1
00:00:00,760 --> 00:00:03,735
Que é o que nos mantén con saúde e felices

2
00:00:03,760 --> 00:00:05,850
durante a vida?

3
00:00:06,520 --> 00:00:09,016
Se tivésedes que investir agora

4
00:00:09,040 --> 00:00:11,096
no voso mellor futuro,

5
00:00:11,120 --> 00:00:14,500
onde poñeriades o voso tempo
e a vosa enerxía?

6
00:00:15,120 --> 00:00:17,536
Unha enquisa recente 
á xeración do milenio

7
00:00:17,560 --> 00:00:22,736
preguntoulles cales eran as metas
máis importantes na súa vida,

8
00:00:22,760 --> 00:00:24,776
e máis do 80 % dixo

9
00:00:24,800 --> 00:00:28,936
que unha meta importante
era facerse ricos.

10
00:00:28,960 --> 00:00:33,296
E outro 50 % deses mesmos adultos novos

11
00:00:33,320 --> 00:00:35,856
dixo que outra meta importante

12
00:00:35,880 --> 00:00:38,390
era ser famosos.

13
00:00:38,960 --> 00:00:40,176
(Risos)

14
00:00:40,200 --> 00:00:46,856
E dísenos constantemente
que traballemos máis, que nos esforcemos

15
00:00:46,880 --> 00:00:48,936
para acadar máis logros.

16
00:00:48,960 --> 00:00:52,616
Dános a impresión de que
debemos perseguir estas cousas

17
00:00:52,640 --> 00:00:54,456
para ter unha boa vida.

18
00:00:54,480 --> 00:00:56,696
As imaxes de vidas enteiras,

19
00:00:56,720 --> 00:01:01,936
das decisións que toma a xente,
e o resultado desas decisións

20
00:01:01,960 --> 00:01:05,410
son case imposibles de obter.

21
00:01:06,080 --> 00:01:09,136
Gran parte do que sabemos da vida

22
00:01:09,160 --> 00:01:12,616
sabémolo pedíndolle á xente
que lembre o seu pasado.

23
00:01:12,640 --> 00:01:17,416
E, como sabemos, a retrospectiva
é todo menos rigorosa.

24
00:01:17,440 --> 00:01:21,136
Esquecemos grandes fragmentos
do que nos ocorre na vida,

25
00:01:21,160 --> 00:01:24,190
e, ás veces, a memoria
é francamente creativa.

26
00:01:24,800 --> 00:01:29,176
Pero, e se puidésemos ver vidas enteiras

27
00:01:29,200 --> 00:01:32,056
conforme se desenvolven no tempo?

28
00:01:32,080 --> 00:01:36,056
E se puidésemos estudar as persoas
desde a adolescencia

29
00:01:36,080 --> 00:01:38,816
ata a vellez

30
00:01:38,840 --> 00:01:42,700
para ver que mantén a xente 
feliz e saudable?

31
00:01:43,560 --> 00:01:44,760
Fixémolo.

32
00:01:45,640 --> 00:01:47,856
O Estudo de Desenvolvemento 
Adulto de Harvard

33
00:01:47,880 --> 00:01:52,640
pode que sexa o estudo máis longo 
sobre a vida adulta na historia.

34
00:01:53,720 --> 00:02:00,290
Durante 75 anos, rastrexamos
a vida de 724 homes,

35
00:02:01,360 --> 00:02:05,856
ano tras ano, preguntámoslles sobre
o seu traballo, a vida doméstica, a saúde,

36
00:02:05,880 --> 00:02:09,580
e, claro, preguntando
todo ese tempo sen saber

37
00:02:09,580 --> 00:02:12,410
como resultarían
as súas historias de vida.

38
00:02:13,280 --> 00:02:16,896
Estudos coma este son moi raros.

39
00:02:16,920 --> 00:02:20,976
Case todos os proxectos deste tipo
véñense abaixo nunha década

40
00:02:21,000 --> 00:02:24,176
porque moitas persoas abandonan o estudo

41
00:02:24,200 --> 00:02:27,096
ou os fondos da investigación rematan

42
00:02:27,120 --> 00:02:29,376
ou os investigadores perden o interese

43
00:02:29,400 --> 00:02:33,480
ou morren, e ninguén continúa
a investigación.

44
00:02:34,280 --> 00:02:36,536
Pero, grazas a unha combinación de sorte

45
00:02:36,560 --> 00:02:40,256
e á perseveranza de varias
xeracións de investigadores,

46
00:02:40,280 --> 00:02:42,210
este estudo sobreviviu.

47
00:02:42,520 --> 00:02:47,016
Uns 60 dos 724 homes orixinais

48
00:02:47,040 --> 00:02:48,336
aínda están vivos,

49
00:02:48,360 --> 00:02:50,536
e aínda participan no estudo,

50
00:02:50,560 --> 00:02:52,600
a maioría deles andan polos 90 anos.

51
00:02:53,560 --> 00:02:55,456
E agora imos comezar a estudar

52
00:02:55,480 --> 00:02:59,110
máis de 2000 fillos deses homes.

53
00:02:59,680 --> 00:03:02,560
E eu son o cuarto director do estudo.

54
00:03:03,400 --> 00:03:08,136
Desde 1938, rastrexamos as vidas
de dous grupos de homes.

55
00:03:08,160 --> 00:03:10,296
O primeiro grupo comezou no estudo

56
00:03:10,320 --> 00:03:13,016
sendo alumnos de segundo ano
na Universidade de Harvard.

57
00:03:13,040 --> 00:03:15,856
Todos remataron a universidade
durante a II Guerra Mundial

58
00:03:15,880 --> 00:03:18,930
e, despois, a maioría
participou na Guerra.

59
00:03:19,280 --> 00:03:21,416
O segundo grupo que seguimos

60
00:03:21,440 --> 00:03:25,616
foi un grupo de rapaces
dos barrios máis pobres de Boston,

61
00:03:25,640 --> 00:03:27,656
rapaces que se elixiron para o estudo

62
00:03:27,680 --> 00:03:31,016
especificamente porque proviñan 
dalgunhas das familias

63
00:03:31,040 --> 00:03:32,896
máis problemáticas e desfavorecidas

64
00:03:32,920 --> 00:03:35,656
do Boston dos anos 30.

65
00:03:35,680 --> 00:03:40,930
A maioría vivía en barracas,
moitos sen auga corrente.

66
00:03:42,520 --> 00:03:44,416
Cando comezaron o estudo,

67
00:03:44,440 --> 00:03:47,376
todos estes adolescentes
foron entrevistados.

68
00:03:47,400 --> 00:03:49,616
Fixéronlles exames médicos.

69
00:03:49,640 --> 00:03:53,176
Fomos ás súas casas
e entrevistamos os seus pais.

70
00:03:53,200 --> 00:03:55,576
Despois estes adolescentes
chegaron a ser adultos

71
00:03:55,600 --> 00:03:58,016
que seguiron camiños diversos na vida.

72
00:03:58,040 --> 00:04:04,136
Foron operarios de fábrica,
avogados, albaneis, médicos,

73
00:04:04,160 --> 00:04:06,520
un foi presidente de EE.UU.

74
00:04:08,160 --> 00:04:12,400
Algúns sufriron alcoholismo.
Outros poucos sufriron esquizofrenia.

75
00:04:13,320 --> 00:04:15,616
Algúns subiron na escala social

76
00:04:15,640 --> 00:04:18,856
desde a base ata o cumio,

77
00:04:18,880 --> 00:04:22,500
e outros foron en sentido contrario.

78
00:04:23,520 --> 00:04:26,456
Os fundadores deste estudo

79
00:04:26,480 --> 00:04:28,496
nin nas súas fantasías máis tolas

80
00:04:28,520 --> 00:04:33,056
imaxinarían que eu estaría hoxe aquí,
75 anos despois,

81
00:04:33,080 --> 00:04:36,660
contándovos que o estudo continúa.

82
00:04:37,280 --> 00:04:40,896
Cada dous anos, o noso entregado
e paciente persoal de investigación

83
00:04:40,920 --> 00:04:43,976
chama estes homes e pregúntalles
se podemos enviarlles

84
00:04:44,000 --> 00:04:47,390
outra serie de preguntas
sobre as súas vidas.

85
00:04:48,040 --> 00:04:51,616
Moitos dos homes de Boston
pregúntannos:

86
00:04:51,640 --> 00:04:55,520
"Por que queren seguir estudándome? 
A miña vida xa non é interesante."

87
00:04:56,600 --> 00:04:58,976
Os homes de Harvard 
nunca fan esta pregunta.

88
00:04:59,000 --> 00:05:00,910
(Risos)

89
00:05:08,920 --> 00:05:11,776
Para obter a imaxe máis clara
destas vidas,

90
00:05:11,800 --> 00:05:14,736
non só lles enviamos cuestionarios.

91
00:05:14,760 --> 00:05:17,216
Entrevistámolos nos seus salóns.

92
00:05:17,240 --> 00:05:20,176
Conseguimos as súas historias clínicas.

93
00:05:20,200 --> 00:05:22,696
Extraémoslles sangue,
escaneamos os seus cerebros,

94
00:05:22,720 --> 00:05:24,416
falamos cos seus fillos.

95
00:05:24,440 --> 00:05:29,696
Gravamos as conversas coas súas esposas
sobre as súas preocupacións.

96
00:05:29,720 --> 00:05:33,256
E cando, hai unha década,
lles preguntamos ás esposas

97
00:05:33,280 --> 00:05:35,656
se querían sumarse como membros do estudo,

98
00:05:35,680 --> 00:05:38,376
moitas mulleres dixeron:
"Vaia, xa era hora".

99
00:05:38,400 --> 00:05:39,456
(Risos)

100
00:05:39,480 --> 00:05:41,176
Que aprendemos?

101
00:05:41,200 --> 00:05:46,416
Que leccións xorden
das decenas de miles de páxinas

102
00:05:46,440 --> 00:05:49,496
de información que xeramos

103
00:05:49,520 --> 00:05:50,720
sobre estas vidas?

104
00:05:51,720 --> 00:05:57,720
Ben, as leccións non teñen que ver
con riqueza, fama nin con traballar moito.

105
00:05:58,520 --> 00:06:04,816
A mensaxe máis clara destes 75 
anos de estudo é esta:

106
00:06:04,840 --> 00:06:10,040
As boas relacións fannos
máis felices e saudables. Punto.

107
00:06:11,000 --> 00:06:14,816
Aprendemos tres cousas sobre as relacións.

108
00:06:14,840 --> 00:06:18,936
A primeira é que
as conexións sociais fannos ben,

109
00:06:18,960 --> 00:06:21,456
e que a soidade mata.

110
00:06:21,480 --> 00:06:25,136
Resulta que as persoas
con máis vínculos sociais

111
00:06:25,160 --> 00:06:28,256
coa familia, os amigos, a comunidade,

112
00:06:28,280 --> 00:06:32,976
son máis felices, máis sas e viven máis

113
00:06:33,000 --> 00:06:36,376
que as persoas que teñen menos vínculos.

114
00:06:36,400 --> 00:06:39,816
E experimentar soidade resulta ser tóxico.

115
00:06:39,840 --> 00:06:44,976
As persoas que están máis illadas
do que quererían doutras persoas

116
00:06:45,000 --> 00:06:48,216
atópanse menos felices,

117
00:06:48,240 --> 00:06:51,176
a súa saúde empeora antes 
na mediana idade,

118
00:06:51,200 --> 00:06:53,416
as súas funcións cerebrais
decaen máis axiña

119
00:06:53,440 --> 00:06:57,570
e viven menos que as persoas
que non están soas.

120
00:06:58,040 --> 00:07:01,256
E o triste é que, en calquera momento,

121
00:07:01,280 --> 00:07:06,190
máis dun de cada cinco estadounidenses
informarán de que están sós.

122
00:07:07,040 --> 00:07:09,696
E sabemos que podemos estar
sós na multitude

123
00:07:09,720 --> 00:07:12,376
e podemos estar sós nun matrimonio,

124
00:07:12,400 --> 00:07:14,536
por iso a segunda gran lección
que aprendemos

125
00:07:14,560 --> 00:07:17,656
é que non ten que ver
coa cantidade de amigos que temos,

126
00:07:17,680 --> 00:07:21,176
tampouco con que esteamos nunha relación,

127
00:07:21,200 --> 00:07:25,840
o que importa é a calidade 
das relacións máis próximas.

128
00:07:26,560 --> 00:07:31,336
Resulta que vivir no medio de conflitos
é moi malo para a saúde.

129
00:07:31,360 --> 00:07:35,336
Os matrimonios moi conflitivos,
por exemplo, sen moito afecto,

130
00:07:35,360 --> 00:07:41,136
resultan ser moi malos para a saúde,
quizais peores que o divorcio.

131
00:07:41,160 --> 00:07:45,936
E vivir en medio de relacións boas
e cálidas protéxenos.

132
00:07:45,960 --> 00:07:49,056
Cando os nosos homes
chegaron aos oitenta e tantos,

133
00:07:49,080 --> 00:07:52,096
quixemos analizar
como foi a súa mediana idade

134
00:07:52,120 --> 00:07:53,696
para ver se podiamos predicir

135
00:07:53,720 --> 00:07:57,696
quen se convertería
nun octoxenario feliz e saudable

136
00:07:57,720 --> 00:07:58,920
e quen non.

137
00:07:59,680 --> 00:08:03,896
E cando recollemos
todo o que non sabiamos deles

138
00:08:03,920 --> 00:08:05,280
aos seus 50 anos,

139
00:08:06,080 --> 00:08:08,616
non foron os niveis de colesterol
da mediana idade

140
00:08:08,640 --> 00:08:11,536
os que predixeron como envellecerían.

141
00:08:11,560 --> 00:08:15,016
Foi o grao de satisfacción 
que tiñan nas súas relacións.

142
00:08:15,040 --> 00:08:19,936
As persoas máis satisfeitas 
coas súas relacións aos 50 anos

143
00:08:19,960 --> 00:08:23,130
foron as máis saudables aos 80 anos.

144
00:08:23,680 --> 00:08:26,856
E as boas relacións próximas
parecen suavizar

145
00:08:26,880 --> 00:08:30,210
algúns dos achaques da vellez.

146
00:08:30,480 --> 00:08:34,456
Os nosos homes e mulleres 
en parella máis felices

147
00:08:34,480 --> 00:08:36,535
informaron, aos seus oitenta e tantos,

148
00:08:36,559 --> 00:08:39,496
de que cando sentían máis dor física

149
00:08:39,520 --> 00:08:41,820
seguían sendo igual de felices.

150
00:08:42,400 --> 00:08:45,656
Pero as persoas que estaban 
en relacións infelices,

151
00:08:45,680 --> 00:08:48,616
nos días que informaban
de teren máis dor física,

152
00:08:48,640 --> 00:08:51,680
esta magnificábase 
pola dor emocional.

153
00:08:52,360 --> 00:08:56,736
E a terceira gran lección que aprendemos
sobre as relacións e a saúde

154
00:08:56,760 --> 00:09:00,016
é que as boas relacións 
non só protexen o corpo,

155
00:09:00,040 --> 00:09:02,010
senón tamén o cerebro.

156
00:09:02,440 --> 00:09:07,096
Resulta que ter
unha relación segura de apego

157
00:09:07,120 --> 00:09:11,016
con outra persoa
aos 80 e tantos dá protección,

158
00:09:11,040 --> 00:09:13,016
que as persoas que teñen relacións

159
00:09:13,040 --> 00:09:17,176
en que senten que poden contar 
coa outra persoa se o precisan,

160
00:09:17,200 --> 00:09:20,896
teñen lembranzas máis nítidas
que permanecen máis tempo.

161
00:09:20,920 --> 00:09:22,456
E as persoas que teñen relacións

162
00:09:22,486 --> 00:09:25,576
en que senten que non poden contar
coa outra persoa,

163
00:09:25,600 --> 00:09:29,970
son persoas que perden antes a memoria.

164
00:09:30,520 --> 00:09:33,976
Pero as boas relacións poden
non ser harmoniosas todo o tempo.

165
00:09:34,000 --> 00:09:37,576
Algunhas das nosas parellas
octoxenarias podían pelexar

166
00:09:37,600 --> 00:09:39,336
de cando en vez,

167
00:09:39,360 --> 00:09:42,536
pero mentres sentisen
que podían contar co outro

168
00:09:42,560 --> 00:09:44,376
cando as cousas ían mal

169
00:09:44,400 --> 00:09:48,700
esas pelexas non tiñan repercusións
nas lembranzas.

170
00:09:49,600 --> 00:09:52,336
Pero esta mensaxe,

171
00:09:52,360 --> 00:09:58,056
de que as relacións boas e estreitas
son boas para a saúde e o benestar,

172
00:09:58,080 --> 00:10:01,016
é unha sabedoría vella coma o tempo.

173
00:10:01,040 --> 00:10:04,880
Por que é tan difícil de entender 
e tan fácil de ignorar?

174
00:10:05,560 --> 00:10:07,016
Ben, somos humanos.

175
00:10:07,040 --> 00:10:09,856
O que nos gustaría sería un apaño rápido,

176
00:10:09,880 --> 00:10:11,576
algo que poidamos facer

177
00:10:11,600 --> 00:10:14,790
que nos mellore a vida e a manteña así.

178
00:10:15,320 --> 00:10:18,656
As relacións son unha lea,
son complicadas,

179
00:10:18,680 --> 00:10:22,496
e coidar a familia e as amizades

180
00:10:22,520 --> 00:10:25,176
non é atractivo nin glamuroso.

181
00:10:25,200 --> 00:10:28,536
Dura toda a vida. Nunca remata.

182
00:10:28,560 --> 00:10:33,616
No noso estudo de 75 anos as persoas
máis felices na xubilación foron

183
00:10:33,640 --> 00:10:39,456
as que fixeron por substituír compañeiros
de traballo por novos compañeiros de xogo.

184
00:10:39,480 --> 00:10:42,456
Como os da xeración do milenio,
naquela enquisa recente,

185
00:10:42,480 --> 00:10:46,096
moitos dos nosos homes
cando eran adultos novos

186
00:10:46,120 --> 00:10:50,136
pensaban que a fama, a riqueza e os logros

187
00:10:50,160 --> 00:10:54,096
eran o que precisaban acadar
para ter unha boa vida.

188
00:10:54,120 --> 00:10:58,296
Pero unha e outra vez, nestes 75 anos,
o estudo amosou

189
00:10:58,320 --> 00:11:03,976
que a xente á que lle foi mellor
foi aquela que se apoiou nas relacións,

190
00:11:04,000 --> 00:11:07,740
coa familia, con amizades, coa comunidade.

191
00:11:09,080 --> 00:11:11,056
Que hai de vós?

192
00:11:11,080 --> 00:11:14,840
Digamos que tedes 25 ou 40 ou 60 anos.

193
00:11:15,800 --> 00:11:19,240
Que implica entregarse ás relacións?

194
00:11:19,760 --> 00:11:22,880
Ben, as posibilidades son ilimitadas.

195
00:11:23,600 --> 00:11:29,696
Podería ser tan simple como pasar
máis tempo con persoas que con pantallas

196
00:11:29,720 --> 00:11:34,176
ou renovar unha relación esgotada
facendo algo novo xuntos,

197
00:11:34,200 --> 00:11:36,860
camiñadas longas ou citas nocturnas,

198
00:11:37,360 --> 00:11:42,216
ou achegarse a ese familiar
que non vimos en anos,

199
00:11:42,240 --> 00:11:45,736
porque esas liortas familiares tan comúns

200
00:11:45,760 --> 00:11:47,976
teñen repercusións terribles

201
00:11:48,000 --> 00:11:51,000
nas persoas que gardan rancores.

202
00:11:52,000 --> 00:11:56,410
Gustaríame rematar
cunha cita de Mark Twain.

203
00:11:57,280 --> 00:11:59,656
Hai máis dun século,

204
00:11:59,680 --> 00:12:02,296
el estaba mirando cara a atrás a súa vida,

205
00:12:02,320 --> 00:12:04,030
e escribiu isto:

206
00:12:04,840 --> 00:12:08,536
"Non hai tempo, tan breve é a vida,

207
00:12:08,560 --> 00:12:14,160
para liortas, desculpas,
xenreiras, peticións de contas.

208
00:12:14,720 --> 00:12:17,536
Só hai tempo para amar,

209
00:12:17,560 --> 00:12:22,150
e, mesmo para iso, só hai un instante."

210
00:12:22,760 --> 00:12:27,136
A boa vida constrúese con boas relacións.

211
00:12:28,181 --> 00:12:29,131
Grazas.

212
00:12:29,649 --> 00:12:30,929
(Aplausos)