Giả sử chúng ta có phân số 9/10,
và mình muốn cộng thêm với 1/6.
Vậy kết quả sẽ bằng bao nhiêu?
Đầu tiên khi nhìn vào đây, chúng ta thấy
ồ, hai phân số này có mẫu số khác nhau
vậy thì để cộng chúng lại không hề đơn giản.
Để cộng hai phân số khác mẫu số, điều ta cần làm
chính là tìm ra một mẫu số chung,
để chuyển hai phân số này thành
hai phân số có cùng mẫu số
Vậy mẫu số chung là gì?
Mộtmẫu số chung sẽ phải là
một số chia hết cho cả 10 và 6
Như vậy số nào chia hết cho cả 10 và 6
Đơn giản nhất là ta sẽ đi tìm số nhỏ nhất chia hết cho 10 và 6
đầu tiên, hãy nhìn vào
mẫu số lớn hơn ở đây, tức là 10, thử xem xem 10 có chia hết cho 6 không nhỉ?
À, 10 không chia hết cho 6. Vậy tiếp đến là 20, 20 có chia hết cho 6 không?
Cũng không luôn. Vậy 30 có chia hết cho 6 không? À Có. 30 chia hết cho 6.
Mình đang xét tới các số chia hết cho 10
và ta đã tìm được số nhỏ nhất chia hết cho 10
mà cũng chia hết cho 6 là số nào? Đó chính là 30.
Vậy mình có thể viết lại cả hai phân số này
thành phân số có mẫu số bằng 30
Vậy 9/10. Mình sẽ viết nó
có mẫu số bằng 30 như thế nào
Mình sẽ nhân mẫu số với 3.
Mình vừa nhân mẫu số với 3.
Vậy nếu để giá trị của phân số không thay đổi
mình cũng phải làm tương tự ở tử số.
Mình phải nhân cái này với 3
bởi vì khi nhân cả tử số và mẫu số
với 3, sẽ không làm thay đổi
giá trị của phân số.
Vậy 9 nhân 3 bằng 27.
9/10 và 27/30
là hai phân số có giá trị bằng nhau
Mình vừa viết lại phân số thứ nhất với mẫu số bằng 30,
bây giờ tới phân số 1/6
Hãy cùng làm tương tự nhé
Vậy 1/6 bằng bao nhiêu phần 30?
Mình khuyến khích bạn dừng video ở đây
và thử suy nghĩ xem nhé
Vậy từ 6 làm thể nào để có được 30
Ta phải nhân với 5.
Vậy nếu ta nhân mẫu số với 5,
ta cũng phải nhân tử số với 5,
vậy 1 nhân 5, 1 nhân 5 bằng 5.
9/10 chính là bằng 27/30,
và 1/6 chính là bằng 5/30.
Giờ ta có thể bắt đầu cộng rồi,
điều này khá dễ dàng rồi đúng không
Chúng ta có 27 phân 30
cộng thêm 5 phần 30
vậy 27/30 + 5/30, nó sẽ bằng
nó sẽ bằng 27 cộng 5,
cộng 5/30,
cộng 5/30, và kết quả
sẽ bằng 32/30.
32 phần 30
và nếu muốn, ta có thể tối giản phân số này.
chúng ta thấy cả 32 và 30
đều chia hết cho 2.
Vậy nếu ta chia cả tử và mẫu cho 2,
tử số 32 chia hai bằng 16,
mẫu số 30 chia hai bằng 15.
Vậy cái này chính là bằng 16/15,
còn nếu muốn viết theo dạng hỗn số, 16 chia 15 được 1
dư 1.
Vậy số này là bằng 1 1/15.
Hãy làm thêm 1 ví dụ khác nhé.
Giả sử ta muốn cộng
1/2 với
11/12, với 11/12.
Hãy tạm dừng video
và xem thử bạn có tự giải ra được không.
Giống như lúc nãy
chúng ta cần tìm một mẫu số chung.
Khi đã có mẫu số chung,
chúng ta có thể giải được phép toán này ngay
bây giờ chúng cần đi tìm mẫu số chung
vì hai phân số này có mẫu số khác nhau
Cái chúng ta cần tìm là một số chia hết
cho cả 2 và 12, tốt nhất là hãy tìm
số nhỏ nhất chia hết cho cả 2 và 12
tương tự như cách làm lúc nãy, ta sẽ nhìn vào số lớn hơn
trong hai số, đó là số 12
Ta thấy 12 nhân 1 bằng 12,
vậy ta có thể coi 12 đó là số nhỏ nhất mà chia hết cho 12.
Và số 12 này có chia hết cho 2 không? Chắc chắn là có rồi
12 chia hết cho 2.
Vậy 12 chính là số nhỏ nhất chia hết cho cả 2 và 12
ta có thể viết lại hai phân số này
bằng phân số có mẫu số bằng 12
Như vậy thì 1/2 tương đương với phân số nào
Để chuyển mẫu số từ 2 thành 12, ta cần nhân nó với 6
tiếp theo ta cũng nhân tử số với 6.
Giờ ta thấy 1/2, và 6/12 là hai phân số bằng nhau.
1/2 bằng với 6/12
Giờ ta viết 11/12 thành phân số có mẫu bằng 12 như thế nào
À tự nó đã có mẫu số bằng 12 rồi
phân số 11/12 đã có mẫu số bằng 12
ta không cần thay đổi gì nữa.
giờ ta có thể làm phép cộng rồi
Vậy ở đây sẽ bằng là... 6
cái này sẽ bằng 6 cộng 11,
6 cộng 11 phần 12.
phần 12. Ta có 6/12 cộng 11/12,
sẽ bằng 6 cộng với 11, phần 12,
6 cộng 11 ...và bằng 17/12.
Nếu ta muốn viết theo dạng hỗn số thì,
17 chia 12 được 1
dư 5, vậy nó sẽ bằng 1 5/12.
Hãy làm thêm một ví dụ nữa.
một ví dụ nữa nhé
Giả sử ta muốn cộng,
Ta muốn cộng 3/4 với,
ta muốn cộng 3/4 với 1/5.
Với 1/5.
Kết quả sẽ bằng bao nhiêu?
Hãy dừng video lại
và xem bạn có thể giải ra không nhé.
Hai phân số này là hai phân số khác mẫu số
và ta cần tìm, ta cần viết lại
để chúng có cùng mẫu số,
vậy ta phải tìm một số cùng chia hết
tốt nhất là số nhỏ nhất cùng chia hết
cho cả 4 và 5
Hãy bắt đầu với số lớn hơn , đó là số 5
tính nhẩm bảng cửu chương
cho tới khi ta có được một số chia hết cho 4.
Vậy 5 không chia hết cho 4.
10 không chia hết cho 4,
ta tìm tới số chia hết cho 4
15 không chia hết cho 4.
20 chia hết cho 4, vì nó chính bằng 5 nhân với 4
Vậy số đó là 20. Vậy ta có thể viết lại
để hai phân số này cùng có mẫu số bằng 20
20 là mẫu số.
Ta có thể viết 3/4 là một số trên 20.
Để đi từ 4 tới 20 ở mẫu số,
ta nhân với 5.
Ta cũng làm vậy với tử số.
Ta có 3 nhân 5 bằng 15.
Để đổi từ 4 thành 20, nhân nó với 5.
Vậy mình phải làm tương tự với tử số,
3 nhân 5 bằng 15.
3/4 chính là 15/20.
1/5 ở đây. Nó là bao nhiêu trên 20 nhỉ?
Để đi từ 5 đến 20, bạn phải nhân với 4.
Ta cũng phải làm tương tự với tử số.
Nhân tử số với 4 ta có 4/20.
Vậy giờ thay vì viết 3/4 cộng 1/5,
ta có thể viết là 15/20 cộng 4/20.
Nó sẽ bằng bao nhiêu đây?
Nó sẽ là 15 cộng 4, bằng 19/20.
19/20, vậy là ta xong rồi.