0:00:00.660,0:00:03.030 Biz insanlar min illərdir 0:00:03.030,0:00:05.341 sadəcə bizim ətraf mühitimizə[br]baxaraq bilirik ki, 0:00:05.341,0:00:06.840 müxtəlif maddələr var. 0:00:06.840,0:00:08.470 Bu müxtəlif maddələr 0:00:08.470,0:00:10.120 müxtəlif xüsusiyyətlərə malikdir. 0:00:10.120,0:00:11.380 Nəinki onların müxtəlif 0:00:11.380,0:00:13.330 xüsusiyyətləri var, bəzisi 0:00:13.330,0:00:16.230 işığı əks etdirə bilir yaxud [br]etdirə bilmir, müəyyən rəngdə 0:00:16.230,0:00:20.390 yaxud temperaturda olur,[br]maye, qaz yaxud bərk olur. 0:00:20.390,0:00:22.290 Biz həmçinin onların müəyyən vəziyyətdə 0:00:22.290,0:00:25.030 necə reaksiyaya girdiyini də [br]müşahidə edəcəyik. 0:00:25.030,0:00:27.410 Bu maddələrin şəkilləri buradadır. 0:00:27.410,0:00:29.070 Karbon burada sağdadır. 0:00:29.070,0:00:31.650 Burada qrafit formasındadır. 0:00:31.650,0:00:33.910 Burada sağdakı qurğuşundur. 0:00:33.910,0:00:36.030 Buradakı qızıldır. 0:00:36.030,0:00:38.750 Şəkillərini göstərdiklərimin hamısı 0:00:38.750,0:00:41.720 hansı ki, onları bu saytdan götürdüm, 0:00:41.720,0:00:43.460 hamısı bərk formadadır. 0:00:43.460,0:00:45.830 Həmçinin bilirik ki, 0:00:45.830,0:00:49.240 hava və hava hissəciklərinin [br]müəyyən növləri var. 0:00:49.240,0:00:51.090 Baxdığın hava hissəciyinin[br]növündən 0:00:51.090,0:00:55.590 asılı olaraq,karbon, oksigen [br]yaxud azotdursa müxtəlif növ 0:00:55.590,0:00:57.770 xüsusiyyətlərə [br]malik olduqlarını göstərirlər. 0:00:57.770,0:00:59.726 Ya da maye ola biləcək başqa şeylər var. 0:00:59.726,0:01:01.745 Hətta bu şeylərdə temperaturu[br]kifayət qədər 0:01:01.745,0:01:02.910 qaldırırsan. 0:01:02.910,0:01:04.605 Əgər qızılın və qurğuşunun 0:01:04.605,0:01:06.690 temperaturunu kifayət qədər qaldırsan,[br]maye 0:01:06.690,0:01:10.360 ala bilərsən. Karbonu yandırsan, 0:01:10.360,0:01:12.020 onun qaz halını ala bilərsən. 0:01:12.020,0:01:13.680 Atmosfere buraxa bilərsən. 0:01:13.680,0:01:14.970 Quruluşunu dəyişə bilərsən. 0:01:14.970,0:01:18.530 Bunlar insanlığın min illərdir ki, 0:01:18.530,0:01:21.000 müşahidə etdiyi bir növ şeylərdir. 0:01:21.000,0:01:22.530 O fəlsəfi məsələləri 0:01:22.530,0:01:24.420 təbii məsələlərə çevirir. 0:01:24.420,0:01:26.790 İndi biz daha yaxşı cavab verə bilərik. 0:01:26.790,0:01:31.320 Sual budur ki, əgər karbonu 0:01:31.320,0:01:33.970 daha kiçik hissələrə ayırsanız 0:01:33.970,0:01:38.930 bu maddənin kiçik parçalarından 0:01:38.930,0:01:43.314 hələ də karbonun xüsusiyyətlərinə [br]malik olanı var? 0:01:43.314,0:01:44.730 Əgər daha da parçalasanız, 0:01:44.730,0:01:46.271 karbon xüsusiyyətlərini 0:01:46.271,0:01:48.270 itirə bilərdi. 0:01:48.270,0:01:50.380 Cavab budur ki, bəli var. 0:01:50.380,0:01:52.030 Bizim terminologiyanı almaq üçün 0:01:52.030,0:01:54.940 bu müxtəlif maddələri 0:01:54.940,0:01:58.070 ( bu saf maddələr hansı ki, [br]müəyyən temperaturda spesifik 0:01:58.070,0:01:59.960 xüsusiyyətləri var[br]və spesifik yolla 0:01:59.960,0:02:05.210 reaksiyaya girirlər)[br]biz onları elementlər adlandıracayıq. 0:02:05.210,0:02:06.470 Karbon elementdir. 0:02:06.470,0:02:07.570 Qurğuşun elemendir. 0:02:07.570,0:02:08.910 Qızıl elementdir. 0:02:08.910,0:02:10.949 Deyə bilərsən ki, su elementdir. 0:02:10.949,0:02:13.637 Tarixdə insanlar suyu element kimi 0:02:13.637,0:02:14.410 göstəriblər. 0:02:14.410,0:02:18.250 Bilirik ki, su daha sadə [br]elementlərdən yaradılıb. 0:02:18.250,0:02:21.100 O oksigendən və hidrogendən ibarətdir. 0:02:21.100,0:02:25.120 Bütün elementlər burada 0:02:25.120,0:02:27.830 elementlərin dövri cədvəlində sıralanıb. 0:02:27.830,0:02:30.450 C karbonu göstərir-- mən sadəcə insanlara 0:02:30.450,0:02:33.280 daha uyğun olanları nəzərdən keçirəcəm, 0:02:33.280,0:02:35.710 lakin zaman keçdikcə[br]hamısı ilə tanış olacaqsınız. 0:02:35.710,0:02:36.610 Bu oksigendir. 0:02:36.610,0:02:38.020 Bu azotdur. 0:02:38.020,0:02:40.140 Bu silisiumdur. 0:02:40.140,0:02:42.090 Au qızıldır. 0:02:42.090,0:02:43.280 Bu qurğuşundur. 0:02:43.280,0:02:49.380 Bu elemtlərin istənilən birinin ən sadə[br]hissəciyi atomdur. 0:02:52.620,0:02:55.050 Və dağıtmağa davam etsəz,[br]bir-birindən kiçik 0:02:55.050,0:02:56.940 hissəciklər almağa davam edəcəksiniz, 0:02:56.940,0:02:59.739 hətta karbon atomu alacaqsınız. 0:02:59.739,0:03:01.530 Eyni şeyi burada etsəz, hətta 0:03:01.530,0:03:02.616 qızıl atomu alardınız. 0:03:02.616,0:03:04.490 Eyni şeyi burada da etdiniz, hətta 0:03:04.490,0:03:05.864 qurğuşun atomu adlandırılan 0:03:05.864,0:03:08.000 bu daha kiçik 0:03:08.000,0:03:09.450 hissəcikləri də alardınız. 0:03:09.450,0:03:11.241 Daha dağıda bilməzdiniz 0:03:11.241,0:03:13.560 və bu hələ qurğuşun adlanır, 0:03:13.560,0:03:17.110 onun üçün hələ də qurğuşunun[br]xüsusiyyətləri qalıb 0:03:17.110,0:03:19.490 Mən sadəcə sənə ideya vermək üçün-- [br]bu çətin 0:03:19.490,0:03:21.600 təsəvvür etdiyim bir şeydirdir ki, 0:03:21.600,0:03:24.600 atomlar ağlasılmaz və həqiqətən təsəvvür 0:03:24.600,0:03:26.220 edilməyəcək dərəcədə balacadırlar. 0:03:26.220,0:03:27.750 Məsələn, karbon. 0:03:27.750,0:03:29.550 Saçım da karbondandır. 0:03:29.550,0:03:33.320 Əslində, mənim əksəriyyətim karbondandır. 0:03:33.320,0:03:36.690 Əslində, yaşayan varlıqların çoxu [br]karbondandır. 0:03:36.690,0:03:40.840 Saçımı karbon kimi götürsəm 0:03:40.840,0:03:42.262 saçın əksəriyyəti karbondur. 0:03:42.262,0:03:43.970 Əgər saçımı götürsən, 0:03:43.970,0:03:45.875 o sarı deyil, 0:03:45.875,0:03:46.700 qaraya çalır. 0:03:46.700,0:03:48.280 Saçım qaradır, 0:03:48.280,0:03:50.270 lakin onu ekranda görə bilməzdiniz. 0:03:50.270,0:03:51.769 Amma mən saçımı götürsəydim 0:03:51.769,0:03:55.820 və soruşsaydım ki,[br]saçım neçə karbon atomu enindədir? 0:03:55.820,0:03:57.870 Saçımın küncünü götürsən, uzunluğunu yox, 0:03:57.870,0:04:00.040 saçımın enini, 0:04:00.040,0:04:03.384 o neçə karbon atomu enindədir? 0:04:03.384,0:04:04.800 Zənn edə bilərsən. 0:04:04.800,0:04:07.540 Sal artıq mənə onların [br]çox kiçik olduğunu dedi. 0:04:07.540,0:04:10.016 Orada 1000 yaxud 10000 yaxud 100000[br]karbon atomu 0:04:10.016,0:04:10.780 ola bilər. 0:04:10.780,0:04:12.000 Mən deyərdim, yox. 0:04:12.000,0:04:14.540 1 milyon karbon atomu var 0:04:14.540,0:04:17.579 yaxud sən insan saçının eni boyunca 0:04:17.579,0:04:21.314 1 milyon karbon atomu qoya bilərsən. 0:04:21.314,0:04:22.730 Bu açıq-aşkar bir təxmindir. 0:04:22.730,0:04:23.970 Bu dəqiq 1 milyon deyil. 0:04:23.970,0:04:26.860 Amma bu sənə[br]atomların kiçik olduğunu göstərir. 0:04:26.860,0:04:28.620 Başından bir tük çək 0:04:28.620,0:04:31.300 və tükün boyunca bir-birinin yanında 0:04:31.300,0:04:34.440 bir milyon şey qoyduğunu təsəvvür et. 0:04:34.440,0:04:37.450 Tükün uzunluğu yox, tükün eni. 0:04:37.450,0:04:39.360 Hətta tükün enini belə görmək çətindir 0:04:39.360,0:04:41.110 və onun boyunca bir milyon 0:04:41.110,0:04:43.180 karbon atomu ola bilər. 0:04:43.180,0:04:46.860 İndi daha aydındır ki, bildiyimiz kimi 0:04:46.860,0:04:50.840 bu, karbonun və hər hansı elementin 0:04:50.840,0:04:54.220 ən vacib quruluş hissəsidir. 0:04:54.220,0:04:57.130 Hətta daha aydındır ki,[br]bu quruluş hissəcikləri 0:04:57.130,0:04:58.570 bir- biri ilə əlaqəlidir. 0:04:58.570,0:05:02.250 Karbon atomu daha əsaslı[br]hissəciklərdən 0:05:02.250,0:05:02.950 qurulmuşdur. 0:05:02.950,0:05:07.531 Qızıl atomu, hətta daha əsaslı[br]hissəciklərdən qurulmuşdur. 0:05:07.531,0:05:09.170 Və asılı olaraq--onlar həqiqiətən 0:05:09.170,0:05:12.870 bu əsaslı hissəciklərin[br]yerləşməsinə görə təyin olunur. 0:05:12.870,0:05:15.430 Əgər əsaslı hissəciklərin [br]sayını dəyişsəydin 0:05:15.430,0:05:18.430 elementin xüsusiyyətlərini və[br]necə reaksiyaya girdiyini 0:05:18.430,0:05:22.810 hətta elementin özünü dəyişə bilərdin. 0:05:22.810,0:05:25.480 Daha yaxşı başa düşmək üçün 0:05:25.480,0:05:28.260 bu əsaslı hissəciklər haqqında danışaq. 0:05:28.260,0:05:30.365 Belə ki, protonunuz var. 0:05:33.020,0:05:36.000 Proton doğrudan da --atomun nüvəsindəki[br] 0:05:36.000,0:05:38.340 protonların sayı və 0:05:38.340,0:05:40.610 ikincidə nüvə haqqında danışacam-- 0:05:40.610,0:05:43.010 elementi təyin edir. 0:05:43.010,0:05:45.702 Bu elementi təyin edəndir. 0:05:45.702,0:05:47.660 Burada dövri cədvələ baxanda 0:05:47.660,0:05:50.490 onlar atom sayları sırası ilə yazılıb. 0:05:50.490,0:05:52.250 Atom sayı hərfi olaraq 0:05:52.250,0:05:55.140 sadəcə elemendə olan protonların sayıdır. 0:05:55.140,0:05:58.950 İzahına görə,[br]hidrogenin bir protonu, 0:05:58.950,0:06:03.120 heliumun iki və karbonun altı protonu var. 0:06:03.120,0:06:05.440 Yeddi protonlu karbon ola bilməz. 0:06:05.440,0:06:07.150 O azot ola bilər. 0:06:07.150,0:06:09.300 O heç bir halda karbon ola bilməz. 0:06:09.300,0:06:10.732 Oksigenin səkkiz protonu var. 0:06:10.732,0:06:12.970 Əgər necəsə ora başqa[br]bir proton əlavə etsəydin, 0:06:12.970,0:06:14.680 o artıq oksigen olmazdı. 0:06:14.680,0:06:16.370 O flüor ola bilərdi. 0:06:16.370,0:06:20.240 Belə ki, o elementi təyin edir. 0:06:20.240,0:06:22.450 Atom nömrəsi ,protonların sayı --[br] 0:06:22.450,0:06:25.549 bunun dövri cədvəldə [br]elementlərin hər biri üçün 0:06:25.549,0:06:27.340 sağda yuxarıda yazılan 0:06:27.340,0:06:30.260 rəqəm olduğunu yada salın-- 0:06:30.260,0:06:33.010 protonların sayı atom[br]nömrəsinə bərabərdir. 0:06:36.485,0:06:38.080 Onlar bu rəqəmi buraya qoyublar, 0:06:38.080,0:06:42.160 çünki o, elementin[br]xüsusiyyətini müəyyən edir. 0:06:42.160,0:06:46.050 Atomun başqa iki tərkibi--[br]zənn edirəm ki 0:06:46.050,0:06:47.430 o üsulla adlandırmışdıq-- 0:06:47.430,0:06:51.780 elektron və neytrondur. 0:06:55.390,0:06:57.110 Beynində modeli düzəltməyə 0:06:57.110,0:07:01.320 başlaya bilərsən-- bu model, kimyanı [br]nəzərdən keçirdiyimizə görə 0:07:01.320,0:07:03.690 bir az mücərrəd və [br]konseptuallaşdırmaq üçün 0:07:03.690,0:07:04.976 çətin olacaq. 0:07:04.976,0:07:06.350 Bu haqda fikirləşmək üçün 0:07:06.350,0:07:08.430 bir üsul budur ki,[br]sizin atomun mərkəzində 0:07:08.430,0:07:09.850 proton və neytronlarınız var. 0:07:09.850,0:07:11.710 Onlar atom nüvəsidir. 0:07:11.710,0:07:15.060 Məsələn karbon, biz bilirik, [br]altı protonu var. 0:07:15.060,0:07:19.660 Bir, iki, üç, dörd, beş, altı. 0:07:19.660,0:07:22.420 Karbon-12, hansı ki[br]karbonun göstəricisidir, 0:07:22.420,0:07:24.110 həmçinin altı neytronu olacaq. 0:07:24.110,0:07:26.100 Müxtəlif sayda neytronları olan 0:07:26.100,0:07:27.940 karbon versiyalarınız ola bilər. 0:07:27.940,0:07:30.330 Neytronlar və elektronlar dəyişə bilər,[br]lakin 0:07:30.330,0:07:31.830 hələ də eyni elementiniz var. 0:07:31.830,0:07:33.280 Protonlar dəyişə bilməz. 0:07:33.280,0:07:36.480 Protonu dəyişəndə fərqli[br]element alırsınız. 0:07:36.480,0:07:41.300 Qoyun karbon-12 nüvəsini çəkim, 0:07:41.300,0:07:43.300 bir, iki, üç, dörd, beş, altı. 0:07:43.300,0:07:46.450 Burada sağda karbon-12 nüvəsi var 0:07:46.450,0:07:48.910 Bəzən o belə yazılacaq. 0:07:48.910,0:07:52.720 Bəzən onlar protonların sayını da 0:07:52.720,0:07:53.840 yazacaq. 0:07:53.840,0:07:56.510 Karbon-12 yazmağın səbəbi 0:07:56.510,0:07:58.830 -- bilirsən ki, altı neytron saydım-- 0:07:58.830,0:08:00.760 bu cəmdir, sən cəm sayı görə bilərsən-- 0:08:00.760,0:08:04.206 onu görməyin yoludur. 0:08:04.206,0:08:05.580 Gələcəkdə balaca bir 0:08:05.580,0:08:08.370 nüans alacayıq-- bu nüvənin[br]içindəki proton 0:08:08.370,0:08:11.870 və neytronların cəmi sayıdır. 0:08:11.870,0:08:15.132 İzah olaraq, karbonun atom nömrəsi altıdır 0:08:15.132,0:08:16.630 və sadəcə bizə xatırlatsın deyə 0:08:16.630,0:08:18.870 onu bura yenidən yaza bilərik. 0:08:18.870,0:08:21.550 Karbon atomunun mərkəzində nüvəmiz var. 0:08:21.550,0:08:25.000 Və karbon-12-nin altı protonu və altı [br]neytronu olacaq. 0:08:25.000,0:08:26.970 Karbonun başqa versiyası karbon-14-dür, 0:08:26.970,0:08:29.040 hələ də altı protonu olacaq, 0:08:29.040,0:08:31.018 amma səkkiz neytronu olacaq. 0:08:31.018,0:08:32.559 Neytronların sayı dəyişə bilər. 0:08:32.559,0:08:34.950 Lakin orada sağdakı karbon-12-dir. 0:08:34.950,0:08:38.990 Əgər karbon-12 neytraldırsa 0:08:38.990,0:08:41.419 -- bu sözdə bir saniyəlik nüans verəcem-- 0:08:41.419,0:08:43.890 əgər neytraldırsa, altı elektronu olacaq. 0:08:43.890,0:08:47.690 Qoyun bu altı elektronu çəkim, bir, iki, 0:08:47.690,0:08:49.910 üç, dörd, beş, altı. 0:08:49.910,0:08:52.190 Bir üsul-- bu elektronlar və 0:08:52.190,0:08:54.980 nüvə haqqında fikirləşməyin 0:08:54.980,0:08:57.380 birinci dərəcəli üsulu ola bilər-- 0:08:57.380,0:09:00.340 budur ki, elektronları bir növ nüvənin 0:09:00.340,0:09:02.930 ətrafında hərəkət edən[br]təsəvvür edə bilərsiniz. 0:09:02.930,0:09:04.540 Bir model onları[br]nüvənin ətrafında 0:09:04.540,0:09:06.750 fırlanan şey kimi fikirləşməkdir. 0:09:06.750,0:09:08.140 Amma bu tamamilə doğru deyil. 0:09:08.140,0:09:10.460 Onlar planetin günəş ətrafında[br]fırlandığı 0:09:10.460,0:09:11.710 üsulla fırlanmır. 0:09:11.710,0:09:13.900 Lakin yaxşı bir başlama nöqtəsidir. 0:09:13.900,0:09:16.430 Başqa yol budur ki, 0:09:16.430,0:09:18.680 onlar nüvə ətrafında sıçrayır. 0:09:18.680,0:09:20.680 Bu sadədir, çünki[br]bu səviyyədə 0:09:20.680,0:09:22.100 reallıq çox qəribə olur. 0:09:22.100,0:09:24.183 Biz elektronun həqiqətən nə etdiyini 0:09:24.183,0:09:26.570 anlamaq üçün kvant fizikasına gedəcəyik. 0:09:26.570,0:09:29.320 Beyninizdəki ilk fikri model budur ki, 0:09:29.320,0:09:32.740 bu karbon-12 atomunun mərkəzində 0:09:32.740,0:09:37.000 nüvəmiz var, orada sağdadır. 0:09:37.000,0:09:40.700 Bu elektronlar[br]nüvənin ətrafında sıçrayır. 0:09:40.700,0:09:43.850 Və bu elektronlar 0:09:43.850,0:09:45.360 sadəcə nüvədən uzaqlaşmır. 0:09:45.360,0:09:47.570 Onlar nə üçün nüvəyə bağlanır və 0:09:47.570,0:09:49.860 protonlarının müsbət və elektronlarının 0:09:49.860,0:09:54.570 mənfi yükü olan 0:09:54.570,0:09:57.990 bu atom hissəsini formalaşdırır. 0:09:57.990,0:10:01.874 Və o əsaslı hissəciklərin[br]xüsusiyyətlərindən biridir. 0:10:01.874,0:10:03.110 Yükün nə olduğu haqqında 0:10:03.110,0:10:04.780 fikirləşməyə başlayanda,[br]o prinsipcə 0:10:04.780,0:10:05.481 fərqlidir? 0:10:05.481,0:10:07.020 Bir növ dərinləşməyə başlayır. 0:10:07.020,0:10:08.810 Lakin bildiyimiz bir şey, 0:10:08.810,0:10:10.670 elektromaqnit qüvvəsi[br]haqqında danışanda 0:10:10.670,0:10:13.280 oxşar olmayan yüklər[br]bir-birini cəzb edir. 0:10:13.280,0:10:14.890 Bunun haqqında fikirləşməyin 0:10:14.890,0:10:17.100 ən yaxşı yolu protonlar və elektronlardır, 0:10:17.100,0:10:19.990 çünki müxtəlif yükləri var[br]və bir-birini cəzb edir. 0:10:19.990,0:10:21.520 Neytronlar yüksüzdür. 0:10:21.520,0:10:25.070 Onlar sadəcə nüvənin içində dayanır. 0:10:25.070,0:10:30.700 Onlar bəzi elemtlərin atomları üçün 0:10:30.700,0:10:33.330 xassələrə bəzi səviyyələrdə təsir edir. 0:10:33.330,0:10:36.340 Səbəb budur ki, elektronlar 0:10:36.340,0:10:37.970 öz-özünə uçmur, 0:10:37.970,0:10:42.470 çünki onlar nüvəyə cəzb olunur. 0:10:42.470,0:10:45.690 Onların həmçinin[br]ağlasığmaz yüksək sürəti var. 0:10:45.690,0:10:48.630 Bu həqiqəətən də çətindir-- və biz yeniden 0:10:48.630,0:10:51.260 fizikanın qəribə hissələrinə toxunmağa, 0:10:51.260,0:10:54.320 elektronun nə etdiyi haqqında[br]danışmağa başlayırıq. 0:10:54.320,0:10:56.780 Bu kifayətdir, zənn edirəm ki , [br]deyə bilərdiniz ki, 0:10:56.780,0:10:59.690 o kifayət qədər sıçrayaraq nüvənin içinə 0:10:59.690,0:11:04.520 düşmək istəmir, bu da haqqında[br]fikirləşməyin başqa yoludur. 0:11:04.520,0:11:08.220 Mən orada sağda[br]proton sayı ilə müəyyən edilən 0:11:08.220,0:11:09.820 karbon-12-ni qeyd etmişdim. 0:11:09.820,0:11:12.710 Oksigen səkkiz protonu[br]olmaqla müəyyən edilə bilər. 0:11:12.710,0:11:16.420 Elektronlar digər elektronlarla[br]qarşılıqlı əlaqədə ola bilər. 0:11:16.420,0:11:19.140 Yaxud başqa atomlar[br]tərəfindən qoparıla bilər. 0:11:19.140,0:11:23.380 Bu həqiqətən çoxlu [br]kimya anlayışı formalaşdırır. 0:11:23.380,0:11:26.400 Bu müəyyən elementdə yaxud atomda[br]nə qədər 0:11:26.400,0:11:27.800 elektron olduğuna əsaslanır. 0:11:27.800,0:11:29.760 Bu elektronlar[br]necə konfiqurasiya olunub. 0:11:29.760,0:11:33.990 Başqa element elektronları[br]necə konfiqurasiya olunub. 0:11:33.990,0:11:36.490 Yaxud eyni elementin[br]başqa atomları ola bilər. 0:11:36.490,0:11:41.180 Bir element atomunun başqa bir[br]element atomu ilə necə reaksiyaya 0:11:41.180,0:11:43.360 girdiyini proqnoz verə bilərik. 0:11:43.360,0:11:46.700 Yaxud bir element atomu [br]başqa bir element atomu ilə 0:11:46.700,0:11:48.780 necə reaksiyaya girir, necə rabitə yaradır 0:11:48.780,0:11:51.370 yaxud yaratmır, cəlb olunur 0:11:51.370,0:11:52.630 yoxsa itələnir. 0:11:52.630,0:11:55.230 Məsələn, -- gələcəkdə bunun haqqında 0:11:55.230,0:12:00.110 daha çox öyrənəcəyik-- 0:12:00.110,0:12:03.180 başqa atomun hər hansı səbəb üçün 0:12:03.180,0:12:05.840 karbondan elektron götürməsi mümkündür. 0:12:05.840,0:12:09.780 Müəyyən elementlər,[br]onların neytral atomları 0:12:09.780,0:12:12.360 digərlərinin elektronlarına[br]böyük oxşarlığı 0:12:12.360,0:12:14.010 haqqında danışacağıq. 0:12:14.010,0:12:17.140 Bunların biri karbondan elektron qopara[br]bilər 0:12:17.140,0:12:19.540 və karbonun elektronları protonlarından 0:12:19.540,0:12:21.730 az olacaq. 0:12:21.730,0:12:25.370 Beş elektron və altı proton qalardı. 0:12:25.370,0:12:28.102 Bu tam müsbət yük olacaqdı. 0:12:28.102,0:12:30.110 Bu karbon-12-də, etdiyim birinci variantda 0:12:30.110,0:12:33.170 altı protonum və altı elektronum var idi. 0:12:33.170,0:12:34.530 Yüklər ixtisar olunur. 0:12:34.530,0:12:37.170 Elektron itirsəm, onlardan beşi qalacaq. 0:12:37.170,0:12:39.210 Sonra tam müsbət yüküm olacaqdı. 0:12:39.210,0:12:41.241 Bu kimya videoları haqqında 0:12:41.241,0:12:42.970 daha çox başdan-ayağa danışacayıq. 0:12:42.970,0:12:44.320 Umid edirəm ki, bu həqiqətən 0:12:44.320,0:12:46.241 artıq aydınlaşmağa başlayıb. 0:12:46.241,0:12:48.300 Biz həqiqətən də, 0:12:48.300,0:12:52.937 atom adlanan əsaslı quruluş[br]hissəciklərinə çata bilərik. 0:12:52.937,0:12:55.520 Daha aydın olan budur ki, hətta bu əsaslı 0:12:55.520,0:12:58.800 hissəciklər daha əsaslı[br]hissəciklərdən qurulub. 0:12:58.800,0:13:00.630 Atomun xassələrini dəyişmək, 0:13:00.630,0:13:03.160 yaxud bir element atomunu 0:13:03.160,0:13:05.880 digər element atomuna çevirmək üçün 0:13:05.880,0:13:08.466 bu şeylərin hamısı dəyişdirilə bilər.