0:00:06.692,0:00:10.852
Wyobraźcie sobie, że pewnego dnia[br]zostajecie wezwani przed komisję rządową.

0:00:10.852,0:00:13.307
Mimo że nie popełniliście przestępstwa

0:00:13.307,0:00:15.612
ani nie jesteście [br]o nic formalnie oskarżeni,

0:00:15.612,0:00:19.062
wielokrotnie pyta się was[br]o poglądy polityczne,

0:00:19.062,0:00:21.083
oskarża o nielojalność,

0:00:21.083,0:00:25.652
i oczekuje, że obciążycie oskarżeniami[br]swoich przyjaciół i współpracowników.

0:00:25.652,0:00:30.482
Jeśli nie podejmiecie współpracy,[br]ryzykujecie więzieniem lub utratą pracy.

0:00:30.482,0:00:35.062
Tak działo się w USA w latach 50.

0:00:35.062,0:00:40.173
w ramach kampanii mającej na celu[br]demaskację komunistów.

0:00:40.173,0:00:42.962
Zjawisko nazwane imieniem[br]jego głównego propagatora,

0:00:42.962,0:00:49.573
czyli makkartyzm, [br]zniszczyło życie i kariery tysięcy ludzi.

0:00:49.573,0:00:54.402
Przez ponad dekadę czołowi amerykańscy[br]politycy deptali wolności demokratyczne

0:00:54.402,0:00:57.274
w imię ich ochrony.

0:00:57.274,0:00:59.418
W latach 30. i 40. w USA

0:00:59.418,0:01:04.133
istniała niewielka, lecz prężnie[br]działająca partia komunistyczna.

0:01:04.133,0:01:06.322
Opinie na temat jej działalności są różne.

0:01:06.322,0:01:09.443
Odgrywała kluczową rolę w walce

0:01:09.443,0:01:11.484
o prawa pracownicze i obywatelskie,

0:01:11.484,0:01:14.794
ale wspierała też Związek Radziecki.

0:01:14.794,0:01:18.163
Amerykańska Partia Komunistyczna [br]od początku stawiała czoła atakom

0:01:18.163,0:01:22.023
konserwatystów,[br]liderów biznesu i liberałów,

0:01:22.023,0:01:26.083
krytykujących jej powiązania[br]z opresyjnym reżimem sowieckim.

0:01:26.083,0:01:30.784
Podczas II wojny światowej, gdy USA i ZSRR[br]sprzymierzyły się przeciw Hitlerowi,

0:01:30.784,0:01:35.333
niektórzy amerykańscy komuniści [br]faktycznie szpiegowali na rzecz Rosjan.

0:01:35.333,0:01:38.965
Gdy działania Zimnej Wojny nasiliły się,[br]a szpiegostwo zostało zdemaskowane,

0:01:38.965,0:01:43.814
rodzimy komunizm zaczęto postrzegać [br]jako zagrożenie dla bezpieczeństwa kraju.

0:01:43.814,0:01:45.754
Próba wyeliminowania tego zagrożenia

0:01:45.754,0:01:49.213
wkrótce zmieniła się w najdłuższy [br]i najszerzej zakrojony rozdział

0:01:49.213,0:01:52.735
represji politycznych [br]w amerykańskiej historii.

0:01:52.735,0:01:54.695
Napędzana przez sieć biurokratów,

0:01:54.695,0:01:55.695
polityków,

0:01:55.695,0:01:56.785
dziennikarzy

0:01:56.785,0:01:58.014
i biznesmenów

0:01:58.014,0:02:03.445
kampania wyolbrzymiała[br]niebezpieczeństwo dywersji komunistycznej.

0:02:03.445,0:02:05.875
Ci, którzy za nią stali,[br]nękali każdego podejrzanego

0:02:05.875,0:02:08.074
o posiadanie lewicowych poglądów

0:02:08.074,0:02:11.934
lub sympatyzowanie z takimi osobami.

0:02:11.934,0:02:14.285
Ozdabianie ścian sztuką nowoczesną,

0:02:14.285,0:02:16.295
obracanie się w wielorasowych kręgach

0:02:16.295,0:02:19.125
lub podpisanie petycji[br]przeciwko broni nuklearnej

0:02:19.125,0:02:21.975
mogło świadczyć o byciu komunistą.

0:02:21.975,0:02:23.636
Od końca lat 40.

0:02:23.636,0:02:26.175
Dyrektor FBI, J. Edgar Hoover,

0:02:26.175,0:02:30.467
wykorzystywał Biuro, aby polować[br]na domniemanych komunistów

0:02:30.467,0:02:33.478
i usuwać ich z wpływowych stanowisk,

0:02:33.478,0:02:36.389
które mogli zajmować[br]w amerykańskim społeczeństwie.

0:02:36.389,0:02:39.478
Wąskie kryteria stosowane[br]przez Hoovera i jego sojuszników

0:02:39.478,0:02:41.478
do prześwietlania pracowników federalnych

0:02:41.478,0:02:44.369
znalazły zastosowanie w całym kraju.

0:02:44.369,0:02:45.809
Wkrótce w studiach Hollywood,

0:02:45.809,0:02:46.818
na uniwersytetach,

0:02:46.818,0:02:48.179
w fabrykach samochodów

0:02:48.179,0:02:51.228
i w tysiącach innych[br]państwowych i prywatnych firm

0:02:51.228,0:02:57.159
zmuszano pracowników[br]do poddawania się testom politycznym.

0:02:57.171,0:03:00.441
W tym czasie Kongres zajęty był[br]własnym polowaniem na czarownice,

0:03:00.441,0:03:04.600
wzywając setki osób do składania zeznań[br]przed komisjami śledczymi,

0:03:04.600,0:03:08.960
jak Komisja do spraw Badania[br]Działalności Antyamerykańskiej.

0:03:08.960,0:03:12.351
W przypadku odmowy współpracy[br]można było zostać skazanym za obrazę

0:03:12.351,0:03:16.310
lub stracić pracę i trafić na czarną listę.

0:03:16.310,0:03:18.680
Ambitni politycy, jak Richard Nixon

0:03:18.680,0:03:20.431
i Joseph McCarthy,

0:03:20.431,0:03:23.711
wykorzystywali przesłuchania[br]jako broń polityczną,

0:03:23.711,0:03:26.501
oskarżając demokratów[br]o zbyt łagodny stosunek do komunizmu

0:03:26.501,0:03:30.821
i celową utratę Chin[br]na rzecz Bloku Wschodniego.

0:03:30.823,0:03:33.832
McCarthy, senator z Wisconsin[br]z ramienia Republikanów,

0:03:33.832,0:03:38.652
zasłynął upublicznianiem[br]wiecznie zmieniających się list

0:03:38.652,0:03:41.283
rzekomych komunistów [br]w Departamencie Stanu.

0:03:41.283,0:03:43.094
Podjudzany przez innych polityków

0:03:43.094,0:03:45.803
rzucał kolejne oskarżenia,

0:03:45.803,0:03:49.403
posuwając się do wypaczania[br]i fabrykowania dowodów.

0:03:49.403,0:03:53.523
Jedni piętnowali McCarthy'ego,[br]inni chwalili jego działania.

0:03:53.523,0:03:57.833
Wybuch wojny koreańskiej wydawał się[br]usprawiedliwiać działania McCarthy'ego.

0:03:57.833,0:03:59.873
Gdy w 1953 roku został przewodniczącym

0:03:59.873,0:04:04.344
senackiej podkomisji śledczej,

0:04:04.344,0:04:06.753
jego zuchwałość jeszcze wzrosła.

0:04:06.753,0:04:09.504
Gdy jednak rozpoczął inwigilację armii,

0:04:09.504,0:04:12.474
opinia publiczna zwróciła się[br]przeciwko McCarthy'emu,

0:04:12.474,0:04:15.334
poważnie osłabiając jego władzę.

0:04:15.334,0:04:17.765
Potępiony przez senatorów

0:04:17.765,0:04:22.914
zmarł niecałe trzy lata później[br]prawdopodobnie z powodu alkoholizmu.

0:04:22.914,0:04:24.895
Makkartyzm dobiegł końca.

0:04:24.895,0:04:27.743
Zrujnował życie setkom,[br]może nawet tysiącom osób

0:04:27.743,0:04:32.134
i drastycznie zawęził spektrum[br]amerykańskiej sceny politycznej.

0:04:32.134,0:04:35.834
Zniszczenia dokonane w instytucjach[br]demokratycznych były długotrwałe.

0:04:35.834,0:04:39.165
Najprawdopodobniej zarówno wśród[br]Demokratów, jak i Republikanów

0:04:39.165,0:04:43.545
byli tacy, którzy wiedzieli, że czystki[br]antykomunistyczne były niesprawiedliwe.

0:04:43.545,0:04:48.415
Bali się jednak bezpośrednio im [br]przeciwstawić ze względu na karierę.

0:04:48.415,0:04:51.344
Nawet Sąd Najwyższy[br]nie zdołał przerwać polowania,

0:04:51.344,0:04:54.454
tolerując poważne pogwałcenie[br]praw konstytucyjnych

0:04:54.454,0:04:57.334
w imię bezpieczeństwa narodowego.

0:04:57.334,0:05:01.117
Czy komunizm faktycznie stanowił[br]zagrożenie dla amerykańskiego rządu?

0:05:01.117,0:05:03.675
Możliwe, choć było ono niewielkie.

0:05:03.675,0:05:08.000
Reakcja na nie była jednak tak skrajna,[br]że wyrządziła o wiele więcej szkód

0:05:08.000,0:05:10.350
niż samo zagrożenie.

0:05:10.350,0:05:13.500
Czy jeśli w niepewnych czasach[br]pojawiliby się nowi demagodzy

0:05:13.500,0:05:17.611
atakujący w imię patriotyzmu[br]niemile widziane mniejszości,

0:05:17.611,0:05:19.349
historia mogłaby się powtórzyć?