1
00:00:00,973 --> 00:00:03,209
Podczas przygotowań do prelekcji

2
00:00:03,209 --> 00:00:06,199
zastanawiałam się nad własnym życiem. 


3
00:00:06,199 --> 00:00:12,107
Próbowałam pojąć, kiedy dokładnie 
zaczęła się ta podróż.

4
00:00:12,107 --> 00:00:14,834
Długo nie mogłam zrozumieć,

5
00:00:14,834 --> 00:00:18,136
gdzie był początek, środek
i koniec mojej historii.

6
00:00:18,136 --> 00:00:20,117
Dawniej sądziłam, że zaczęło się

7
00:00:20,117 --> 00:00:23,437
pewnego popołudnia, kiedy matka rzuciła,

8
00:00:23,437 --> 00:00:26,098
że udało mi się uniknąć trzech
zaaranżowanych małżeństw

9
00:00:26,098 --> 00:00:28,199
jeszcze zanim skończyłam dwa lata.

10
00:00:28,199 --> 00:00:30,085
Innego wieczoru,

11
00:00:30,085 --> 00:00:32,600
gdy zabrakło prądu na 8 godzin,

12
00:00:32,600 --> 00:00:35,605
ojciec opowiadał nam historię o tym,

13
00:00:35,605 --> 00:00:38,216
jak w dzieciństwie walczył,

14
00:00:38,216 --> 00:00:40,904
żeby móc iść do szkoły, 
kiedy jego ojciec-rolnik chciał,

15
00:00:40,904 --> 00:00:43,315
żeby pracował z nim na polu.

16
00:00:43,315 --> 00:00:47,006
A może tej ciemnej nocy, 
gdy miałam 16 lat

17
00:00:47,006 --> 00:00:50,279
i kiedy trójka małych dzieci
wyszeptała mi do ucha,

18
00:00:50,279 --> 00:00:53,326
że koleżanka została
zamordowana w imię czegoś,

19
00:00:53,326 --> 00:00:56,151
co nosiło nazwę "zabójstwo dla honoru".

20
00:00:56,151 --> 00:00:59,988
Jednak zrozumiałam, że choć te momenty

21
00:00:59,988 --> 00:01:02,248
bardzo przyczyniły się do mojej historii

22
00:01:02,248 --> 00:01:03,567
i wpłynęły na nią,

23
00:01:03,567 --> 00:01:05,613
to jednak nie od nich się zaczęło.

24
00:01:05,613 --> 00:01:10,626
Prawdziwy początek miał miejsce 
przed glinianym domem

25
00:01:10,626 --> 00:01:12,484
w górnym Sindhie w Pakistanie.

26
00:01:12,484 --> 00:01:15,162
Ojciec, trzymając rękę mojej 
14-letniej matki,

27
00:01:15,162 --> 00:01:17,342
zdecydował się wraz z nią upuścić wioskę

28
00:01:17,342 --> 00:01:18,964
i wyruszyć do miasta,

29
00:01:18,964 --> 00:01:21,066
gdzie ich dzieci 
mogłyby chodzić do szkoły.

30
00:01:21,066 --> 00:01:23,168
Chyba moje życie jest rezultatem

31
00:01:23,168 --> 00:01:28,383
ich mądrych wyborów i decyzji.

32
00:01:28,383 --> 00:01:31,759
Także ich decyzji, 
żebyśmy ja i moje rodzeństwo

33
00:01:31,759 --> 00:01:34,986
podtrzymywali więzi z naszymi korzeniami.

34
00:01:34,986 --> 00:01:39,235
Czule wspominam miejsce 
noszące nazwę Ribabad,


35
00:01:39,235 --> 00:01:41,464
oznaczające ubogą okolicę.

36
00:01:41,464 --> 00:01:43,726
Ojciec zadbał o to, żebyśmy mieli dom

37
00:01:43,726 --> 00:01:45,060
w rodzinnej wsi.

38
00:01:45,060 --> 00:01:49,220
Pochodzę z miejscowego plemienia 
w górach Balochistan,

39
00:01:49,220 --> 00:01:50,898
noszącego nazwę Brahui.

40
00:01:50,898 --> 00:01:54,134
Brahui lub Brohi oznacza 
"mieszkaniec gór"

41
00:01:54,134 --> 00:01:56,225
i jest to również mój język.

42
00:01:56,225 --> 00:01:58,555
Dzięki rygorystycznym zasadom ojca

43
00:01:58,555 --> 00:02:00,185
co do więzi z tradycjami,

44
00:02:00,185 --> 00:02:03,575
mogłam doświadczyć pięknego życia
wypełnionego muzyką, kulturą,

45
00:02:03,575 --> 00:02:08,049
tradycjami, opowieściami, 
górami i wieloma owcami.

46
00:02:08,049 --> 00:02:10,503
Jednak życie w dwóch skrajnych światach,

47
00:02:10,503 --> 00:02:14,007
między tradycjami związanymi 
z moją kulturą, wioską

48
00:02:14,007 --> 00:02:17,455
oraz nowoczesną edukacją w szkole,
nie było proste.

49
00:02:17,455 --> 00:02:20,319
Zdawałam sobie sprawę z tego, 
że jestem jedyną dziewczyną

50
00:02:20,319 --> 00:02:22,313
posiadającą taką wolność.

51
00:02:22,313 --> 00:02:24,265
Czułam się przez to winna.

52
00:02:24,265 --> 00:02:28,486
Podczas gdy ja chodziłam do szkoły
w Karachi oraz Hyderabadzie,

53
00:02:28,486 --> 00:02:32,430
wiele z moich kuzynek oraz koleżanek
z dzieciństwa wychodziło za mąż.

54
00:02:32,430 --> 00:02:35,319
Niektóre za starszych mężczyzn,
niektóre na wymianę,

55
00:02:35,319 --> 00:02:37,513
niektóre nawet jako drugie żony.

56
00:02:37,513 --> 00:02:42,637
Widziałam piękne tradycje,
jednak ich magia pryskała,

57
00:02:42,637 --> 00:02:47,573
kiedy widziałam, że narodziny dziewczynki 
obchodzono ze smutkiem

58
00:02:47,573 --> 00:02:52,239
i kiedy kobietom mówiono, 
że cierpliwość to ich główna cnota.

59
00:02:52,239 --> 00:02:57,680
Do 16. roku życia koiłam smutek łzami.

60
00:02:57,680 --> 00:03:02,248
Zwykle w nocy, gdy wszyscy spali, 
szlochałam w poduszkę.

61
00:03:02,248 --> 00:03:04,444
Pewnej nocy dowiedziałam się,

62
00:03:04,444 --> 00:03:08,011
że koleżanka została zabita 
w imię honoru.

63
00:03:08,011 --> 00:03:10,998
Zabójstwo dla honoru jest obyczajem,

64
00:03:10,998 --> 00:03:15,892
gdzie osoby podejrzane 
o związki przedmałżeńskie lub cudzołóstwo

65
00:03:15,892 --> 00:03:18,441
są za to zabijane przez własną rodzinę.

66
00:03:18,441 --> 00:03:22,375
Zabójcą zazwyczaj jest brat, 
ojciec lub wujek.

67
00:03:22,375 --> 00:03:24,731
ONZ donosi, że każdego roku w Pakistanie 


68
00:03:24,731 --> 00:03:27,087
dokonuje się około 
1 000 zabójstw dla honoru.

69
00:03:27,087 --> 00:03:29,445
i mowa tylko o zgłoszonych przypadkach.

70
00:03:29,445 --> 00:03:33,183
Zwyczaj, który zabija,
nie miał dla mnie żadnego sensu.

71
00:03:33,183 --> 00:03:35,761
Wiedziałam, że tym razem 
muszę coś z tym zrobić.

72
00:03:35,761 --> 00:03:38,152
Nie zamierzałam zasypiać ze łzami.

73
00:03:38,152 --> 00:03:40,660
Chciałam coś zrobić, żeby temu zapobiec.

74
00:03:40,660 --> 00:03:42,646
W wieku 16 lat zaczęłam pisać poezje.

75
00:03:42,646 --> 00:03:44,054
Chodziłam od drzwi do drzwi,

76
00:03:44,054 --> 00:03:46,099
mówiąc wszystkim o zabójstwach dla honoru,

77
00:03:46,099 --> 00:03:48,815
czemu do nich dochodzi i jak im zapobiec,

78
00:03:48,815 --> 00:03:52,891
aż znalazłam o wiele lepszy sposób,

79
00:03:52,891 --> 00:03:55,342
żeby rozwiązać ten problem.

80
00:03:55,342 --> 00:04:01,069
Mieszkaliśmy wtedy w Karaczi,
w jednopokojowym domku.

81
00:04:01,069 --> 00:04:03,331
Każdego roku porą monsunową

82
00:04:03,331 --> 00:04:07,557
nasz dom zalewała woda deszczowa i ścieki,

83
00:04:07,557 --> 00:04:11,214
które rodzice wybierali własnymi rękami.

84
00:04:11,214 --> 00:04:15,784
W tych dniach ojciec przyniósł
do domu ogromną maszynę - komputer.

85
00:04:15,784 --> 00:04:20,354
Był tak wielki, że wydawało się,
że zajmie pół naszego jedynego pokoju.

86
00:04:20,354 --> 00:04:23,690
Miał mnóstwo części i kabli.

87
00:04:23,690 --> 00:04:25,985
Niemniej była najwspanialsza rzecz,

88
00:04:25,985 --> 00:04:28,500
jaka kiedykolwiek 
spotkała mnie i moje siostry.

89
00:04:28,500 --> 00:04:33,075
Mój najstarszy brat Ali 
za niego odpowiadał.

90
00:04:33,075 --> 00:04:36,868
Każde z nas miało od 10 
do 15 minut dostępu dziennie.

91
00:04:36,868 --> 00:04:40,401
Jako najstarsza z ośmiorga rodzeństwa

92
00:04:40,401 --> 00:04:42,535
mogłam korzystać 
z komputera jako ostatnia.

93
00:04:42,535 --> 00:04:45,487
Po tym, jak skończyłam zmywać naczynia,

94
00:04:45,487 --> 00:04:48,019
sprzątać dom, gotować obiad z mamą

95
00:04:48,019 --> 00:04:50,952
i przygotować wszystkim 
posłania na podłodze.

96
00:04:50,952 --> 00:04:52,699
Wtedy biegłam do komputera,

97
00:04:52,699 --> 00:04:54,738
łączyłam się z internetem

98
00:04:54,738 --> 00:05:00,518
i doświadczałam od 10 do 15 minut 
czystej radości i zdumienia.

99
00:05:00,518 --> 00:05:04,918
Wtedy odkryłam stronę pod nazwą "dżugl".

100
00:05:04,918 --> 00:05:07,760
(Śmiech)

101
00:05:07,760 --> 00:05:11,474
Wpadłam na szalony pomysł
zrobienia czegoś z tym zwyczajem.

102
00:05:11,474 --> 00:05:14,982
Dzięki wyszukiwarce Google
odkryłam Facebooka,

103
00:05:14,982 --> 00:05:19,137
stronę internetową, która łączy 
ludzi ze wszystkich stron świata.

104
00:05:19,137 --> 00:05:23,288
Z Karaczi, z mojego maleńkiego pokoju 
o cementowym dachu,

105
00:05:23,288 --> 00:05:27,728
łączyłam się z ludźmi z USA,
Wielkiej Brytanii, Australii oraz Kanady.

106
00:05:27,728 --> 00:05:32,008
Stworzyłam kampanię WAKE UP [Obudź się]
przeciwko honorowym zabójstwom.

107
00:05:32,008 --> 00:05:35,299
W kilka miesięcy kampania przybrała 
kolosalne rozmiary.

108
00:05:35,299 --> 00:05:37,851
Otrzymałam wiele wsparcia
ze wszystkich stron świata.

109
00:05:37,851 --> 00:05:39,312
Media łączyły się z nami.

110
00:05:39,312 --> 00:05:43,251
Docierało do nas wiele osób, 
chcąc wzbudzać świadomość wraz z nami.

111
00:05:43,251 --> 00:05:44,513
Kampania tak urosła,

112
00:05:44,513 --> 00:05:47,947
że przeszliśmy z internetu 
na ulice miasta.

113
00:05:47,947 --> 00:05:49,999
Organizowaliśmy wiece i protesty,

114
00:05:49,999 --> 00:05:54,301
starając się w ten sposób zmienić politykę
w Pakistanie odnośnie wsparcia dla kobiet.

115
00:05:54,301 --> 00:05:57,148
Myślałam, że wszystko idzie bez zarzutów

116
00:05:57,148 --> 00:06:01,288
i mój zespół znajomych i sąsiadów

117
00:06:01,288 --> 00:06:03,440
myślał, że wszystko układa się świetnie.

118
00:06:03,440 --> 00:06:05,622
Nie spodziewaliśmy się,

119
00:06:05,622 --> 00:06:08,064
jak wielka opozycja zmierza ku nam.

120
00:06:08,064 --> 00:06:10,561
Moja społeczność wystąpiła przeciwko nam,

121
00:06:10,561 --> 00:06:14,391
twierdząc, że rozpowszechniamy
anty-islamskie zachowania.

122
00:06:14,391 --> 00:06:18,939
Rzuciliśmy wyzwanie 
wielowiekowej tradycji.

123
00:06:18,939 --> 00:06:22,015
Pamiętam, że ojciec dostawał anonimy,

124
00:06:22,015 --> 00:06:24,821
że rozpowszechniam kulturę Zachodu

125
00:06:24,821 --> 00:06:27,307
w szacownych społecznościach.

126
00:06:27,307 --> 00:06:29,597
Nasz samochód obrzucono kamieniami.

127
00:06:29,597 --> 00:06:32,879
Raz po przyjściu do biura 
znalazłam metalowy szyld

128
00:06:32,879 --> 00:06:38,026
pogięty i połamany, 
jakby tłum walił go czymś ciężkim.

129
00:06:38,026 --> 00:06:39,785
Sytuacja pogorszyła się tak,

130
00:06:39,785 --> 00:06:41,712
że musiałam się ukrywać.

131
00:06:41,712 --> 00:06:43,532
Podkręcałam szyby samochodu,

132
00:06:43,532 --> 00:06:48,435
zakrywałam twarz, 
nie odzywałam się publicznie.

133
00:06:48,435 --> 00:06:50,651
Zrobiło się jeszcze gorzej,

134
00:06:50,651 --> 00:06:52,289
gdy zaczęli mi grozić śmiercią.

135
00:06:52,289 --> 00:06:57,967
Musiałam wrócić do Karaczi 
i akcja stanęła.

136
00:06:57,967 --> 00:07:00,705
Z powrotem w Karaczi 
jako 18-latka sądziłam,

137
00:07:00,705 --> 00:07:06,347
że była to moja największa klęska życiowa.

138
00:07:06,347 --> 00:07:07,886
Byłam zdruzgotana.

139
00:07:07,886 --> 00:07:11,606
Jako nastolatka winiłam się
za wszystko, co się stało.

140
00:07:11,606 --> 00:07:15,636
Gdy zaczęliśmy to analizować, okazało się,

141
00:07:15,636 --> 00:07:19,666
że właściwie była to wina
moja i mojego zespołu.

142
00:07:19,666 --> 00:07:24,821
Kampania zawaliła na całej linii
z dwóch głównych powodów.

143
00:07:24,821 --> 00:07:26,394
Po pierwsze

144
00:07:26,394 --> 00:07:27,587
[1. Podstawowe zasady]

145
00:07:27,587 --> 00:07:31,020
przeciwstawiliśmy się
głęboko zakorzenionym zasadom.

146
00:07:31,020 --> 00:07:34,412
Sprzeciwialiśmy się czemuś, 
co było bardzo ważne.

147
00:07:34,412 --> 00:07:36,759
Rzuciliśmy wyzwanie kodeksowi honoru,

148
00:07:36,759 --> 00:07:39,026
raniąc ich głęboko.

149
00:07:39,026 --> 00:07:40,205
Drugi powód,

150
00:07:40,205 --> 00:07:43,520
niezwykle ważna i zaskakująca lekcja,

151
00:07:43,520 --> 00:07:44,875
[2. Prawdziwi bohaterowie]

152
00:07:44,875 --> 00:07:47,621
był taki, że nie angażowaliśmy 
samych bohaterek,

153
00:07:47,621 --> 00:07:49,517
które powinny walczyć same za siebie.

154
00:07:49,517 --> 00:07:53,274
Kobiety na wsiach nie miały pojęcia,
że walczymy o ich prawa.

155
00:07:53,274 --> 00:07:54,711
Za każdym powrotem

156
00:07:54,711 --> 00:07:57,718
spotykałam kuzynki i koleżanki
z bliznami na twarzy.

157
00:07:57,718 --> 00:07:59,512
Na pytanie, co się stało,

158
00:07:59,512 --> 00:08:01,268
odpowiadały, że mężowie je biją.

159
00:08:01,284 --> 00:08:04,781
Ale my walczymy za was na ulicach!

160
00:08:04,781 --> 00:08:06,383
Zmieniamy system.

161
00:08:06,383 --> 00:08:09,355
Dlaczego to nie wpływa na ich życie?

162
00:08:09,355 --> 00:08:14,206
Odkryliśmy wtedy coś niesamowitego.

163
00:08:14,206 --> 00:08:16,856
Brak skutecznej polityki państwowej

164
00:08:16,856 --> 00:08:21,467
wobec wiejskich 
i plemiennych społeczności.

165
00:08:21,467 --> 00:08:24,011
Było to druzgocące.

166
00:08:24,011 --> 00:08:27,493
Naprawdę nie możemy nic z tym zrobić?

167
00:08:27,493 --> 00:08:29,829
Odkryliśmy wielką przepaść

168
00:08:29,829 --> 00:08:32,811
między polityką oficjalną, 
a faktycznym stanem rzeczy.

169
00:08:32,811 --> 00:08:36,350
Tym razem zamierzaliśmy zrobić coś innego,

170
00:08:36,350 --> 00:08:37,649
zadziałać strategicznie,

171
00:08:37,649 --> 00:08:41,180
wrócić i przeprosić.

172
00:08:41,180 --> 00:08:42,873
Tak, przeprosić.

173
00:08:42,873 --> 00:08:44,471
Wróciliśmy do wspólnoty

174
00:08:44,471 --> 00:08:45,471
i oświadczyliśmy,

175
00:08:45,471 --> 00:08:47,381
że wstydzimy się tego, co zrobiliśmy,

176
00:08:47,381 --> 00:08:52,151
że chcemy przeprosić i zadośćuczynić.

177
00:08:52,151 --> 00:08:53,929
Jak to zrobić?

178
00:08:53,929 --> 00:08:56,495
Przez promocję trzech głównych
elementów kultury.

179
00:08:56,495 --> 00:08:59,913
Wiemy, że jest to muzyka,
język oraz hafciarstwo.

180
00:08:59,913 --> 00:09:01,998
Nikt nam nie wierzył.

181
00:09:01,998 --> 00:09:04,210
Nikt nie chciał z nami pracować.

182
00:09:04,210 --> 00:09:08,132
Po wielu dyskusjach i namowach

183
00:09:08,132 --> 00:09:11,404
zgodzili się, żebyśmy promowali ich język

184
00:09:11,404 --> 00:09:14,685
przez stworzenie książeczki
z opowiadaniami, bajkami

185
00:09:14,685 --> 00:09:17,222
i starymi opowieściami plemiennymi.

186
00:09:17,222 --> 00:09:19,259
Muzykę mieliśmy promować

187
00:09:19,259 --> 00:09:24,667
płytami CD z plemienną muzyką 
i odgłosem bębnów.

188
00:09:24,667 --> 00:09:28,654
Trzeci, mój ulubiony sposób 
polegał na promowaniu hafciarstwa.

189
00:09:28,654 --> 00:09:30,650
Założyliśmy we wsi ośrodek,

190
00:09:30,650 --> 00:09:34,286
gdzie kobiety mogły wyszywać każdego dnia.

191
00:09:34,286 --> 00:09:36,474
Tak się zaczęło.

192
00:09:36,474 --> 00:09:40,890
Pracowaliśmy z jedną wioską 
i otworzyliśmy pierwszy ośrodek.

193
00:09:40,890 --> 00:09:42,618
Był to piękny dzień.

194
00:09:42,618 --> 00:09:45,511
Kobiety przychodziły 
nie tylko po to, aby haftować.

195
00:09:45,511 --> 00:09:49,185
Był to dla nich przełomowy okres
zdobywania wiedzy,

196
00:09:49,185 --> 00:09:52,165
nauki na temat swoich praw 
i tego, co islam mówi na ten temat.

197
00:09:52,165 --> 00:09:53,944
Uczyły się o rozwoju przedsiębiorstw,

198
00:09:53,944 --> 00:09:57,026
jak mogą zarabiać i pomnażać pieniądze,

199
00:09:57,026 --> 00:09:59,424
oraz jak walczyć ze zwyczajami,

200
00:09:59,424 --> 00:10:02,902
które niszczą im życie od wielu wieków.

201
00:10:02,902 --> 00:10:05,078
Tak naprawdę według islamu

202
00:10:05,078 --> 00:10:08,373
kobiety powinny stać 
ramię w ramię z mężczyznami.

203
00:10:08,373 --> 00:10:13,975
Kobiety posiadają wysoki status, 
o którym się nie mówi.

204
00:10:13,975 --> 00:10:15,756
Kobiety powinny wiedzieć,

205
00:10:15,756 --> 00:10:19,696
jakie są ich prawa i jak je egzekwować,

206
00:10:19,696 --> 00:10:22,021
bo mogą to zrobić, a my nie.

207
00:10:22,021 --> 00:10:24,993
Tak powstał niezwykły model.

208
00:10:24,993 --> 00:10:27,526
Przez haftowanie 
promowaliśmy ich tradycje.

209
00:10:27,526 --> 00:10:30,396
Ruszyliśmy na wieś 
i zmobilizowaliśmy społeczność.

210
00:10:30,396 --> 00:10:33,767
Założyliśmy we wsi ośrodek,
do którego przychodziło 30 kobiet.

211
00:10:33,767 --> 00:10:35,715
Przez 6 miesięcy uczyły się

212
00:10:35,715 --> 00:10:37,848
o wartości dodanej tradycyjnego haftu,

213
00:10:37,848 --> 00:10:39,318
o rozwoju przedsiębiorczości,

214
00:10:39,318 --> 00:10:41,991
o zdobywaniu umiejętności 
i podstawowej edukacji,

215
00:10:41,991 --> 00:10:45,095
a także jakie maja prawa 
i jak przeciwstawić się zwyczajom

216
00:10:45,095 --> 00:10:48,186
i jak zostać liderkami 
swoich praw i społeczeństwa.

217
00:10:48,186 --> 00:10:52,853
Po 6 miesiącach skontaktowaliśmy je 
z kredytami i rynkiem,

218
00:10:52,853 --> 00:10:55,093
żeby mogły zostać 
lokalnymi przedsiębiorcami

219
00:10:55,093 --> 00:10:56,608
we własnych wspólnotach.

220
00:10:56,608 --> 00:10:59,865
Niebawem nazwaliśmy ten projekt "Sughar".

221
00:10:59,865 --> 00:11:04,045
To jest miejscowe słowo, 
używane w wielu językach w Pakistanie.

222
00:11:04,045 --> 00:11:07,341
Oznacza uzdolnione i pewne siebie kobiety.

223
00:11:07,341 --> 00:11:10,869
Aby powołać kobiety do ról przywódczych

224
00:11:10,869 --> 00:11:12,861
potrzebne jest tylko jedno.

225
00:11:12,861 --> 00:11:16,280
Przekonać je, że mają zadatki na liderki.

226
00:11:16,623 --> 00:11:18,485
Te kobiety tutaj

227
00:11:18,485 --> 00:11:22,784
mają umiejętności i potencjał, 
żeby stać się liderkami.

228
00:11:22,784 --> 00:11:25,403
Trzeba było tylko pozbyć się barier

229
00:11:25,403 --> 00:11:28,338
i tak postanowiliśmy zrobić.

230
00:11:28,338 --> 00:11:31,683
Ale kiedy zdawało nam się,

231
00:11:31,683 --> 00:11:34,530
że znów wszystko jest świetnie,

232
00:11:34,530 --> 00:11:36,349
odkryliśmy kolejną przeszkodę.

233
00:11:36,349 --> 00:11:39,660
Wielu mężczyzn spostrzegło, 
że żony się zmieniają.

234
00:11:39,660 --> 00:11:42,129
Zabierały częściej głos, 
same podejmowały decyzje.

235
00:11:42,129 --> 00:11:43,968
Radziły sobie ze wszystkim w domu.

236
00:11:43,968 --> 00:11:48,892
Mężczyźni zabronili im 
przychodzić do ośrodka.

237
00:11:48,892 --> 00:11:52,350
Zdecydowaliśmy, że czas 
na strategię numer dwa.

238
00:11:52,350 --> 00:11:55,743
Udaliśmy się do pakistańskiego 
przemysłu odzieżowego,

239
00:11:55,743 --> 00:11:58,736
żeby zbadać, co się tam dzieje.

240
00:11:58,736 --> 00:12:03,956
Okazało się, że przemysł kwitnie 
i rośnie z dnia na dzień.

241
00:12:03,956 --> 00:12:07,425
Popyt i podaż z terenów plemiennych

242
00:12:07,425 --> 00:12:09,854
są znikome.

243
00:12:09,854 --> 00:12:12,535
Postanowiliśmy po raz pierwszy wystartować

244
00:12:12,535 --> 00:12:14,535
z marką należącą do kobiet z plemienia,


245
00:12:14,535 --> 00:12:17,667
która teraz nazywa się "Nomads".

246
00:12:17,667 --> 00:12:20,786
Kobiety zaczęły zarabiać więcej,

247
00:12:20,786 --> 00:12:23,035
więcej przynosić do domu,

248
00:12:23,035 --> 00:12:25,784
więc mężczyźni musieli 
głęboko się zastanowić,

249
00:12:25,784 --> 00:12:29,573
zanim zabronili im przyjścia do ośrodków.

250
00:12:30,673 --> 00:12:32,896
(Brawa)

251
00:12:33,936 --> 00:12:35,635
Dziękuję.

252
00:12:36,265 --> 00:12:40,042
W 2013 roku uruchomiliśmy
pierwsze centrum "Sughar"

253
00:12:40,042 --> 00:12:41,752
w miejsce tradycyjnego ośrodka.

254
00:12:41,752 --> 00:12:46,654
We współpracy z TripAdvisorem
otworzyliśmy cementową salę

255
00:12:46,654 --> 00:12:51,682
w centrum wioski i zaprosiliśmy 
do współpracy inne organizacje.

256
00:12:51,682 --> 00:12:54,607
Stworzyliśmy platformę 
dla niekomercyjnych organizacji,

257
00:12:54,607 --> 00:12:56,950
żeby mogły też pracować 
nad innymi kwestiami,

258
00:12:56,950 --> 00:12:58,695
którymi "Sughar" się nie zajmuje.

259
00:12:58,695 --> 00:13:01,368
Było to łatwo dostępne miejsce

260
00:13:01,368 --> 00:13:02,851
służące jako ośrodek szkoleń,

261
00:13:02,851 --> 00:13:04,444
szkoła rolnicza,

262
00:13:04,444 --> 00:13:06,966
a nawet jako plac targowy 
i do innych celów.

263
00:13:06,966 --> 00:13:09,069
Rezultaty pracy są zadziwiające.

264
00:13:09,069 --> 00:13:12,789
Jak dotąd wspieramy 900 kobiet

265
00:13:12,789 --> 00:13:15,399
w 24 wioskach w Pakistanie.

266
00:13:15,399 --> 00:13:17,254
(Brawa)

267
00:13:21,624 --> 00:13:24,908
Ale tak naprawdę nie o to mi chodzi.

268
00:13:26,508 --> 00:13:30,150
Moim marzeniem jest dotrzeć 
do miliona kobiet przez 10 lat.

269
00:13:31,270 --> 00:13:32,869
Żeby tego dokonać,

270
00:13:32,869 --> 00:13:35,727
w tym roku rozkręciliśmy 
Fundację Sughar w USA.

271
00:13:35,727 --> 00:13:38,981
Będzie finansować nie tylko Sughar,

272
00:13:38,981 --> 00:13:41,330
ale i inne organizacje w Pakistanie,

273
00:13:41,330 --> 00:13:44,850
żeby skopiować ten pomysł
i znaleźć kolejne innowacje,

274
00:13:44,850 --> 00:13:47,721
które uwolnią prawdziwy potencjał

275
00:13:47,721 --> 00:13:49,664
kobiet z wiejskich obszarów Pakistanu.

276
00:13:49,664 --> 00:13:51,666
Dziękuję bardzo.

277
00:13:51,666 --> 00:13:53,476
(Brawa)

278
00:13:54,536 --> 00:13:56,049
Dziękuję.

279
00:13:59,909 --> 00:14:03,062
Chris Anderson: Khalida, 
jesteś jak żywioł naturalny.

280
00:14:03,062 --> 00:14:07,042
Ta historia pod tyloma względami 
jest nie do uwierzenia.

281
00:14:07,042 --> 00:14:11,920
To niesamowite, że ktoś tak młody
mógł osiągnąć tak wiele

282
00:14:11,920 --> 00:14:14,077
dzięki sile i pomysłowości.

283
00:14:14,077 --> 00:14:15,734
Pozostaje tylko jedno pytanie.

284
00:14:15,734 --> 00:14:17,411
Jest to imponujące marzenie,

285
00:14:17,411 --> 00:14:20,915
żeby dotrzeć do miliona kobiet 
i poprawić ich sytuację.

286
00:14:20,915 --> 00:14:27,348
Ile dzisiejszego sukcesu zależy 
od ciebie, siły magnetycznej osobowości?

287
00:14:27,348 --> 00:14:30,388
Jak to pomnożyć?

288
00:14:30,388 --> 00:14:35,344
Khalida Brohi: Moim zadaniem
jest zainspirowanie innych,

289
00:14:35,344 --> 00:14:37,065
podzielenie się moim marzeniem.

290
00:14:37,065 --> 00:14:38,677
Nie mogę tego nikogo nauczyć,

291
00:14:38,677 --> 00:14:40,812
bo jest mnóstwo sposobów.

292
00:14:40,812 --> 00:14:43,235
My przetestowaliśmy tylko trzy.

293
00:14:43,235 --> 00:14:46,583
Są dziesiątki sposobów, 
żeby uwolnić kobiecy potencjał.

294
00:14:46,583 --> 00:14:48,997
Mogę jedynie inspirować 
i to jest moje zadanie.

295
00:14:48,997 --> 00:14:50,179
Będę dalej to robić.

296
00:14:50,179 --> 00:14:52,301
"Sughar" dalej będzie się rozwijał.

297
00:14:52,301 --> 00:14:54,775
Zamierzamy dotrzeć 
do kolejnych dwóch wiosek.

298
00:14:54,775 --> 00:14:57,981
Wierzę, że niedługo rozszerzymy 
działalność poza Pakistan.

299
00:14:57,981 --> 00:14:59,894
Dotrzemy do Azji Południowej i dalej.

300
00:14:59,894 --> 00:15:04,776
CA: Podobało mi się, 
że wspomniałaś o swoim zespole.

301
00:15:04,776 --> 00:15:06,661
Każdy z zespołu miał wówczas 18 lat.

302
00:15:06,661 --> 00:15:07,919
Jak wyglądał ten zespół?

303
00:15:07,919 --> 00:15:09,338
To byli koledzy ze szkoły?

304
00:15:09,338 --> 00:15:13,264
KB: Czy widzowie zdają sobie sprawę,

305
00:15:13,264 --> 00:15:17,080
że w moim wieku powinnam już być 
babcią w swojej wiosce?

306
00:15:17,080 --> 00:15:20,567
Matka wyszła za mąż w wieku 9 lat.

307
00:15:20,567 --> 00:15:24,402
Jestem w wiosce najstarszą 
niezamężną kobietą,

308
00:15:24,402 --> 00:15:27,458
która nie robi nic ze swoim życiem.

309
00:15:27,458 --> 00:15:30,285
CA: Chwileczkę, jak to nie robi nic?

310
00:15:30,285 --> 00:15:31,333
KB: Nie.

311
00:15:31,333 --> 00:15:32,686
CA: No pewnie.

312
00:15:32,686 --> 00:15:35,490
KB: Ludzie często mi współczują.

313
00:15:35,490 --> 00:15:39,917
CA: Ile czasu właściwie spędzasz 
w Balochistanie?

314
00:15:39,917 --> 00:15:41,219
KB: Mieszkam tam.

315
00:15:41,219 --> 00:15:44,523
Dzielimy czas 
między Karaczi i Balochistan.

316
00:15:44,523 --> 00:15:46,410
Moje rodzeństwo chodzi do szkół.

317
00:15:46,410 --> 00:15:49,757
W dalszym ciągu jestem najstarszą
z ośmiorga rodzeństwa.

318
00:15:49,757 --> 00:15:54,304
CA: To, co robisz, 
na pewno niektórym zagraża.

319
00:15:54,304 --> 00:15:56,814
Jak radzisz sobie z bezpieczeństwem?

320
00:15:56,814 --> 00:15:58,194
Czy czujesz się bezpieczna?

321
00:15:58,194 --> 00:16:00,265
Jakie są w związku z tym problemy?

322
00:16:00,265 --> 00:16:04,075
CB: Często mnie o to pytają.

323
00:16:04,075 --> 00:16:10,390
Strach przychodzi i odchodzi.

324
00:16:10,390 --> 00:16:14,120
Jednak mam jedną obawę, 
która różni się od pozostałych.

325
00:16:14,120 --> 00:16:17,623
Jeśli mnie zabiją, 
to co stanie się z ludźmi,

326
00:16:17,623 --> 00:16:19,348
którzy tak bardzo mnie kochają?

327
00:16:19,348 --> 00:16:23,840
Mama czeka na mój powrót 
do późna w nocy.

328
00:16:23,840 --> 00:16:26,585
Siostry chcą tyle się ode mnie nauczyć.

329
00:16:26,585 --> 00:16:30,286
Wiele dziewcząt chce ze mną rozmawiać,

330
00:16:30,286 --> 00:16:31,729
zapytać o różne rzeczy,

331
00:16:31,729 --> 00:16:33,854
a niedawno się zaręczyłam.

332
00:16:33,854 --> 00:16:35,589
(Śmiech)

333
00:16:35,589 --> 00:16:37,324
(Brawa)

334
00:16:37,324 --> 00:16:39,262
CA: Czy jest on tutaj?

335
00:16:39,262 --> 00:16:41,638
Musisz wstać.

336
00:16:44,068 --> 00:16:45,580
(Brawa)

337
00:16:48,460 --> 00:16:51,688
KB: Uniknęłam zaaranżowanego małżeństwa 
i sama wybrałam męża

338
00:16:51,688 --> 00:16:54,661
z drugiego końca świata, z Los Angeles.

339
00:16:54,661 --> 00:16:56,478
Z zupełnie innego świata.

340
00:16:56,478 --> 00:16:59,407
Musiałam walczyć przez cały rok,
ale to inna historia.

341
00:16:59,407 --> 00:17:04,185
To moja jedyna obawa.

342
00:17:04,185 --> 00:17:09,959
Nie chcę, żeby mama 
nie doczekała się mnie którejś nocy.

343
00:17:09,963 --> 00:17:12,457
CA: Czy ludzie, którzy chcą pomóc

344
00:17:12,457 --> 00:17:16,729
mogą kupić jakieś ubrania

345
00:17:16,729 --> 00:17:18,392
które przynosisz ze sobą?

346
00:17:18,392 --> 00:17:21,535
Które są wykonane 
i wyhaftowane w Balochistanie?

347
00:17:21,535 --> 00:17:22,239
KB: Tak.

348
00:17:22,239 --> 00:17:24,503
CA: Lub mogą zaangażować się 
w pracę fundacji.

349
00:17:24,503 --> 00:17:25,264
KB: Z pewnością.

350
00:17:25,264 --> 00:17:28,105
Szukamy jak największej liczby osób,

351
00:17:28,105 --> 00:17:31,407
bo fundacja dopiero startuje.

352
00:17:31,407 --> 00:17:34,118
Uczę się, jak działać,

353
00:17:34,118 --> 00:17:38,087
jak uzyskać fundusze 
czy dotrzeć do innych organizacji.

354
00:17:38,087 --> 00:17:41,485
Zwłaszcza w sprzedaży internetowej,
która jest nowością dla mnie.

355
00:17:41,485 --> 00:17:44,302
Nie znam się na modzie.

356
00:17:44,302 --> 00:17:46,529
CA: To było niesamowite móc
gościć cię tutaj.

357
00:17:46,529 --> 00:17:51,944
Bądź nadal odważna, 
mądra i uważaj na siebie.

358
00:17:51,944 --> 00:17:53,169
KB: Dziękuję bardzo.

359
00:17:53,179 --> 00:17:54,679
CA: Dziękuję Khalida.

360
00:17:54,679 --> 00:17:55,449
(Brawa)