[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.42,0:00:05.31,Default,,0000,0000,0000,,गेल्या वर्षी मी भारतातल्या \Nएका आदिवासी कुटुंबात राहत होते. Dialogue: 0,0:00:06.55,0:00:08.23,Default,,0000,0000,0000,,एका दुपारी Dialogue: 0,0:00:08.25,0:00:10.68,Default,,0000,0000,0000,,त्यांचा छोटा मुलगा जेवत होता, Dialogue: 0,0:00:10.70,0:00:15.80,Default,,0000,0000,0000,,आणि मला पाहिल्याबरोबर त्याने \Nलगबगीने भाजी आपल्या पाठीमागे लपवली. Dialogue: 0,0:00:16.69,0:00:21.28,Default,,0000,0000,0000,,तो काय खात होता ते मला दाखवावं \Nम्हणून फार आग्रह करावा लागला. Dialogue: 0,0:00:21.99,0:00:25.34,Default,,0000,0000,0000,,त्या पतंगाच्या अळ्या होत्या. Dialogue: 0,0:00:25.37,0:00:28.75,Default,,0000,0000,0000,,माडिया आदिवासींचे \Nहे एक पारंपारिक पक्वान्न. Dialogue: 0,0:00:29.36,0:00:30.58,Default,,0000,0000,0000,,मी ओरडले, Dialogue: 0,0:00:30.60,0:00:33.07,Default,,0000,0000,0000,,"अरे देवा! या खातो आहेस तू! Dialogue: 0,0:00:33.09,0:00:35.42,Default,,0000,0000,0000,,माझ्यासाठी थोड्या शिल्लक आहेत ना?" Dialogue: 0,0:00:36.47,0:00:38.93,Default,,0000,0000,0000,,त्या मुलाने अविश्वासाने माझ्याकडे पाहिलं. Dialogue: 0,0:00:38.95,0:00:40.83,Default,,0000,0000,0000,,"तुम्ही.. या खाता?" Dialogue: 0,0:00:42.39,0:00:45.34,Default,,0000,0000,0000,,"मला या फार आवडतात!" मी उत्तर दिले. Dialogue: 0,0:00:46.51,0:00:49.85,Default,,0000,0000,0000,,यावर त्याचा जराही विश्वास बसला नाही \Nहे मला स्पष्ट दिसत होते. Dialogue: 0,0:00:50.68,0:00:55.41,Default,,0000,0000,0000,,एका शहरी सुशिक्षित महिलेला \Nत्याच्यासारखे अन्न आवडणे कसे शक्य आहे? Dialogue: 0,0:00:56.56,0:01:00.28,Default,,0000,0000,0000,,नंतर मी त्याच्या वडिलांकडे हा विषय काढला. Dialogue: 0,0:01:00.30,0:01:03.39,Default,,0000,0000,0000,,आणि ते प्रकरण फारच संवेदनशील निघाले. Dialogue: 0,0:01:04.79,0:01:06.83,Default,,0000,0000,0000,,त्याचे वडील म्हणाले, Dialogue: 0,0:01:06.86,0:01:10.19,Default,,0000,0000,0000,,"माझ्या फक्त ह्याच एका मुलाला\Nहे खाणे आवडते. Dialogue: 0,0:01:10.21,0:01:13.08,Default,,0000,0000,0000,,आम्ही त्याला सांगतो, \N'ते खाऊ नकोस. ते वाईट असते.' Dialogue: 0,0:01:13.11,0:01:14.98,Default,,0000,0000,0000,,पण तो ऐकत नाही. Dialogue: 0,0:01:15.00,0:01:18.28,Default,,0000,0000,0000,,हे सर्व खाणे आम्ही \Nबऱ्याच काळापूर्वी सोडून दिले आहे." Dialogue: 0,0:01:19.76,0:01:21.83,Default,,0000,0000,0000,,"का?" मी विचारले. Dialogue: 0,0:01:22.75,0:01:25.13,Default,,0000,0000,0000,,"हे तुमचे पारंपारिक अन्न आहे. Dialogue: 0,0:01:26.11,0:01:28.70,Default,,0000,0000,0000,,हे तुमच्या परिसरात उपलब्ध आहे. Dialogue: 0,0:01:28.72,0:01:30.17,Default,,0000,0000,0000,,हे पौष्टिक आहे. Dialogue: 0,0:01:30.19,0:01:32.90,Default,,0000,0000,0000,,आणि मी खात्रीने सांगू शकते, की \Nहे स्वादिष्ट आहे. Dialogue: 0,0:01:33.58,0:01:35.55,Default,,0000,0000,0000,,हे खाण्यात काय चूक आहे?" Dialogue: 0,0:01:36.77,0:01:38.44,Default,,0000,0000,0000,,ते निःशब्द झाले. Dialogue: 0,0:01:39.36,0:01:40.53,Default,,0000,0000,0000,,मी विचारले, Dialogue: 0,0:01:40.100,0:01:45.34,Default,,0000,0000,0000,,"तुम्हांला सांगितले गेले आहे का, की \Nतुमचे अन्न वाईट आहे, Dialogue: 0,0:01:45.37,0:01:48.47,Default,,0000,0000,0000,,किंवा ते खाणे हा मागासलेपणा आहे, Dialogue: 0,0:01:48.50,0:01:49.98,Default,,0000,0000,0000,,असंस्कृत आहे?" Dialogue: 0,0:01:51.96,0:01:53.68,Default,,0000,0000,0000,,त्यांनी शांतपणे मान हलवली. Dialogue: 0,0:01:55.07,0:02:01.21,Default,,0000,0000,0000,,भारतातील आदिवासी लोकांबरोबर काम करताना \Nअनेकदा घडले होते, तसे याही प्रसंगी Dialogue: 0,0:02:01.23,0:02:03.54,Default,,0000,0000,0000,,मला अन्नाबद्दल वाटणारी शरम दिसून आली. Dialogue: 0,0:02:04.54,0:02:08.17,Default,,0000,0000,0000,,शरमेमागचा समज असा, की \Nआपल्याला अतिशय आवडणारे, Dialogue: 0,0:02:08.20,0:02:11.37,Default,,0000,0000,0000,,आपल्या अनेक पिढ्यांनी खाल्लेले अन्न Dialogue: 0,0:02:11.40,0:02:13.42,Default,,0000,0000,0000,,हे काही कारणामुळे निकृष्ठ असावे, Dialogue: 0,0:02:13.44,0:02:14.81,Default,,0000,0000,0000,,मानवासाठी योग्य नसावे. Dialogue: 0,0:02:16.01,0:02:21.15,Default,,0000,0000,0000,,आणि ही शरम फक्त विचित्र, किळसवाण्या\Nअन्नापुरती सीमित नाही, Dialogue: 0,0:02:21.18,0:02:23.100,Default,,0000,0000,0000,,म्हणजे कीटक किंवा उंदीर वगैरे, Dialogue: 0,0:02:24.02,0:02:27.20,Default,,0000,0000,0000,,तर ती सर्वसाधारण अन्नालाही लागू आहे. Dialogue: 0,0:02:27.23,0:02:29.22,Default,,0000,0000,0000,,रानटी भाज्या, Dialogue: 0,0:02:29.24,0:02:32.04,Default,,0000,0000,0000,,अळंबी, फुले -- Dialogue: 0,0:02:32.06,0:02:36.40,Default,,0000,0000,0000,,थोडक्यात, शेतात पिकवले न जाता\Nगोळा केले जाणारे काहीही. Dialogue: 0,0:02:37.17,0:02:40.71,Default,,0000,0000,0000,,भारतातील आदिवासींमध्ये \Nही शरम सर्वत्र आढळते. Dialogue: 0,0:02:41.95,0:02:43.70,Default,,0000,0000,0000,,कोणत्याही कारणाने ती बळावते. Dialogue: 0,0:02:44.31,0:02:49.19,Default,,0000,0000,0000,,एका शाळेत एका उच्चवर्णी \Nशाकाहारी शिक्षकांची नेमणूक झाली. Dialogue: 0,0:02:49.22,0:02:53.67,Default,,0000,0000,0000,,काही आठवड्यांत मुले पालकांना सांगू लागली,\Nकी खेकडे खाणे हे घाणेरडे आहे. Dialogue: 0,0:02:53.69,0:02:55.36,Default,,0000,0000,0000,,किंवा मांस खाणे हे पाप आहे. Dialogue: 0,0:02:56.20,0:03:00.27,Default,,0000,0000,0000,,एका सरकारी पौष्टिक अन्न योजनेद्वारे \Nमऊ पांढरा भात पुरवला जातो. Dialogue: 0,0:03:00.30,0:03:03.39,Default,,0000,0000,0000,,आता कोणालाही लाल तांदूळ \Nकिंवा ज्वारी बाजरी खावीशी वाटत नाही. Dialogue: 0,0:03:03.98,0:03:08.80,Default,,0000,0000,0000,,एका गावात एक सेवाभावी संस्था गर्भवती \Nमातांसाठी आदर्श आहाराचे तक्ते घेऊन गेली. Dialogue: 0,0:03:09.34,0:03:10.64,Default,,0000,0000,0000,,त्याचा परिणाम लगेच झाला. Dialogue: 0,0:03:10.66,0:03:13.02,Default,,0000,0000,0000,,सगळ्या गर्भवती माता दुःखी झाल्या. Dialogue: 0,0:03:13.04,0:03:15.58,Default,,0000,0000,0000,,सफरचंद आणि द्राक्षे \Nपरवडणार नाहीत या विचाराने. Dialogue: 0,0:03:16.01,0:03:19.22,Default,,0000,0000,0000,,आणि त्यांना इतर फळांचा विसर पडला, Dialogue: 0,0:03:19.24,0:03:21.49,Default,,0000,0000,0000,,जी जंगलातून गोळा करून आणणे शक्य असते. Dialogue: 0,0:03:22.61,0:03:23.100,Default,,0000,0000,0000,,आरोग्य सेवक, Dialogue: 0,0:03:25.09,0:03:27.21,Default,,0000,0000,0000,,धर्म प्रचारक, Dialogue: 0,0:03:27.23,0:03:29.67,Default,,0000,0000,0000,,कोणी सरकारी कर्मचारी, Dialogue: 0,0:03:29.69,0:03:32.66,Default,,0000,0000,0000,,आणि त्यांची स्वतःची सुशिक्षित मुलेसुद्धा Dialogue: 0,0:03:32.69,0:03:37.26,Default,,0000,0000,0000,,या आदिवासींना अक्षरशः ओरडून सांगताहेत Dialogue: 0,0:03:37.29,0:03:40.56,Default,,0000,0000,0000,,की त्यांचे अन्न पुरेसे चांगले नाही. Dialogue: 0,0:03:40.59,0:03:42.24,Default,,0000,0000,0000,,ते पुरेसे सुसंस्कृत नाही. Dialogue: 0,0:03:43.48,0:03:46.02,Default,,0000,0000,0000,,आणि त्यामुळे हळू हळू थोडे थोडे अन्न Dialogue: 0,0:03:46.97,0:03:48.52,Default,,0000,0000,0000,,नाहीसे होत आहे. Dialogue: 0,0:03:49.84,0:03:54.18,Default,,0000,0000,0000,,मला प्रश्न पडतो, \Nतुम्ही कधी विचारात घेतले आहे का, Dialogue: 0,0:03:54.21,0:03:57.75,Default,,0000,0000,0000,,की तुमच्याही समाजांमध्ये\Nअन्नाचा असाच इतिहास असू शकतो. Dialogue: 0,0:03:59.47,0:04:02.67,Default,,0000,0000,0000,,तुम्ही तुमच्या ९० वर्षांच्या आजीशी बोललात, Dialogue: 0,0:04:03.59,0:04:07.49,Default,,0000,0000,0000,,तर तुम्ही कधी न पाहिलेल्या वा ऐकलेल्या \Nअन्नाविषयी ती बोलेल का? Dialogue: 0,0:04:08.63,0:04:11.39,Default,,0000,0000,0000,,तुम्हांला कल्पना आहे का, \Nतुमच्या समाजाचे किती अन्न Dialogue: 0,0:04:11.41,0:04:13.28,Default,,0000,0000,0000,,तुम्हांला आज उपलब्ध नाही? Dialogue: 0,0:04:14.65,0:04:16.49,Default,,0000,0000,0000,,स्थानिक तज्ज्ञ मला सांगतात, Dialogue: 0,0:04:16.51,0:04:22.37,Default,,0000,0000,0000,,दक्षिण आफ्रिकेतली अन्नाची अर्थव्यवस्था \Nआज पूर्णपणे आयात अन्नावर आधारित आहे. Dialogue: 0,0:04:23.49,0:04:25.64,Default,,0000,0000,0000,,मका हे मुख्य अन्न झाले आहे, Dialogue: 0,0:04:25.66,0:04:31.64,Default,,0000,0000,0000,,तर स्थानिक ज्वारी, बाजरी, कंद \Nहे सर्व नष्ट झाले आहेत. Dialogue: 0,0:04:32.38,0:04:35.41,Default,,0000,0000,0000,,तशीच जंगलात उगवणारी कडधान्ये आणि भाज्या. Dialogue: 0,0:04:35.43,0:04:39.06,Default,,0000,0000,0000,,लोक बटाटे आणि कांदे , \Nकोबी आणि गाजर खाताहेत. Dialogue: 0,0:04:39.92,0:04:41.77,Default,,0000,0000,0000,,माझ्या देशात Dialogue: 0,0:04:41.80,0:04:44.60,Default,,0000,0000,0000,,अन्नाचा हा ऱ्हास \Nप्रचंड प्रमाणावर झालेला आहे. Dialogue: 0,0:04:45.08,0:04:49.14,Default,,0000,0000,0000,,आधुनिक भारत अडकला आहे तांदूळ, गहू Dialogue: 0,0:04:49.17,0:04:51.35,Default,,0000,0000,0000,,आणि मधुमेह यांच्या विळख्यात. Dialogue: 0,0:04:52.22,0:04:57.40,Default,,0000,0000,0000,,आपण काही अन्न पूर्णपणे विसरून गेलो आहोत.\Nउदाहरणार्थ, विविध प्रकारचे कंद, Dialogue: 0,0:04:57.42,0:05:01.26,Default,,0000,0000,0000,,झाडांचे गोंद, मासे, कवचधारी मासे, Dialogue: 0,0:05:01.28,0:05:03.18,Default,,0000,0000,0000,,तेलबिया, Dialogue: 0,0:05:03.20,0:05:07.28,Default,,0000,0000,0000,,गोगलगायसदृश प्राणी, अळंबी, कीटक, Dialogue: 0,0:05:07.31,0:05:10.44,Default,,0000,0000,0000,,नामशेष न झालेल्या छोट्या प्राण्यांचे मांस. Dialogue: 0,0:05:10.46,0:05:14.63,Default,,0000,0000,0000,,हे सर्व आमच्या परिसरात उपलब्ध होते. Dialogue: 0,0:05:15.80,0:05:17.64,Default,,0000,0000,0000,,मग हे सर्व अन्न कुठे गेले? Dialogue: 0,0:05:18.63,0:05:21.72,Default,,0000,0000,0000,,अन्नधान्याच्या आपल्या आधुनिक टोपल्या \Nइतक्या आखूड कशा झाल्या? Dialogue: 0,0:05:22.90,0:05:29.04,Default,,0000,0000,0000,,आपण गुंतागुंतीच्या राजकीय, अर्थशास्त्रीय \Nआणि पर्यावरणवादी कारणांविषयी बोलू शकतो. Dialogue: 0,0:05:29.07,0:05:33.35,Default,,0000,0000,0000,,पण मी शरम या मानवी भावनेविषयी बोलणार आहे. Dialogue: 0,0:05:34.59,0:05:38.32,Default,,0000,0000,0000,,कारण शरम हा निर्णायक बिंदू असतो, Dialogue: 0,0:05:38.34,0:05:42.44,Default,,0000,0000,0000,,जिथे अन्न खरोखर \Nतुमच्या ताटातून नाहीसे होते. Dialogue: 0,0:05:43.44,0:05:44.90,Default,,0000,0000,0000,,शरम काय करते? Dialogue: 0,0:05:45.84,0:05:48.51,Default,,0000,0000,0000,,शरम तुम्हांला खुजे वाटायला लावते, Dialogue: 0,0:05:48.54,0:05:50.07,Default,,0000,0000,0000,,दुःखी, Dialogue: 0,0:05:50.10,0:05:51.32,Default,,0000,0000,0000,,नालायक, Dialogue: 0,0:05:51.34,0:05:52.72,Default,,0000,0000,0000,,अवमानवी. Dialogue: 0,0:05:53.54,0:05:57.55,Default,,0000,0000,0000,,शरम आकलनात विसंगती निर्माण करते. Dialogue: 0,0:05:58.12,0:05:59.91,Default,,0000,0000,0000,,ती अन्नविषयक सत्याचा विपर्यास करते. Dialogue: 0,0:06:00.96,0:06:02.68,Default,,0000,0000,0000,,आपण हे एक उदाहरण घेऊ. Dialogue: 0,0:06:03.55,0:06:05.79,Default,,0000,0000,0000,,तुम्हांला हे आवडेल का? Dialogue: 0,0:06:06.74,0:06:08.94,Default,,0000,0000,0000,,एक अद्भुत, विविधोपयोगी प्राथमिक अन्न, Dialogue: 0,0:06:09.82,0:06:13.11,Default,,0000,0000,0000,,जे तुमच्या परिसरात विपुलतेने उपलब्ध आहे. Dialogue: 0,0:06:13.14,0:06:15.30,Default,,0000,0000,0000,,तुम्हांला फक्त ते गोळा करावे लागेल, Dialogue: 0,0:06:15.32,0:06:17.70,Default,,0000,0000,0000,,वाळवावे लागेल, साठवावे लागेल. Dialogue: 0,0:06:17.72,0:06:20.09,Default,,0000,0000,0000,,मग ते तुम्हांला वर्षभर पुरेल. Dialogue: 0,0:06:20.12,0:06:24.03,Default,,0000,0000,0000,,तुम्ही त्यापासून हवे तितके \Nविविध प्रकारचे पदार्थ बनवू शकाल. Dialogue: 0,0:06:24.70,0:06:28.52,Default,,0000,0000,0000,,भारतात असेच एक अन्न होते, महुआ. Dialogue: 0,0:06:28.54,0:06:29.98,Default,,0000,0000,0000,,हे त्याचे फूल. Dialogue: 0,0:06:30.99,0:06:34.90,Default,,0000,0000,0000,,गेली तीन वर्षे \Nमी या अन्नावर संशोधन करत आहे. Dialogue: 0,0:06:35.65,0:06:40.23,Default,,0000,0000,0000,,हे अतिशय पौष्टिक आहे, \Nहे आदिवासी परंपरा जाणते, Dialogue: 0,0:06:40.25,0:06:42.31,Default,,0000,0000,0000,,तसेच विज्ञानही जाणते. Dialogue: 0,0:06:43.13,0:06:44.100,Default,,0000,0000,0000,,आदिवासींसाठी Dialogue: 0,0:06:45.02,0:06:49.40,Default,,0000,0000,0000,,वर्षातले चार ते सहा महिने \Nहे मुख्य अन्न असे. Dialogue: 0,0:06:50.74,0:06:54.45,Default,,0000,0000,0000,,हे अनेक प्रकारे तुमच्या \Nस्थानिक मरुला सारखे आहे. Dialogue: 0,0:06:54.47,0:06:57.40,Default,,0000,0000,0000,,फरक इतकाच, की हे फूल आहे, फळ नव्हे. Dialogue: 0,0:06:58.24,0:07:00.17,Default,,0000,0000,0000,,जिथे जंगले समृद्ध असतात, Dialogue: 0,0:07:00.19,0:07:03.55,Default,,0000,0000,0000,,तिथे लोकांना खाण्यासाठी \Nवर्षभर भरपूर अन्न तर मिळतेच, Dialogue: 0,0:07:03.57,0:07:05.44,Default,,0000,0000,0000,,आणि विकण्यासाठीही पुरेसे शिल्लक राहते. Dialogue: 0,0:07:06.29,0:07:11.27,Default,,0000,0000,0000,,मला महुआचे ३५ प्रकारचे पदार्थ सापडले, Dialogue: 0,0:07:11.30,0:07:13.97,Default,,0000,0000,0000,,जे आता कोणीही बनवत नाही. Dialogue: 0,0:07:15.22,0:07:19.86,Default,,0000,0000,0000,,हे अन्न आता अन्न म्हणून \Nओळखलेसुद्धा जात नाही, Dialogue: 0,0:07:19.88,0:07:22.04,Default,,0000,0000,0000,,तर दारूसाठी कच्चा माल म्हणून ओळखले जाते. Dialogue: 0,0:07:23.16,0:07:25.83,Default,,0000,0000,0000,,हे घरात बाळगण्यासाठी अटक होऊ शकते. Dialogue: 0,0:07:26.42,0:07:28.60,Default,,0000,0000,0000,,कारण? शरम. Dialogue: 0,0:07:29.21,0:07:32.65,Default,,0000,0000,0000,,भारतभर सर्वत्र मी आदिवासींशी बोलले, Dialogue: 0,0:07:32.67,0:07:35.21,Default,,0000,0000,0000,,महुआ खाणे बंद का झाले याविषयी. Dialogue: 0,0:07:35.70,0:07:38.17,Default,,0000,0000,0000,,आणि मला सगळीकडे तेच एक उत्तर मिळाले. Dialogue: 0,0:07:39.24,0:07:42.48,Default,,0000,0000,0000,,"आम्ही दरिद्री, भुकेकंगाल होतो,\Nतेव्हा ते खात होतो. Dialogue: 0,0:07:43.40,0:07:45.22,Default,,0000,0000,0000,,आता आम्ही ते का खावं? Dialogue: 0,0:07:45.25,0:07:47.38,Default,,0000,0000,0000,,आमच्याजवळ तांदूळ किंवा गहू आहे." Dialogue: 0,0:07:48.57,0:07:50.87,Default,,0000,0000,0000,,आणि त्याच एका दमात, Dialogue: 0,0:07:50.89,0:07:54.11,Default,,0000,0000,0000,,महुआ किती पौष्टिक आहे \Nहेही लोक मला सांगतात. Dialogue: 0,0:07:54.84,0:07:58.50,Default,,0000,0000,0000,,कोणी वृद्ध पूर्वी महुआ खात, \Nत्यांच्या गोष्टी नेहमीच ऐकायला मिळतात. Dialogue: 0,0:07:59.22,0:08:03.19,Default,,0000,0000,0000,,"आमच्या आजीला दहा मुले होती. Dialogue: 0,0:08:03.21,0:08:07.54,Default,,0000,0000,0000,,तरीही ती किती कष्ट करत असे. \Nकधी दमली नाही, की आजारी पडली नाही." Dialogue: 0,0:08:08.90,0:08:13.58,Default,,0000,0000,0000,,प्रत्येक ठिकाणी अगदी हेच दुहेरी बोलणे. Dialogue: 0,0:08:14.63,0:08:15.86,Default,,0000,0000,0000,,हे कसे काय? Dialogue: 0,0:08:16.44,0:08:18.65,Default,,0000,0000,0000,,तेच अन्न Dialogue: 0,0:08:18.67,0:08:23.76,Default,,0000,0000,0000,,एकाच वेळी अतिशय पौष्टिक \Nआणि गरिबांचे अन्न कसे ठरते, Dialogue: 0,0:08:23.79,0:08:25.71,Default,,0000,0000,0000,,तेही एका वाक्यात? Dialogue: 0,0:08:26.82,0:08:28.91,Default,,0000,0000,0000,,जंगलातल्या इतर अन्नाचीही हीच कथा. Dialogue: 0,0:08:29.65,0:08:32.61,Default,,0000,0000,0000,,मी एकामागून एक \Nहृदयद्रावक कहाण्या ऐकल्या आहेत. Dialogue: 0,0:08:32.64,0:08:35.53,Default,,0000,0000,0000,,दुष्काळ आणि उपासमारीच्या कहाण्या. Dialogue: 0,0:08:35.55,0:08:39.38,Default,,0000,0000,0000,,जंगलातून गोळा केलेल्या कचऱ्यामुळे\Nजीव वाचल्याच्या कहाण्या. Dialogue: 0,0:08:40.46,0:08:42.00,Default,,0000,0000,0000,,अन्न नव्हते, म्हणून. Dialogue: 0,0:08:43.21,0:08:45.27,Default,,0000,0000,0000,,थोडे जास्त खोलात शिरल्यावर मला कळले, Dialogue: 0,0:08:45.30,0:08:49.03,Default,,0000,0000,0000,,की अभाव सर्व अन्नाचा नव्हता, Dialogue: 0,0:08:49.05,0:08:51.59,Default,,0000,0000,0000,,तर फक्त शिष्टसंमत अन्नाचा, जसे तांदूळ. Dialogue: 0,0:08:52.40,0:08:54.06,Default,,0000,0000,0000,,मी त्यांना विचारले, Dialogue: 0,0:08:54.08,0:08:57.84,Default,,0000,0000,0000,,"तुम्ही ज्याला कचरा म्हणता,\Nतो खाण्यास योग्य आहे हे कसे कळले? Dialogue: 0,0:08:59.14,0:09:03.88,Default,,0000,0000,0000,,तुम्हांला कोणी सांगितले, की \Nते विशिष्ट कडू कंद गोड करण्यासाठी Dialogue: 0,0:09:03.90,0:09:06.21,Default,,0000,0000,0000,,रात्रभर प्रवाहात ठेवावे? Dialogue: 0,0:09:07.38,0:09:10.40,Default,,0000,0000,0000,,किंवा गोगलगायीच्या कवचातले \Nमांस कसे काढावे? Dialogue: 0,0:09:10.42,0:09:12.87,Default,,0000,0000,0000,,किंवा जंगली उंदिरासाठी सापळा कसा लावावा?" Dialogue: 0,0:09:14.08,0:09:17.33,Default,,0000,0000,0000,,मग ते आपली डोकी खाजवू लागतात, Dialogue: 0,0:09:17.35,0:09:20.49,Default,,0000,0000,0000,,आणि त्यांच्या लक्षात येते, की \Nआपण हे वडिलधाऱ्यांकडून शिकलो आहोत. Dialogue: 0,0:09:21.35,0:09:27.26,Default,,0000,0000,0000,,कित्येक शतके आपले पूर्वज \Nया अन्नावर जगत होते, प्रगती करत होते. Dialogue: 0,0:09:27.29,0:09:29.47,Default,,0000,0000,0000,,तांदूळ मिळण्यापूर्वी. Dialogue: 0,0:09:29.49,0:09:32.53,Default,,0000,0000,0000,,आणि ते आपल्या या पिढीपेक्षा \Nकितीतरी निरोगी होते. Dialogue: 0,0:09:34.03,0:09:36.32,Default,,0000,0000,0000,,अशी ही अन्नाची कहाणी. Dialogue: 0,0:09:37.90,0:09:39.47,Default,,0000,0000,0000,,ही आहे शरमेची करामत: Dialogue: 0,0:09:39.49,0:09:45.86,Default,,0000,0000,0000,,लोकांच्या आयुष्यातून, आठवणीतून \Nअन्न आणि अन्न परंपरा नाहीशा करणे. Dialogue: 0,0:09:45.88,0:09:48.05,Default,,0000,0000,0000,,त्यांना जाणीवही होऊ न देता. Dialogue: 0,0:09:49.97,0:09:52.91,Default,,0000,0000,0000,,हा कल कसा पालटावा? Dialogue: 0,0:09:53.85,0:09:59.88,Default,,0000,0000,0000,,आपल्या नैसर्गिक अन्नवापराच्या सुंदर, \Nव्यामिश्र पद्धती परत कशा मिळवाव्यात? Dialogue: 0,0:10:01.02,0:10:05.82,Default,,0000,0000,0000,,धरणीमातेने तिच्या निसर्गचक्रानुसार \Nआपल्याला प्रेमाने दिलेले अन्न, Dialogue: 0,0:10:06.72,0:10:10.86,Default,,0000,0000,0000,,जे आपल्या आज्यापणज्यांनी आनंदाने रांधले, Dialogue: 0,0:10:10.89,0:10:13.77,Default,,0000,0000,0000,,आणि आपल्या पितामहांनी जे कृतज्ञतेने खाल्ले Dialogue: 0,0:10:14.79,0:10:19.49,Default,,0000,0000,0000,,असे पौष्टिक, स्थानिक, नैसर्गिक अन्न, Dialogue: 0,0:10:19.51,0:10:22.31,Default,,0000,0000,0000,,विविधतेने नटलेले, स्वादिष्ट अन्न, Dialogue: 0,0:10:22.34,0:10:25.31,Default,,0000,0000,0000,,जे पिकवावे लागत नाही, Dialogue: 0,0:10:25.34,0:10:27.48,Default,,0000,0000,0000,,जे पर्यावरणाची हानी करत नाही, Dialogue: 0,0:10:27.50,0:10:29.11,Default,,0000,0000,0000,,ज्यासाठी काही खर्च येत नाही? Dialogue: 0,0:10:30.36,0:10:32.21,Default,,0000,0000,0000,,या अन्नाची आपल्या सर्वांना गरज आहे, Dialogue: 0,0:10:32.23,0:10:35.34,Default,,0000,0000,0000,,मला वाटते, त्याचे कारण \Nमी तुम्हांला सांगायला नको. Dialogue: 0,0:10:36.49,0:10:40.09,Default,,0000,0000,0000,,जागतिक आरोग्यविषयक संकटाबद्दल\Nमी सांगण्याची गरज नाही. Dialogue: 0,0:10:40.12,0:10:42.66,Default,,0000,0000,0000,,हवामान बदल, पाणीविषयक संकट Dialogue: 0,0:10:42.68,0:10:44.02,Default,,0000,0000,0000,,मातीचा कस कमी होणे, Dialogue: 0,0:10:44.05,0:10:46.04,Default,,0000,0000,0000,,कोलमडलेल्या शेतकी व्यवस्था, Dialogue: 0,0:10:46.06,0:10:47.22,Default,,0000,0000,0000,,हे सर्व. Dialogue: 0,0:10:48.04,0:10:52.33,Default,,0000,0000,0000,,पण माझ्यासाठी, या अन्नाच्या गरजेमागची \Nदुसरी काही कारणे तितकीच महत्त्वाची आहेत, Dialogue: 0,0:10:52.36,0:10:54.14,Default,,0000,0000,0000,,जी आपल्याला मनात खोलवर जाणवतात, Dialogue: 0,0:10:55.06,0:10:57.65,Default,,0000,0000,0000,,कारण अन्न हे बरेच काही असते. Dialogue: 0,0:10:58.36,0:11:02.07,Default,,0000,0000,0000,,अन्न म्हणजे पुष्टी, समाधान, Dialogue: 0,0:11:02.10,0:11:04.86,Default,,0000,0000,0000,,सृजनशीलता, समाज, Dialogue: 0,0:11:04.88,0:11:08.61,Default,,0000,0000,0000,,आनंद, सुरक्षितता, स्वत्व Dialogue: 0,0:11:08.63,0:11:09.99,Default,,0000,0000,0000,,आणि इतरही बरेच काही. Dialogue: 0,0:11:10.71,0:11:13.10,Default,,0000,0000,0000,,आपण अन्नाशी कसा संबंध जोडतो Dialogue: 0,0:11:13.12,0:11:15.19,Default,,0000,0000,0000,,यावर आयुष्यात बरेचसे काही अवलंबून असते. Dialogue: 0,0:11:15.74,0:11:18.28,Default,,0000,0000,0000,,त्यावरून आपण आपल्या शरीराशी \Nकसा संबंध जोडतो हे ठरते, Dialogue: 0,0:11:19.03,0:11:21.39,Default,,0000,0000,0000,,कारण आपले शरीर म्हणजे शेवटी अन्नच असते. Dialogue: 0,0:11:22.19,0:11:25.76,Default,,0000,0000,0000,,अन्न हे एक मूलभूत संबंध जोडते, Dialogue: 0,0:11:25.78,0:11:27.33,Default,,0000,0000,0000,,आपल्या अस्तित्वाशी. Dialogue: 0,0:11:28.46,0:11:31.50,Default,,0000,0000,0000,,या अन्नाची आज सर्वात जास्त गरज आहे. Dialogue: 0,0:11:31.52,0:11:35.38,Default,,0000,0000,0000,,मानवप्राणी म्हणून आपल्या अस्तित्वाची \Nनवी व्याख्या करण्यासाठी Dialogue: 0,0:11:35.40,0:11:37.68,Default,,0000,0000,0000,,निसर्गरचनेचा एक भाग या नात्याने. Dialogue: 0,0:11:38.51,0:11:41.17,Default,,0000,0000,0000,,आज या नव्या व्याख्येची गरज आहे का? Dialogue: 0,0:11:43.69,0:11:47.68,Default,,0000,0000,0000,,माझ्यासाठी, एकमेव खरे उत्तर आहे प्रेम. Dialogue: 0,0:11:49.26,0:11:54.25,Default,,0000,0000,0000,,कारण प्रेम ही शरमेला विरोध करणारी \Nएकमेव गोष्ट आहे. Dialogue: 0,0:11:55.57,0:12:00.50,Default,,0000,0000,0000,,आपल्या अन्नाशी असणाऱ्या संबंधात \Nजास्त प्रेम कसे आणावे? Dialogue: 0,0:12:02.28,0:12:06.06,Default,,0000,0000,0000,,माझ्यासाठी, प्रेम म्हणजे प्रामुख्याने Dialogue: 0,0:12:06.09,0:12:09.86,Default,,0000,0000,0000,,वेग जरा कमी करण्याची इच्छा. Dialogue: 0,0:12:10.83,0:12:14.19,Default,,0000,0000,0000,,आपला वेळ देऊन Dialogue: 0,0:12:14.22,0:12:18.47,Default,,0000,0000,0000,,संवेदना जाणवू देणे, ऐकणे, माहिती विचारणे. Dialogue: 0,0:12:19.70,0:12:22.19,Default,,0000,0000,0000,,स्वतःच्या शरीराचे संकेत ऐकणे\Nहेही प्रेम म्हणता येईल. Dialogue: 0,0:12:22.88,0:12:29.59,Default,,0000,0000,0000,,आपल्या शरीरांच्या काय गरजा असतात, \Nखाण्याच्या सवयी, कल्पना, Dialogue: 0,0:12:30.19,0:12:31.56,Default,,0000,0000,0000,,आणि व्यसनांच्या मुळाशी? Dialogue: 0,0:12:32.49,0:12:36.50,Default,,0000,0000,0000,,या कल्पना तपासून पाहण्यासाठी वेळ देणे,\Nहेही प्रेम असू शकेल. Dialogue: 0,0:12:37.16,0:12:38.76,Default,,0000,0000,0000,,त्या कल्पना कुठून आल्या? Dialogue: 0,0:12:39.59,0:12:42.12,Default,,0000,0000,0000,,त्यासाठी कदाचित बालपणात मागे जावे लागेल. Dialogue: 0,0:12:43.01,0:12:44.72,Default,,0000,0000,0000,,त्या वेळी कोणते अन्न आवडत होते? Dialogue: 0,0:12:45.58,0:12:47.11,Default,,0000,0000,0000,,आता काय बदलले आहे? Dialogue: 0,0:12:47.94,0:12:53.04,Default,,0000,0000,0000,,कदाचित प्रेम म्हणजे एखादी शांत संध्याकाळ\Nवडिलधाऱ्यांबरोबर घालवणे असेल. Dialogue: 0,0:12:53.06,0:12:55.75,Default,,0000,0000,0000,,त्यांच्या अन्नविषयक आठवणी ऐकणे, Dialogue: 0,0:12:55.77,0:12:58.70,Default,,0000,0000,0000,,त्यांच्या आवडीचे पदार्थ बनवण्यात \Nत्यांना मदत करणे, Dialogue: 0,0:12:58.72,0:13:00.16,Default,,0000,0000,0000,,आणि एकत्र भोजन घेणे. Dialogue: 0,0:13:02.04,0:13:06.25,Default,,0000,0000,0000,,हे प्रेम म्हणजे आठवण ठेवणे, की Dialogue: 0,0:13:06.28,0:13:08.43,Default,,0000,0000,0000,,मानवता अथांग आहे, Dialogue: 0,0:13:08.46,0:13:10.28,Default,,0000,0000,0000,,आणि अन्नविषयक निवडी भिन्न असू शकतात. Dialogue: 0,0:13:11.02,0:13:14.78,Default,,0000,0000,0000,,प्रेम म्हणजे आदर आणि जिज्ञासा दाखवणे. Dialogue: 0,0:13:14.81,0:13:16.66,Default,,0000,0000,0000,,दोषारोप करणे नव्हे, Dialogue: 0,0:13:16.69,0:13:20.38,Default,,0000,0000,0000,,कोणी एखादे पूर्णपणे अनोळखी अन्न \Nखात असेल त्यावेळी. Dialogue: 0,0:13:22.34,0:13:25.65,Default,,0000,0000,0000,,प्रेम म्हणजे चौकशी करण्यासाठी वेळ देणे, Dialogue: 0,0:13:26.59,0:13:28.42,Default,,0000,0000,0000,,माहिती काढणे, Dialogue: 0,0:13:28.45,0:13:30.33,Default,,0000,0000,0000,,संबंध जोडणे. Dialogue: 0,0:13:31.23,0:13:34.60,Default,,0000,0000,0000,,फेनबॉस जंगलात शांतपणे फेरफटका करणे. Dialogue: 0,0:13:35.48,0:13:39.97,Default,,0000,0000,0000,,एखादे झाड आपल्याशी बोलते का, ते पाहणे. Dialogue: 0,0:13:39.99,0:13:41.16,Default,,0000,0000,0000,,तसे घडते. Dialogue: 0,0:13:41.18,0:13:42.79,Default,,0000,0000,0000,,माझ्याशी झाडे नेहमी बोलतात. Dialogue: 0,0:13:44.94,0:13:46.37,Default,,0000,0000,0000,,सर्वात महत्त्वाचे, Dialogue: 0,0:13:46.52,0:13:51.10,Default,,0000,0000,0000,,ही छोटी छोटी संशोधनाची पावले Dialogue: 0,0:13:51.30,0:13:55.01,Default,,0000,0000,0000,,आपल्याला मोठ्या उत्तराकडे नेऊ शकतील\Nअसा विश्वास बाळगणे. Dialogue: 0,0:13:55.74,0:13:58.50,Default,,0000,0000,0000,,कधी ही उत्तरे अतिशय आश्चर्यकारक असू शकतील. Dialogue: 0,0:13:59.76,0:14:02.35,Default,,0000,0000,0000,,एकदा एका आदिवासी \Nवैदू स्त्रीने मला सांगितले, Dialogue: 0,0:14:03.01,0:14:06.36,Default,,0000,0000,0000,,प्रेम म्हणजे, धरणीमातेवर पावले टाकताना, Dialogue: 0,0:14:06.48,0:14:08.92,Default,,0000,0000,0000,,आपण तिचे सर्वात लाडके मूल आहोत \Nअशा भावनेने चालणे. Dialogue: 0,0:14:10.11,0:14:14.37,Default,,0000,0000,0000,,असा विश्वास बाळगणे, की \Nती प्रामाणिक हेतूंचा आदर करते, Dialogue: 0,0:14:14.89,0:14:17.45,Default,,0000,0000,0000,,आणि आपल्या पावलांना \Nकसे मार्गदर्शन करावे हे ती जाणते. Dialogue: 0,0:14:17.81,0:14:19.90,Default,,0000,0000,0000,,आशा आहे, की \Nमी तुम्हांला प्रेरणा दिली असेल, Dialogue: 0,0:14:20.24,0:14:23.33,Default,,0000,0000,0000,,पूर्वजांच्या अन्नाशी संबंध जोडण्यासाठी. Dialogue: 0,0:14:23.48,0:14:24.48,Default,,0000,0000,0000,,ऐकण्याबद्दल धन्यवाद. Dialogue: 0,0:14:24.96,0:14:27.26,Default,,0000,0000,0000,,(टाळ्या)