WEBVTT

00:00:32.123 --> 00:00:34.793
ਮੈਂ ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ।

00:00:35.820 --> 00:00:37.400
ਪਿੰਡ ਕੌੜੇ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹਾਂ।

00:00:37.561 --> 00:00:38.801
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ,

00:00:41.462 --> 00:00:42.752
ਕੌਮ ਲੁਹਾਰ।

00:00:45.460 --> 00:00:48.379
ਅਸੀਂ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ।

00:00:50.453 --> 00:00:52.804
ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਬਹੁਤ, ਮਤਲਬ

00:00:55.017 --> 00:00:57.207
ਗੁਰਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲਾ ਤੇ ਸੁਣਨ ਵਾਲਾ ਸੀ।

00:00:58.735 --> 00:01:02.026
ਸ਼ੁਰੂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਕੌੜੇ ਤੋਂ

00:01:02.026 --> 00:01:04.956
ਵਿੱਦਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਪੰਜਵੀਂ ਕਲਾਸ ਤੱਕ।

00:01:05.987 --> 00:01:08.016
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘੁਮਾਣ ਵਿੱਚ,

00:01:08.536 --> 00:01:10.037
ਸਰਕਾਰੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਘੁਮਾਣ,

00:01:10.850 --> 00:01:12.370
ਉੱਥੇ ਸਕੂਲ ਜਾਂਦੇ ਸੀ।

00:01:12.370 --> 00:01:13.910
ਦਸ ਜਮਾਤਾਂ ਉੱਥੇ ਕੀਤੀਆਂ ਇਹਨਾਂ ਨੇ।

00:01:16.766 --> 00:01:19.153
ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰੇਮ ਸੀ।

00:01:20.616 --> 00:01:22.296
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਸੀ।

00:01:23.263 --> 00:01:26.043
ਦੋਨੋ ਟਾਈਮ ਗੁਰਬਾਣੀ ਸੁਣਦੇ ਸੀ, ਪੜ੍ਹਦੇ ਸੀ।

00:01:28.509 --> 00:01:30.665
ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਸਿਖਾਲਦੇ ਸੀ।

00:01:32.635 --> 00:01:35.507
ਕੁਝ ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਵਾਪਰੀ

00:01:36.837 --> 00:01:38.420
ਕਿ ਖਾੜਕੂ ਲਹਿਰ ਤੁਰ ਪਈ।

00:01:40.060 --> 00:01:41.851
ਖਾੜਕੂ ਲਹਿਰ ਦੇ ਤੁਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ

00:01:41.851 --> 00:01:43.241
ਆਪਣੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਰਦੇ ਸੀ।

00:01:43.425 --> 00:01:45.425
ਨਾਲ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਰਦਾ ਸੀ ਸਾਡੇ ਨਾਲ।

00:01:46.707 --> 00:01:47.617
ਅਸੀਂ ਤਿੰਨ ਭਰਾ ਸੀ,

00:01:47.617 --> 00:01:50.182
ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ, ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਤੇ ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ।

00:02:03.786 --> 00:02:05.056
ਸਾਡੇ ਬੱਚੇ ਤਿੰਨ ਸੀ।

00:02:05.717 --> 00:02:12.887
ਅਸੀਂ ਬੜੇ ਮਿਹਨਤ-ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਇਆ।

00:02:14.786 --> 00:02:16.423
ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਇਆ,

00:02:16.423 --> 00:02:18.195
ਆਹਿਸਤੇ-ਆਹਿਸਤੇ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਖੇਤੀਬਾੜੀ

00:02:18.195 --> 00:02:19.282
ਦਾ ਕੰਮ ਡੇਹ ਪੈ ਕਰਨ।

00:02:19.282 --> 00:02:21.455
ਪੜ੍ਹਾਈ ਵੀ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ ਆ ਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦਾ ਵੀ

00:02:21.455 --> 00:02:23.305
ਉਹ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਆ।

00:02:23.825 --> 00:02:25.395
ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜਿਹੜਾ ਸੀ,

00:02:25.815 --> 00:02:28.185
ਉਹ ਲੜਕਾ ਸਾਡਾ ਬੜਾ ਕਮਾਊ ਸੀ।

00:02:28.864 --> 00:02:30.394
ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ,

00:02:30.718 --> 00:02:32.074
ਪੜ੍ਹਾਈ ਵੀ ਕਰਦਾ ਸੀ,

00:02:32.733 --> 00:02:33.979
ਕੰਮ ਵੀ ਕਰਦਾ ਸੀ।

00:02:33.979 --> 00:02:37.406
ਪੂਰੀ ਉਹ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਹੱਥ ਪਲੱਥੀ ਪਵਾ ਕੇ

00:02:37.530 --> 00:02:39.246
ਸਾਨੂੰ ਭੋਜਨ-ਪਾਣੀ ਛਕਾਉਂਦਾ ਸੀ,

00:02:39.483 --> 00:02:41.543
ਜਵਾਨ ਅਸੀਂ ਕਰਲੇ, ਤਕੜੇ ਹੋਗੇ ਸੀ।

00:02:43.334 --> 00:02:45.144
ਕੁਝ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਜਿਹਦੇ ਵਿੱਚ

00:02:47.040 --> 00:02:48.750
ਖਾੜਕੂ ਲਹਿਰ ਤੁਰ ਪਈ।

00:02:49.848 --> 00:02:51.266
ਖਾੜਕੂ ਜਿਹੜੇ ਸਾਡੇ

00:02:52.564 --> 00:02:54.854
ਮੋਟਰ ਦੇ ਲਾਗੋਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ ਲੰਘਦੇ ਸੀ।

00:02:55.646 --> 00:02:59.016
ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਮੁਖਬਰਾਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਤੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ,

00:02:59.931 --> 00:03:01.530
ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਖਾੜਕੂ ਆਉਂਦੇ ਆ।

00:03:03.083 --> 00:03:04.983
ਖਾੜਕੂ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਆਉਂਦੇ ਨਹੀਂ ਸੀ,

00:03:04.983 --> 00:03:06.373
ਲਾਗੋਂ ਦੀ ਲੰਘਦੇ ਸੀ।

00:03:06.994 --> 00:03:10.364
ਕਮਾਦ, ਕਮਾਦਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਲੁਕਦੇ ਸੀ, ਲੰਘਦੇ ਸੀ ਰੋਜ਼।

00:03:11.393 --> 00:03:15.423
ਸਾਡੇ ਉੱਤੇ ਖਾੜਕੂਆਂ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾਤਾ,

00:03:16.876 --> 00:03:18.766
ਵੀ ਇਹਨਾਂ ਕੋਲ ਖਾੜਕੂ ਆਉਂਦੇ ਆ।

00:03:19.638 --> 00:03:22.188
ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਬਾਹਰੋਂ ਤੁਰਿਆ ਆਉਂਦਾ ਸੀ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ,

00:03:22.188 --> 00:03:24.486
ਜਿਸ ਦਿਨ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਇਹ ਸਰਕਾਰ,

00:03:24.538 --> 00:03:26.248
ਪੁਲਿਸ ਗਈ ਆ।

00:03:27.163 --> 00:03:30.533
ਗਈ ਆ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਮਿਲਿਆ ਤੇ

00:03:30.533 --> 00:03:32.475
ਮੈਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ ਤੇਰਾ ਘਰ ਕਿੱਥੇ ਆ?

00:03:34.349 --> 00:03:35.999
ਤੇਰੇ ਲੀੜੇ ਬੜੇ ਭਿੱਜੇ ਆ,

00:03:37.186 --> 00:03:39.086
ਤੂੰ ਤੇ ਖਾੜਕੂਆਂ 'ਚੋਂ ਆਇਆ।

00:03:39.670 --> 00:03:42.051
ਮੈਂ ਕਿਹਾ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਖਾੜਕੂ ਵੇਖਿਆ ਨੀ ਹਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ।

00:03:43.152 --> 00:03:45.172
ਆਖੇ, ਤੇਰਾ ਘਰ ਕਿੱਥੇ ਆ? ਚੱਲ ਘਰ ਵਿਖਾ।

00:03:46.161 --> 00:03:49.201
ਜਦ ਮੈਂ ਘਰ ਗਿਆ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਆਖਣ ਲੱਗਾ ਵੀ,

00:03:50.140 --> 00:03:51.680
ਤੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਕਿੱਥੇ ਆ?

00:03:52.601 --> 00:03:54.681
ਮੈਂ ਆਖਿਆ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਣਗੇ।

00:03:54.681 --> 00:03:56.901
ਬਾਹਰ ਪੱਠੇ ਪਾਉਂਦੇ ਹੋਣਗੇ, ਕੋਈ ਪੜਨ ਗਏ ਆ।

00:03:58.592 --> 00:03:59.922
ਚੱਲ ਗਿਆ

00:04:00.570 --> 00:04:05.460
ਦੂਸਰਾ ਦਿਨ ਹੋਇਆ ਤੇ ਉਹ ਘਰ ਆ ਗਿਆ।

00:04:06.390 --> 00:04:07.910
ਬੰਦੇ ਕਿੱਥੇ ਆ ਤੇਰੇ।

00:04:08.576 --> 00:04:11.056
ਮੈਂ ਆਖਿਆ, ਉਹ ਤੇ ਪੜ੍ਹਨ ਗਏ ਆ ਸਕੂਲ।

00:04:11.109 --> 00:04:12.549
ਰਾਤ ਦੇ ਇੱਕ ਵਜੇ ਆਏ ਆ।

00:04:14.483 --> 00:04:18.183
ਆਖੇ, ਪੇਸ਼ ਕਰਵਾ ਬੰਦੇ।

00:04:18.183 --> 00:04:19.343
ਚੱਲ ਤੂੰ ਚੱਲ।

00:04:19.930 --> 00:04:21.390
ਮੈਂ ਆਖਿਆ, ਵੀ ਚਲੋ ਮੈਂ ਚੱਲਦਾ,

00:04:21.390 --> 00:04:22.730
ਬੰਦਿਆਂ ਦਾ ਤੇ ਪਤਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ।

00:04:22.730 --> 00:04:24.230
ਮੈਨੂੰ ਲੈ ਚੱਲੋ ਜਿੱਥੇ ਖੜਨਾ

00:04:25.990 --> 00:04:29.140
ਆਖੇ, ਤੁਸੀਂ ਖਾੜਕੂਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦੇ ਛਕਾਉਂਦੇ ਹੋ।

00:04:29.771 --> 00:04:31.481
ਮੈਂ ਕਿਹਾ, ਵੀ ਅਸੀਂ ਤੇ ਆਪਣੀ ਰੋਟੀ,

00:04:31.481 --> 00:04:32.771
ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ,

00:04:32.999 --> 00:04:35.049
ਤੇ ਖਾੜਕੂਆਂ ਨੂੰ ਕਿੱਥੋਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦੇ ਛਕਾਉਣੇ ਆ।

00:04:35.871 --> 00:04:37.961
ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਖਾੜਕੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦੇ ਨਹੀਂ ਛਕਾਏ।

00:04:38.726 --> 00:04:40.500
ਵਾਪਸ ਚੱਲ ਗਿਆ।