WEBVTT

00:00:00.750 --> 00:00:03.010
Deyək ki, hipotetik reaksiyamız var

00:00:03.010 --> 00:00:06.210
burada reaktant A məhsullara çevrilir və

00:00:06.210 --> 00:00:10.423
reaksiya A-ya görə birinci dərəcəlidir.

00:00:11.500 --> 00:00:15.300
Reaksiya A-ya görə birinci dərəcəlidirsə,

00:00:15.300 --> 00:00:17.850
sürət qanunu üçün reaksiya sürətini

00:00:17.850 --> 00:00:19.650
sürət sabiti K vuraq

00:00:19.650 --> 00:00:23.410
A-nın qatılığı yaza bilərik.

00:00:23.410 --> 00:00:25.700
Həmçinin reaksiyanın sürətini

00:00:25.700 --> 00:00:29.240
A-nın qatılığın dəyişməsinin mənfisinin

00:00:29.240 --> 00:00:31.463
zaman dəyişməsinə nisbəti yaza bilərik.

00:00:32.530 --> 00:00:35.200
Hər ikisini bərabərləşdirərək,

00:00:35.200 --> 00:00:36.900
və bəzi hesablamalar edərək,

00:00:36.900 --> 00:00:39.230
inteqrasiya konsepsiyası daxil olmaqla,

00:00:39.230 --> 00:00:41.200
inteqrasiya olunmuş sürət qanununa

00:00:41.200 --> 00:00:43.200
birinci dərəcəli reaksiya üçün çatırıq

00:00:43.200 --> 00:00:46.020
A qatılığının ln-i olduğunu söyləyən

00:00:46.020 --> 00:00:49.780
bir müddətdə T mənfi KT-yə bərabərdir

00:00:49.780 --> 00:00:51.530
burada K sürət sabitidir

00:00:51.530 --> 00:00:55.130
üstəgəl A-nın ilkin qatılığının ln-i

00:00:56.890 --> 00:00:58.450
İnteqrasiya edilmiş sürət qanunu

00:00:58.450 --> 00:01:03.450
Y forması mx plus b-yə bərabərdir

00:01:03.630 --> 00:01:07.180
hansı ki, bir düz xətt üçün tənlikdir.

00:01:07.180 --> 00:01:10.980
Belə ki,A qatılığın ln-i qrafikə yazsaq,

00:01:10.980 --> 00:01:15.040
Y oxunda, davam edək və buraya qoyaq

00:01:15.040 --> 00:01:19.130
A qatılığının natural loqarifmi

00:01:19.130 --> 00:01:23.660
və X oxuna vaxt qoyduq

00:01:23.660 --> 00:01:26.330
düz bir xətt əldə edərik

00:01:26.330 --> 00:01:28.900
və bu düz xəttin yamacı

00:01:28.900 --> 00:01:31.680
mənfi K-yə bərabər olardı.

00:01:31.680 --> 00:01:33.593
Yəni bu xəttin yamacı,

00:01:34.520 --> 00:01:36.670
yamac sürət sabiti K-nın mənfisi ilə

00:01:36.670 --> 00:01:39.170
bərabər olardı və

00:01:39.170 --> 00:01:43.200
Y kəsəni ilkin A qatılığının

00:01:43.200 --> 00:01:45.110
natural loqarifminə bərabər olardı.

00:01:45.110 --> 00:01:49.150
Yəni bu xəttin Y oxuna uyğun olduğu yerdə

00:01:49.150 --> 00:01:51.560
bu nöqtə ilkin A qatılığının

00:01:51.560 --> 00:01:54.740
natural loqarifminə bərabərdir.

00:01:56.250 --> 00:01:59.970
Metil izonitrilin asetonitrilə çevrilməsi

00:01:59.970 --> 00:02:02.150
birinci dərəcəli reaksiyadır.

00:02:02.150 --> 00:02:05.340
Və bu iki molekul bir-birinin izomeridir.

00:02:05.340 --> 00:02:08.220
Cədvəldə olan məlumatları çevrilmənin 1-ci

00:02:08.220 --> 00:02:12.680
dərəcəli olduğunu göstərməyə istifadə edək

00:02:12.680 --> 00:02:15.720
Metil izonitrilin əmsalı 1 olduğundan

00:02:15.720 --> 00:02:19.870
sürət qanununun bu formasından

00:02:19.870 --> 00:02:21.870
yamacın sürət sabiti K-ya bərabər olduğu

00:02:21.870 --> 00:02:23.563
yerlərdə istifadə edək.

00:02:24.820 --> 00:02:28.100
Balanslı tənliyimiz reaktivin qarşısında

00:02:28.100 --> 00:02:31.130
əmsal olaraq 2 olsaydı,1/2 hissəsini daxil

00:02:32.070 --> 00:02:35.570
etməli idik stexiometrik əmsal kimi.

00:02:35.570 --> 00:02:38.540
İki nisbəti bir-birinə bərabər etdikdə və

00:02:38.540 --> 00:02:42.610
mənfi KT almaq əvəzinə hesabladıqda

00:02:42.610 --> 00:02:45.513
iki mənfi KT əldə etdik.

00:02:46.400 --> 00:02:51.100
Ancaq reaksiyamız üçün 2 əmsalımız yoxdur.

00:02:51.100 --> 00:02:54.340
Bir əmsalımız var, buna görə sürət

00:02:54.340 --> 00:02:58.113
düsturunun bu formasından istifadə edirik

00:02:59.660 --> 00:03:02.070
Həm də nəzərə alın ki, bu A qatılığı

00:03:02.070 --> 00:03:05.760
baxımından sürət düsturu formasıdır

00:03:05.760 --> 00:03:08.930
lakin metil izonitril qatılığı yoxdur

00:03:08.930 --> 00:03:10.090
məlumat cədvəlimizdə,

00:03:10.090 --> 00:03:13.350
metil izonitril təzyiqimiz var.

00:03:13.350 --> 00:03:16.080
Amma təzyiq ideal qaz qanunundan qatılıq

00:03:16.080 --> 00:03:21.080
ilə əlaqəlidir, PV nRT-yə bərabərdir.

00:03:21.360 --> 00:03:25.470
Hər iki tərəfi V-yə bölsək,

00:03:25.470 --> 00:03:28.630
onda təzyiqin bərabər olduğunu görərik,

00:03:28.630 --> 00:03:30.730
n mol və V həcmdir,

00:03:30.730 --> 00:03:34.020
Beləcə həcmə bölünən mollar molyarlıq,

00:03:34.020 --> 00:03:38.210
molarlıq vur R vur T olar.

00:03:38.210 --> 00:03:41.340
Buna görə təzyiq qatılıq ilə birbaşa

00:03:41.340 --> 00:03:45.520
mütənasibdir və qaz üçün təzyiqi ölçmək

00:03:45.520 --> 00:03:48.390
qatılıq əldə etmədən daha asandır.

00:03:48.390 --> 00:03:50.310
Tez-tez təzyiq baxımından qazlar üçün

00:03:50.310 --> 00:03:53.670
məlumatları görəcəksiniz.

00:03:53.670 --> 00:03:55.780
Buna görə,inteqrasiya olunmuş sürət qanunu

00:03:55.780 --> 00:04:00.290
bu formasını T-dəki qazın təzyiqinin

00:04:00.290 --> 00:04:03.530
ln-in mənfi KT-yə və üstəgəl qazın ilkin

00:04:03.530 --> 00:04:08.160
təzyiqinin ln-ə bərabər olduğunu düşünün.

00:04:08.160 --> 00:04:10.350
Buna görə reaksiyanın 1-ci dərəcəli

00:04:10.350 --> 00:04:14.060
olduğunu göstərmək üçün metil izonitril

00:04:14.060 --> 00:04:18.380
təzyiqinin Y oxu üzərində və X oxundakı

00:04:18.380 --> 00:04:20.960
vaxtın ln qrafiki üzərində qurmalıyıq.

00:04:20.960 --> 00:04:24.283
Cədvəldə yeni sütuna ehtiyacımız var.

00:04:25.184 --> 00:04:27.950
Metil izonitril təzyiqinin natural

00:04:27.950 --> 00:04:32.950
loqarifmini qoymalıyıq.

00:04:33.690 --> 00:04:36.460
Məsələn,zaman 0-a bərabər olduqda

00:04:36.460 --> 00:04:41.460
metil izonitrilin təzyiqi 502 torrdur.

00:04:41.670 --> 00:04:45.350
502-nin natural loqarifmini götürməliyik.

00:04:45.350 --> 00:04:49.313
Və 502-nin natural loqarifmi 6.219-dur.

00:04:55.480 --> 00:04:56.730
Vaxt üçün irəli getdim və

00:04:56.730 --> 00:04:58.600
son sütunu burada doldurdum,

00:04:58.600 --> 00:05:01.840
təzyiq metil izonitrilin natural loqarifmi

00:05:01.840 --> 00:05:04.790
Vaxt artdıqca nələrin baş verdiyinə baxın,

00:05:04.790 --> 00:05:09.230
zaman metil izonitrilin təzyiqini artdıqca

00:05:09.230 --> 00:05:13.900
asetonitril çevrildiyi üçün azalır.

00:05:13.900 --> 00:05:16.690
Qrafikimiz üçün metil izonitrilin y oxuna

00:05:16.690 --> 00:05:20.370
təzyiqinin natural loqarifmimiz olacaq.

00:05:20.370 --> 00:05:23.930
Və X oxunda vaxtımız olacaq.

00:05:23.930 --> 00:05:25.540
Burada ilk məqama diqqət yetirin

00:05:25.540 --> 00:05:28.460
zaman 0 saniyəyə bərabər olduqda,

00:05:28.460 --> 00:05:33.460
təzyiqin natural loqarifmi 6.219-dur.

00:05:33.800 --> 00:05:37.050
Beləliklə, aşağı enib qrafikə baxaq.

00:05:37.050 --> 00:05:39.560
Buna görə artıq onu qrafikdə göstərmişəm.

00:05:39.560 --> 00:05:43.490
Və yalnız vaxtın 0 olduğunu gördük,

00:05:43.490 --> 00:05:47.560
ilk nöqtə 6.219-a bərabərdir.

00:05:47.560 --> 00:05:52.560
Artıq qrafikdə olan digər nöqtələr var.

00:05:52.810 --> 00:05:55.820
1-ci dərəcəli reaksiya üçün sürət qanunu

00:05:55.820 --> 00:06:00.720
və qatılıqlar əvəzinə təzyiqlər etdim.

00:06:00.720 --> 00:06:03.890
Beləliklə,metil izonitrilin təzyiqinin

00:06:03.890 --> 00:06:06.850
natural loqarifmi y oxunda və X oxunda

00:06:06.850 --> 00:06:10.300
vaxtımız var və

00:06:10.300 --> 00:06:12.700
xəttin yamacı sürət sabiti K-nın mənfisinə

00:06:12.700 --> 00:06:15.950
bərabər olmalıdır.

00:06:15.950 --> 00:06:18.870
Xəttin yamacını tapmaq üçün çox yol var,

00:06:18.870 --> 00:06:22.900
1 yol qrafik kolkulyatorundan istifadədir.

00:06:22.900 --> 00:06:25.210
Bir qrafik kolkulyatorundan istifadə etdim

00:06:25.210 --> 00:06:28.030
və məlumatları cədvəldə yerləşdirdim

00:06:28.030 --> 00:06:30.700
və xəttin yamacını tapdim ki,

00:06:30.700 --> 00:06:33.850
mənfi 2.08 vur on üstü mənfi dördə

00:06:37.230 --> 00:06:42.130
bərabərdir.

00:06:42.130 --> 00:06:46.360
Davam etsəm və y mx plus b-ə bərabərdir

00:06:46.360 --> 00:06:49.900
yazsam,

00:06:49.900 --> 00:06:52.430


00:06:52.430 --> 00:06:56.350


00:06:58.230 --> 00:07:02.150


00:07:02.150 --> 00:07:03.800


00:07:03.800 --> 00:07:06.040


00:07:06.040 --> 00:07:10.460


00:07:10.460 --> 00:07:14.100


00:07:14.100 --> 00:07:19.070


00:07:19.070 --> 00:07:24.070


00:07:24.950 --> 00:07:27.640


00:07:27.640 --> 00:07:32.640


00:07:33.130 --> 00:07:36.770


00:07:36.770 --> 00:07:39.070


00:07:39.070 --> 00:07:41.400


00:07:41.400 --> 00:07:43.283