Khi nhân vật hư cấu khét tiếng Carrie White, làm hội trường khiêu vũ của trường trung học bốc cháy và gieo rắc nỗi sợ hãi khắp thị trấn, cô đã sử dụng phép viễn di khả năng điều khiển đồ vật bằng ý nghĩ. Dù Carrie chỉ là bộ phim dựa trên một câu chuyện hư cấu thì niềm tin vào phép viễn di lại không hoàn toàn do tưởng tượng. Hàng thế kỷ qua, con người cho rằng mình thực sự có năng lực điều khiển các sự vật chỉ bằng ý nghĩ. Bay lên, mở cửa khi muốn và bẻ cong thìa là những ví dụ hấp dẫn. Nó xảy ra trong phim Matrix khi Neo đóng băng các viên đạn giữa không trung, đó là kĩ năng mà Yoda đã rèn luyện thành thục. Nhưng liệu khả năng này có thật hay chỉ là hư cấu như Carrie, Yoda và Neo? Để tìm hiểu, ta cần phải đánh giá các yếu tố của phép viễn di dưới góc nhìn khoa học bằng các phương pháp khoa học. Phép viễn di là một phần của ngành Cận tâm lý học, nơi người ta nghiên cứu các hiện tượng tâm linh. Các nhà cận tâm lý học cho rằng những gì họ làm là khoa học, nhưng những người khác thì không đồng ý. Hãy bắt đầu với một vài quan sát cơ bản. Quan sát số 1: Trong khi có vô số giai thoại ngoài kia về phép viễn di, lại không có chứng cứ khoa học nào khẳng định nó tồn tại; chưa có nghiên cứu nào được thực hiện theo phương pháp khoa học và lặp lại trong phòng thí nghiệm để chứng minh rằng nó có thật. Những năm 1930, cha đẻ của ngành cận tâm lý học, Joseph Banks Rhine, đã thử nghiệm trong phòng thí nghiệm, sử dụng phép viễn di để làm xúc xắc lăn theo cách mà họ muốn. Nhưng sau đó, các nhà khoa học không thể lặp lại kết quả này và nó trở thành một vấn đề vì tái lập kết quả là cốt lõi của việc chứng minh. Bên cạnh các nhà khoa học, cũng có vô số người tự xưng có năng lực viễn di nhưng tất cả chỉ là những kẻ lừa đảo hoặc không thể thực hiện trong môi trường không kiểm soát, cho thấy rằng họ đã thao túng tình hình để đạt được kết quả mong muốn. Ngày nay, nhiều tổ chức treo thưởng cao cho ai có thể chứng minh khả năng tâm linh, như phép viễn di, là có thật. Nhưng những giải thưởng này vẫn còn vô chủ. Quan sát số 2: Khi tìm hiểu về phép viễn di không có sự nhất trí về thứ được đo chính xác là gì. Có chăng là sóng não mạnh như của Yoda ư? Không có sự nhất trí, khó có thể áp dụng một tiêu chuẩn nghiên cứu để kiểm tra tính hợp lệ của các ý tưởng, điều cần thiết đối với mọi loại khoa học khác. Quan sát số 3: Mục đích của khoa học là khám khá những bí ẩn trong lịch sử nghiên cứu khoa học chắc chắn từng xảy ra trường hợp những phát hiện mới đi ngược lại với những thuyết khoa học trước đó thậm chí làm đảo lộn toàn bộ các ngành khoa học. Những phát minh này phải được chứng minh cực kì cẩn thận để đập tan mọi nghi ngờ. Trong trường hợp của phép viễn di, ý tưởng này chống lại nền khoa học sẵn có, nhưng lại thiếu bằng chứng thuyết phục. Thế giới của ta được kiểm soát và lý giải bởi các định luật vật lý, một trong những định luật này nói rằng sóng não không thể điều khiển vật thể vì chúng không những không đủ mạnh mà còn không đủ xa để tác động tới bất cứ thứ gì bên ngoài hộp sọ. Vật lý cũng nói rằng lực duy nhất có thể tác động lên vật thể từ xa là lực từ tính và lực hấp dẫn. Có lẽ điều gần nhất tới phép viễn di mà khoa học có thể giải thích là việc sử dụng suy nghĩ để điều khiển cánh tay robot. Trong bộ não của bệnh nhân đột quỵ không thể cử động, các nhà nghiên cứu cấy ghép những sợi nhỏ vào vùng kiểm soát chuyển động rồi hướng dẫn bệnh nhân tập trung di chuyển cánh tay robot, như một phần thân thể của mình. Đó là một điều đáng kinh ngạc nhưng không phải phép viễn di. Suy nghĩ của bệnh nhân không phải là vật thể mơ hồ. Chúng là các tín hiệu não đo lường được, truyền qua các sợi dây tới robot. Khoa học có thể chứng minh, kiểm tra và giải thích các chuyển động, và đó là cách chứng minh sự tồn tại của điều khiển bằng suy nghĩ. Khoa học là một quá trình tích lũy các bằng chứng để ủng hộ hoặc chống lại một ý tưởng nào đó. Sau khi thu thập bằng chứng, ta sẽ thấy toà tháp nào là cao nhất, trong trường hợp của phép viễn di toà tháp này không thể chứng minh rằng nó tồn tại. Vài người cho rằng hiện tượng thần bí này không thuộc phạm trù khoa học, vậy cũng tốt thôi. Như vậy thì, phép viễn di trở thành vấn đề về niềm tin cá nhân. Nếu một vấn đề không thể được xem xét một cách khoa học, nó không thể được miêu tả như một vấn đề khoa học. Vậy kết quả điều tra của chúng ta cho thấy rằng dù rất muốn tin rằng năng lực thực sự ở trong ta, trường hợp của phép viễn di vẫn còn thiếu thuyết phục. Xin lỗi Neo, Carrie và Yoda. Kỹ năng của các bạn gây sững sờ nhưng cho tới lúc này, chúng mới chỉ thuộc về phim ảnh.