WEBVTT

00:00:06.692 --> 00:00:10.852
خەیاڵ بکە کە ڕۆژێک داوات لێکراوە 
لە بەردەم پانێڵێکی حکومەت ئامادە بیت.

00:00:10.852 --> 00:00:13.307
تەنانەت هەرچەندە هیچ
تاوانێکت ئەنجام نەداوە،

00:00:13.307 --> 00:00:15.612
یاخود بەڕەسمی بە تاوانێک تاوەنبارکراویت،

00:00:15.612 --> 00:00:19.062
جارلەدوای جار لە بارەی بۆچوونە 
سیاسیەکانتەوە پرسیارت لێ دەکەن،

00:00:19.062 --> 00:00:21.083
تاوانبارت دەکەن بە ناپاکی،

00:00:21.083 --> 00:00:25.652
و داوات لێ دەکەن هاوڕێکانت و
هاوکارەکانت تاوەنبار بکەیت.

00:00:25.652 --> 00:00:30.482
ئەگەر هەماهەنگی نەکەیت دەخرێیتە 
زیندانەوە یان کارەکەت لە دەست دەدەیت.

00:00:30.482 --> 00:00:35.062
دەقاق ودەق هەمان ڕووداو لە ساڵی ١٩٥٠ دا
بەسەر وڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا داهات

00:00:35.062 --> 00:00:40.173
وەکو بەشێکی هەڵەمەتەکە بۆ دەرخستنی
کۆمۆنیستە گومانلێکراوەکان.

00:00:40.173 --> 00:00:42.962
هەڵمەتەکە بەناوی بەناوبانگرین
مەشقکەرەوە ناونرا،

00:00:42.962 --> 00:00:49.573
دیاردەیەک کە ناسراوە بە دژە کۆمۆنیست
هەزارەها ژیان و کاری لەناوبرد.

00:00:49.573 --> 00:00:54.402
بۆ زیاتر لە دەیەیەک، سیاسیە ئەمریکیەکان 
ئازادیە دیموکراتیەکانیان پێشێل کردبوو

00:00:54.402 --> 00:00:57.274
بەناوی پاراستنیان.

00:00:57.274 --> 00:00:59.418
لە ماوەی ساڵەکانی ١٩٣٠ و ١٩٤٠ دا،

00:00:59.418 --> 00:01:04.313
لە ئەمریکا کۆمەڵەیەکی کۆمۆنیستی 
بچووک بەڵام چاڵاک هەبوو.

00:01:04.313 --> 00:01:06.322
مێژووەکی باش و خەراپیان هەبوو.

00:01:06.322 --> 00:01:09.443
کاتێک ڕۆڵی گرینگ و مەترسیداریان دەگێڕا
لە ماودەیەکی فراوانی خەباتی پێشکەوتنخوازانە

00:01:09.443 --> 00:01:11.484
بۆ کرێکار و مافە شارستانیەکان،

00:01:11.484 --> 00:01:14.794
هەروەها پاڵپشتی یەکێتی 
سۆڤیەتی جارانیانیان دەکرد.

00:01:14.794 --> 00:01:18.163
هەر لە سەرەتاوە، کۆمەڵەی کۆمۆنیستی
ئەمریکی هێرشیکرایە سەر

00:01:18.163 --> 00:01:20.793
لە لایەن پارێزگارەکان و بازرگانەکان،

00:01:20.793 --> 00:01:26.083
و ئازادیخوازەکان ڕەخنەیان لە پەیوەندیان
لەگەڵ ڕژێمی سۆڤیەتی ستەمکار دەگرت.

00:01:26.083 --> 00:01:30.784
لە ماوەیی جەنگی دووەمی جیهان، کاتێک
ئەمریکا و ڕوسیا هاوپەیمانبوون دژی هیتلەر.

00:01:30.784 --> 00:01:35.333
هەندێک کۆمۆنیستی ئەمریکی بەڕاستی
بۆ ڕوسەکان سیخوڕیان دەکرد.

00:01:35.333 --> 00:01:38.965
کاتێک جەنگی سارد دەستی پێکرد
و ئەم کارە سیخوڕەی ئاشکرا بوو،

00:01:38.965 --> 00:01:43.814
کۆمۆنیزمی ناوخۆی وەکو هەڕەشە
بۆ سەر ئاسایشی نەتەوە سەیر دەکرا.

00:01:43.814 --> 00:01:45.754
بەڵام هەوڵی لەناوبردنی ئەم هەڕەشەییە

00:01:45.754 --> 00:01:49.213
هەرزوو بۆ کۆتا درێژترین و
بەرفراوانترین ئەڵقەی

00:01:49.213 --> 00:01:52.735
کپ کردنی سیاسی
لە مێژووی ئەمریکا گۆڕا.

00:01:52.735 --> 00:01:54.695
هەوڵەکە لە لایەن
بیرۆکراتەکانەوە پشتگیری دەکرا.

00:01:54.695 --> 00:01:55.695
سیاسیەکان،

00:01:55.695 --> 00:01:56.785
ڕۆژنامەنووسەکان،

00:01:56.785 --> 00:01:58.014
و بازرگانەکان،

00:01:58.014 --> 00:02:03.465
هەڵمەتەکە زۆر زیادەڕەوەی کرد لە بارەی
مەترسیەکانی کۆمۆنیستەکان.

00:02:03.465 --> 00:02:05.225
خەڵکی پشت هەڵمەتەکەوە
هەر کەسێکیان هەراسان دەکرد

00:02:05.225 --> 00:02:08.074
ئەگەر گومانی هەڵگرتنی
بۆچوونی سیاسەتی چەپی لێ بکرایە

00:02:08.074 --> 00:02:11.664
یاخود پەیوەندیان لەگەڵ ئەو خەڵکانە هەبایە.

00:02:11.664 --> 00:02:14.285
ئەگەر تابلۆیەکی هونەری نوێت
لە دیوارەکانت هاڵواسیبوایە،

00:02:14.285 --> 00:02:16.295
بازنەیەکی کۆمەڵایەتی فرەڕەگەزی هەبوایە،

00:02:16.295 --> 00:02:19.125
یاخود سکاڵاکانی دژ بە چەکی
ناوەکەیت ئیمزابکرداییە،

00:02:19.125 --> 00:02:21.975
ئەو کات تۆ کۆمۆنیست بوویت.

00:02:21.975 --> 00:02:23.636
لە کۆتایەکانی ساڵی ١٩٤٠ دا دەستی پێ کرد،

00:02:23.636 --> 00:02:26.175
بەڕێوبەری ئێف بی ئای جیە ئیگر هوفر

00:02:26.175 --> 00:02:30.467
پێگەی دەسەڵاتەکانی بەکارهێنا تا
ڕاوی کۆمۆنیستەکانی پێ بکات

00:02:30.467 --> 00:02:33.478
و لە هەر پێگەیەکی کاریگەر بوونی
لای بردن

00:02:33.478 --> 00:02:36.389
لە کۆمەڵگەی ئەمریکی.

00:02:36.389 --> 00:02:39.478
و پێوانەیەکی تەسک کەوا
هوفر هاوپەیمانەکانی بەکاریان هێنا

00:02:39.478 --> 00:02:41.478
لە پشکنینی فەرمانبەرەکانی فیدڕاڵی

00:02:41.478 --> 00:02:44.369
و بەتەواوی وڵات بڵاو بوویەوە.

00:02:44.369 --> 00:02:45.809
هەر زوو، لە ستۆدیۆکانی هۆلیود،

00:02:45.809 --> 00:02:46.818
زانکۆکان،

00:02:46.818 --> 00:02:48.179
کارگەی دروستکردنی ئۆتۆمبێل،

00:02:48.179 --> 00:02:51.228
و هەزارەها فەرمانبەری کەرتی
گشتی و تایبەت

00:02:51.228 --> 00:02:57.159
هەمان پشکنینی سیاسی بەسەر
پیاو و ژنەکانی کاریان بۆ دەکردنی سەپاند.

00:02:57.171 --> 00:03:00.441
لە هەمان کتدا، خودی ئەنجومەن خۆی
بڕیاری گەڕان بەدوای کۆمۆنیست دەرکرد

00:03:00.441 --> 00:03:04.600
داوای لە سەدان کەس کرد تا لە دادگا ئامادە بن
پێش ئەوەی لێکۆڵینەوەی لەگەڵ بکرێت گەواهی بدەن

00:03:04.600 --> 00:03:08.960
وەکو کۆمیتەی چالاکیەکانی نا ئەمریکی.

00:03:08.960 --> 00:03:12.351
ئەگەر ڕەتیبکەنەوە هەماهەنگی بکەن لەوانەیە
بە بیانوی ئامادەنەبوونیان لە دادگا زیندانی بکرێن،

00:03:12.351 --> 00:03:16.310
یان باوترینش، دەرکردنیان
لە کار و خستنە ناو لیستی ڕەشەوە.

00:03:16.310 --> 00:03:18.680
سیاسیەتمەدارە بەرزخوازەکانی
وەکو ڕیچارد نیکسون

00:03:18.680 --> 00:03:20.431
جۆسێف مەکارسی،

00:03:20.431 --> 00:03:23.621
دانوستانی دادگای لەم جۆرەیان وەکو
چەکی پارتیزانی بەکارهێنا

00:03:23.621 --> 00:03:26.501
دیموکراتەکانیان بەوە تۆمەتبار کرد
کە لەگەڵ کۆمۆنیزم نەرم بوون

00:03:26.501 --> 00:03:30.821
و بە ئەنقست چینیان لەدەستداوە
بۆ بەرەی کۆمۆنیست.

00:03:30.823 --> 00:03:33.832
مەکارسی، سیناتۆرێکی کۆماریەکان بوو
لە ویسکانسن.

00:03:33.832 --> 00:03:38.652
بە گۆڕانکاری کردن لە لیستەکانی
کۆمۆنیستە ناوبراوەکان بوو بەکەسێکی ناسراو

00:03:38.652 --> 00:03:41.073
لە وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا.

00:03:41.073 --> 00:03:43.094
لەلایەن سیاسەتمەدارەکانی دیکەوە هاندەدرا،

00:03:43.094 --> 00:03:45.803
لە تۆمەتبارکردنی خەڵکێکی
زۆر بەردەوام بوو

00:03:45.803 --> 00:03:49.403
لە هەمان کاتدا شێواندان و هەڵبەستنی بەڵگە.

00:03:49.403 --> 00:03:53.523
زۆربەی هاونیشتمانیان نەفرەتیان لێ دەکرد
لە هەمان کاتدا هەندێکی تر ستایشیان دەکرد.

00:03:53.523 --> 00:03:57.533
و کاتێک جەنگی کۆریا بەرپا بوو،
مەکارسی وادیار بوو بەرگری لێ دەکرد.

00:03:57.533 --> 00:03:59.873
جارێک بوو بە سەرۆکی

00:03:59.873 --> 00:04:04.344
لیژنەی ناسەرەکی هەمیشەیی ئەنجومەنی پیران
لە لێکۆڵینەوەکردن لە ساڵی ١٩٥٢ دا،

00:04:04.344 --> 00:04:06.613
مەکارسی سەرشێتی زیاتر بوو.

00:04:06.613 --> 00:04:12.704
لێکۆڵیەنەوەی لە سوپای بەهۆی ئەوەی لە 
کۆتایەکەی ڕای گشتی لە بەرامبەریاندا بگۆڕێت

00:04:12.704 --> 00:04:15.214
دەسەڵاتی کەم بکەنەوە.

00:04:15.214 --> 00:04:17.765
هاوڕێکانی مەکارسی لە ئەنجومەنی
پیریان ڕێگەیان لێ کرد

00:04:17.765 --> 00:04:22.914
و کەمتر لە سێ ساڵ دواتر مرد لەوانەیە
بەهۆی خواردنەوەی مادە کحولیەکانەوە.

00:04:22.914 --> 00:04:24.895
هەروەها دژە کۆمۆنیستیش کۆتای پێهات.

00:04:24.895 --> 00:04:27.743
سەدان و هەزارەن ژیانی وێران کرد

00:04:27.743 --> 00:04:32.134
بەقوڵی شەبەنگی ڕووناکی سیاسەتی
ئەمریکای تەسک کردەوە.

00:04:32.134 --> 00:04:35.834
بۆ ماوەیەکی درێژ زیانی بە دەزگای
دیموکراتەکان گەیاند.

00:04:35.834 --> 00:04:39.165
لە هەموو ئەگەرەکان، هەر دووکیان
دیموکراتەکان و کۆماریەکان

00:04:39.165 --> 00:04:43.545
دەیانزانی کە دژە کۆمۆنیست
ئەوپەڕی نادادپەروەری بووە

00:04:43.545 --> 00:04:48.075
بەڵام دەترسان ڕاستەوخۆ دژایەتیان 
بکرێت زیان بەکارەکانیان بگەیەندرێت.

00:04:48.075 --> 00:04:51.344
تەنانەت دادگایی باڵاش لە وەستاندنی
ڕاوکردنی کۆمۆنیستەکان شکستی هێنا،

00:04:51.344 --> 00:04:54.454
و پێشێلکردنی مافە دەستوریەکان

00:04:54.454 --> 00:04:57.334
بەناوی ئاسایشی نەتەوەوە بەردەوام بوو.

00:04:57.334 --> 00:05:01.117
ئایە کۆمۆنیزمی ناوخۆیی هەڕەشەیەکی
ڕاستەقینە بوو بۆ سەر حکومەتئ ئەمریکا؟

00:05:01.117 --> 00:05:03.675
لەوانەیە، هەڕەشەیەکی بچووک بوو بێت.

00:05:03.675 --> 00:05:08.000
بەڵام کاردانەوەکەی زۆر گەورە بوو
کەوا بوووە هۆی زیانی زیاتر

00:05:08.000 --> 00:05:10.350
لە خۆدی هەڕەشەکە.

00:05:10.350 --> 00:05:13.500
و ئەگەر گێرەشێوێنیەکی نوێ لە کاتێک
خەراپ و نادڵنیایی دەرکەوێت

00:05:13.500 --> 00:05:17.626
هێرش بکاتە سەر کەمینەکان
بەناوی نیشتیمانپەروەریەوە

00:05:17.626 --> 00:05:19.995
ئایە دەکرێت دووبارە
هەموو ئەمانە ڕووبداتەوە؟