[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.80,0:00:09.82,Default,,0000,0000,0000,,4.300 yıl önce antik Sümer'de
Dialogue: 0,0:00:09.82,0:00:15.64,Default,,0000,0000,0000,,Ur şehrindeki en güçlü insan\Nuçsuz bucaksız çöle sürgün edildi.
Dialogue: 0,0:00:15.64,0:00:17.75,Default,,0000,0000,0000,,Onun adı Enheduanna'ydı.
Dialogue: 0,0:00:17.75,0:00:22.41,Default,,0000,0000,0000,,Ay tanrısının baş rahibesi\Nve tarihin bilinen ilk yazarıydı.
Dialogue: 0,0:00:22.41,0:00:27.78,Default,,0000,0000,0000,,Sürgün edildiği tarihe kadar\N42 ilahi ve 3 destansı şiir yazmıştı—
Dialogue: 0,0:00:27.78,0:00:30.96,Default,,0000,0000,0000,,Fakat onun Sümer'e bıraktığı etki\Nbununla da sınırlı kalmadı.
Dialogue: 0,0:00:30.96,0:00:34.70,Default,,0000,0000,0000,,Enheduanna, Sappho'dan \N1700 yıl önce yaşamıştı,
Dialogue: 0,0:00:34.70,0:00:36.97,Default,,0000,0000,0000,,Homer'den ise 1.500 yıl önce,
Dialogue: 0,0:00:36.97,0:00:41.14,Default,,0000,0000,0000,,ve "ulusların babası" olarak bilinen\NAbraham'dan yaklaşık 500 yıl önce.
Dialogue: 0,0:00:41.14,0:00:45.80,Default,,0000,0000,0000,,Dicle ve Fırat nehirlerinin \Narasındaki bölgede;
Dialogue: 0,0:00:45.80,0:00:49.23,Default,,0000,0000,0000,,ilk şehir ve yüksek kültürlerin oluştuğu\NMezopotamya'da dünyaya geldi.
Dialogue: 0,0:00:49.23,0:00:53.19,Default,,0000,0000,0000,,Babası, tarihteki ilk imparatorluğun \Nkurucusu olan Büyük Sargon'du.
Dialogue: 0,0:00:53.19,0:00:58.19,Default,,0000,0000,0000,,Mezopotamya'daki bağımsız şehir\Ndevletlerini tek bayrak altında topladı.
Dialogue: 0,0:00:58.19,0:01:01.69,Default,,0000,0000,0000,,Sargon, Akad dilini konuşan \Nkuzeyli bir Sami'ydi,
Dialogue: 0,0:01:01.69,0:01:06.13,Default,,0000,0000,0000,,ve güneydeki daha eski Sümer şehirleri\Nonu yabancı bir istilacı olarak görüyordu.
Dialogue: 0,0:01:06.13,0:01:09.30,Default,,0000,0000,0000,,Sık sık bağımsızlıklarını \Ngeri kazanmak için ayaklanarak
Dialogue: 0,0:01:09.30,0:01:11.69,Default,,0000,0000,0000,,yeni hanedanlığı tehdit ettiler.
Dialogue: 0,0:01:11.69,0:01:13.72,Default,,0000,0000,0000,,Kültürler arasında bir köprü kurmak için,
Dialogue: 0,0:01:13.72,0:01:17.82,Default,,0000,0000,0000,,Sargon, \Ntek kızı olan Enheduanna'yı
Dialogue: 0,0:01:17.82,0:01:20.24,Default,,0000,0000,0000,,en önemli tapınağa\Nbaş rahibe olarak atadı.
Dialogue: 0,0:01:20.24,0:01:22.97,Default,,0000,0000,0000,,Hanedanlıktaki kadınlar\Ndini rollere sahiptiler.
Dialogue: 0,0:01:22.97,0:01:27.54,Default,,0000,0000,0000,,Enheduanna, Sümerce ve Akadca \Ndillerinde okuma-yazma
Dialogue: 0,0:01:27.54,0:01:30.34,Default,,0000,0000,0000,,ve matematiksel hesaplamalar \Nyapmak için öğretim gördü.
Dialogue: 0,0:01:30.34,0:01:34.25,Default,,0000,0000,0000,,Yazı, dünyada ilk olarak Sümer'de,\Nbir muhasebe sistemi olarak başladı ve
Dialogue: 0,0:01:34.25,0:01:39.12,Default,,0000,0000,0000,,tüccarlar diğer ülkelerdeki tüccarlarla\Niletişim kurabilmeye başladılar.
Dialogue: 0,0:01:39.12,0:01:42.84,Default,,0000,0000,0000,,Defter tutmada kullanılan \Npiktogram sistemi,
Dialogue: 0,0:01:42.84,0:01:46.07,Default,,0000,0000,0000,,Enheduanna'nın doğumundan \Nyaklaşık 300 yıl önce yazıya dönüşmüştü.
Dialogue: 0,0:01:46.07,0:01:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Çivi yazısı denilen\Nbu ilk yazı şekli,
Dialogue: 0,0:01:49.00,0:01:54.30,Default,,0000,0000,0000,,kamış kalem yumuşak kile \Nbastırılarak oluşturuluyordu.
Dialogue: 0,0:01:54.30,0:01:56.15,Default,,0000,0000,0000,,Enheduanna'ya kadar
Dialogue: 0,0:01:56.15,0:02:00.01,Default,,0000,0000,0000,,bu yazı tarzı bireysel yazarlara \Natfedilebilen orijinal eserlerdense
Dialogue: 0,0:02:00.01,0:02:04.77,Default,,0000,0000,0000,,genellikle defter tutma\Nve kopya çıkarma biçimini aldı.
Dialogue: 0,0:02:04.77,0:02:09.57,Default,,0000,0000,0000,,Ur, dar sokakları olan,\Nçok katlı tuğla evler, ambar
Dialogue: 0,0:02:09.57,0:02:13.59,Default,,0000,0000,0000,,ve sulama alanından oluşan \N34 bin nüfuslu bir şehirdi.
Dialogue: 0,0:02:13.59,0:02:17.50,Default,,0000,0000,0000,,Baş rahibe olarak Enheduanna,\Nşehir için tahıl depoluyordu,
Dialogue: 0,0:02:17.50,0:02:21.40,Default,,0000,0000,0000,,yüzlerce tapınak çalışanını yönetiyordu,\Nkutsal rüyaları yorumluyordu,
Dialogue: 0,0:02:21.40,0:02:23.77,Default,,0000,0000,0000,,ve her ay, yeni ay festivaline \Nbaşkanlık ediyor,
Dialogue: 0,0:02:23.77,0:02:27.22,Default,,0000,0000,0000,,ve ekinoksları kutlayan ayinleri \Nyönetiyordu.
Dialogue: 0,0:02:27.22,0:02:30.58,Default,,0000,0000,0000,,Enheduanna, eski Sümer kültürüyle \Nyeni Akad medeniyetini
Dialogue: 0,0:02:30.58,0:02:32.85,Default,,0000,0000,0000,,birleştirmeyi amaç edinmişti.
Dialogue: 0,0:02:32.85,0:02:36.29,Default,,0000,0000,0000,,Bunun için, iki kültürün\Nmitolojisini birleştirerek
Dialogue: 0,0:02:36.29,0:02:38.62,Default,,0000,0000,0000,,42 ilahi yazdı.
Dialogue: 0,0:02:38.62,0:02:41.89,Default,,0000,0000,0000,,Her Mezopotamya şehri\Nbir tanrı tarafından yönetiliyordu.
Dialogue: 0,0:02:41.89,0:02:46.15,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden, ilahiler, her büyük şehrin\Nyönetici tanrısına adanmıştı.
Dialogue: 0,0:02:46.15,0:02:49.99,Default,,0000,0000,0000,,Enheduanna, şehirlerin tapınaklarını\Nve tanrının katkılarını övdü,
Dialogue: 0,0:02:49.99,0:02:54.25,Default,,0000,0000,0000,,panteonda tanrıların \Ndiğer tanrılarla ilişkilerini anlattı.
Dialogue: 0,0:02:54.25,0:02:58.28,Default,,0000,0000,0000,,Bir zamanlar hissiz olan tanrıları\Ninsanlaştırdı—
Dialogue: 0,0:02:58.28,0:03:01.90,Default,,0000,0000,0000,,artık tanrılar da acı çekiyor, savaşıyor\Nve seviyorlardı.
Dialogue: 0,0:03:01.90,0:03:06.41,Default,,0000,0000,0000,,Enheduanna'nın yaptığı\Nen değerli edebi katkı ise;
Dialogue: 0,0:03:06.41,0:03:10.50,Default,,0000,0000,0000,,evrene kıvılcım saçan\Nkutsal ve kaotik bir enerjiye sahip olan,
Dialogue: 0,0:03:10.50,0:03:14.84,Default,,0000,0000,0000,,savaş ve tutku tanrıçası\NInanna'ya yazdığı şiirdi.
Dialogue: 0,0:03:14.84,0:03:18.13,Default,,0000,0000,0000,,Inanna, her tür cinsel anlatımda övülmüş
Dialogue: 0,0:03:18.13,0:03:22.30,Default,,0000,0000,0000,,ve o kadar güçlü addedilmişti ki;\Nfahişe, hadım ya da karşı cinsin
Dialogue: 0,0:03:22.30,0:03:27.86,Default,,0000,0000,0000,,kıyafetlerini giyen hizmetkarları\Ngibi cinsiyet sınırlarını aştı.
Dialogue: 0,0:03:27.86,0:03:33.41,Default,,0000,0000,0000,,Enheduanna Inanna'yı en güçlü tanrı olarak\Npanteonun en tepesine yerleştirdi.
Dialogue: 0,0:03:33.41,0:03:38.32,Default,,0000,0000,0000,,Inanna'ya övgüleri; bir yazarın \Nilk kez "ben" zamirini kullandığı
Dialogue: 0,0:03:38.32,0:03:43.49,Default,,0000,0000,0000,,ve yazının derin ve özel duyguları\Naktarmak için bir araç olduğu bir ilktir.
Dialogue: 0,0:03:43.49,0:03:47.11,Default,,0000,0000,0000,,Enheduanna'nın babası olan \NKral Sargon'un ölümünden sonra,
Dialogue: 0,0:03:47.11,0:03:51.12,Default,,0000,0000,0000,,bir komutan iktidar boşluğundan \Nfaydalandı ve darbe yaptı.
Dialogue: 0,0:03:51.12,0:03:55.55,Default,,0000,0000,0000,,Hükümdar ailenin güçlü bir üyesi \Nolduğundan Enheduanna hedefti
Dialogue: 0,0:03:55.55,0:03:58.07,Default,,0000,0000,0000,,ve komutan da onu Ur'dan sürgün etti.
Dialogue: 0,0:03:58.07,0:04:02.12,Default,,0000,0000,0000,,Yeğeni olan efsanevi Sümer kralı Naram-Sin
Dialogue: 0,0:04:02.12,0:04:07.15,Default,,0000,0000,0000,,nihayetinde ayaklanmayı durdurdu\Nve teyzesini yeniden baş rahibe yaptı.
Dialogue: 0,0:04:07.15,0:04:11.75,Default,,0000,0000,0000,,Enheduanna toplamda 40 yıl boyunca\Nbaş rahibe olarak hizmet etti.
Dialogue: 0,0:04:11.75,0:04:14.46,Default,,0000,0000,0000,,Ölümünden sonra tanrısallaştı,
Dialogue: 0,0:04:14.46,0:04:18.100,Default,,0000,0000,0000,,ve şiirleri 500 yıldan fazla bir zaman\Nkopyalandı, incelendi
Dialogue: 0,0:04:18.100,0:04:21.18,Default,,0000,0000,0000,,ve tüm imparatorlukta sergilendi.
Dialogue: 0,0:04:21.18,0:04:24.19,Default,,0000,0000,0000,,Şiirleri;\NEski Ahit'i,
Dialogue: 0,0:04:24.19,0:04:27.34,Default,,0000,0000,0000,,Homer'in destanlarını\Nve Hristiyan ilahilerini etkiledi.
Dialogue: 0,0:04:27.34,0:04:30.56,Default,,0000,0000,0000,,Bugün hala \NEnheduanna'nın mirası,
Dialogue: 0,0:04:30.56,0:04:33.30,Default,,0000,0000,0000,,zamana yenik düşmeyen \Ntabletlerde varlığını sürdürüyor.