WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:02.000 Biz insanlar min illərdir ki, 00:00:00.000 --> 00:00:03.400 Bu da həmin maddələrin ber neçəsinin şəkili. 00:00:00.000 --> 00:00:03.066 Bu karbondur və burada qrafit şəklindədir. 00:00:00.000 --> 00:00:04.400 Bunlar hamısı bərk haldadırlar, lakin biz həm də bilirik ki, 00:00:00.000 --> 00:00:03.333 Onlar təkcə müxtəlif xassələrə malik deyil, 00:00:00.000 --> 00:00:03.200 bu sözə də bir saniyəyə nüans verəcəm -- 00:00:00.000 --> 00:00:02.200 burdakı saytdan götürmüşəm. 00:00:00.000 --> 00:00:03.000 elektronlara qarşə daha çox meylliliyi var 00:00:00.000 --> 00:00:04.666 görünür, bir neçə növ hava mövcuddur - bilirsiz, müəyyən tip 00:00:00.000 --> 00:00:05.866 hava hissəcikləri və baxır ki hansı tipdə hava hissəciklərindən söhbət gedir, 00:00:00.000 --> 00:00:08.000 həmçinin biz onların müəəyən hallarda bir biriylə necə reaksiyaya girdiyini müşahidə etməyə başlayırıq. 00:00:00.000 --> 00:00:02.400 müxtəlif xassələrə malikdirlər 00:00:00.000 --> 00:00:05.333 məsələn bəziləri işiği müəyyən yolla əks etdirə bilər, digəri yox, 00:00:00.000 --> 00:00:02.666 protonların və neytronların cəmidir. 00:00:00.000 --> 00:00:02.800 sadəcə ətrafımızdakı mühitə baxıb 00:00:00.000 --> 00:00:01.400 və altı protonumuz. 00:00:00.000 --> 00:00:05.533 və ya müyyən temperaturda yaxud rəngdə yaxud qaz, maye ya da bərk ola bilər, 00:00:00.000 --> 00:00:01.666 biz min illər bilirik ki 00:00:00.000 --> 00:00:02.133 ətrafımızda olanlara baxmaqla 00:00:00.000 --> 00:00:03.600 müxtəlif maddələr varolduğunu və bu maddələrin 00:00:00.000 --> 00:00:02.733 müxtəlif xassələri olduğunu bilirik. 00:00:00.000 --> 00:00:03.333 Və təkcə xassələrinə gorə fərqlənmirlər, 00:00:00.000 --> 00:00:03.266 biri eyni yolla işıq saça bilər vəya saçmaz 00:00:00.000 --> 00:00:04.466 və ya muəyyən rəngi ola bilər vəya müəyyən temperaturda su 00:00:00.000 --> 00:00:08.066 qaz vəya bərk ola bilər.Həmçinin biz onların bezi hallarda birbirlə nece reaksiyaya girməsini müşahidə edirik. 00:00:00.000 --> 00:00:03.066 Və burda bəzi maddələrin şəkilləri var. 00:00:00.000 --> 00:00:03.066 buradaki Carbondur və qrafit formasındadır. 00:00:00.000 --> 00:00:03.000 Sağdakı qurğuşundur və buda qızıldır. 00:00:00.000 --> 00:00:04.333 Və bütün bu çəkdiklərim-hansiki şəkillərini göstərdim- 00:00:00.000 --> 00:00:03.666 və bunların hamısını oradakı saytdan götürdüm. 00:00:00.000 --> 00:00:05.933 bunların hamısı bərk haldadırlar,həmçinin biz bilirik ki,müəyyən atmosfer var - 00:00:00.000 --> 00:00:04.066 ama indi bu suala bir az daha yaxşı cavab verə bilərsən, 00:00:00.000 --> 00:00:04.800 və sual budur ki, əgərə sən bu karbonu parçalamağa davam eləsən 00:00:00.000 --> 00:00:04.466 daha və daha kiçik parçalara, elə bir ən balaca parça var ki, 00:00:00.000 --> 00:00:02.933 bu şeyin, bu maddənin ən kiçik hissəsi, 00:00:00.000 --> 00:00:02.933 hələ də karbonun xassələrinə malikdir? 00:00:00.000 --> 00:00:03.600 Və əgər sən sən bir yolla onu daha da parçalasan 00:00:00.000 --> 00:00:02.333 karbonun xassələrini itirərsən? 00:00:00.000 --> 00:00:02.066 Və cavab budur ki, bəli, var. 00:00:00.000 --> 00:00:04.933 Və sadəcə terminalogiya üçün, biz bütün bu müxtəlif maddələri, 00:00:00.000 --> 00:00:03.866 bu xalis maddələri ki, xüsusi xassələrə malikdirlər 00:00:00.000 --> 00:00:05.866 və müəyyən cür yolla reaksiya edirlər, bu maddələri elementlər adlandırırıq. 00:00:00.000 --> 00:00:02.866 Bu maddələri elementlər adlandırırıq. 00:00:00.000 --> 00:00:04.000 Karbon elementdir, qurğuşun elementdir, qızıl elementdir 00:00:00.000 --> 00:00:03.866 Sən deyə bilərsən ki, bəs su elementdir, və tarixən 00:00:00.000 --> 00:00:04.600 insanlar suya element kimi istinad ediblər, ama biz indi bilirik ki, 00:00:00.000 --> 00:00:02.733 su daha əsas elementlərdən ibarətdir. 00:00:00.000 --> 00:00:02.600 Bu oksigen və hidrogendən ibarətdir, 00:00:00.000 --> 00:00:05.933 və bütün bizim elementlər burda bizim elementlərin dövri cədvəlində sıralanıb. 00:00:00.000 --> 00:00:03.666 C karbon deməkdir -- Mən ancaq insanlara ən müvafiq 00:00:00.000 --> 00:00:03.866 olanlardan danışıram -- ama vaxtı gəldikcə guman ki, 00:00:00.000 --> 00:00:03.866 sən özünü bunların hamısı ilə tanış edəcəksən 00:00:00.000 --> 00:00:03.066 Bu oksigendir, bu azotdur, bu isə silikondur. 00:00:00.000 --> 00:00:02.533 Bu - Au qızıldır. Bu qurğuşundur. 00:00:00.000 --> 00:00:04.466 Və bütün bu elementlərin həmin o ən başlıca vahidi atomdur. 00:00:00.000 --> 00:00:03.933 Beləliklə, əgər sən bunu dayanmadan qazsan və qazsan, 00:00:00.000 --> 00:00:03.133 daha və daha da balaca hissələrə, nəhayət 00:00:00.000 --> 00:00:01.400 karbon atomu alarsan. 00:00:00.000 --> 00:00:03.933 Həmin şeyi bax burda elə, axırda qızıl atomu alarsan. 00:00:00.000 --> 00:00:03.066 Həmin şeyi bax burda da eləsəydin, axırda 00:00:00.000 --> 00:00:04.533 bu balaca -- söz çatışmazlığına görə -- hissəcik, alardın 00:00:00.000 --> 00:00:02.600 və bu hissəciyi atom adlandırardın. 00:00:00.000 --> 00:00:02.000 Və sən daha bu atomu bölüb 00:00:00.000 --> 00:00:03.200 və yenə də qurğuşun adlandıra bilməzsən. 00:00:00.000 --> 00:00:08.333 Sadəcə fikri çatdırmaq üçün -- bu həqiqətən elə bir şeydir ki, mən təsəvvür etməyə çətinlik çəkirəm -- 00:00:00.000 --> 00:00:02.400 bu atomlar inanılmaz kiçikdirlər. 00:00:00.000 --> 00:00:05.133 Həqiqətən, təsəvvür olumnmaz kiçik. Beləliklə, misal üçün karbon. 00:00:00.000 --> 00:00:03.933 mənim saçım karbondan düzəlib. Əslində mənim çoxum 00:00:00.000 --> 00:00:01.333 karbonnan düzəlib. 00:00:00.000 --> 00:00:03.600 Əslində canlı şeylərin çoxu karbonnan düzəlib. 00:00:00.000 --> 00:00:04.533 Və beləcə mənim tükümü götürsən, mənim tüküm karbondur. 00:00:00.000 --> 00:00:02.400 Mənim saçımın çoxusu karbondur. 00:00:00.000 --> 00:00:04.133 Və mənim saçımı götürsən -- mənim saçım sarı deyil 00:00:00.000 --> 00:00:02.266 ama sarı qarada yaxşı seçilir. 00:00:00.000 --> 00:00:03.066 Mənim saçım qaradır, ama qara eləsə idim 00:00:00.000 --> 00:00:01.733 ekranda görə bilməzdin. 00:00:00.000 --> 00:00:04.866 Əgər mənim saçımı burda götürsəydin, mən sənnən soruşardım. 00:00:00.000 --> 00:00:02.466 Mənim tükümün eni neçə atomdur? 00:00:00.000 --> 00:00:04.600 Deməli, mənim tükümün en kəsiyini götürsən, uzunluğunu yox, 00:00:00.000 --> 00:00:04.266 enini, və desən: bu neçə karbon atomu atomu enliyində olar? 00:00:00.000 --> 00:00:05.133 və guman edə bilərsən ki, eh, Sal artıq deyib mənə, bu çox balcadır, 00:00:00.000 --> 00:00:03.066 onda bəlkə minlərlə karbon atomu var orda, 00:00:00.000 --> 00:00:02.733 ya on minlərlə, və ya yüz minlərlə, 00:00:00.000 --> 00:00:04.000 və mən deyərdim xeyir! Orda bir million karbon atomu var. 00:00:00.000 --> 00:00:02.066 və ya bir million karbon atomu 00:00:00.000 --> 00:00:03.066 orta insan tükü eni boyunca düzülə bilər 00:00:00.000 --> 00:00:02.266 Aydindır ki, bu təqribir, dəqiq 00:00:00.000 --> 00:00:06.200 bir million deyil, ama bu səndə atomun nə qədər kiçik olmassı haqqında fikir yaradar. 00:00:00.000 --> 00:00:02.466 İndi isə Başından bir saç qopart 00:00:00.000 --> 00:00:04.400 və sadəcə bir million şeyi ardıcıl qoymaqı təsəvvür elə 00:00:00.000 --> 00:00:02.266 tükün eni boyunca, uzunluğu yox 00:00:00.000 --> 00:00:02.666 Tükün enini görmək belə çətindir. 00:00:00.000 --> 00:00:01.933 Və orda million karbon atomu 00:00:00.000 --> 00:00:01.000 ola bilər 00:00:00.000 --> 00:00:01.933 Indi isə çox yaxş olardı, 00:00:00.000 --> 00:00:04.133 bilsəydik ki, karbon özü daha əsas materialdan ibarətdir, 00:00:00.000 --> 00:00:04.000 və bu əsas materiallar bütün elementləri təşkil edir. 00:00:00.000 --> 00:00:03.333 Hətta daha ətraflı desək, bu əsas materiallar 00:00:00.000 --> 00:00:02.533 bir-biri ilə əlaqəlidirlər. Karbon 00:00:00.000 --> 00:00:03.266 daha da fundamental hissəciklərdən ibarətdir. 00:00:00.000 --> 00:00:04.000 Qızıl atomu daha fundamental hissəciklərdən ibarətdir. 00:00:00.000 --> 00:00:03.066 Və onlar bu fundamental hissəciklərin necə 00:00:00.000 --> 00:00:04.266 təşkil olması ilə müəyyən olunurlar, və sən fundamental 00:00:00.000 --> 00:00:04.200 hissəciklərin sayını dəyişə bilsəydin, həmin elementin 00:00:00.000 --> 00:00:08.933 xassələrini dəyişə bilərdin, necə reaksiyaya girdiyini, və hətta elementin özünün necə dəyişdiyini dəyişə bilərdin, 00:00:00.000 --> 00:00:03.466 və ya hətta elementin özünü dəyişə bilərdin 00:00:00.000 --> 00:00:03.533 Sadəcə bir az daha yaxşı başa düşmək üçün, 00:00:00.000 --> 00:00:03.600 gəlin həmin fundamental hissəciklərdən danışaq. 00:00:00.000 --> 00:00:01.266 Beləliklə proton. 00:00:00.000 --> 00:00:03.600 Proton əslində -- atomun nüvəsindəki protonların 00:00:00.000 --> 00:00:04.733 sayı müəyyən edir -- nüvə haqqında bir saniyəyə danışacam -- 00:00:00.000 --> 00:00:01.666 elementi müəyyən edir. 00:00:00.000 --> 00:00:02.933 Beləliklə elementi müəyyən edən budur. 00:00:00.000 --> 00:00:03.933 Və bax burdakı dövri cədvələ baxanda, onlar səlində 00:00:00.000 --> 00:00:03.533 atom ədədi sırası ilə yazılıb və atom ədədi 00:00:00.000 --> 00:00:02.866 eynən elementdəki protonların sayıdır. 00:00:00.000 --> 00:00:04.066 Beləliklə açıqlamaya əsasən hidrogenin bir protonu var. 00:00:00.000 --> 00:00:03.466 Heliumun iki protonu var. Karbonda altı proton var. 00:00:00.000 --> 00:00:02.333 Karbonun yeddi protonu ola bilməz, 00:00:00.000 --> 00:00:03.333 olsa idi, bu azot olardı, artıq karbon olmazdı. 00:00:00.000 --> 00:00:03.666 Oksigenin səkkiz protonu var. Əgər bir yolla ora bir 00:00:00.000 --> 00:00:03.866 proton əlavə edə bilsəydin, bu dayı oksigen olmazdı, 00:00:00.000 --> 00:00:03.933 bu flüor olardı. Beləliklə bu elementi müəyyən edir. 00:00:00.000 --> 00:00:01.666 elementi müəyyən edir. 00:00:00.000 --> 00:00:02.600 Və atom nömrəsi, protonların sayı, 00:00:00.000 --> 00:00:02.933 protonların sayı -- və yadında saxla, bu 00:00:00.000 --> 00:00:02.933 bax burda yuxarıda hər bir element üçün 00:00:00.000 --> 00:00:03.333 dövri cədvəldə yazılıb -- protonların sayı 00:00:00.000 --> 00:00:02.066 atom nömrəsinə bərabərdir. 00:00:00.000 --> 00:00:02.066 atom nömrəsinə bərabərdir. 00:00:00.000 --> 00:00:03.666 Və onlar bu rəqəmi yuxarıya ona görə qoyublar ki, 00:00:00.000 --> 00:00:02.733 bu elementi təyin edən xüsusiyyətdir. 00:00:00.000 --> 00:00:02.133 atom o biri iki hissəciləri -- 00:00:00.000 --> 00:00:02.066 belə demək olarsa -- elektron 00:00:00.000 --> 00:00:01.000 və neytrondur 00:00:00.000 --> 00:00:02.866 Və sən beynində modeli yarada bilərsən 00:00:00.000 --> 00:00:03.600 və bu model, kimyanı davam etdikcə görəcəyik ki, 00:00:00.000 --> 00:00:04.133 bu daha da abstrakt olacaq və konsepləşdirməy həqiqətən 00:00:00.000 --> 00:00:04.133 çətin olacaq -- ama bu barədə fikirləşməyin bir yolu da 00:00:00.000 --> 00:00:02.333 sənin proton və neytronun var ki, 00:00:00.000 --> 00:00:02.266 onlar atomun mərkəzindədirlər. 00:00:00.000 --> 00:00:01.866 Onlar atomun nüvəsidirlər 00:00:00.000 --> 00:00:03.666 Məsələn, biz bilirik ki, karbonun altı protonu var. 00:00:00.000 --> 00:00:03.200 Beləliklə, bir, iki, üç, dörd, beş, altı. 00:00:00.000 --> 00:00:03.466 Karbon 12-in, hansı ki, karbonun bir versiyasıdır 00:00:00.000 --> 00:00:01.266 altı neytronu var. 00:00:00.000 --> 00:00:03.333 Karbonun elə versiyası ola bilər ki, müxtəlif 00:00:00.000 --> 00:00:01.266 neyron sayı olsun. 00:00:00.000 --> 00:00:04.466 Deməli, neytronlar dəyişə bilər, elektronlar dəyişə bilər, 00:00:00.000 --> 00:00:02.000 ama element həmin elementdir. 00:00:00.000 --> 00:00:01.866 Protonlar dəyişə bilməz. 00:00:00.000 --> 00:00:02.866 Protonu dəyişsən başqa element alarsan. 00:00:00.000 --> 00:00:02.400 Qoy karbon 12-in nüvəsini çəkim. 00:00:00.000 --> 00:00:02.933 Deməli, bir, iki, üç, dörd, beş, altı. 00:00:00.000 --> 00:00:02.533 Bax burdakı karbon 12-in nüvəsidir. 00:00:00.000 --> 00:00:02.133 Və bəzən bu belə yazılacaq, 00:00:00.000 --> 00:00:02.133 Bəzən elə rəqəmi yazacaqlar 00:00:00.000 --> 00:00:02.000 və ya protonları həmçinin. 00:00:00.000 --> 00:00:03.533 Və bizim bunu karbon 12 yazmağımızın səbəbi -- 00:00:00.000 --> 00:00:02.666 bilirsən, mən altı neytron saydım -- 00:00:00.000 --> 00:00:03.200 -- bu cəmdir -- buna cəmi kimi baxa bilərsən 00:00:00.000 --> 00:00:03.266 -- buna baxmağın bir yoludur, və gələcəkdə 00:00:00.000 --> 00:00:03.333 bir balaca nüans olcaq -- bu nüvənin içindəki 00:00:00.000 --> 00:00:04.066 Və bu karbonun açıqlamaya görə atom nömrəsi altıdır, 00:00:00.000 --> 00:00:05.000 ama biz burda yenidən yaza bilərik sadəcə yadımıza sala bilək deyə, 00:00:00.000 --> 00:00:02.733 Karbon atomunun mərkəzində nüvə var. 00:00:00.000 --> 00:00:03.600 Və karbon 12-in altı protonu və altı neytronu var. 00:00:00.000 --> 00:00:03.600 Karbonun başqa versiyası, karbon 14, bizim yenə də 00:00:00.000 --> 00:00:03.600 altı protonumuz var, ama bunun səkkiz neytronu olar. 00:00:00.000 --> 00:00:03.266 Beləliklə neytronların sayı dəyişə bilər, 00:00:00.000 --> 00:00:01.866 ama bax burda karbon 12-dir. 00:00:00.000 --> 00:00:03.066 Və əgər karbon 12 neytraldırsa -- və mən 00:00:00.000 --> 00:00:03.200 bu neytraldırsa bunun elə altı elektronu var. 00:00:00.000 --> 00:00:02.333 Qoy bu altı elektronları çəkim. 00:00:00.000 --> 00:00:02.333 Bir, iki, üç, dörd, beş, altı. 00:00:00.000 --> 00:00:01.933 Və bir yol -- və ola bilsin 00:00:00.000 --> 00:00:03.800 elektronla nüvənin əlaqəsi haqqında fikirləşməyin 00:00:00.000 --> 00:00:02.666 ilk yoludur -- bu elektronları bir növ 00:00:00.000 --> 00:00:05.533 nüvənin ətrafında hərək eliyən, yellənən kimi təsəvvür edə bilərsən. 00:00:00.000 --> 00:00:02.866 Bir yolu onları nüvə ətrafında orbital 00:00:00.000 --> 00:00:04.466 hərəkət edən kimi fikirləşməkdir, ama bu olduqca düz deyil. 00:00:00.000 --> 00:00:04.866 Onlar deyək planetin günəş ətrafında orbital hərəkət etdiyi kimi 00:00:00.000 --> 00:00:01.133 hərəkət etmir. 00:00:00.000 --> 00:00:02.800 ,Ama bu yaxşı başlanğıc nöqtəsidir. 00:00:00.000 --> 00:00:04.600 Başqa yolu buruk ki, onlar bir növ nüvə ətrafında tullanırlar, 00:00:00.000 --> 00:00:02.600 və ya nüvə ətrafında hoppanırlar. 00:00:00.000 --> 00:00:04.000 Və bu əslində ona görədir ki, həqiqət bu səviyyədə 00:00:00.000 --> 00:00:02.600 çox qəribə görsənir, və biz kvant 00:00:00.000 --> 00:00:05.133 fizikasını anlamalıyıq ki, başa düşək həqiqətən elektron nə edir. 00:00:00.000 --> 00:00:03.600 Ama sənin beynində birinci model odur ki, bu atomun, 00:00:00.000 --> 00:00:02.400 bu karbon 12 atomunun mərkəzində, 00:00:00.000 --> 00:00:01.000 nüvə var. 00:00:00.000 --> 00:00:01.666 Nüvə bax düz ordadır. 00:00:00.000 --> 00:00:03.600 Və bu elektronlar bu nüvə ətrafında tullanırlar. 00:00:00.000 --> 00:00:03.933 Və bu elektronların bu nüvədən kənara getməməsinin, 00:00:00.000 --> 00:00:02.800 bir növ, nüvə ilə bağlı olmasının, 00:00:00.000 --> 00:00:03.466 və bu atomun hissəsi olmasının səbəbi odur ki, 00:00:00.000 --> 00:00:02.600 protonlar müsbət yükə malikdirlər. 00:00:00.000 --> 00:00:04.800 Müsbət yükə malikdirlər və elektronlar mənfi yükə malikdirlər. 00:00:00.000 --> 00:00:03.400 Və bu fundamental hissəciklərin xassələrindən 00:00:00.000 --> 00:00:04.266 biridir, və sən əsaslı olaraq fikirləşməyə başlasan ki, 00:00:00.000 --> 00:00:02.466 yük nədir, bir işarədən savayı, 00:00:00.000 --> 00:00:02.466 bu bir növ dərinə gedib çıxacaq. 00:00:00.000 --> 00:00:01.933 Ama biz bir şeyi bilirik ki, 00:00:00.000 --> 00:00:04.000 elektro-maqnit qüvvəsi haqqında danışmağa başlayanda, 00:00:00.000 --> 00:00:03.066 müftəlif yüklər bir-birini cəzb edirlər. 00:00:00.000 --> 00:00:05.800 Deməli bu barədə fikirləşməyin ən yaxşı yolu budur: protonlar və elektronlar, 00:00:00.000 --> 00:00:02.066 müxtəlif yüklü olduğundan, 00:00:00.000 --> 00:00:01.733 bir-birini cəzb edirlər. 00:00:00.000 --> 00:00:04.466 Nyetronlar neytraldırlar, ona görə onlar sadəcə otururlar orda 00:00:00.000 --> 00:00:03.466 nüvənin içində və onlar müəyyən səviyyədə 00:00:00.000 --> 00:00:04.533 bəzi atomların bəzi elementlərinin xassəlrinə təsir edirlər. 00:00:00.000 --> 00:00:04.400 Ama elektronların sadəcə uçub getməməsinin səbəbi odur ki, 00:00:00.000 --> 00:00:01.466 onlar cəzb olunurlar. 00:00:00.000 --> 00:00:02.600 onlar nüvəyə doğru cəzb olunurlar. 00:00:00.000 --> 00:00:04.400 və onlar həmçinin inanılmaz yüksək sürətə malikdirlər -- 00:00:00.000 --> 00:00:02.666 həqiqətən çətindir -- biz yenə də 00:00:00.000 --> 00:00:03.066 fizikanın çox qəribə hissəsinə toxunuruq 00:00:00.000 --> 00:00:05.800 eleama bu kifayətdirktronun həqiqətən nə etdiyindən --danışmağa başlayanda -- 00:00:00.000 --> 00:00:05.066 Məncə deyə bilərsən ki, onun ətrafında kifayət qədər hoppanır ki, 00:00:00.000 --> 00:00:02.200 nüvənin içinə düşə bilmir, 00:00:00.000 --> 00:00:03.066 Məncə bu haqda fikirləşməyin bir yoludur. 00:00:00.000 --> 00:00:02.266 Beləliklə mən bax burda karbonu 00:00:00.000 --> 00:00:02.866 protonların sayına görə təyin elədim. 00:00:00.000 --> 00:00:03.533 Oksigen səkkiz protonuna görə təyin oluna bilər. 00:00:00.000 --> 00:00:04.600 Ama yenə də, elektronlar digər elektronlara əlaqədə ola bilər. 00:00:00.000 --> 00:00:03.666 Onlar başqa atomlar tərəfindən götürülə bilər. 00:00:00.000 --> 00:00:06.333 Və bu həqiqətən bizim kimya haqda təsəvvürümüzün böyük hissəsini formalaşdırır. 00:00:00.000 --> 00:00:02.533 Bu elementin və ya atomun nə qədər 00:00:00.000 --> 00:00:02.133 elektronu olduğuna əsaslanıb. 00:00:00.000 --> 00:00:02.866 Və bu elektronların konfiqurasiyasından, 00:00:00.000 --> 00:00:04.266 və digər elementlərin elektronlarının konfiqurasiyasından, 00:00:00.000 --> 00:00:03.000 və ya həmin elementin başqa atomlarının. 00:00:00.000 --> 00:00:04.133 Biz bir elementin atomunun hımin elementin digər atomu ilə, 00:00:00.000 --> 00:00:04.933 necə reaksiyaya girdiyini qabaqcadan xəbər verməyə başlaya bilərik, 00:00:00.000 --> 00:00:03.800 və ya bir elementin atomu -- necə reaksiyaya girdiyini, 00:00:00.000 --> 00:00:06.533 və ya əlaqə yaratdığını və ya yaratmadığını, digər ato tərəfindən cəzb edildiyini 00:00:00.000 --> 00:00:01.600 və ya rədd edildiyini. 00:00:00.000 --> 00:00:04.333 Beləliklə məsələn, biz bu barədə daha çox öyrənəcəyik 00:00:00.000 --> 00:00:03.533 gələcəkdə, bu mümükündür ki, başqa bir atom, 00:00:00.000 --> 00:00:02.800 karbondan elektronu vurub çıxara bilsin, 00:00:00.000 --> 00:00:05.066 sadəcə hər hansı səbəbə görə -- və biz bu barədə danışacağıq 00:00:00.000 --> 00:00:04.866 bəzi neytral atomların və bəzi elementlərin başqalarına nisbətən 00:00:00.000 --> 00:00:03.400 Belə ki, bəlkə onların biri karbondan elektronu 00:00:00.000 --> 00:00:02.200 vurub çıxaracaq və bu karbonun 00:00:00.000 --> 00:00:03.933 protondan az elektronu olar, deməli beş elektronumuz olar 00:00:00.000 --> 00:00:02.466 Onda biz vahid müsbət yük alarıq. 00:00:00.000 --> 00:00:04.000 Beləliklə, bu karbon 12-in, elədiyim birinci versiyanın, 00:00:00.000 --> 00:00:04.466 altı protonu, altı elektronu var idi və heç bir yükü yox idi. 00:00:00.000 --> 00:00:03.800 Əgər eletronun birini itirsəm, onda cəmi beşi qalar, 00:00:00.000 --> 00:00:02.466 və məndə vahid müsbət yük olar. 00:00:00.000 --> 00:00:02.800 Və biz bu haqda daha çox danışacağıq 00:00:00.000 --> 00:00:01.600 kimya pleylisti boyunca, 00:00:00.000 --> 00:00:03.066 ama ümid edirəm sizdə bir fikir oyanıb ki, 00:00:00.000 --> 00:00:02.533 bu artıq maraqlı olmağa başlayır. 00:00:00.000 --> 00:00:03.466 Biz artıq bu atom adlanan fundamental tikinti bloku 00:00:00.000 --> 00:00:01.200 başa düşürük. 00:00:00.000 --> 00:00:02.533 Və hətta daha maraqlı olan odur ki, 00:00:00.000 --> 00:00:03.933 bu fundamental tikinti bloku özü daha fundamental tikinti 00:00:00.000 --> 00:00:01.600 bloklarından düzəlib. 00:00:00.000 --> 00:00:03.666 Və bunlar hamısı öz aralarında yerdəyişə bilər 00:00:00.000 --> 00:00:04.066 atomu xassəsini dəyişmək üçün və hətta bir elementin 00:00:00.000 --> 00:00:03.266 atomundan digər elementin atomuna keçə bilər.