0:00:32.123,0:00:34.873
ਮੈਂ ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ।

0:00:35.820,0:00:37.400
ਪਿੰਡ ਕੌੜੇ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹਾਂ।

0:00:37.561,0:00:38.801
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ,

0:00:41.462,0:00:42.752
ਕੌਮ ਲੁਹਾਰ।

0:00:45.460,0:00:48.379
ਅਸੀਂ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ।

0:00:50.453,0:00:52.804
ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਬਹੁਤ, ਮਤਲਬ

0:00:55.017,0:00:57.207
ਗੁਰਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲਾ ਤੇ ਸੁਣਨ ਵਾਲਾ ਸੀ।

0:00:58.735,0:01:02.026
ਸ਼ੁਰੂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਕੌੜੇ ਤੋਂ

0:01:02.026,0:01:04.956
ਵਿੱਦਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਪੰਜਵੀਂ ਕਲਾਸ ਤੱਕ।

0:01:05.987,0:01:08.016
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘੁਮਾਣ ਵਿੱਚ,

0:01:08.536,0:01:10.037
ਸਰਕਾਰੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਘੁਮਾਣ,

0:01:10.850,0:01:12.370
ਉੱਥੇ ਸਕੂਲ ਜਾਂਦੇ ਸੀ।

0:01:12.370,0:01:13.910
ਦਸ ਜਮਾਤਾਂ ਉੱਥੇ ਕੀਤੀਆਂ ਇਹਨਾਂ ਨੇ।

0:01:16.766,0:01:19.153
ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰੇਮ ਸੀ।

0:01:20.616,0:01:22.296
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਸੀ।

0:01:23.263,0:01:26.043
ਦੋਨੋ ਟਾਈਮ ਗੁਰਬਾਣੀ ਸੁਣਦੇ ਸੀ, ਪੜ੍ਹਦੇ ਸੀ।

0:01:28.509,0:01:30.665
ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਸਿਖਾਲਦੇ ਸੀ।

0:01:32.635,0:01:35.777
ਕੁਝ ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਵਾਪਰੀ

0:01:36.837,0:01:38.640
ਕਿ ਖਾੜਕੂ ਲਹਿਰ ਤੁਰ ਪਈ।

0:01:40.060,0:01:41.851
ਖਾੜਕੂ ਲਹਿਰ ਦੇ ਤੁਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ

0:01:41.851,0:01:43.241
ਆਪਣੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਰਦੇ ਸੀ।

0:01:43.425,0:01:45.425
ਨਾਲ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਰਦਾ ਸੀ ਸਾਡੇ ਨਾਲ।

0:01:46.707,0:01:47.617
ਅਸੀਂ ਤਿੰਨ ਭਰਾ ਸੀ,

0:01:47.617,0:01:50.182
ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ, ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਤੇ ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ।

0:02:03.786,0:02:05.336
ਸਾਡੇ ਬੱਚੇ ਤਿੰਨ ਸੀ।

0:02:05.717,0:02:13.087
ਅਸੀਂ ਬੜੇ ਮਿਹਨਤ-ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਇਆ।

0:02:14.786,0:02:16.423
ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਇਆ,

0:02:16.423,0:02:18.195
ਆਸਤੇ-ਆਸਤੇ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਖੇਤੀਬਾੜੀ

0:02:18.195,0:02:19.282
ਦਾ ਕੰਮ ਡੇਹ ਪੈ ਕਰਨ।

0:02:19.282,0:02:21.455
ਪੜ੍ਹਾਈ ਵੀ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ ਆ ਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦਾ ਵੀ

0:02:21.455,0:02:23.305
ਉਹ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਆ।

0:02:23.825,0:02:25.395
ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜਿਹੜਾ ਸੀ,

0:02:25.815,0:02:28.185
ਉਹ ਲੜਕਾ ਸਾਡਾ ਬੜਾ ਕਮਾਊ ਸੀ।

0:02:28.864,0:02:30.394
ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ,

0:02:30.718,0:02:32.074
ਪੜ੍ਹਾਈ ਵੀ ਕਰਦਾ ਸੀ,

0:02:32.733,0:02:33.979
ਕੰਮ ਵੀ ਕਰਦਾ ਸੀ।

0:02:33.979,0:02:37.406
ਪੂਰੀ ਉਹ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਹੱਥ ਪਲੱਥੀ ਪਵਾ ਕੇ

0:02:37.530,0:02:39.246
ਸਾਨੂੰ ਭੋਜਨ-ਪਾਣੀ ਛਕਾਉਂਦਾ ਸੀ,

0:02:39.483,0:02:41.543
ਜਵਾਨ ਅਸੀਂ ਕਰਲੇ, ਤਕੜੇ ਹੋਗੇ ਸੀ।

0:02:43.334,0:02:45.284
ਕੁਝ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਜਿਹਦੇ ਵਿੱਚ

0:02:47.040,0:02:48.860
ਖਾੜਕੂ ਲਹਿਰ ਤੁਰ ਪਈ।

0:02:49.848,0:02:51.266
ਖਾੜਕੂ ਜਿਹੜੇ ਸਾਡੇ

0:02:52.564,0:02:54.854
ਮੋਟਰ ਦੇ ਲਾਗੋਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ ਲੰਘਦੇ ਸੀ।

0:02:55.646,0:02:59.016
ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਮੁਖਬਰਾਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਤੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ,

0:02:59.931,0:03:01.530
ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਖਾੜਕੂ ਆਉਂਦੇ ਆ।

0:03:03.083,0:03:04.983
ਖਾੜਕੂ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਆਉਂਦੇ ਨਹੀਂ ਸੀ,

0:03:04.983,0:03:06.373
ਲਾਗੋਂ ਦੀ ਲੰਘਦੇ ਸੀ।

0:03:06.994,0:03:10.364
ਕਮਾਦ, ਕਮਾਦਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਲੁਕਦੇ ਸੀ, ਲੰਘਦੇ ਸੀ ਰੋਜ਼।

0:03:11.393,0:03:15.423
ਸਾਡੇ ਉੱਤੇ ਖਾੜਕੂਆਂ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾਤਾ,

0:03:16.876,0:03:18.766
ਵੀ ਇਹਨਾਂ ਕੋਲ ਖਾੜਕੂ ਆਉਂਦੇ ਆ।

0:03:19.638,0:03:22.188
ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਬਾਹਰੋਂ ਤੁਰਿਆ ਆਉਂਦਾ ਸੀ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ,

0:03:22.188,0:03:24.486
ਜਿਸ ਦਿਨ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਇਹ ਸਰਕਾਰ,

0:03:24.538,0:03:26.248
ਪੁਲਿਸ ਗਈ ਆ।

0:03:27.163,0:03:30.533
ਗਈ ਆ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਮਿਲਿਆ ਤੇ

0:03:30.533,0:03:32.475
ਮੈਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ ਤੇਰਾ ਘਰ ਕਿੱਥੇ ਆ?

0:03:32.912,0:03:34.092
ਮਹਿੰਗਾ ਥਾਣੇਦਾਰ

0:03:34.349,0:03:35.999
ਤੇਰੇ ਲੀੜੇ ਬੜੇ ਭਿੱਜੇ ਆ,

0:03:37.186,0:03:39.086
ਤੂੰ ਤੇ ਖਾੜਕੂਆਂ 'ਚੋਂ ਆਇਆ।

0:03:39.670,0:03:42.051
ਮੈਂ ਕਿਹਾ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਖਾੜਕੂ ਵੇਖਿਆ ਨੀ ਹਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ।

0:03:43.152,0:03:45.172
ਆਖੇ, ਤੇਰਾ ਘਰ ਕਿੱਥੇ ਆ? ਚੱਲ ਘਰ ਵਿਖਾ।

0:03:46.161,0:03:49.201
ਜਦ ਮੈਂ ਘਰ ਗਿਆ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਆਖਣ ਲੱਗਾ ਵੀ,

0:03:50.140,0:03:51.680
ਤੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਕਿੱਥੇ ਆ?

0:03:52.601,0:03:54.681
ਮੈਂ ਆਖਿਆ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਣਗੇ।

0:03:54.681,0:03:56.901
ਬਾਹਰ ਪੱਠੇ ਪਾਉਂਦੇ ਹੋਣਗੇ, ਕੋਈ ਪੜਨ ਗਏ ਆ।

0:03:58.592,0:03:59.922
ਚੱਲ ਗਿਆ

0:04:00.570,0:04:05.460
ਦੂਸਰਾ ਦਿਨ ਹੋਇਆ ਤੇ ਉਹ ਘਰ ਆ ਗਿਆ।

0:04:06.390,0:04:07.910
ਬੰਦੇ ਕਿੱਥੇ ਆ ਤੇਰੇ।

0:04:08.576,0:04:11.056
ਮੈਂ ਆਖਿਆ, ਉਹ ਤੇ ਪੜ੍ਹਨ ਗਏ ਆ ਸਕੂਲ।

0:04:11.109,0:04:12.549
ਰਾਤ ਦੇ ਇੱਕ ਵਜੇ ਆਏ ਆ।

0:04:14.483,0:04:18.183
ਆਖੇ, ਪੇਸ਼ ਕਰਵਾ ਬੰਦੇ।

0:04:18.183,0:04:19.343
ਚੱਲ ਤੂੰ ਚੱਲ।

0:04:19.930,0:04:21.390
ਮੈਂ ਆਖਿਆ, ਵੀ ਚਲੋ ਮੈਂ ਚੱਲਦਾ,

0:04:21.390,0:04:22.730
ਬੰਦਿਆਂ ਦਾ ਤੇ ਪਤਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ।

0:04:22.730,0:04:24.230
ਮੈਨੂੰ ਲੈ ਚੱਲੋ ਜਿੱਥੇ ਖੜਨਾ

0:04:25.990,0:04:29.140
ਆਖੇ, ਤੁਸੀਂ ਖਾੜਕੂਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦੇ ਛਕਾਉਂਦੇ ਹੋ।

0:04:29.771,0:04:31.481
ਮੈਂ ਕਿਹਾ, ਵੀ ਅਸੀਂ ਤੇ ਆਪਣੀ ਰੋਟੀ,

0:04:31.481,0:04:32.771
ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ,

0:04:32.999,0:04:35.049
ਤੇ ਖਾੜਕੂਆਂ ਨੂੰ ਕਿੱਥੋਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦੇ ਛਕਾਉਣੇ ਆ।

0:04:35.871,0:04:37.961
ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਖਾੜਕੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦੇ ਨਹੀਂ ਛਕਾਏ।

0:04:38.726,0:04:40.090
ਵਾਪਸ ਚੱਲ ਗਿਆ।

0:04:40.205,0:04:41.905
ਰਾਤ ਫਿਰ ਮੁੜ ਕੇ ਆ ਗਿਆ।

0:04:42.962,0:04:44.391
ਉਸ ਦਿਨ ਰਾਤ ਆਇਆ ਤੇ

0:04:44.391,0:04:47.761
ਜਿਹੜਾ ਸਾਡਾ ਮੁੰਡਾ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਸੀ,

0:04:48.224,0:04:50.184
ਉਹਨੂੰ ਅਸੀਂ ਅੱਗੇ-ਪਿੱਛੇ ਕਰਤਾ।

0:04:52.026,0:04:54.796
ਅਮਰਜੀਤ ਨੂੰ ਤੇ ਸਤਨਾਮ ਨੂੰ ਮੈਂ ਇੱਥੇ ਘਰ ਰੱਖ ਲਿਆ।

0:04:56.016,0:04:58.686
ਘਰ ਰੱਖ ਲਿਆ ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਆ ਗਈ।

0:04:59.936,0:05:04.041
ਪੁਲਿਸ ਆਣ ਕੇ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਾਡਾ ਬੂਹਾ ਬੰਦ ਸੀ,

0:05:04.105,0:05:05.985
ਬਾਹਰ ਗਲੀ ਲੰਮੀ ਸੀ,

0:05:06.248,0:05:07.752
ਅਸੀਂ ਬੂਹਾ ਬਾਹਰੋਂ ਬੰਦ ਕੀਤਾ ਸੀ।

0:05:07.752,0:05:08.902
ਕੰਧ ਛੋਟੀ-ਛੋਟੀ ਸੀ।

0:05:09.610,0:05:12.510
ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਕੰਧ ਦੇ ਉੱਤੋਂ ਦੀ ਲੰਘ ਆਈ ਅੰਦਰ।

0:05:13.473,0:05:16.800
ਅਸੀਂ ਦੋਵੇਂ ਜੀਅ ਅੰਦਰ, ਮੈਂ ਤੇ ਮੇਰੇ ਘਰ ਵਾਲੀ,

0:05:17.175,0:05:20.715
ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹ ਬੱਚੇ ਦੋਵੇਂ ਅੰਦਰ।

0:05:21.654,0:05:24.444
ਸਾਨੂੰ ਆਖਣ ਲੱਗੇ, ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੋ, ਅਸੀਂ ਬੂਹਾ ਨਾ ਖੋਲ੍ਹੀਏ।

0:05:25.289,0:05:27.319
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਧੱਕੇ ਮਾਰ ਕੇ ਬੂਹਾ ਤੋੜਤਾ।

0:05:28.147,0:05:30.097
ਸਾਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲਿਆ।

0:05:31.001,0:05:32.441
ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਕੇ ਆਖਣ ਲੱਗੇ,

0:05:32.441,0:05:33.888
ਇਹਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰੋ ਬੁੱਢੇ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ,

0:05:33.888,0:05:35.388
ਇਹ ਝੂਠ ਬੜਾ ਮਾਰਦਾ,

0:05:35.388,0:05:37.314
ਉਹ ਸਭ ਖਾੜਕੂ ਆਉਂਦੇ ਆ।

0:05:37.573,0:05:39.053
ਸਾਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਗਏ।

0:05:39.274,0:05:41.134
ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਆਖਦੇ,

0:05:41.389,0:05:42.939
ਤੁਸੀਂ ਜਿਹੜਾ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਆ,

0:05:42.939,0:05:45.069
ਉਹਨੂੰ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਾਓ ਹੁਣੇ।

0:05:46.993,0:05:50.593
ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਉਹਨੂੰ ਉੱਥੇ ਲੈ ਗਏ, ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਦੇ ਕੋਲ।

0:05:51.190,0:05:53.910
ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਾਬੂ ਕਰ ਲਿਆ।

0:05:54.996,0:05:57.866
ਫਿਰ ਕਾਬੂ ਕਰ ਲਿਆ, ਫਿਰ ਉਹ ਥਾਣੇ ਲੈ ਗਏ।

0:06:00.767,0:06:04.989
ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਫੜਕੇ ਕੇਸਾਂ ਤੋਂ ਘਰ ਲਿਆਏ।

0:06:04.989,0:06:06.788
ਅਸੀਂ ਦੋਨੋ ਭਰਾ, ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਤੇ ਮੈਂ ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ,

0:06:06.788,0:06:07.908
ਸੁੱਤੇ ਪਏ ਸੀ।

0:06:08.593,0:06:10.323
ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਫੜ ਲਿਆ।

0:06:12.236,0:06:16.236
ਤਿੰਨਾਂ ਭਰਾਵਾਂ ਦੇ ਕੇਸ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਇੱਕ ਦੂਸਰੇ ਦੇ ਨਾਲ,

0:06:16.285,0:06:17.915
ਗੱਡੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਲਿਆ।

0:06:18.555,0:06:20.170
ਲੱਤਾਂ ਸਾਡੀਆਂ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ,

0:06:20.170,0:06:21.815
ਬਾਹਾਂ ਪਿੱਛੇ ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।

0:06:22.240,0:06:23.470
ਤੇ ਕੇਸ ਜਿਹੜੇ ਸੀ,

0:06:23.495,0:06:26.045
ਉਹ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤੇ ਗਏ।

0:06:26.600,0:06:29.680
ਇੱਥੋਂ ਸਾਨੂੰ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁੱਲ ਪੈਂਦਾ

0:06:29.680,0:06:32.876
ਨਹਿਰ ਦੇ ਉੱਤੇ, ਖੜ੍ਹਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸਾਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ।

0:06:32.876,0:06:35.116
ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਗੱਡੀ ਦੇ ਵਿੱਚੋਂ ਤੇ

0:06:35.302,0:06:37.572
ਸਾਡੀ ਮਾਰ-ਕੁਟਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ।

0:06:38.445,0:06:41.192
ਮਾਰ-ਕੁਟਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਉਪਰੰਤ,

0:06:41.192,0:06:42.945
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਥਾਣੇ ਲੈ ਗਏ।

0:06:43.769,0:06:45.769
ਸਾਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਭੁੱਖਿਆਂ ਰੱਖਿਆ,

0:06:45.769,0:06:49.059
ਨਾ ਕੋਈ ਰੋਟੀ ਨਾ ਕੋਈ ਪਾਣੀ ਦਿੱਤਾ ਉਹਨਾਂ ਨੇ।

0:06:50.565,0:06:52.755
ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ ਦਾਰੂ ਪੀ ਕੇ,

0:06:53.494,0:06:56.374
ਇਕੱਲੇ-ਇਕੱਲੇ ਨੂੰ ਜਾਕੇ ਕਮਰੇ ਦੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਸੀ

0:06:56.429,0:06:57.959
ਤੇ ਕੁੱਟਦੇ-ਮਾਰਦੇ ਸੀ।

0:06:59.064,0:07:01.064
ਪਹਿਲਾਂ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਫੜਿਆ ਉਹਨਾਂ ਨੇ।

0:07:01.257,0:07:04.557
ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਕੋਲੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪੁੱਛ-ਗਿੱਛ ਕੀਤੀ।

0:07:05.390,0:07:07.970
ਪੁੱਛ-ਗਿੱਛ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੋਈ ਵੀ ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਗੱਲ

0:07:08.033,0:07:10.251
ਨਹੀਂ ਉਹਦੇ ਕੋਲੋਂ ਬਰਾਮਦ ਹੋਈ ਕਿ

0:07:10.251,0:07:12.621
ਜਿਹੜੀ ਖਾੜਕੂਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਹੋਵੇ,

0:07:12.927,0:07:15.639
ਜਾਂ ਕੋਈ ਉਹਦੇ ਕੋਲ ਕੋਈ ਸਮਾਨ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਹੋਵੇ।

0:07:16.918,0:07:20.268
ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਜਿਹੜਾ ਪੁੱਠਾ ਟੰਗ ਦਿੱਤਾ,

0:07:21.669,0:07:23.729
ਲੱਤਾਂ ਉੱਪਰ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ,

0:07:23.729,0:07:26.049
ਸਿਰ ਥੱਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਤਸੀਹੇ ਦੇਣ ਲੱਗੇ।

0:07:27.307,0:07:29.367
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਚਾਰ ਘੰਟੇ ਦੇ ਬਾਅਦ,

0:07:29.815,0:07:31.545
ਸਾਨੂੰ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਗਏ

0:07:31.545,0:07:33.625
ਮੇਰੇ ਲਾਗੋ, ਕਮਰੇ ਦੇ ਵਿੱਚੋਂ।

0:07:33.625,0:07:34.885
ਉਹਨੂੰ ਬੜਾ ਮਾਰਿਆ,

0:07:34.885,0:07:38.115
ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤਾ ਉਹਨਾਂ ਨੇ, ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ ਨੇ।

0:07:38.248,0:07:40.128
ਤੇ ਬਕਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਖਾੜਕੂ ਆਉਂਦੇ ਆ,

0:07:40.128,0:07:41.830
ਦੱਸੋ ਸਾਨੂੰ ਕਿਹੜੇ ਆਉਂਦੇ ਆ।

0:07:42.786,0:07:44.386
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੇਰੀ ਵਾਰੀ ਆ ਗਈ,

0:07:44.386,0:07:45.796
ਮੈਂ ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ।

0:07:46.556,0:07:48.556
ਮੇਰੀ ਵਾਰੀ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਬੜੀ

0:07:48.572,0:07:51.772
ਮਾਰ-ਕੁਟਾਈ ਕੀਤੀ ਤੇ ਚੱਡੇ-ਚੂਡੇ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪਾੜੇ।

0:07:52.771,0:07:56.631
ਤੇ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਫਿਰ ਦੁਬਾਰਾ ਲੈ ਗਏ ਰਾਤ ਦੇ ਵੇਲੇ

0:07:57.679,0:08:00.619
ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਲੱਤਾਂ-ਬਾਹਾਂ ਤੋੜੀਆਂ।

0:08:02.199,0:08:04.489
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫਿਰ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਸਾਨੂੰ

0:08:04.489,0:08:05.859
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ।

0:08:07.360,0:08:09.720
ਰਾਤ ਦੇ 12-1 ਵਜੇ ਦੇ ਸ਼ਮੇ

0:08:10.060,0:08:12.201
ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਦੀ ਪੰਚਾਇਤ ਜਿਹੜੀ ਆ

0:08:13.376,0:08:16.481
ਸਰਦਾਰ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਪੰਚ

0:08:16.481,0:08:17.992
ਮੈਂਬਰ ਸਰਦਾਰ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ

0:08:19.791,0:08:22.501
ਤੇ ਕਈ ਪਿੰਡ ਦੇ ਹੋਰ ਮੋਤਬਰ ਆਗੂ ਜਿਹੜੇ ਸੀ

0:08:23.408,0:08:25.234
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਜਾਕੇ ਛੁਡਾ ਲਿਆ।

0:08:35.411,0:08:37.831
ਮੈਨੂੰ ਤੰਗ ਬਹੁਤ ਕਰਦੇ ਰਹੇ।

0:08:38.630,0:08:40.390
ਮਹਿੰਗਾ ਥਾਣੇਦਾਰ,

0:08:41.104,0:08:45.104
ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੋਰ ਪੁਲਿਸ, ਬਹੁਤ ਆਉਂਦੀ ਰਹੀ।

0:08:45.851,0:08:49.181
ਮੈਂ ਹੱਥ ਜੋੜਨੇ, ਪੈਸਾ ਬਹੁਤ ਦੇ-ਦੇ ਕੇ

0:08:49.256,0:08:53.676
ਮੈਂ ਛੁਡਾਉਂਦੀ ਰਹੀ ਮੇਰੇ ਪੁੱਤ ਨੂੰ।

0:08:54.353,0:08:58.553
ਫਿਰ ਚਾਰ ਵਾਰ ਮੈਂ ਛੁਡਾਇਆ, ਚਾਰ ਵਾਰ ਫਿਰ ਲੈ ਗਏ।

0:08:59.784,0:09:02.114
ਇੱਕ ਵਾਰ ਬਟਾਲੇ ਖੜਿਆ।

0:09:02.347,0:09:06.807
ਬਟਾਲੇ ਖੜ ਕੇ ਉੱਥੇ ਬੰਦ ਵਾ ਕਮਰਾ, ਉੱਥੇ ਵਾੜਿਆ ।

0:09:07.058,0:09:11.188
ਫਿਰ ਉੱਥੋਂ ਅਸੀਂ ਬਾਵਾ ਤਕੜੇ ਤਕੜੇ ਬੰਦੇ,

0:09:11.267,0:09:12.851
ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਛੁਡਾ ਕੇ ਲਿਆਂਦਾ।

0:09:13.827,0:09:15.717
ਪੈਸਾ ਦੇ ਕੇ ਫਿਰ ਛੁਡਾਇਆ।

0:09:16.280,0:09:18.218
ਮਾਰ ਦੇਣ ਲੱਗੇ ਸੀ ਉੱਥੇ ਵੀ।

0:09:18.674,0:09:20.634
ਅੰਦਰ ਕਮਰਾ ਵਾ, ਬੰਦ ਵਾ ਉਹ।

0:09:21.778,0:09:24.536
ਮੁੜ ਕੇ ਛੁਡਾ ਕੇ ਲਿਆਂਦਾ ਉੱਥੋਂ ਵੀ।

0:09:25.048,0:09:28.507
ਉੱਥੋਂ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਕੇ ਤੇ ਫਿਰ ਛੁਡਾਇਆ।

0:09:29.537,0:09:31.247
ਫਿਰ ਮੈਂ ਇੱਥੇ ਆਈ।

0:09:34.384,0:09:37.794
ਉੱਥੇ ਮੇਰਾ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਸੀ, ਮਿੰਨਤਾਂ ਬਹੁਤ ਕੀਤੀਆਂ।

0:09:38.106,0:09:40.436
ਕਰ-ਕਰ ਕੇ ਮਿੰਨਤਾਂ, ਛੁਡਾਉਂਦੇ ਰਹੇ।

0:09:40.798,0:09:43.098
ਫਿਰ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਪੈਲੀ ਉਹ ਮੈਂ ਵੇਚ ਕੇ,

0:09:43.337,0:09:45.475
ਉਹ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਫਿਰ ਛੁਡਾਇਆ।

0:09:46.746,0:09:48.172
ਫਿਰ ਲੈ ਗਏ।

0:09:48.499,0:09:51.709
ਫਿਰ ਸਾਨੂੰ ਰਾਤ ਗੋਲੀ ਲੱਗੇ ਖਲ੍ਹਿਆਰ ਕੇ ਮਾਰਨ,

0:09:51.709,0:09:53.464
ਵੀ ਮੁੰਡਾ ਕਿੱਥੇ ਘੁਲਾਇਆ

0:09:53.862,0:09:55.904
ਮੈ ਮੁੰਡਾ ਟਾਂਡੇ ਘੁਲਾਇਆ ਸੀਗਾ,

0:09:55.904,0:09:59.684
ਕਿਸੇ ਬੁੱਢੀ ਦੇ ਕੋਲ, ਰਾਤ ਕੱਟਣ ਨੂੰ,

0:09:59.897,0:10:02.617
ਇੱਥੇ ਦੋ ਰਾਤਾਂ ਮੇਰੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਰਹਿਣ ਦਿਓ।

0:10:03.140,0:10:04.910
ਉੱਥੇ ਘੁਲਾਇਆ ਟਾਂਡੇ।

0:10:05.270,0:10:08.010
ਤੇ ਉੱਥੋਂ ਫਿਰ ਸਾਨੂੰ ਤੰਗ ਕਰਕੇ,

0:10:08.010,0:10:10.480
ਫਿਰ ਸਾਨੂੰ ਗੱਡੀ 'ਚ ਪਾ ਕੇ ਲੈ ਗਏ ਉੱਥੇ।

0:10:10.938,0:10:13.548
ਟਾਂਡਿਓਂ ਫਿਰ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਬਹਾਕੇ ਲਿਆਂਦਾ ਅਸੀਂ।

0:10:14.652,0:10:16.858
ਸਾਨੂੰ ਆਖਦੇ ਸੀ, ਤੈਨੂੰ ਅੰਦਰੋਂ ਛੱਡਣਾ ਨਹੀਂ

0:10:16.858,0:10:19.478
ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਮੁੰਡਾ ਪੇਸ਼ ਨਾ ਕਰੇਂਗੀ।

0:10:19.767,0:10:22.440
ਪੇਸ਼ ਨਾ ਕਰੇਂਗੀ, ਛੱਡਣਾ ਨਹੀਂ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ।

0:10:23.412,0:10:26.602
ਫੇਰ ਸਾਨੂੰ ਕੰਢ ਉੱਤੋਂ ਦੀ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰਨ ਲੱਗੇ,

0:10:26.829,0:10:29.639
ਸਾਨੂੰ ਖਲ੍ਹਿਆਰ ਕੇ ਚੋਂ ਮਾਵਾਂ ਪੁੱਤਾਂ ਨੂੰ।

0:10:30.785,0:10:32.455
ਮੈਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖਲੋ ਗਈ,

0:10:32.455,0:10:34.205
ਵੀ ਮਾਰ ਦਿਓ, ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰ ਦਿਓ

0:10:34.205,0:10:36.855
ਜੇ ਮੇਰੇ ਬੱਚੇ ਮਾਰਦੇ ਨੇ ਤੇ ਮੈਂ ਕੀ ਕਰਨਾ ਇੱਥੇ।

0:10:37.284,0:10:39.711
ਮੈ ਕੀ ਕਰਨਾ, ਮੇਰਾ ਕੀ ਕੰਮ ਆ ਏਥੇ

0:10:40.143,0:10:42.203
ਮੈਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿਓ ਨਾਲ ਹੀ।

0:10:43.071,0:10:46.051
ਫੇਰ ਮੈਂ ਉੱਥੋਂ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਪੇਸ਼ ਕਰ।

0:10:46.553,0:10:50.193
ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਉੱਥੋਂ ਮੁੰਡਾ ਲਿਆ ਕੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ।

0:10:50.873,0:10:52.463
ਅਸੀਂ ਆਖਿਆ, ਮਾਰਿਓ ਨਾ।

0:10:52.822,0:10:56.132
ਹੱਥ ਜੋੜੇ ਆ, ਵੀ ਮਾਰਿਓ ਨਾ ਮੇਰੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ।

0:10:56.644,0:11:00.644
ਤੁਸੀਂ ਪੈਸਾ ਜਿੰਨਾ ਲੈਣਾ, ਲਓ, ਮਾਰਿਓ ਨਾ।

0:11:00.823,0:11:04.102
ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਮੇਰੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹਾਲਤ ਮੰਦੀ ਕਰਕੇ,

0:11:04.872,0:11:09.322
ਪੁੱਠਾ ਲਟਕਾ-ਲਟਕਾ ਕੇ, ਤਸੀਹੇ ਬੜੇ ਦਿੱਤੇ।

0:11:09.420,0:11:12.460
ਰੋਟੀ ਦੇ ਕੇ ਗਏ, ਰੋਟੀ ਲੰਘਣ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਾੜੀ

0:11:12.923,0:11:15.018
ਗਾੜੀ ਰੋਟੀ ਨੀ ਸਾਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦਿੱਤੀ

0:11:15.018,0:11:17.458
ਮੈ ਲਿਖ ਕੇ ਗਈ ਆ ਚਲ ਤੂੰ ਵੀ ਅੰਦਰ।

0:11:17.986,0:11:20.296
ਫੇਰ ਇਹ ਜਿਹੜਾ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਸੀਗਾ,

0:11:21.310,0:11:23.800
ਇਹਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪੁੱਠਾ ਕਰਕੇ ਲਟਕਾਇਆ ਤਾਹਾ,

0:11:25.568,0:11:26.988
ਲੱਤਾਂ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ।

0:11:30.195,0:11:34.495
ਇੱਕ ਮੁਨਸ਼ੀ ਜਿਹੜਾ ਸੀ, ਉਹ ਚੰਗਾ ਸੀ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ,

0:11:35.640,0:11:37.470
ਉਹਨੇ ਮੈਨੂੰ ਅਗਾਂਹ ਲੰਘਾਤਾ।

0:11:38.297,0:11:40.297
ਪੁਲਿਸ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੋਈ ਵੀ ਉੱਥੇ ਅੰਦਰ ਹੋਰ

0:11:41.082,0:11:45.082
ਅਗਾਂਹ ਲੰਘਾਇਆ, ਤਾਂ ਆਂਦਾ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਲਾ।

0:11:45.861,0:11:48.116
ਉਸ ਵੇਲੇ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ,

0:11:48.213,0:11:50.073
ਵੀ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਮਾਰ ਦੇਣਾ ਵਾ,

0:11:50.073,0:11:51.364
ਇਹਨਾਂ ਛੱਡਣਾ ਨਹੀਂ।

0:11:52.417,0:11:56.777
ਦਿਨ ਚੜ੍ਹਿਆ ਤੇ ਇੱਥੇ ਆ ਗਿਆ ਮਹਿੰਗਾ ਥਾਣੇਦਾਰ,

0:11:57.857,0:12:00.963
ਬਈ ਤੁਹਾਡਾ ਬੰਦਾ ਉੱਥੇ ਲੈ ਆਓ ਆਪਣਾ

0:12:01.664,0:12:03.074
ਆਜੋ ਚੱਲੀਏ।

0:12:03.554,0:12:08.649
ਮੈਂ ਪੰਚਾਇਤ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਇੱਕ-ਦੋ ਬੰਦੇ ਲਏ ਨਾਲ।

0:12:08.878,0:12:10.388
ਅਸੀਂ ਜਾ ਕੇ ਆਖਿਆ, ਵੀ ਕਿੱਥੇ ਆ?

0:12:10.624,0:12:11.623
ਆਂਦਾ ਉਹ ਵੀ

0:12:11.623,0:12:13.383
ਅਸੀਂ ਵੇਖਿਆ ਤੇ ਮਰਿਆ ਅੰਦਰ

0:12:13.603,0:12:15.944
ਆਂਦਾ, ਜੇ ਚੁੱਕਣਾ ਤੇ ਚੁੱਕ ਲਓ,

0:12:17.647,0:12:20.987
ਜੇ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕਣਾ ਤੇ ਅਸੀਂ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ,

0:12:20.987,0:12:22.457
ਅਸੀਂ ਦਰਿਆ 'ਚ ਲੱਗੇ ਪਾਉਣ।

0:12:23.827,0:12:26.647
ਸਰਦਾਰ ਮਹਿੰਗਾ ਸਿੰਘ ਜਿਹੜਾ ਐਸ.ਐਚ.ਓ. ਥਾਣੇਦਾਰ ਸੀ,

0:12:26.647,0:12:28.539
ਉਹਨਾ ਨੇ ਕੀਤਾ ਕਿ ਪਿੰਡ ਦੇ [br]

0:12:28.539,0:12:30.137
ਚਾਰ-ਚੁਫੇਰੇ ਪੁਲਿਸ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੋਈ।

0:12:31.396,0:12:33.640
ਧਮਕੀ ਮਾਰੀ ਘਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿ ਜੇ ਤੁਸੀਂ

0:12:33.760,0:12:35.888
ਕੋਈ ਅਦਾਲਤੀ ਕੇਸ ਕਰਦੇ ਆਂ,

0:12:36.523,0:12:39.246
ਜਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਸਾਡੇ ਬਰਖਿਲਾਫ ਕਰੋਗੇ,

0:12:40.165,0:12:42.285
ਤੇ ਅਸੀਂ ਜਿਹੜੇ ਦੂਸਰੇ ਤੁਹਾਡੇ ਲੜਕੇ ਆ,

0:12:42.285,0:12:43.925
ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ,

0:12:44.491,0:12:46.541
ਇਹਨਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲਾ ਬਣਾ ਕੇ

0:12:46.541,0:12:48.301
ਤੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਏਗਾ, ਦਰਿਆ ਉੱਤੇ ਖੜ੍ਹ ਕੇ।

0:12:49.520,0:12:51.572
ਜੋ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਸਰਦਾਰ ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ,

0:12:52.086,0:12:54.106
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਮੇਰਾ ਇੱਕ ਤੇ ਲੜਕਾ

0:12:54.106,0:12:57.296
ਜਿਹੜਾ ਗੁਜ਼ਰ ਚੁੱਕਾ, ਜੋ ਕਿ ਘਰ ਦਾ ਮੋਢੀ ਸੀ,

0:12:57.296,0:12:59.386
ਸਾਰਾ ਕੰਮ-ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੀ।

0:12:59.999,0:13:02.297
ਘਰ ਦਾ ਜੋ ਵੀ ਕੁਝ ਕਰਨ ਵਾਲਾ,

0:13:03.124,0:13:05.539
ਪੜ੍ਹਿਆ ਲਿਖਿਆ ਸੀ , ਗੁਰਬਾਣੀ ਪੜਦਾ ਸੀ

0:13:05.539,0:13:07.923
ਤੇ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦਾ ਸੀ, ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਸੀ।

0:13:08.881,0:13:11.124
ਉਹਨਾਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਜੇ ਦੋ ਲੜਕੇ ਜਿਹੜੇ ਆ,

0:13:11.124,0:13:12.724
ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ,

0:13:12.724,0:13:16.214
ਤੇ ਘਰ ਦਾ ਜਿਹੜਾ ਵਾ, ਮਤਲਬ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ।

0:13:17.035,0:13:18.989
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਰਦਾਰ ਮਹਿੰਗਾ ਸਿੰਘ ਦੀ

0:13:18.989,0:13:21.629
ਧਮਕੀ ਦੇ ਨਾਲ ਡਰਦਿਆਂ ਹੀ,

0:13:22.543,0:13:24.223
ਮਤਲਬ, ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ।

0:13:25.198,0:13:27.778
ਹੁਣ ਸਰਦਾਰ ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਲੜਕਾ ਜਿਹੜਾ,

0:13:27.778,0:13:29.088
ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ, ਗੁਜ਼ਰ ਗਿਆ

0:13:29.088,0:13:30.768
ਤੇ ਮੈਂ, ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੀ।

0:13:32.230,0:13:35.210
ਮੈ ਇਕੱਲਾ ਇੱਥੇ ਘਰ ਦੇ ਵਿੱਚੋ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਲੜਕਾ

0:13:35.950,0:13:37.460
ਜੋ ਸਰਦਾਰ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਸੀ,

0:13:37.803,0:13:41.553
ਉਹ ਕੁਝ ਦੇਰ ਤੱਕ ਮੰਜੀ ਦੇ ਉੱਤੇ ਪਿਆ ਰਿਹਾ।

0:13:41.553,0:13:42.903
ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ-ਬਾਹਾਂ ਜਿਹੜੀਆਂ ਸੀ,

0:13:42.903,0:13:43.579
ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰਦੀਆਂ,

0:13:43.579,0:13:44.806
ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਮਾਰਿਆ ਇੰਨਾ ਸੀ,

0:13:44.806,0:13:46.128
ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਚੱਡੇ ਪਾੜੇ ਸੀ।

0:13:46.750,0:13:49.030
ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਿਹੜਾ ਸਰੀਰ ਸੀ ਕੰਮ ਕਰਨੋ ਹੱਟ ਗਿਆ,

0:13:49.030,0:13:52.657
ਕਿਉਂਕਿ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਤਸੀਹੇ ਸੀ ਉਹ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਸੀ।

0:13:52.657,0:13:55.997
ਉਹ ਤਸੀਹਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਵੀ

0:13:56.067,0:13:57.410
ਕੁਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਡੈੱਥ ਹੋ ਗਈ,

0:13:57.410,0:13:58.890
ਸਰਦਾਰ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਦੀ।

0:13:59.611,0:14:02.755
ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਦੇ ਦੋ ਲੜਕੇ ਸੀ, ਇੱਕ ਲੜਕੀ ਸੀ।

0:14:03.983,0:14:06.873
ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮਤਲਬ ਵਜ੍ਹਾ ਦੇ ਕਰਕੇ

0:14:07.303,0:14:08.401
ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਡੈਥ ਹੋ ਗਈ।

0:14:08.401,0:14:09.851
ਲੜਕੇ ਵੀ ਜਿਹੜੇ ਆ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦਾ

0:14:09.851,0:14:12.831
ਦੁੱਖ ਨਾ ਸਹਾਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਹ ਵੀ ਗੁਜ਼ਰ ਗਏ।

0:14:14.379,0:14:17.369
ਪੋਤੇ ਸੀ ਦੋ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਦੇ।

0:14:19.154,0:14:21.044
ਇੱਕ ਦਿਨ ਤੇ ਰੋਂਦਾ ਪਿਆ ਸੀ,

0:14:21.044,0:14:22.724
ਵੀ ਮੈਂ ਹੁਣ ਕੀ ਕਰੂੰਗਾ

0:14:22.969,0:14:25.439
ਮੈਂ ਕਿੱਥੋਂ ਲਿਆ ਕੇ ਕਮਾਈ ਖਵਾਊਂ

0:14:26.265,0:14:31.485
ਉਹ ਮਰ ਗਿਆ, ਉਹ ਵੀ ਤਿੰਨ ਕੁ ਮਹੀਨੇ ਪਿਓ ਦੇ ਮਗਰੋਂ।

0:14:32.822,0:14:35.592
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਛੋਟਾ, ਬੁਖਾਰ ਉਹਨੂੰ ਚੜ੍ਹਿਆ।

0:14:36.985,0:14:39.824
ਬੁਖਾਰ ਚੜ੍ਹਿਆ ਤੇ ਬੜਾ ਉਹ ਤਰਲੇ ਲਵੇ,

0:14:40.075,0:14:42.945
ਮੈਨੂੰ ਬੀਬੀ ਬਚਾ ਲਓ, ਮੈਨੂੰ ਬਚਾ ਲਓ।

0:14:43.012,0:14:44.506
ਅਸੀਂ ਲੈ ਕੇ ਗਏ ਬਿਆਸ।

0:14:45.127,0:14:49.457
ਰਾਹ 'ਚ ਗੱਡੀ, ਮੀਂਹ ਵਧਿਆ ਸੀ, ਗੱਡੀ ਰੁਕ ਗਈ,

0:14:49.602,0:14:53.862
ਗੱਡੀ ਖੁੱਭ ਗਈ ਸੀ, ਗੱਡੀ ਨਿਕਲੀ ਨਾ ਛੇਤੀ।

0:14:53.862,0:14:56.457
ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਇੱਥੇ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲੇ ਘੁਮਾਣੀ ਲੈ ਕੇ ਆਏ,

0:14:56.457,0:14:58.517
ਉੱਥੇ ਸੜਕ ਤੇ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ।

0:14:58.517,0:15:00.507
ਡਾਕਟਰ ਵੇਖਣ ਡਿਆ ਪਿਆ ਅੱਖਾਂ

0:15:02.176,0:15:05.746
ਵੇਖਦਿਆਂ-ਵੇਖਦਿਆਂ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ।

0:15:07.512,0:15:09.498
ਹੁਣ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਲੜਕੀ ਜਿਹੜੀ ਆ,

0:15:09.498,0:15:11.506
ਇੱਕ ਸਾਡੇ ਕੋਲ, ਰਮਨਦੀਪ ਕੌਰ।

0:15:11.785,0:15:14.930
ਜੋ ਕਿ ਉਹਦੀ ਮਾਤਾ, ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਵਾਈਫ,

0:15:14.930,0:15:16.280
ਬੀਬੀ ਕਵਲਜੀਤ ਕੌਰ,

0:15:17.393,0:15:19.443
ਸਰਦਾਰ ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ, ਮਾਤਾ ਚਰਨ ਕੌਰ,

0:15:19.443,0:15:20.922
ਜੋ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਰਹਿ ਰਹੇ ਨੇ,

0:15:22.094,0:15:26.374
ਆਪਣਾ ਗੁਜ਼ਰ-ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ, ਬਹੁਤ ਤੰਗੀ ਦੇ ਨਾਲ।

0:15:26.374,0:15:28.104
ਲੜਕੀ ਜਿਹੜੀ ਸਾਡੀ ਰਮਨਦੀਪ ਕੌਰ,

0:15:28.104,0:15:29.772
ਉਹ ਸਕੂਲ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਦੀ ਆ।

0:15:30.509,0:15:33.626
ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹਾਲਤ ਜਿਹੜੀ ਨਾਜ਼ੁਕ ਆ,

0:15:33.738,0:15:34.838
ਖਰਚੇ ਪੱਖੋਂ।

0:15:35.904,0:15:37.978
ਕੁਝ ਘਰ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿਸਥੀ ਕਾਰਨ,

0:15:38.920,0:15:41.105
ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪੂਰਾ

0:15:41.105,0:15:43.306
ਕੋਈ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਸਾਥ ਨਹੀਂ ਕੋਈ ਵੀ ਦੇ ਰਿਹਾ।

0:15:44.133,0:15:45.974
ਮੈਂ, ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਆਪਣਾ,

0:15:45.974,0:15:48.827
ਮੇਰੇ ਤਿੰਨ ਬੱਚੇ ਹਨ, ਮੇਰੀ ਵਾਈਫ ਆ,

0:15:49.904,0:15:53.134
ਤੇ ਮੇਰਾ ਆਪਣਾ ਮਸੀ ਘਰ ਦਾ ਗੁਜ਼ਰ-ਗੁਜ਼ਾਰਾ

0:15:53.134,0:15:54.474
ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਵਾ।

0:15:54.774,0:15:56.744
ਮੈਂ ਮਿਸਤਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ,

0:15:57.935,0:16:01.715
ਤੇ ਆਪਣਾ ਘਰਦਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਥੋੜ੍ਹਾ ਸਹਿਯੋਗ ਦਈਦਾ,

0:16:01.715,0:16:04.538
ਜਿੰਨਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕੇ, ਪਰ ਪੂਰਾ ਸਹਿਯੋਗ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ।

0:16:05.837,0:16:10.147
ਏਸੇ ਕਰਕੇ ਜੋ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਡੇ ਨਾਲ

0:16:10.487,0:16:13.977
ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰੀ ਆ ਉਹ ਦੁਖਦਾਇਕ ਆ,

0:16:15.139,0:16:19.519
ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜਿਹੜੇ ਆਦਮੀ ਸੀ,

0:16:19.649,0:16:20.859
ਉਹ ਚਲੇ ਗਏ ਹਨ।

0:16:21.649,0:16:24.379
ਤੇ ਫਿਰ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ, ਹੁਣ ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਵਾ

0:16:25.401,0:16:27.000
ਸਾਡਾ ਲੜਕਾ ਇੱਕ ਵਾ।

0:16:27.259,0:16:30.999
ਇਹਦੇ ਤੇ ਕੋਈ-ਕੋਈ ਗੱਲ, ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾ ਦਿੰਦਾ

0:16:30.999,0:16:33.898
ਕੋਈ ਕੋਈ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾ ਦਿੰਦਾ,

0:16:33.898,0:16:37.025
ਝੂਠੇ-ਮੂਠੇ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਇਲਜ਼ਾਮ ਦੇ ਕੇ,

0:16:37.025,0:16:40.628
ਤੇ ਫਿਰ ਇਹਨੂੰ ਅਸੀਂ ਵੀ ਘਰ ਨਹੀਂ ਟਿਕਣ ਦਿੰਦੇ ਇਸ ਸ਼ਮੇ।

0:16:41.109,0:16:43.177
ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਆਹ ਹਾਲਤ ਹੋਈ ਆ।

0:16:43.307,0:16:45.757
ਇਸ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਇੱਦਾਂ ਕੀਤੀ ਆ।

0:16:45.946,0:16:49.576
ਸਾਡੀ ਵਾਹ-ਪੇਸ਼ ਕੋਈ ਨੀ ਚੱਲਦੀ, ਅਸੀਂ ਬੁੱਢੇ ਆਂ ਦੋਵੇਂ ਜੀਅ।

0:16:51.797,0:16:53.597
ਮੇਰੀ 90 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਹੋ ਗਈ ਆ।

0:16:55.370,0:16:58.980
ਤੇ ਬੁੱਢੀ ਦੀ ਵੀ ਉਮਰ ਵਾਹਵਾ ਹੋਈ ਆ, ਤੁਰਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ ਸਾਥੋਂ।

0:16:59.133,0:17:01.423
ਸਾਨੂੰ ਰਾਸ਼ਨ-ਪਾਣੀ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਰਿਹਾ।

0:17:05.310,0:17:08.971
ਸਾਡੀ ਇੰਨੀ ਹਾਲਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਆ।

0:17:08.971,0:17:11.895
ਹੁਣ ਸਾਡਾ ਸਰਕਾਰ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਸੋਚੇ ਇਹਦੇ ਬਾਰੇ,

0:17:13.006,0:17:15.956
ਬਈ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਾ-ਪਾਣੀ ਕਿੱਦਾਂ ਅਸੀਂ ਛਕਾਉਣਾ,

0:17:16.074,0:17:18.414
ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਤੀਤ ਹੋ ਜਾਣੀ ਆ।

0:17:18.414,0:17:20.574
ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਚਾਰ ਦਿਨ ਨੂੰ ਆ, ਕੇ ਦਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਆ,

0:17:20.574,0:17:22.914
ਕੇ ਮਹੀਨਾ ਵਾ, ਕੇ ਕੱਲ੍ਹ ਹੀ ਪੂਰੇ ਹੋ ਜਾਣਾ।

0:17:23.484,0:17:26.158
ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਏਸ ਵੇਲੇ ਕੋਈ ਆਸਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈਗਾ

0:17:26.158,0:17:27.788
ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਾ ਛਕਣ ਦਾ।

0:17:29.591,0:17:32.271
ਤੇ ਹੁਣ ਇਹਨੂੰ ਵੀ ਧਮਕੀਆਂ ਮਾਰਦੇ ਲੋਕ,

0:17:33.791,0:17:35.281
ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਵੀ।

0:17:37.007,0:17:38.737
ਮੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਉਹ ਹੁਣ ਦਿਲ ਜਿਹੜਾ,

0:17:38.737,0:17:41.712
ਮੇਰਾ ਝੱਲਿਆ ਨਹੀਂ ਦੁੱਖ ਜਾਂਦਾ।

0:17:42.842,0:17:45.190
ਹੁਣ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਝੱਲਣ ਜੋਗੀ ਰਹਿ ਗਈ।

0:17:46.506,0:17:48.174
ਬੜੇ ਦੁੱਖ ਮੈਂ ਝੱਲੇ ਆ।

0:17:49.135,0:17:51.822
ਹੁਣ ਮੈਂ ਬੜੀ ਦੁਖੀ ਹੋ ਗਈ ਆ।

0:17:52.323,0:17:54.373
ਹੁਣ ਮੇਰੀ ਹਾਲਤ ਮੰਦੀ ਆ।

0:17:55.591,0:17:58.811
ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਕੀਤਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ।

0:18:00.593,0:18:03.480
ਨੌਜਵਾਨ ਸਿੱਖ ਮੁੰਡੇ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚੋਂ ਫੜ ਕੇ

0:18:04.930,0:18:06.805
ਘਰਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚੋਂ ਫੜ ਕੇ ਲਿਜਾਂਦੇ ਸੀ।

0:18:08.029,0:18:10.749
ਜਿੱਥੇ ਦਰਿਆ ਹੋਣਾ, ਉੱਥੇ ਖੜ੍ਹ ਕੇ ਇਹਨਾਂ ਮਾਰ ਦੇਣੇ,

0:18:11.667,0:18:12.827
ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਮਾਰ ਦੇਣੇ।

0:18:13.108,0:18:16.182
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਇਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਨੌਜਵਾਨ ਲੜਕੀਆਂ

0:18:16.182,0:18:18.652
ਜਿਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਬਦਸਲੂਕੀ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਕੀਤੀ,

0:18:18.961,0:18:21.331
ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ।

0:18:21.886,0:18:23.766
ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਜਾਣਾ,

0:18:23.766,0:18:27.416
ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਾਰ-ਕੁੱਟ ਕਰਨੀ, ਬਦਸਲੂਕੀ ਕਰਨੀ।

0:18:28.078,0:18:30.750
ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਣਾ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਖਾੜਕੂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

0:18:32.143,0:18:34.553
ਨੌਜਵਾਨ ਬੀਬੀਆਂ ਜਿਹੜੀਆਂ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ,

0:18:34.553,0:18:36.313
ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਬੇਘਰ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।

0:18:39.344,0:18:42.490
ਲੜਕੇ ਵੀ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਨਜਾਇਜ਼ ਖੜ ਕੇ

0:18:42.490,0:18:43.890
ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਮਾਰੇ।

0:18:44.224,0:18:46.714
ਜਿਸ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਖੱਟਾ ਪਰਨਾ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਹੋਣਾ,

0:18:46.714,0:18:50.089
ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦਾ, ਜਾਂ ਗੋਲ ਪਟਕਾ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਹੋਣਾ,

0:18:50.089,0:18:51.556
ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਫੜ ਲੈਣਾ,

0:18:51.556,0:18:54.106
ਉਹਦਾ ਖੜਕੇ ਮੁਕਾਬਲਾ ਬਣਾ ਦੇਣਾ, ਨਜਾਇਜ਼ ਕਰਨੀ ਆ

0:18:54.933,0:18:56.613
ਕਈ ਮੇਰੇ ਸਾਥੀ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਵੀ ਜਿਹੜੇ

0:18:57.525,0:18:59.465
ਮੇਰੇ ਨਾਲੋਂ ਹੀ ਸਕੂਲੋਂ ਫੜ ਕੇ,

0:19:00.164,0:19:02.362
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦਾ ਪਟਕਾ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਹੋਣਾ,

0:19:02.432,0:19:04.692
ਤੇ ਨਾਲੋਂ ਫੜ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ,

0:19:04.912,0:19:06.850
ਮੇਰੇ ਸਾਥੀ ਕਈ ਸਕੂਲ ਦੇ ਵਿੱਚੋਂ।

0:19:07.155,0:19:08.995
ਕਈ ਲੜਕੀਆਂ ਜਿਹੜੀਆਂ ਵਾ,

0:19:08.995,0:19:11.725
ਉਹ ਵੀ ਵਿਚਾਰੀਆਂ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਜਾਣੀਆਂ।

0:19:11.770,0:19:14.352
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਹਿਣਾ ਤੁਸੀਂ ਰੋਟੀ ਖਵਾਉਂਦੇ ਹੋ ਖਾੜਕੂਆਂ ਨੂੰ,

0:19:15.066,0:19:17.956
ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਅੱਤਵਾਦ ਆਉਂਦਾ, ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਫਲਾਣਾ-ਢਿਮਕਾ।

0:19:19.354,0:19:22.464
ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹਾਲਾਤ ਬਣੇ ਰਹੇ ਕਿ

0:19:23.327,0:19:25.864
ਜਿਹੜਾ ਸਾਡਾ ਪੰਜਾਬ ਇੱਕ ਸੋਨੇ ਦੀ ਚਿੜੀ ਸੀ,

0:19:26.354,0:19:29.345
ਉਹ ਸੋਨੇ ਦੀ ਚਿੜੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ,

0:19:29.345,0:19:32.831
ਅੱਜ ਪੰਜਾਬ ਜਿਹੜਾ ਵਾ, ਬਹੁਤ ਥੱਲੇ ਜਾ ਰਿਹਾ।

0:19:33.112,0:19:36.912
ਸਾਡੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮੰਦਭਾਗੀ ਗੱਲ ਵਾ

0:19:37.076,0:19:38.958
ਕਈ ਨੌਜਵਾਨ ਜਿਹੜੇ ਲੜਕੇ ਆ,

0:19:39.267,0:19:42.267
ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਫਿਰ ਰਹੇ ਆ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਨੌਕਰੀ ਨਹੀਂ,

0:19:43.460,0:19:45.890
ਆਪਣਾ ਪਾਠ ਕਰਕੇ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

0:19:46.518,0:19:48.771
ਅਜੇ ਵੀ ਪੁਲਿਸ ਜਿਹੜੀ ਆ,

0:19:48.771,0:19:51.058
ਕਈ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਤੰਗ ਕਰਦੀ ਆ ਨਜਾਇਜ਼।

0:19:51.648,0:19:53.498
ਕਈ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਲੜਕੇ ਜਿਹੜੇ ਆ,

0:19:54.409,0:19:56.341
ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਜਾਇਜ਼ ਤੰਗ ਕਰਕੇ

0:19:56.390,0:19:58.120
ਘਰੋਂ ਬੇਘਰ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਵਾ।

0:19:58.521,0:20:00.731
ਅਜੇ ਵੀ ਉਹ ਕਈ ਵਿਚਾਰੇ ਲੁਕਦੇ ਫਿਰਦੇ ਆ,

0:20:00.731,0:20:01.681
ਕੋਈ ਕਿਤੇ ਆ, ਕੋਈ ਕਿਤੇ ਆ।

0:20:01.681,0:20:03.801
ਤਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਵੀ ਕਈਆਂ ਦਾ ਜਿਹੜਾ ਵਾ,

0:20:03.801,0:20:06.000
ਖੇਰੂੰ-ਖੇਰੂੰ ਹੋ ਚੁੱਕਾ।