1
00:00:07,250 --> 00:00:11,075
شانۆگەریەکی زۆر بەهێز هەیە
کەوا ئەفسانە کۆنەکە دەڵێت

2
00:00:11,075 --> 00:00:16,036
ئەو ناوە پێویستی دەکرد هەرگیز
لە سەر ستەیجی شانۆ بڵاونەکرێتەوە،

3
00:00:16,036 --> 00:00:21,676
شانۆگەرییەکە بە جادووگەری دەست پێدەکات
و بە سەرێکی بڕاوی خوێناوی کۆتای دێت،

4
00:00:21,676 --> 00:00:26,167
شانۆگەرییەکە پڕە لە مەتەڵ،
پێشبینی، بینینی کابووسەکان،

5
00:00:26,167 --> 00:00:28,968
و پڕە لە کوشتاری وەحشیگەری،

6
00:00:28,968 --> 00:00:34,537
شانۆگەرێکەی ویلیام شکسپیرە هەندێكجار
بە" شانۆگەریە سکۆتلەندیەکە" ناسراوە

7
00:00:34,537 --> 00:00:38,018
یاخود" تراژێدیای ماکبێس."

8
00:00:38,018 --> 00:00:41,697
یەکەمجار ساڵی ١٦٠٦ لەسەر شانۆی جیهانی
لە لەندەن نمایشکرا،

9
00:00:41,697 --> 00:00:44,933
"ماکبێس" 
کورتترین تراژیدیایی شکسپیرە.

10
00:00:44,933 --> 00:00:48,194
هەروەها یەکێکە لە بەرهەم دڵخوازەکان.

11
00:00:48,194 --> 00:00:51,515
لە پێنج بەش پێکدێت، چیرۆکی
پیاوێکی خانەدانی سکۆتلەندی دەگێڕێتەوە

12
00:00:51,515 --> 00:00:53,381
کەوا تەختی پادشایەتی دزیوە،

13
00:00:53,381 --> 00:00:55,635
فەرمانڕەوایەتیکردنەکەی توقێنەر بووە،

14
00:00:55,635 --> 00:00:58,810
کەوا دەسەڵاتەکەی بە کوشتار و
خوێنڕشتن کۆتای هاتووە.

15
00:00:58,810 --> 00:01:02,317
لەم ڕێگەیەش، پرسیاری گرنگی کردوە
سەبارەت بە بەرزخوازی،

16
00:01:02,317 --> 00:01:03,266
دەسەڵات،

17
00:01:03,266 --> 00:01:04,311
و توندوتیژی

18
00:01:04,311 --> 00:01:08,721
کەوا ڕاستەوخۆ قسەی بۆ
سیاسەتمەدارەکانی سەردەمی شکسپیر کردوە

19
00:01:08,721 --> 00:01:12,922
و بەردەوام بووە لە لاسایکردنەوە بۆ
دەنگدانەوە لە نێوخۆمان.

20
00:01:12,922 --> 00:01:17,212
ئینگلتەرا لە سەرەتاکانی سەدەی ١٧
بە بارودۆخێکی سیاسی خراپ تێدەپەڕی.

21
00:01:17,212 --> 00:01:21,971
شاژنە ئیلیزابێسی یه‌كه‌م لە ساڵی ١٦٠٣ مرد
بەبێ هیچ جێنشیننێک،

22
00:01:21,971 --> 00:01:23,458
و لە جولەیەکی شۆککەر.

23
00:01:23,458 --> 00:01:29,352
ڕاوێژکارەکانی تاجەکەیان دا بە پادشا
جەیمس ستیوارت، پادشای سکۆتلەند.

24
00:01:29,352 --> 00:01:32,502
دوو ساڵ دواتر، جەیمس کرایە ئامانج
لە هەوڵێکی کوشتن

25
00:01:32,502 --> 00:01:35,632
ناسراوە بە پلانی بارووت.

26
00:01:35,632 --> 00:01:37,963
پرسیارەکانی چی
پادشایەکی ماقوڵ دروست دەکات

27
00:01:37,963 --> 00:01:41,243
لەسەر لێوی هەموو کەس بوون.

28
00:01:41,243 --> 00:01:44,593
هەربۆیە شکسپیر پێویستە بزانێت
ماددەی بەهێزی هەیە

29
00:01:44,593 --> 00:01:47,152
کاتێک ئەو تێکەڵی دەکا و
هەڵی دەگرێتەوە چیرۆکەکانی

30
00:01:47,152 --> 00:01:51,353
کوشتاری سەدەی ١١
پادشای سکۆتلەندی بەناوی ماکبێس

31
00:01:51,353 --> 00:01:55,432
و لەگەڵ هەندێک خانەدانی دیکە
سکۆتلەندی.

32
00:01:55,432 --> 00:01:58,793
ئەو مێژووی خۆیانی 
لە تۆمارە مێژوویەکانی هۆلینشێت دۆزیەوە،

33
00:01:58,793 --> 00:02:03,325
کەوا لەسەدەی ١٦ مێژووییەکی بەناوبانگی
بەریتانی و ئیرلەندەییەکان بوو.

34
00:02:03,325 --> 00:02:06,583
هەروەها شکسپیر بەوە ناسرا بوو
کە پێویستە چیرۆکەکانی بگێڕێتەوە

35
00:02:06,583 --> 00:02:09,354
بەو ڕێگەیەی بە خێرا
سەرنجی

36
00:02:09,354 --> 00:02:13,254
بینەرە هەمجۆر و ئاژاوەچییەکانی ڕادەکێشێت.

37
00:02:13,254 --> 00:02:16,055
شانۆی جیهان بەخێرهاتنی
هەموو چینەکانی کۆمەڵگەی دەکرد.

38
00:02:16,055 --> 00:02:19,383
چینی پارێزگاری دەوڵەمەند لە باڵکۆنە
داپۆشراوەکانەوە سەیری سەکۆیان دەکرد

39
00:02:19,383 --> 00:02:22,336
لەکاتێکدا خەڵکە هەژارەکان
پێنسێکیان ده‌دا تا شوێنێک

40
00:02:22,336 --> 00:02:25,715
لە بەشی هەوای کراوە بگرن 
کە ناسراوبوو بە کانە خەڵوز.

41
00:02:25,715 --> 00:02:30,924
قسەکردن، خۆشی و شادی، و پێکەنین
ئاسای بوو لە ماوەی نمایشکردنەکە دا.

42
00:02:30,924 --> 00:02:36,545
تەنانەت هەندێک بینەر کەلوپەلیان دەهاویشت
کاتیک شانۆگەریەکە بۆ ناخۆشی بگۆڕاییە.

43
00:02:36,545 --> 00:02:40,015
بۆیە"ماکبێس" تەقینەوەیەکی ئەدەبی دەکاتەوە.

44
00:02:40,015 --> 00:02:42,946
هەورەتریشقە و سێ جادووگەر دەردەکەون،

45
00:02:42,946 --> 00:02:44,466
ڕایدەگەیەنن دەگەڕێن

46
00:02:44,466 --> 00:02:48,345
بۆ خانەدانێکی سکۆتلەندی و
پاڵەوانی جەنگ بەناوی ماکبێس،

47
00:02:48,345 --> 00:02:54,126
پاشان لەکاتی دیارنەمان گۆرانیەکی نەفرین
دەچڕن کە پێشبینی جیهانێکی خراپ دەکەن.

48
00:02:54,126 --> 00:03:01,576
جوانی چەپەڵە و چەپەڵی جوانییە."
لەناو تەم و هەوای پیس گێژدەخوات."

49
00:03:01,576 --> 00:03:05,403
بەشی دواتر، جادووگەرەکان ماکبێس و هاوڕێکەی
خانەدانەکەی بانکۆ دەدۆزنەوە.

50
00:03:05,403 --> 00:03:14,054
"تەمەن درێژی بۆ ماکبێس،" پێشبینی دەکەن،
"کەوا ماکبێس لە داهاتوو دەبێتە پادشا!"

51
00:03:14,054 --> 00:03:16,745
"پادشا؟" ماکبێس خەیاڵی کرد.

52
00:03:16,745 --> 00:03:20,674
تەنها پێویستە چی بکات تا
تاجەکە بەدەست بهێنێت؟

53
00:03:20,674 --> 00:03:23,215
ماکبێس و هاوژینەکەی خاتوو ماکبێس

54
00:03:23,215 --> 00:03:27,550
هەرزوو پیلانی کوشتن و
درۆکردن و ناپاکیان داڕشت.

55
00:03:27,550 --> 00:03:28,991
لە شوێنکەوتنی خوێنڕێژی،

56
00:03:28,991 --> 00:03:32,768
شکسپیر هەندێک لە وتارە
لەبیرنەکراوەکان بۆ بینەر دەسەلمێنێ

57
00:03:32,768 --> 00:03:35,172
لە ئەدەبی ئینگلیزی.

58
00:03:35,172 --> 00:03:40,565
بسڕێوە، پەڵەی نەفرەتی! بسڕێوە، دەڵێم
بسڕێوە! خاتوو ماکبێس دەگرێت کاتێک پێیوایە

59
00:03:40,565 --> 00:03:44,675
ناتوانێت خوێنی قوربانیەکە
لەسەر دەستەکانی بسڕێتەوە.

60
00:03:44,675 --> 00:03:49,266
هەستکردنی بە تاوان یەکێک لە هەرە
بابەتە سەرەکییەکان لە تەواوی شانۆگەریەکە،

61
00:03:49,266 --> 00:03:52,676
لەگەڵ لایەنگیری جیهانی 
بۆ ڕسواکردنی دەسەڵات،

62
00:03:52,676 --> 00:03:56,280
بازنەیەکی بێ کۆتای توندوتیژی و ناپاکی،

63
00:03:56,280 --> 00:03:59,316
ڕەتکردنەوەی ململانێی سیاسی.

64
00:03:59,316 --> 00:04:01,521
هەروەکو سادەیی زمانی شکسپیر،

65
00:04:01,521 --> 00:04:04,186
ژمارەیەک دەستەواژە
کەوا لە سەرەتاوە لە شانۆگەریەکە دان

66
00:04:04,186 --> 00:04:08,886
زۆر جار دووبارە کراونەتەوە
کەوا ئێستا وەکو شتێکی ئاساییان لێهاتووە.

67
00:04:08,886 --> 00:04:12,014
وەکو "بایەخ و میهرەبانی بە مرۆڤایەتی،"

68
00:04:12,014 --> 00:04:14,257
" ئەم کارەی کراوە تازە ئەنجام دراوە،"

69
00:04:14,257 --> 00:04:16,520
و جادووە بەناوبانگەکەی جادووگەرەکان،

70
00:04:16,520 --> 00:04:24,177
" دوو ئەوەندە، دوو ئەوەندە کاری زەحمەت و
گرفت، ئاگر بسووتێ و مەنجەڵێ ڕەش بقوڵپێنە."

71
00:04:24,177 --> 00:04:28,579
بەڵام شکیسپیر کەمێک لە خۆشترین کاتەکان
بۆ خودی ماکبێس هەڵدەگرێت.

72
00:04:28,579 --> 00:04:32,998
لە پێش کۆتایی شانۆگەریەکە،
ماکبێس بیردەکاتەوە لە جیهانی بوونی مردن

73
00:04:32,998 --> 00:04:35,879
و بێکەڵکی ژیان.

74
00:04:35,879 --> 00:04:40,187
"بکوژێوە، بکوژێوە، مۆمی بچووک!" 
ئەو دەناڵێنێت.

75
00:04:40,187 --> 00:04:42,401
" ژیان هیچ نییە جگە لە تارمایەکی ڕۆشتوو،

76
00:04:42,401 --> 00:04:47,207
شانۆکارە داماوەکە لە ماوەی یەک کاتژمێر
لەسەر ئەو شانۆیە لەنجە دەکات و توڕە دەبێت

77
00:04:47,207 --> 00:04:49,739
و پاشان چیتر نابیستیت.

78
00:04:49,739 --> 00:04:54,437
ئەمه‌ چیرۆکێکە لەلایەن گەمژەیەکەوە
گێڕدراوەتەوە پڕە لە دەنگ و شەڕانگێزی

79
00:04:54,437 --> 00:04:57,699
هیچ شتێک ڕوون ناکاتەوە."

80
00:04:57,699 --> 00:05:02,977
لەوانەیە ژیان چیرۆکێک بێت گەمژەیەک
گێڕابێتیەوە، بەڵام"ماکبێس" وانییە.

81
00:05:02,977 --> 00:05:06,709
زمان و کارەکتەرەکانی شکسپیر
هاتۆتنە ناو هۆشیاری کلتورمانەوە

82
00:05:06,709 --> 00:05:08,668
بۆ بوارێکی دەگمەن.

83
00:05:08,668 --> 00:05:12,339
زۆربەی جار دەرهێنەرەکان چیرۆکەکە بۆ ڕوون
کردنەوەی ڕسواکردنی دەسەڵات بەکاردێنن،

84
00:05:12,339 --> 00:05:14,120
لە مافیاکانی ئەمریکا دەست پێدەکات

85
00:05:14,120 --> 00:05:17,229
تا دیکتاتۆرەکانی سەرانسەری جیهان.

86
00:05:17,229 --> 00:05:19,780
زۆر جار شانۆگەریەکە فلیمە
سینەماییەکان هەڵیانگرتۆتەوە،

87
00:05:19,780 --> 00:05:22,870
وەکو ئەکیرا کورۆساوە
" تەختی پادشای خوێن،"

88
00:05:22,870 --> 00:05:25,201
کەوا لە دەرەبەگایەتی یابان شوێنێک دەگرێت،

89
00:05:25,201 --> 00:05:28,569
و لە شێوازی نوێ دا
پێیدەڵێن" سکۆتلەند، PA,"

90
00:05:28,569 --> 00:05:30,531
کەوا ماکبێس و هاوتاکانی

91
00:05:30,531 --> 00:05:34,450
بەڕێوبەری ڕێستورانتە پێشبڕكێکەرەکانی
خۆراکی خێزان.

92
00:05:34,450 --> 00:05:36,190
پێشکەشکردنەکەی گرینگ نییە،

93
00:05:36,190 --> 00:05:37,890
پرسیارەکانی ڕەوشت،

94
00:05:37,890 --> 00:05:39,141
سیاسەت،

95
00:05:39,141 --> 00:05:42,612
و دەسەڵات تا ئەمرۆش بوونیان هەیە،

96
00:05:42,612 --> 00:05:46,290
ئەوە دەردەکەوێت "ماکبێس" ی شکسپیرە.