1
00:00:00,741 --> 00:00:04,572
Ik weet dat TED over
een hoop grote dingen gaat,

2
00:00:04,596 --> 00:00:08,126
maar ik wil het
over iets heel kleins hebben.

3
00:00:08,150 --> 00:00:10,308
Zo klein dat het één enkel woord is.

4
00:00:10,983 --> 00:00:12,679
Het woord 'zonderling'.

5
00:00:13,347 --> 00:00:16,966
Het is een van mijn favoriete woorden;
het beschrijft de afzondering zo goed.

6
00:00:17,403 --> 00:00:21,349
Ik bedoel, het is iemand
die overal buiten staat,

7
00:00:21,752 --> 00:00:24,048
die nergens echt bij hoort.

8
00:00:24,658 --> 00:00:27,471
Of iemand die zich slecht kan inpassen

9
00:00:27,471 --> 00:00:30,473
in nieuwe situaties en omgevingen.

10
00:00:31,298 --> 00:00:33,520
Ik ben een geregistreerde zonderling.

11
00:00:34,307 --> 00:00:37,040
Ik ben hier voor de andere
zonderlingen in de zaal,

12
00:00:37,064 --> 00:00:38,975
want ik ben nooit de enige.

13
00:00:39,995 --> 00:00:42,290
Ik ga je een zonderling verhaal vertellen.

14
00:00:43,237 --> 00:00:45,769
Ik was begin 30

15
00:00:45,793 --> 00:00:49,355
toen de droom van schrijver worden
zich bij me aandiende.

16
00:00:50,198 --> 00:00:52,702
Om precies te zijn,
kreeg ik een brief in de bus

17
00:00:52,702 --> 00:00:55,485
die zei dat ik een enorme
literaire prijs had gewonnen

18
00:00:55,509 --> 00:00:57,554
voor een kort verhaal
dat ik had geschreven.

19
00:00:58,183 --> 00:01:01,944
Dat verhaal ging over mijn leven
als wedstrijdzwemster

20
00:01:02,632 --> 00:01:04,687
en mijn waardeloze privéleven,

21
00:01:05,258 --> 00:01:10,155
en een beetje over verdriet en verlies
je tot waanzin kunnen drijven.

22
00:01:11,829 --> 00:01:16,502
De prijs was een reis naar New York
om topredacteurs, topvertegenwoordigers

23
00:01:16,526 --> 00:01:18,260
en andere auteurs te ontmoeten.

24
00:01:18,278 --> 00:01:21,342
Het was een droom voor iemand
die schrijver wil worden, toch?

25
00:01:22,573 --> 00:01:25,413
Weet je wat ik deed
toen ik die brief kreeg?

26
00:01:26,037 --> 00:01:27,835
Omdat ik mezelf ben,

27
00:01:27,859 --> 00:01:30,056
legde ik de brief op mijn keukentafel,

28
00:01:30,080 --> 00:01:33,522
ik schonk mezelf een enorm glas wodka in

29
00:01:33,922 --> 00:01:36,292
met ijs en citroen,

30
00:01:36,722 --> 00:01:39,180
en ik ging daar in mijn ondergoed

31
00:01:39,180 --> 00:01:43,032
een godganse dag
naar die brief zitten kijken.

32
00:01:44,278 --> 00:01:47,683
Ik dacht na over alle manieren
waarop ik mijn leven al had verziekt.

33
00:01:47,707 --> 00:01:50,681
Wie was ik, in godsnaam,
om naar New York te gaan

34
00:01:50,715 --> 00:01:52,995
en net te doen of ik een schrijver was.

35
00:01:53,551 --> 00:01:54,596
Wie was ik?

36
00:01:54,870 --> 00:01:56,118
Dat zal ik je vertellen.

37
00:01:56,745 --> 00:01:58,172
Ik was een zonderling.

38
00:01:58,625 --> 00:02:00,988
Net als een heel leger andere kinderen.

39
00:02:01,908 --> 00:02:04,276
Ik kwam uit een gewelddadig gezin,

40
00:02:04,300 --> 00:02:06,956
waar ik ternauwernood levend uit kwam.

41
00:02:07,727 --> 00:02:12,218
Ik had al twee spectaculair
geflopte huwelijken achter de rug.

42
00:02:12,242 --> 00:02:15,208
Ik had mijn universitaire studie
niet één, maar twee keer verprutst,

43
00:02:15,232 --> 00:02:18,424
en misschien zelfs een derde keer,
maar dat vertel ik je niet eens.

44
00:02:18,448 --> 00:02:20,258
(Gelach)

45
00:02:20,582 --> 00:02:24,243
Ik had een rehabilitatieperiode
voor drugsgebruik achter de rug

46
00:02:24,795 --> 00:02:29,245
en een paar korte vakantiereisjes
naar de gevangenis.

47
00:02:29,988 --> 00:02:32,132
Ik ben hier dus wel op mijn plaats.

48
00:02:33,680 --> 00:02:35,770
(Gelach)

49
00:02:36,744 --> 00:02:39,907
Maar de echte reden
dat ik een zonderling was,

50
00:02:39,921 --> 00:02:43,523
is waarschijnlijk dat mijn dochter
op haar geboortedag was overleden

51
00:02:43,547 --> 00:02:46,866
en ik er nog niet uit was
hoe ik daarmee kon leven.

52
00:02:48,233 --> 00:02:53,270
Nadat mijn dochter overleed,
was ik ook lange tijd dakloos.

53
00:02:53,294 --> 00:02:55,328
Ik woonde onder een viaduct

54
00:02:55,352 --> 00:02:59,410
in een soort diepe staat
van zombieverdriet en -verlies,

55
00:02:59,434 --> 00:03:02,028
dat sommigen van ons
nu eenmaal tegenkomen.

56
00:03:02,052 --> 00:03:04,863
Misschien wij allemaal wel,
als we lang genoeg leven.

57
00:03:06,240 --> 00:03:10,237
Weet je, daklozen behoren tot
onze meest heldhaftige zonderlingen,

58
00:03:10,261 --> 00:03:13,357
want ze beginnen als ons.

59
00:03:14,670 --> 00:03:20,088
Je ziet, zo ongeveer
geen enkele rol paste me:

60
00:03:20,112 --> 00:03:24,580
dochter, echtgenote, moeder, student.

61
00:03:25,474 --> 00:03:27,973
De droom van schrijver worden

62
00:03:27,997 --> 00:03:33,438
was eigenlijk een soort
klein, zielig steentje in mijn keel.

63
00:03:34,906 --> 00:03:38,375
Ondanks mezelf
heb ik dat vliegtuig genomen

64
00:03:38,399 --> 00:03:40,786
en ben ik naar New York gevlogen,

65
00:03:40,810 --> 00:03:42,366
waar de schrijvers zijn.

66
00:03:43,168 --> 00:03:46,573
Collega zonderlingen --
ik zie bijna jullie hoofden gloeien.

67
00:03:46,607 --> 00:03:48,769
Ik pik jullie er altijd zo uit.

68
00:03:48,803 --> 00:03:51,241
Je had het eerst geweldig gevonden.

69
00:03:51,265 --> 00:03:54,427
Je mocht drie beroemde schrijvers
uitkiezen die je wilde ontmoeten

70
00:03:54,427 --> 00:03:56,599
en deze mensen gingen ze voor je opzoeken.

71
00:03:56,623 --> 00:03:59,413
Je logeerde in het Gramercy Park Hotel,

72
00:03:59,437 --> 00:04:02,071
waar je 's avonds laat
whiskey zat te drinken

73
00:04:02,095 --> 00:04:04,586
met coole, slimme opscheppers.

74
00:04:04,610 --> 00:04:09,119
En jij mocht ook doen alsof je
cool, slim en succesvol was.

75
00:04:09,143 --> 00:04:12,331
En je ontmoette een heleboel
redacteurs en auteurs en agenten

76
00:04:12,355 --> 00:04:16,418
op heel erg sjieke lunches en diners.

77
00:04:17,377 --> 00:04:19,005
Vraag me hoe sjiek.

78
00:04:19,605 --> 00:04:21,016
Publiek: Hoe sjiek?

79
00:04:22,077 --> 00:04:26,395
Lidia Yuknavitch: Laat ik eerlijk zijn:
ik heb drie linnen servetten gestolen --

80
00:04:26,419 --> 00:04:27,990
(Gelach)

81
00:04:28,014 --> 00:04:29,671
uit drie verschillende restaurants.

82
00:04:30,430 --> 00:04:32,696
En ik schoof een menu in mijn broek.

83
00:04:32,720 --> 00:04:34,796
(Gelach)

84
00:04:34,820 --> 00:04:38,086
Ik wilde gewoon wat souvenirs,
zodat als ik thuis zou komen

85
00:04:38,110 --> 00:04:40,835
ik zou kunnen geloven
dat het echt was gebeurd.

86
00:04:41,241 --> 00:04:42,240
Snap je?

87
00:04:43,297 --> 00:04:45,461
De drie schrijvers die ik wilde ontmoeten,

88
00:04:45,481 --> 00:04:48,044
waren Carole Maso,
Lynne Tillman en Peggy Phelan.

89
00:04:48,496 --> 00:04:51,550
Het waren geen beroemde
schrijvers van bestsellers,

90
00:04:51,574 --> 00:04:54,881
maar het waren mijn helden
onder de vrouwelijke auteurs.

91
00:04:55,700 --> 00:04:59,262
Carole Maso schreef het boek
dat later mijn kunstbijbel zou worden.

92
00:05:00,056 --> 00:05:02,277
Lynne Tillman gaf me
toestemming te geloven

93
00:05:02,301 --> 00:05:06,312
dat er een kans was dat mijn verhalen
deel konden uitmaken van de wereld.

94
00:05:06,839 --> 00:05:08,793
En Peggy Phelan herinnerde mij eraan

95
00:05:08,817 --> 00:05:13,826
dat mijn hersens wel eens belangrijker
zouden kunnen zijn dan mijn borsten.

96
00:05:15,500 --> 00:05:18,184
Ze waren geen doorsnee schrijfsters,

97
00:05:18,208 --> 00:05:21,985
ze baanden juist een nieuwe weg
door dat doorsnee denken

98
00:05:22,009 --> 00:05:23,652
met hun lichaamsverhalen,

99
00:05:23,964 --> 00:05:28,429
zoals ik me voorstel dat ooit het water
de Grand Canyon uitgeslepen moet hebben.

100
00:05:29,371 --> 00:05:31,082
Ik ging bijna stuk van geluk

101
00:05:31,106 --> 00:05:35,157
tijdens die ontmoetingen met die drie
vrouwelijke auteurs van 50-plus.

102
00:05:35,181 --> 00:05:37,577
Ik ging bijna stuk van geluk,

103
00:05:37,601 --> 00:05:39,990
omdat ik dat soort geluk nooit had gekend,

104
00:05:40,014 --> 00:05:41,956
of in een dergelijke kamer was geweest.

105
00:05:42,350 --> 00:05:44,178
Mijn moeder had niet gestudeerd.

106
00:05:44,747 --> 00:05:47,236
En mijn creatieve loopbaan tot dan toe

107
00:05:47,260 --> 00:05:51,712
leek op een klein,
zielig, doodgeboren ding.

108
00:05:53,394 --> 00:05:56,673
In die eerste nachten in New York
hadden ze me mogen komen halen.

109
00:05:56,697 --> 00:06:00,137
Ik had zoiets van : "Ik ben klaar.
Ik kan nu sterven. Dit is prachtig."

110
00:06:01,187 --> 00:06:04,335
Sommigen van jullie begrijpen al
wat er vervolgens gebeurde.

111
00:06:04,935 --> 00:06:09,230
Eerst namen ze me mee naar het kantoor
van Farrar, Straus en Giroux.

112
00:06:09,863 --> 00:06:13,038
Farrar, Straus en Giroux
was voor mij de ultieme uitgeverij.

113
00:06:13,062 --> 00:06:16,313
T.S. Eliot en Flannery O'Connor
waren daar gepubliceerd.

114
00:06:17,418 --> 00:06:21,383
De hoofdredacteur
stak een lang verhaal tegen me af

115
00:06:21,407 --> 00:06:23,109
om me ervan te overtuigen

116
00:06:23,139 --> 00:06:26,034
dat ik een boek in me had
over mijn zwemmersleven.

117
00:06:26,498 --> 00:06:28,165
Als memoires, als het ware.

118
00:06:28,630 --> 00:06:30,866
De hele tijd dat hij aan het woord was,

119
00:06:30,890 --> 00:06:34,595
zat ik te glimlachen en te knikken
als een gevoelloze idioot,

120
00:06:35,509 --> 00:06:37,361
mijn armen gekruist,

121
00:06:37,385 --> 00:06:42,302
terwijl er niets, niets, niets
uit mijn mond kwam.

122
00:06:43,875 --> 00:06:47,242
Dus uiteindelijk gaf hij me
een klopje op de schouder,

123
00:06:47,266 --> 00:06:49,237
zoals een zwemcoach gedaan zou hebben.

124
00:06:49,580 --> 00:06:51,415
Hij wenste me geluk,

125
00:06:51,439 --> 00:06:53,577
gaf me wat gratis boeken

126
00:06:53,601 --> 00:06:55,622
en begeleidde me naar buiten.

127
00:06:57,588 --> 00:07:00,855
Toen namen ze me mee
naar het kantoor van W.W. Norton,

128
00:07:00,879 --> 00:07:03,579
waar ik er zeker van was
dat ze me buiten zouden zetten

129
00:07:03,603 --> 00:07:05,492
voor het dragen van dit soort schoenen.

130
00:07:06,070 --> 00:07:07,639
Maar dat gebeurde niet.

131
00:07:08,512 --> 00:07:10,751
Op het kantoor van Norton zijn,

132
00:07:10,775 --> 00:07:15,197
voelde als omhoog reiken in de hemel
en de maan aanraken

133
00:07:15,221 --> 00:07:19,098
terwijl de sterren mijn naam spelden
in de nachtelijke uitspanning.

134
00:07:19,599 --> 00:07:21,884
Om maar aan te geven
wat dit voor mij betekende.

135
00:07:21,898 --> 00:07:22,949
Snap je?

136
00:07:23,567 --> 00:07:26,065
Hun hoofdredacteur, Carol Houck Smith,

137
00:07:26,089 --> 00:07:30,432
keek me strak aan met van die
felle, heldere kraaloogjes en zei:

138
00:07:30,456 --> 00:07:33,566
"Nou, stuur me dan onmiddellijk iets!"

139
00:07:34,328 --> 00:07:36,620
De meeste mensen, en zeker TED-mensen,

140
00:07:36,644 --> 00:07:38,984
waren direct naar hun
brievenbus gerend, toch?

141
00:07:39,651 --> 00:07:42,929
Het kostte me meer dan tien jaar
om me voor te kunnen stellen

142
00:07:42,953 --> 00:07:46,830
dat ik iets in een enveloppe deed
en aan een postzegel likte.

143
00:07:48,741 --> 00:07:50,315
Op de laatste avond

144
00:07:50,339 --> 00:07:53,608
gaf ik een lange lezing
op de Nationale Poëzie Club.

145
00:07:54,342 --> 00:07:56,049
Aan het eind van die lezing,

146
00:07:56,063 --> 00:08:00,616
kwam Katharine Kidde van
Literair Agentschap Kidde, Hoyt & Picard,

147
00:08:00,640 --> 00:08:03,127
recht op me af, ze schudde me de hand

148
00:08:03,141 --> 00:08:06,869
en bood me plompverloren aan
om mij te vertegenwoordigen.

149
00:08:08,558 --> 00:08:11,545
Ik stond daar en werd
plotsklaps doof, of zo.

150
00:08:11,569 --> 00:08:13,155
Heb je dat wel eens gehad?

151
00:08:13,703 --> 00:08:15,815
Ik begon bijna te huilen,

152
00:08:15,839 --> 00:08:19,764
iedereen daar zag er zo prachtig uit,

153
00:08:19,788 --> 00:08:22,941
en het enige wat ik kon zeggen was:

154
00:08:22,965 --> 00:08:26,075
"Ik weet niet. Ik moet erover nadenken."

155
00:08:26,805 --> 00:08:31,097
Ze zei: "Wat je wilt", en liep weg.

156
00:08:32,884 --> 00:08:39,123
Al die uitnodigende handen en dat kleine,
zielige steentje in mijn keel ...

157
00:08:39,337 --> 00:08:43,365
Ik probeer je iets duidelijk
te maken over mensen zoals ik.

158
00:08:43,389 --> 00:08:47,442
Zonderlingen -- we weten niet altijd
hoe we moeten hopen of ja zeggen

159
00:08:47,466 --> 00:08:49,077
of het grote ding te kiezen,

160
00:08:49,101 --> 00:08:51,127
al staat het recht voor onze neus.

161
00:08:51,151 --> 00:08:52,940
Die schaamte dragen we in ons.

162
00:08:52,944 --> 00:08:54,905
De schaamte iets goeds te willen.

163
00:08:54,929 --> 00:08:56,921
De schaamte iets goeds te voelen.

164
00:08:56,945 --> 00:09:01,327
De schaamte van het niet echt geloven
dat we in dezelfde ruimte mogen zijn

165
00:09:01,351 --> 00:09:03,468
als mensen die we bewonderen.

166
00:09:04,472 --> 00:09:07,398
Als ik kon, ging ik terug
en coachte ik mezelf.

167
00:09:07,422 --> 00:09:11,709
Ik zou hetzelfde doen
als die 50-plussers die me hielpen.

168
00:09:11,729 --> 00:09:13,690
Ik zou mezelf leren hoe dingen te willen,

169
00:09:13,714 --> 00:09:16,054
hoe voor mezelf op te komen
en erom te vragen.

170
00:09:16,078 --> 00:09:20,384
Ik zou zeggen: "Jij! Ja, jij!
Jij hoort er ook bij."

171
00:09:20,408 --> 00:09:22,680
De straling valt op ons allemaal

172
00:09:22,704 --> 00:09:25,615
en we zijn niets zonder elkaar.

173
00:09:27,041 --> 00:09:30,313
Maar nee, ik vloog terug naar Oregon.

174
00:09:30,337 --> 00:09:36,029
Terwijl het eeuwige groen en de regens
weer in beeld verschenen

175
00:09:36,053 --> 00:09:40,345
dronk ik een groot aantal
mini-flesjes zelfmedelijden.

176
00:09:41,361 --> 00:09:46,333
Ik dacht, als ik al schrijver ben,
dan toch een soort zonderling-schrijver.

177
00:09:47,044 --> 00:09:48,287
Ik bedoel te zeggen:

178
00:09:48,317 --> 00:09:51,641
ik vloog terug naar Oregon
zonder contract, zonder agent,

179
00:09:51,641 --> 00:09:54,115
en alleen een hoofd
en een hart vol herinneringen

180
00:09:54,139 --> 00:09:56,107
aan dat ik daar gezeten had,

181
00:09:56,131 --> 00:09:59,371
zo dicht bij de prachtige schrijvers.

182
00:10:00,278 --> 00:10:03,894
Herinneringen waren de enige prijs
die ik mezelf toestond.

183
00:10:05,175 --> 00:10:08,304
En toch, thuis in het donker,

184
00:10:09,272 --> 00:10:10,835
weer in mijn ondergoed,

185
00:10:11,788 --> 00:10:13,518
kon ik hun stemmen nog horen.

186
00:10:14,264 --> 00:10:18,305
Ze zeiden: "Luister niet naar mensen
die je proberen het zwijgen op te leggen

187
00:10:18,329 --> 00:10:20,030
of je verhaal te veranderen."

188
00:10:20,861 --> 00:10:24,540
Ze zeiden: "Vertel het verhaal
dat alleen jij kunt vertellen.

189
00:10:24,564 --> 00:10:26,994
Soms is het vertellen van het verhaal

190
00:10:27,018 --> 00:10:30,224
hetgeen wat je leven zal redden."

191
00:10:31,703 --> 00:10:35,393
Nu ben ik, zoals je kunt zien,
de 50-plusser.

192
00:10:36,278 --> 00:10:37,453
En ik ben schrijver.

193
00:10:38,516 --> 00:10:39,743
En moeder.

194
00:10:40,351 --> 00:10:41,978
En ik ben leraar geworden.

195
00:10:42,970 --> 00:10:45,341
Wie denk je dat mijn
favoriete leerlingen zijn?

196
00:10:46,394 --> 00:10:48,232
Ook al gebeurde het niet op de dag

197
00:10:48,256 --> 00:10:50,510
dat die droombrief in mijn bus viel,

198
00:10:50,534 --> 00:10:52,207
ik schreef wel memoires

199
00:10:52,231 --> 00:10:54,064
genaamd 'The Chronology of Water'.

200
00:10:54,889 --> 00:10:59,588
Het beschrijft hoe vaak ik mezelf
opnieuw heb moeten opbouwen

201
00:10:59,612 --> 00:11:02,406
vanuit de puinhopen van mijn keuzes,

202
00:11:02,425 --> 00:11:04,949
de verhalen over
hoe mijn schijnbare missers

203
00:11:04,969 --> 00:11:08,039
in werkelijkheid slechts
bizarre doorgangen waren

204
00:11:08,069 --> 00:11:09,639
naar iets moois.

205
00:11:10,309 --> 00:11:13,761
Alles wat ik hoefde te doen,
was het verhaal vorm geven.

206
00:11:15,552 --> 00:11:19,798
Er bestaat een mythe in de meeste culturen
over je eigen dromen volgen.

207
00:11:20,664 --> 00:11:22,385
Ze heet 'het pad van de held'.

208
00:11:23,339 --> 00:11:25,673
Ik geef de voorkeur
aan een andere mythe,

209
00:11:25,703 --> 00:11:28,606
die er net iets naast of onder ligt.

210
00:11:29,089 --> 00:11:31,091
Ze heet 'het pad van de zonderling'.

211
00:11:31,763 --> 00:11:33,028
Ze gaat als volgt:

212
00:11:33,623 --> 00:11:35,878
zelf op het moment van je falen,

213
00:11:35,902 --> 00:11:38,690
precies dan, ben je mooi.

214
00:11:39,585 --> 00:11:40,737
Je weet het nog niet,

215
00:11:40,761 --> 00:11:43,938
maar jij hebt het vermogen
jezelf opnieuw uit te vinden,

216
00:11:43,962 --> 00:11:45,160
steeds opnieuw.

217
00:11:45,184 --> 00:11:46,778
Dat is je schoonheid.

218
00:11:47,694 --> 00:11:49,210
Je kan een dronkaard zijn,

219
00:11:49,234 --> 00:11:51,493
of je hebt mishandeling overleefd,

220
00:11:51,507 --> 00:11:53,043
of je bent ex-bajesklant,

221
00:11:53,067 --> 00:11:54,565
of een dakloze,

222
00:11:54,589 --> 00:11:57,867
je kunt al je geld verliezen
of je baan of je man

223
00:11:57,891 --> 00:12:00,305
of je vrouw, of het ergst van alles:

224
00:12:00,329 --> 00:12:01,479
een kind.

225
00:12:01,864 --> 00:12:03,917
Je kunt zelfs gek worden.

226
00:12:03,941 --> 00:12:08,010
Je kunt daar staan, midden in je puinhoop,

227
00:12:08,034 --> 00:12:10,912
dan nóg sta ik hier enkel
om jou te vertellen

228
00:12:10,936 --> 00:12:12,759
hoe mooi je bent!

229
00:12:13,073 --> 00:12:15,372
Je verhaal verdient het
om te worden gehoord,

230
00:12:15,396 --> 00:12:19,669
want jij, zeldzame fenomenale zonderling,

231
00:12:19,693 --> 00:12:21,949
jij nieuwe soort,

232
00:12:22,568 --> 00:12:24,537
bent de enige hier

233
00:12:24,561 --> 00:12:26,177
die het verhaal kan vertellen

234
00:12:26,201 --> 00:12:28,609
zoals jij alleen dat kunt.

235
00:12:29,710 --> 00:12:31,220
En ik zou luisteren.

236
00:12:32,863 --> 00:12:34,039
Dankjewel.

237
00:12:34,063 --> 00:12:38,093
(Applaus)