WEBVTT

00:00:04.278 --> 00:00:08.557
Mỗi lần bạn bước đi,

00:00:08.557 --> 00:00:12.219
200 cơ bắp hoạt động đồng thời
để nâng chân bạn lên,

00:00:12.219 --> 00:00:15.788
đẩy nó về trước, và đặt xuống.

00:00:15.788 --> 00:00:20.703
Đây chỉ là một trong hàng ngàn
nhiệm vụ được thực hiện bởi hệ cơ bắp.

00:00:20.703 --> 00:00:24.550
Mạng lưới với hơn 650 cơ bắp này
bao phủ toàn bộ cơ thể

00:00:24.550 --> 00:00:26.400
và nhờ nó, ta có thể nháy mắt,

00:00:26.400 --> 00:00:27.650
cười,


00:00:27.650 --> 00:00:29.010
chạy,


00:00:29.010 --> 00:00:30.450
nhảy,


00:00:30.450 --> 00:00:31.909
và đứng thẳng.


00:00:31.909 --> 00:00:35.741
Nó thậm chí chịu trách nhiệm 
làm tim đập.

00:00:35.741 --> 00:00:39.720
Trước hết, hệ cơ bắp thực sự là gì?


00:00:39.720 --> 00:00:42.218
Nó được tạo bởi ba loại cơ chính:


00:00:42.218 --> 00:00:46.470
cơ xương (cơ vân), được gắn với xương
thông qua dây chằng

00:00:46.470 --> 00:00:50.260
cơ tim, chỉ có trong trái tim,

00:00:50.260 --> 00:00:54.562
và cơ trơn, bao phủ mặt trong
các mạch máu và một số cơ quan nhất định,

00:00:54.562 --> 00:00:57.210
như ruột và tử cung.


00:00:57.210 --> 00:00:59.942
Cả ba loại này được tạo bởi
các tế bào cơ,

00:00:59.942 --> 00:01:03.772
còn được gọi là sợi cơ,
bó chặt với nhau.

00:01:03.772 --> 00:01:06.361
Những bó này nhận tín hiệu từ
hệ thần kinh

00:01:06.361 --> 00:01:11.720
để co thắt các sợi, nhờ đó,
tạo nên lực và chuyển động.

00:01:11.720 --> 00:01:14.382
Tạo nên hầu hết 
các cử động của chúng ta.

00:01:14.382 --> 00:01:16.142
Chỉ một vài bộ phận trên cơ thể

00:01:16.142 --> 00:01:18.834
không bị hệ cơ bắp 
điều khiển cử động.

00:01:18.834 --> 00:01:20.992
Đó là tinh trùng,

00:01:20.992 --> 00:01:23.344
lông mũi,


00:01:23.344 --> 00:01:25.491
và một số bạch cầu nhất định.


00:01:25.491 --> 00:01:29.044
Co thắt cơ bắp có thể 
chia thành ba loại chính.

00:01:29.044 --> 00:01:34.749
Hai loại đầu tiên, co hoặc duỗi 
các sợi cơ, tạo các lực đối lập.

00:01:34.749 --> 00:01:38.974
Cơ bắp tay trước co trong khi
cơ bắp tay sau duỗi hoặc thả lỏng,

00:01:38.974 --> 00:01:42.781
kéo tay lên và cong tay ở cùi chỏ.

00:01:42.781 --> 00:01:45.349
Điều này cho phép ta, ví dụ,
nhặt cuốn sách lên,

00:01:45.349 --> 00:01:49.449
hoặc nếu đảo ngược lại,
là đặt sách xuống.

00:01:49.449 --> 00:01:53.714
Sự hợp tác bổ sung như vầy 
tồn tại khắp hệ cơ bắp.

00:01:53.714 --> 00:01:57.945
Loại co thắt thứ ba tạo nên
một lực ổn định.

00:01:57.945 --> 00:02:01.525
Ở trường hợp này, các sợi cơ
không thay đổi độ dài,

00:02:01.525 --> 00:02:04.165
mà giữ cho cơ cứng rắn.


00:02:04.165 --> 00:02:08.274
Điều này cho phép ta nắm một ly cà phê
hoặc dựa vào tường.

00:02:08.274 --> 00:02:13.386
Nó cũng giữ tư thế của ta,
giúp ta đứng thẳng.

00:02:13.386 --> 00:02:16.526
Cơ xương tạo nên phần lớn hệ cơ,

00:02:16.526 --> 00:02:19.705
chiếm khoảng 30-40% cân nặng cơ thể,

00:02:19.705 --> 00:02:22.286
và tạo nên đa số các chuyển động.


00:02:22.286 --> 00:02:26.242
Vài nhóm cơ quen thuộc với ta,
như cơ ngực và cơ bắp tay trước.

00:02:26.242 --> 00:02:29.362
Những cơ khác thì ít người biết hơn,
như cơ mút,

00:02:29.362 --> 00:02:32.493
nhóm cơ gắn gò má với răng của bạn,

00:02:32.493 --> 00:02:34.532
hay nhóm cơ xương nhỏ nhất của cơ thể,

00:02:34.532 --> 00:02:40.755
một mảnh mô dài một milimét, 
gọi là cơ bàn đạp nằm sâu trong tai.

00:02:40.755 --> 00:02:45.733
Nơi nào chúng có mặt, các cơ xương
được nối với hệ thần kinh soma,

00:02:45.733 --> 00:02:49.504
nhờ vậy, ta kiểm soát
gần như hoàn toàn cử động của chúng.

00:02:49.504 --> 00:02:52.833
Nhóm cơ này cũng chứa hai loại sợi cơ


00:02:52.833 --> 00:02:58.764
để càng cải thiện cử động của ta,
co giật chậm và co giật nhanh.

00:02:58.764 --> 00:03:01.783
Các sợi co giật nhanh phản ứng ngay
khi được kích hoạt

00:03:01.783 --> 00:03:04.805
nhưng nhanh chóng hết năng lượng
và trở nên mệt mỏi.

00:03:04.805 --> 00:03:07.956
Các sợi co giật chậm, ngược lại,
là những tế bào bền sức.

00:03:07.956 --> 00:03:12.315
Chúng phản ứng và sử dụng năng lượng
chậm rãi để có thể hoạt động lâu dài.

00:03:12.315 --> 00:03:15.586
Người chạy nước rút sẽ tích trữ nhiều
cơ co giật nhanh ở chân

00:03:15.586 --> 00:03:17.255
qua việc luyện tập liên tục,


00:03:17.255 --> 00:03:21.425
cho phép cô ta nhanh chóng tăng tốc,

00:03:21.425 --> 00:03:24.156
trong khi các cơ lưng chứa nhiều
cơ co giật chậm hơn

00:03:24.156 --> 00:03:27.685
để giữ tư thế của bạn cả ngày.


00:03:27.685 --> 00:03:31.116
Không như các cơ xương, cơ tim 
và cơ trơn của cơ thể

00:03:31.116 --> 00:03:33.605
được quản lí bởi hệ thần kinh tự động


00:03:33.605 --> 00:03:35.616
vượt khỏi tầm kiểm soát trực tiếp của ta.


00:03:35.616 --> 00:03:40.257
Nó giúp tim bạn đập khoảng 3 tỉ lần
trong suốt cuộc đời,

00:03:40.257 --> 00:03:43.347
giúp cung cấp máu và oxi cho cơ thể.

00:03:43.347 --> 00:03:48.476
Kiểm soát tự động cũng co và giãn cơ trơn
theo một chu kì có nhịp điệu.

00:03:48.476 --> 00:03:52.106
Để bơm máu qua các thành trong 
của mạch máu,

00:03:52.106 --> 00:03:56.367
cho phép ruột co thắt và
đẩy thức ăn qua hệ thống tiêu hóa,

00:03:56.367 --> 00:04:01.708
và cho phép tử cung co thắt
khi một người đang sinh con.

00:04:01.708 --> 00:04:06.828
Khi cơ bắp làm việc, chúng cũng sử dụng
năng lượng và tạo ra sản phẩm phụ - nhiệt.

00:04:06.828 --> 00:04:10.896
Thực tế, cơ bắp cung cấp khoảng
85% thân nhiệt,

00:04:10.896 --> 00:04:15.768
được tim và các mạch máu
phân tán khắp cơ thể thông qua máu.

00:04:15.768 --> 00:04:20.545
Không có nó, ta không thể
duy trì nhiệt độ cần thiết để sống sót.

00:04:20.545 --> 00:04:23.670
Hệ thống cơ bắp có thể vô hình
với chúng ta,

00:04:23.670 --> 00:04:26.591
nhưng nó để lại dấu ấn 
trên hầu hết những gì ta làm,

00:04:26.591 --> 00:04:31.111
dù đó là nháy mắt
hay chạy đua đến đích.