0:00:00.841,0:00:04.572
Wiem, że TED skupia się[br]na rzeczach wielkich,

0:00:04.596,0:00:08.126
a ja chcę wam opowiedzieć[br]o czymś bardzo małym.

0:00:08.150,0:00:10.308
Tak małym, że zawiera się w jednym słowie.

0:00:11.093,0:00:12.649
To słowo to "odmieniec".

0:00:13.347,0:00:16.966
To jedno z moich ulubionych słów, [br]ponieważ jest tak dosłowne.

0:00:17.403,0:00:21.349
Mam na myśli osobę, [br]która nie do końca pasuje.

0:00:21.752,0:00:24.048
lub osobę, która jest dopasowana źle.

0:00:24.658,0:00:27.581
Albo: "osobę,[br]która jest słabo przystosowana

0:00:27.605,0:00:30.473
do nowych sytuacji i środowiska".

0:00:31.298,0:00:33.520
Jestem odmieńcem.

0:00:34.307,0:00:37.140
Jestem tutaj dla innych [br]odmieńców na tej sali,

0:00:37.164,0:00:38.975
bo nigdy nie jestem jedyna.

0:00:39.995,0:00:41.880
Opowiem wam odmienną historię,

0:00:43.237,0:00:45.769
Niedługo po skończeniu trzydziestki

0:00:45.793,0:00:49.355
marzenie o zostaniu pisarką [br]przyszło pod moje drzwi.

0:00:49.498,0:00:51.802
Właściwie przyszło[br]do mojej skrzynki pocztowej.

0:00:51.826,0:00:55.485
w formie listu, który mówił, [br]że wygrałam ogromną literacką nagrodę

0:00:55.509,0:00:57.434
za nowelę, którą napisałam.

0:00:58.183,0:01:01.944
Ta nowela opowiadała[br]o moim życiu zawodowej pływaczki,

0:01:02.632,0:01:04.687
o moim gównianym życiu domowym,

0:01:05.258,0:01:10.155
i troszkę o tym, jak smutek i strata [br]mogą doprowadzić do szaleństwa.

0:01:11.829,0:01:15.912
Nagrodą była wycieczka do Nowego Jorku[br]na spotkanie z wielkimi redaktorami,

0:01:15.912,0:01:17.850
agentami i innymi autorami.

0:01:18.278,0:01:21.342
Marzenie każdego pisarza, prawda?

0:01:22.573,0:01:25.413
Wiecie, co zrobiłam po otrzymaniu listu?

0:01:26.037,0:01:27.835
Ponieważ jestem sobą,

0:01:27.859,0:01:30.056
położyłam list na kuchennym stole,

0:01:30.080,0:01:33.522
nalałam sobie wielką szklankę wódki

0:01:33.922,0:01:36.292
z lodem i limonką,

0:01:36.722,0:01:40.926
i siedziałam tak w samej bieliźnie[br]przez cały dzień,

0:01:40.950,0:01:43.032
gapiąc się tylko na list.

0:01:44.608,0:01:47.753
Myślałam o wszystkich sposobach,[br]na jakie psułam sobie życie.

0:01:47.777,0:01:50.951
Kim ja do cholery jestem, [br]żeby jechać do Nowego Jorku

0:01:50.975,0:01:52.705
i udawać pisarkę?

0:01:53.681,0:01:55.046
Kim byłam?

0:01:55.070,0:01:56.268
Powiem wam.

0:01:56.745,0:01:57.912
Byłam odmieńcem.

0:01:58.625,0:02:00.988
Jak wiele innych dzieci

0:02:01.908,0:02:04.276
pochodziłam z toksycznej rodziny,

0:02:04.300,0:02:06.956
skąd ledwo uszłam z życiem.

0:02:07.727,0:02:12.218
Mam za sobą dwa[br]epicko nieudane małżeństwa.

0:02:12.242,0:02:15.208
Zawaliłam studia nie raz, a dwa

0:02:15.232,0:02:18.424
i może nawet trzy, [br]ale o tym wam nie powiem.

0:02:18.448,0:02:20.258
(Śmiech)

0:02:20.582,0:02:24.243
Miałam epizod na odwyku narkotykowym

0:02:24.795,0:02:29.245
i dwa urocze pobyty w więzieniu.

0:02:30.228,0:02:32.132
Więc wyjątkowo tu pasuję.

0:02:33.680,0:02:35.770
(Śmiech)

0:02:36.744,0:02:40.237
Ale prawdziwym powodem,[br]dla którego uważam się za odmieńca,

0:02:40.261,0:02:43.523
jest to, że moja córka zmarła [br]w dniu w którym się urodziła,

0:02:43.547,0:02:46.666
i wciąż nie wiem, jak z tym żyć.

0:02:48.233,0:02:53.360
Po śmierci córki długo byłam bezdomna,

0:02:53.384,0:02:55.328
mieszkałam pod wiaduktem

0:02:55.352,0:02:59.570
w stanie głębokiego żalu i straty,

0:02:59.594,0:03:02.108
który niektórzy napotykają na swej drodze.

0:03:02.132,0:03:04.863
Może nawet każdy,[br]jeśli żyje wystarczająco długo.

0:03:06.240,0:03:10.237
Bezdomni są najbardziej[br]heroicznymi odmieńcami,

0:03:10.261,0:03:13.357
bo zaczynali jak my.

0:03:14.670,0:03:20.088
Zawaliłam każdą z tych kategorii:

0:03:20.112,0:03:24.580
córki, żony, matki, studentki.

0:03:25.474,0:03:27.973
Marzenie zostania pisarką

0:03:27.997,0:03:33.438
było jak mały smutny kamyczek w gardle.

0:03:34.906,0:03:38.375
Trochę wbrew sobie wsiadłam do samolotu

0:03:38.399,0:03:40.786
i poleciałam do Nowego Jorku,

0:03:40.810,0:03:42.366
gdzie są pisarze.

0:03:43.168,0:03:46.843
Inni odmieńcy,[br]prawie widzę, jak świecą wam głowy.

0:03:46.867,0:03:48.779
Mogę wskazać was na tej sali.

0:03:48.803,0:03:51.241
Początek wyjazdu by się wam podobał.

0:03:51.265,0:03:54.217
Trzeba wybrać trzech sławnych pisarzy,[br]których chcecie spotkać,

0:03:54.241,0:03:56.599
i ktoś ich dla was znajdzie.

0:03:56.623,0:03:59.413
Dostajecie pokój w Gramercy Park Hotel,

0:03:59.437,0:04:02.071
gdzie pijecie szkocką późną nocą

0:04:02.095,0:04:04.586
z fajnymi, bystrymi szpanerami.

0:04:04.610,0:04:09.119
Trzeba udawać, że też jesteście[br]fajni, bystrzy i szpanerscy.

0:04:09.143,0:04:12.331
Poznajecie kilku redaktorów,[br]autorów i agentów

0:04:12.355,0:04:16.418
na bardzo, bardzo wystawnych[br]lunchach i kolacjach.

0:04:17.377,0:04:19.005
Spytajcie, jak wystawnych.

0:04:19.735,0:04:21.696
Widownia: Jak wystawnych?

0:04:22.077,0:04:26.395
Lidia Yuknavitch: Przyznam się:[br]ukradłam trzy lniane serwetki

0:04:26.419,0:04:27.990
(Śmiech)

0:04:28.014,0:04:29.671
z trzech różnych restauracji.

0:04:30.430,0:04:32.696
I wpakowałam menu do spodni.

0:04:32.720,0:04:34.796
(Śmiech)

0:04:34.820,0:04:38.526
Chciałam tylko jakieś pamiątki,[br]żebym po powrocie do domu

0:04:38.550,0:04:41.145
mogła uwierzyć, że to[br]naprawdę mi się przydarzyło.

0:04:41.241,0:04:42.470
Wiecie?

0:04:43.467,0:04:45.131
Pisarki, które chciałam spotkać,

0:04:45.155,0:04:47.964
to Carole Maso,[br]Lynne Tilman i Peggy Phelan.

0:04:48.496,0:04:51.550
To nie były sławne autorki bestsellerów,

0:04:51.574,0:04:54.881
ale dla mnie to gigantki pisarstwa.

0:04:55.700,0:04:59.262
Książka Carole Maso stała się[br]moją artystyczną biblią.

0:05:00.056,0:05:02.557
Lynne Tillman pozwoliła mi wierzyć,

0:05:02.581,0:05:06.062
że jest szansa, aby moje historie[br]były częścią świata.

0:05:06.839,0:05:08.793
A Peggy Phelan przypomniała mi,

0:05:08.817,0:05:13.826
że mózg może być ważniejszy od piersi.

0:05:15.500,0:05:18.184
To nie były czołowe pisarki,

0:05:18.208,0:05:21.985
ale wytyczały ścieżkę do głównego nurtu

0:05:22.009,0:05:23.342
przez swoje historie.

0:05:24.294,0:05:28.429
Coś na podobieństwo[br]wody drążącej Wielki Kanion.

0:05:29.371,0:05:31.082
Radość prawie mnie rozniosła,

0:05:31.106,0:05:34.947
spędzanie czasu z tymi trzema [br]ponad 50-letnimi pisarkami.

0:05:34.971,0:05:37.897
Roznosiło mnie,

0:05:37.921,0:05:40.384
bo nigdy dotąd nie doznałam[br]takiej przyjemności.

0:05:40.384,0:05:42.350
Nigdy nie byłam w takim towarzystwie.

0:05:42.350,0:05:44.618
Moja matka nigdy nie poszła na studia.

0:05:44.747,0:05:47.236
Moja kariera twórcza do tego momentu

0:05:47.260,0:05:51.712
była czymś małym, smutnym, poronionym.

0:05:53.394,0:05:56.673
Przez te pierwsze noce w Nowym Jorku[br]właściwie chciałam umrzeć.

0:05:56.697,0:06:00.137
To było jak: "Zabij mnie teraz. [br]Jest mi dobrze. To jest piękne".

0:06:01.187,0:06:04.335
Niektórzy z was zrozumieją,[br]co stało się potem.

0:06:04.935,0:06:09.230
Najpierw zabrali mnie do biur [br]Farrar, Straus i Giroux.

0:06:09.863,0:06:13.038
Farrar, Straus i Giroux[br]to wydawcy jak z wypasionego snu.

0:06:13.062,0:06:16.753
Tam publikują się T.S. Eliot[br]i Flannery O'Conor.

0:06:17.418,0:06:21.793
Główny redaktor posadził mnie[br]i długo do mnie mówił,

0:06:21.817,0:06:24.135
próbując przekonać mnie[br]do napisania książki

0:06:24.159,0:06:25.864
o moim życiu pływaczki.

0:06:26.498,0:06:27.785
Coś jak życiorys.

0:06:28.630,0:06:30.866
Gdy tak do mnie mówił,

0:06:30.890,0:06:34.595
siedziałam, uśmiechałam się [br]i przytakiwałam, jak drętwa idiotka,

0:06:35.509,0:06:37.361
ze skrzyżowanymi ramionami,

0:06:37.385,0:06:42.302
niezdolna wykrztusić słowa.

0:06:43.875,0:06:47.242
Na koniec poklepał mnie po ramieniu

0:06:47.266,0:06:48.847
jak trener pływacki.

0:06:49.580,0:06:51.415
Życzył mi szczęścia,

0:06:51.439,0:06:53.877
dał kilka darmowych książek

0:06:53.901,0:06:55.692
i odprowadził do drzwi.

0:06:57.588,0:07:00.855
Potem zabrali mnie do biura W.W. Nortona,

0:07:00.879,0:07:03.579
gdzie spodziewałam się,[br]że zaraz mnie wyrzucą

0:07:03.603,0:07:05.492
za noszenie Martensów.

0:07:06.190,0:07:07.639
Ale tak się nie stało.

0:07:08.512,0:07:10.941
Wizyta w biurze Nortona

0:07:10.965,0:07:15.437
była jak sięganie nieba w nocy[br]i dotykanie księżyca,

0:07:15.461,0:07:19.098
podczas gdy gwiazdy w kosmosie[br]układają się w litery twojego imienia.

0:07:19.599,0:07:21.744
To była dla mnie olbrzymia rzecz.

0:07:21.768,0:07:22.949
Łapiecie?

0:07:23.567,0:07:26.065
Ich główna redaktorka, Carol Houck Smith,

0:07:26.089,0:07:30.432
pochyliła się nade mną ze swoimi[br]paciorkowatymi, jasnymi, groźnymi oczami

0:07:30.456,0:07:33.566
i powiedziała:[br]"Wyślij mi coś natychmiast!".

0:07:34.328,0:07:36.620
Większość ludzi, zwłaszcza na TED,

0:07:36.644,0:07:38.984
pobiegłoby do skrzynki, prawda?

0:07:39.651,0:07:42.929
Zajęło mi dekadę samo wyobrażenie sobie,

0:07:42.953,0:07:46.830
że wkładam coś do koperty i liżę znaczek.

0:07:48.741,0:07:50.315
W ostatniego wieczora

0:07:50.339,0:07:53.608
miałam duży odczyt [br]dla Narodowego Klubu Poezji.

0:07:54.342,0:07:56.289
Pod koniec odczytu

0:07:56.313,0:08:00.616
Katharine Kidde z agencji literackiej[br]Kidde, Hoyt & Picard

0:08:00.640,0:08:03.227
podeszła, uścisnęła mi dłoń

0:08:03.251,0:08:06.429
i z miejsca oświadczyła,[br]że chce mnie reprezentować.

0:08:08.558,0:08:11.545
Stałam jak ogłuszona.

0:08:11.569,0:08:13.155
Mieliście tak kiedyś?

0:08:13.703,0:08:15.815
Prawie się rozpłakałam,

0:08:15.839,0:08:19.764
bo wszystkie osoby w sali[br]były tak pięknie ubrane,

0:08:19.788,0:08:22.941
Wydusiłam z siebie tylko:

0:08:22.965,0:08:26.075
"Nie wiem. Muszę to przemyśleć".

0:08:26.805,0:08:31.097
Ona odpowiedziała: "OK" i odeszła.

0:08:32.884,0:08:39.403
Wszystkie te wyciągnięte do mnie dłonie, [br]ten mały, smutny kamyczek w gardle...

0:08:39.427,0:08:43.365
Staram się powiedzieć wam coś [br]o ludziach takich jak ja.

0:08:43.389,0:08:47.442
My, odmieńcy, nie zawsze wiemy,[br]jak zaufać albo powiedzieć "tak"

0:08:47.466,0:08:49.077
lub wybrać to, co ważne,

0:08:49.101,0:08:51.247
nawet jeśli stoi nam przed nosem.

0:08:51.271,0:08:52.890
To wstyd, który w sobie nosimy.

0:08:52.914,0:08:54.905
To wstyd pragnienia czegoś dobrego.

0:08:54.929,0:08:56.921
To wstyd czucia czegoś dobrego.

0:08:56.945,0:09:01.327
To wstyd za niewiarę w to, że zasługujemy[br]na przebywanie w jednym pokoju

0:09:01.351,0:09:03.468
z ludźmi, których podziwiamy.

0:09:04.472,0:09:07.398
Gdybym mogła, cofnęłabym czas[br]i pouczyła sama siebie.

0:09:07.422,0:09:11.765
Byłabym jak te 50-letnie kobiety,[br]które mi pomogły.

0:09:11.789,0:09:13.690
Nauczyłabym siebie, jak chcieć czegoś,

0:09:13.714,0:09:16.054
jak wstać i poprosić o to.

0:09:16.078,0:09:20.384
Powiedziałabym, "Ty! Tak, ty! [br]Też tu przynależysz".

0:09:20.408,0:09:22.680
Ten blask spada na każdego z nas

0:09:22.704,0:09:25.615
i jesteśmy niczym bez siebie nawzajem.

0:09:27.041,0:09:30.313
Zamiast tego, poleciałam[br]z powrotem do Oregonu,

0:09:30.337,0:09:36.029
znów patrzyłam na zieleń i deszcz,

0:09:36.053,0:09:40.345
wypiłam wiele samolotowych buteleczek [br]trunku "żal mi samej siebie".

0:09:41.491,0:09:46.333
Myślałam o tym, że jestem[br]jakąś dziwną pisarką.

0:09:47.244,0:09:48.153
Chodzi o to,

0:09:48.153,0:09:50.431
że wróciłam do Oregonu[br]bez żadnego kontraktu,

0:09:50.455,0:09:51.606
bez agenta,

0:09:51.630,0:09:54.115
tylko z głową i sercem [br]pełnymi wspomnień o tym,

0:09:54.139,0:09:57.287
Jak siedziałam sobie

0:09:57.311,0:09:59.581
obok pięknych pisarek.

0:10:00.278,0:10:03.684
Pamięć była jedyną nagrodą, [br]na jaką sobie pozwoliłam.

0:10:05.175,0:10:08.304
I teraz, w domu, w ciemności,

0:10:09.272,0:10:10.835
z powrotem w samej bieliźnie,

0:10:11.788,0:10:13.518
wciąż słyszę ich głosy.

0:10:14.264,0:10:18.305
Mówią: "Nie słuchaj nikogo, [br]kto chce cię uciszyć

0:10:18.329,0:10:19.880
lub zmienić twoją historię".

0:10:20.861,0:10:24.540
Mówią: "Daj głos historii, [br]którą tylko ty potrafisz opowiedzieć".

0:10:24.564,0:10:26.994
Mówią: "Czasami opowiadanie historii

0:10:27.018,0:10:30.064
ratuje ci życie".

0:10:31.703,0:10:35.393
Teraz, jak widzicie, [br]jestem po pięćdziesiątce.

0:10:36.278,0:10:37.453
I jestem pisarką.

0:10:38.516,0:10:39.743
I matką.

0:10:40.441,0:10:41.978
Zostałam też nauczycielką.

0:10:42.970,0:10:45.742
Zgadnijcie, kim są[br]moi ulubieni uczniowie.

0:10:46.604,0:10:48.232
Choć nie stało się to dnia,

0:10:48.256,0:10:50.510
w którym dostałam wymarzony list,

0:10:50.534,0:10:52.207
napisałam życiorys

0:10:52.231,0:10:54.064
pod tytułem "Chronologia Wody".

0:10:54.889,0:10:59.588
Są w nim historie o tym,[br]ile razy musiałam się odrodzić

0:10:59.612,0:11:02.016
z ruin swoich wyborów,

0:11:02.575,0:11:07.985
historie o tym, jak moje pozorne porażki[br]były tak naprawdę dziwnymi drogami

0:11:08.009,0:11:09.531
do czegoś pięknego.

0:11:10.309,0:11:13.761
Musiałam tylko dać głos historii.

0:11:15.552,0:11:19.798
Jest taki mit w większości kultur[br]o tym, żeby podążać za marzeniami.

0:11:20.664,0:11:22.385
Nazywa się to podróżą bohatera.

0:11:23.679,0:11:25.503
Ale ja wolę inny mit,

0:11:25.527,0:11:27.306
z nieco innej strony

0:11:27.330,0:11:28.487
lub pod powierzchnią.

0:11:29.089,0:11:30.941
Jest to mit odmieńca.

0:11:31.763,0:11:33.028
I idzie tak:

0:11:33.623,0:11:35.878
nawet w chwili niepowodzenia,

0:11:35.902,0:11:38.480
właśnie wtedy, jesteś pięknem.

0:11:39.585,0:11:40.737
Jeszcze tego nie wiesz,

0:11:40.761,0:11:43.938
ale możesz się odradzać

0:11:43.962,0:11:45.160
w nieskończoność.

0:11:45.184,0:11:46.778
To właśnie twoje piękno.

0:11:47.694,0:11:49.210
Możesz być pijakiem,

0:11:49.234,0:11:51.583
pochodzić z toksycznego środowiska,

0:11:51.607,0:11:53.043
możesz być byłym więźniem,

0:11:53.067,0:11:54.565
nie mieć domu,

0:11:54.589,0:11:57.867
stracić pieniądze, pracę lub męża

0:11:57.891,0:12:00.305
albo żonę, albo najgorsze ze wszystkiego

0:12:00.329,0:12:01.479
- dziecko.

0:12:01.864,0:12:03.917
Możesz nawet stracić rozum.

0:12:03.941,0:12:08.010
Możesz stać po środku swojej porażki,

0:12:08.034,0:12:10.912
a ja wciąż jestem tu po to,

0:12:10.936,0:12:13.049
żeby mówić o twoim pięknie.

0:12:13.073,0:12:15.372
Twoja historia zasługuje na to,

0:12:15.396,0:12:19.669
żeby ktoś o niej usłyszał,[br]bo jesteś fenomenalnym odmieńcem,

0:12:19.693,0:12:21.949
nowym gatunkiem,

0:12:22.568,0:12:24.537
wyjątkiem,

0:12:24.561,0:12:26.177
który może opowiedzieć historię

0:12:26.201,0:12:28.609
w swoim własnym stylu.

0:12:29.710,0:12:31.220
I ja będę słuchała.

0:12:32.863,0:12:34.039
Dziękuję.

0:12:34.063,0:12:45.423
(Brawa)