06,332 --> 00:02:09,682
En Hus geloofde ook 
dat het van levensbelang was

33
00:02:09,697 --> 00:02:13,187
om de Schrift in de taal 
van de mensen te prediken.

34
00:02:19,147 --> 00:02:23,147
Op dit punt in zijn leven kwam Hus 
in contact met Jerome,

35
00:02:23,491 --> 00:02:27,491
die zijn rechterhand zou blijken 
te zijn tot aan zijn dood

36
00:02:27,694 --> 00:02:30,294
Jerome was een inwoner van Praag.

37
00:02:30,418 --> 00:02:33,048
En hij had de geschriften 
van John Wycliff meegenomen

38
00:02:33,161 --> 00:02:35,181
na een recente reis naar Engeland.

39
00:02:35,832 --> 00:02:39,412
De koningin van Engeland was 
in die tijd ook een bekeerling

40
00:02:39,412 --> 00:02:40,918
van John Wycliff.

41
00:02:40,918 --> 00:02:42,791
En zij was een Boheemse prinses.

42
00:02:42,791 --> 00:02:46,625
En door haar invloed werden 
zijn geschriften uitvoerig

43
00:02:46,625 --> 00:02:47,696
in Bohemen verspreid.

44
00:02:48,191 --> 00:02:49,021
Hus las ze.

45
00:02:49,052 --> 00:02:52,247
Hij geloofde dat de auteur 
een oprecht christen was

46
00:02:52,248 --> 00:02:54,758
en geloofde dat de geschriften 
waar waren.

47
00:03:00,614 --> 00:03:02,151
De invloed van Hus groeide.

48
00:03:02,164 --> 00:03:03,968
Niet alleen hier in zijn thuisland,

49
00:03:03,968 --> 00:03:06,218
maar ook in het naburige Duitsland.

50
00:03:06,243 --> 00:03:10,243
En al snel bereikte het nieuws 
van het werk hier in Praag, Rome.

51
00:03:10,248 --> 00:03:13,128
En hij werd opgeroepen 
om voor de paus te verschijnen.

52
00:03:13,907 --> 00:03:15,297
Gaan zou fataal zijn.

53
00:03:16,227 --> 00:03:19,807
De koning en koningin van Bohemen, 
de edelen en de regering

54
00:03:19,807 --> 00:03:22,277
vroegen allemaal om een lokaal proces,

55
00:03:22,281 --> 00:03:23,991
maar dit werd niet toegestaan.

56
00:03:24,009 --> 00:03:27,289
Het proces tegen Hus ging 
door in zijn afwezigheid

57
00:03:27,478 --> 00:03:31,278
en de stad Praag werd onder 
interdict geplaatst.

58
00:03:31,322 --> 00:03:35,322
Dit joeg iedereen angst aan.

59
00:03:35,874 --> 00:03:39,504
Er mochten geen kerkdiensten 
plaatsvinden, doopfeesten,

60
00:03:39,504 --> 00:03:42,414
begrafenissen, bruiloften. 
Al die ceremonies,

61
00:03:42,414 --> 00:03:45,104
die zo belangrijk waren voor het leven 
in het algemeen,

62
00:03:45,104 --> 00:03:47,174
mochten niet plaatsvinden.

63
00:03:47,174 --> 00:03:51,766
En op deze manier kon Rome 
de macht over het volk behouden.

64
00:03:57,945 --> 00:03:59,335
De stad was in rep en roer.

65
00:03:59,371 --> 00:04:01,950
En Hus trok zich terug 
naar zijn geboortedorp.

66
00:04:01,950 --> 00:04:05,320
Maar hij bleef naar het omliggende
platteland reizen,

67
00:04:05,320 --> 00:04:08,120
waar hij kon preken voor 
enthousiaste menigten.

68
00:04:08,120 --> 00:04:10,630
Toen het gevaar en de opwinding 
geweken waren,

69
00:04:10,630 --> 00:04:13,260
kon hij terugkeren naar Praag,

70
00:04:13,260 --> 00:04:17,260
waar hij samen met Jerome
zijn werk kon voortzetten.

71
00:04:24,342 --> 00:04:27,252
In deze tijd was er in Europa niet één,

72
00:04:27,252 --> 00:04:30,662
of twee, maar drie 
concurrerende pausen.

73
00:04:30,662 --> 00:04:33,852
Allemaal beweerden ze de 
plaatsvervanger van Christus te zijn.

74
00:04:33,917 --> 00:04:36,077
Dit machtsmisbruik in de kerk

75
00:04:36,077 --> 00:04:38,814
werd door veel mensen sterk veroordeeld.

76
00:04:38,814 --> 00:04:41,714
Een van de luidste stemmen 
was die van Hus.

77
00:04:42,152 --> 00:04:44,442
De keizer van die tijd, keizer Sigismund,

78
00:04:44,452 --> 00:04:46,932
riep een raad bijeen in 
Konstanz, Duitsland,

79
00:04:46,934 --> 00:04:50,394
om dit geschil voor eens
en voor altijd op te lossen.

80
00:04:50,394 --> 00:04:54,084
En ook om af te rekenen 
met een aantal nieuwe ketterijen,

81
00:04:54,084 --> 00:04:56,434
die voortkwamen uit mensen 
zoals Johannes Hus,

82
00:04:56,434 --> 00:04:57,974
waar hij het niet mee eens was.

83
00:04:57,974 --> 00:05:00,639
Hus werd opgeroepen om voor 
de raad te verschijnen

84
00:05:00,659 --> 00:05:02,509
en kreeg van de keizer 
de verzekering

85
00:05:02,509 --> 00:05:04,629
van een veilige doortocht.

86
00:05:10,534 --> 00:05:14,964
Hoewel hij uit vrije wil en onder 
bescherming van de keizer kwam,

87
00:05:14,964 --> 00:05:18,034
werd hij bij aankomst in de 
gevangenis gegooid.

88
00:05:18,034 --> 00:05:20,544
Het gebouw achter mij werd als 
gevangenis gebruikt

89
00:05:20,544 --> 00:05:23,354
en men gelooft dat hij in de ronde 
toren werd vastgehouden.

90
00:05:23,354 --> 00:05:25,404
Jerome, zijn goede vriend,

91
00:05:25,407 --> 00:05:28,317
kwam naar de stad toen hij van zijn 
benarde situatie hoorde

92
00:05:28,317 --> 00:05:31,647
en een eerdere belofte 
die hij had gedaan wilde nakomen.

93
00:05:31,647 --> 00:05:34,357
Bij zijn aankomst besefte hij dat hij 
weinig kon doen en

94
00:05:34,357 --> 00:05:36,357
hij draaide zich om om naar huis te 
gaan,

95
00:05:36,357 --> 00:05:39,007
maar er was alarm geslagen en hij werd 
achtervolgd en

96
00:05:39,007 --> 00:05:40,397
ook in de gevangenis gegooid.

97
00:05:40,412 --> 00:05:43,172
De raad van Konstanz was 
in volle gang met

98
00:05:43,172 --> 00:05:45,782
meer dan 18.000 hooggeplaatste 
geestelijken

99
00:05:45,782 --> 00:05:48,912
om het pauselijke schisma te beëindigen.

100
00:05:48,912 --> 00:05:51,822
Het morele bankroet van de kerk in die 
tijd was zo groot dat

101
00:05:51,823 --> 00:05:55,823
er op dat moment ook 1500
prostituees aanwezig waren.

102
00:06:01,960 --> 00:06:04,620
Beiden werden op verschillende 
tijdstippen en met zeer

103
00:06:04,620 --> 00:06:07,490
verschillende ervaringen 
naar deze kerk gebracht.

104
00:06:07,490 --> 00:06:09,082
Hus werd hierheen gebracht en

105
00:06:09,082 --> 00:06:11,382
en men gelooft dat hij in rij 24 zat en

106
00:06:11,382 --> 00:06:14,893
zijn geloof resoluut en 
krachtig verdedigde.

107
00:06:15,713 --> 00:06:17,832
Jerome herriep helaas aanvankelijk zijn

108
00:06:17,832 --> 00:06:20,206
belijdenis in september 1415.

109
00:06:20,206 --> 00:06:23,906
De paus wilde een nieuwe bekentenis
en bracht hem

110
00:06:23,906 --> 00:06:27,346
hier op 23 mei 1416.

111
00:06:28,077 --> 00:06:30,411
Zijn geweten had hem dwarsgezeten en

112
00:06:30,411 --> 00:06:34,961
onder de indruk van de Heilige Geest 
hervond hij zijn moed en geloof

113
00:06:34,961 --> 00:06:38,681
en kwam hij hier om de Bijbel opnieuw 
te verdedigen en

114
00:06:38,681 --> 00:06:43,634
beloofde hij zich daaraan te houden 
en zijn eerdere herroeping in te trekken.

115
00:06:49,651 --> 00:06:53,621
Beiden werden naar deze plek gebracht
en verbrand.

116
00:06:53,621 --> 00:06:58,842
Hus op 6 juli 1415 en Jerome op 
30 mei 1416.

117
00:06:59,903 --> 00:07:04,559
Beiden hielden zich moedig tot 
het einde en een commentator zei:

118
00:07:04,918 --> 00:07:08,668
"Beiden hielden zich standvastig 
toen hun laatste uur naderde.

119
00:07:08,668 --> 00:07:12,288
Ze bereidden zich voor op het vuur 
alsof ze naar een huwelijksfeest gingen.

120
00:07:12,288 --> 00:07:13,888
Ze slaakten geen kreet van pijn.

121
00:07:13,888 --> 00:07:16,718
Toen de vlammen opstegen, 
begonnen ze lofzangen te zingen;

122
00:07:16,718 --> 00:07:19,942
en de hevigheid van het vuur 
kon hun gezang niet stoppen."

123
00:07:25,118 --> 00:07:28,478
Hus had een standvastig geloof 
tot het einde.

124
00:07:28,478 --> 00:07:31,368
Jerome verloor het zijne 
en kreeg het weer terug,

125
00:07:31,368 --> 00:07:33,748
maar beiden stierven als helden.

126
00:07:33,748 --> 00:07:36,958
Als je vandaag struikelt of valt in 
je geestelijke wandel,

127
00:07:36,958 --> 00:07:41,278
weet dan dat je de standvastigheid, 
de moed en het geloof kunt hervinden

128
00:07:41,278 --> 00:07:43,188
door de kracht van God.

129
00:07:43,188 --> 00:07:48,026
Mogen we vandaag de moed van helden 
en het geloof van martelaren hebben.