WEBVTT 00:00:00.660 --> 00:00:03.120 Biz insanlar min illərdir ki, 00:00:03.120 --> 00:00:05.341 Bu da həmin maddələrin bir neçəsinin şəkil 00:00:05.341 --> 00:00:06.840 Bu karbondur və burada qrafit şəklindədir. 00:00:06.840 --> 00:00:08.600 Bunlar hamısı bərk haldadırlar, lakin biz həm də bilirik ki, 00:00:08.600 --> 00:00:10.120 Onlar təkcə müxtəlif xassələrə malik deyil, 00:00:10.120 --> 00:00:11.470 bu sözə də bir saniyəyə nüans verəcəm -- 00:00:11.470 --> 00:00:13.400 burdakı saytdan götürmüşəm. 00:00:13.400 --> 00:00:16.230 elektronlara qarşə daha çox meylliliyi var 00:00:16.230 --> 00:00:20.390 görünür, bir neçə növ hava mövcuddur - bilirsiz, müəyyən tip 00:00:20.390 --> 00:00:22.290 hava hissəcikləri və baxır ki hansı tipdə hava hissəciklərindən söhbət gedir, 00:00:22.290 --> 00:00:25.030 həmçinin biz onların müəəyən hallarda bir biriylə necə reaksiyaya girdiyini müşahidə etməyə başlayırıq. 00:00:25.030 --> 00:00:27.410 müxtəlif xassələrə malikdirlər 00:00:27.410 --> 00:00:29.070 məsələn bəziləri işiği müəyyən yolla əks etdirə bilər, digəri yox, 00:00:29.070 --> 00:00:31.650 protonların və neytronların cəmidir. 00:00:31.650 --> 00:00:33.910 sadəcə ətrafımızdakı mühitə baxıb 00:00:33.910 --> 00:00:36.030 və altı protonumuz. 00:00:36.030 --> 00:00:38.750 və ya müyyən temperaturda yaxud rəngdə yaxud qaz, maye ya da bərk ola bilər, 00:00:38.750 --> 00:00:41.720 biz min illər bilirik ki 00:00:41.720 --> 00:00:43.460 ətrafımızda olanlara baxmaqla 00:00:43.460 --> 00:00:45.830 müxtəlif maddələr varolduğunu və bu maddələrin 00:00:45.830 --> 00:00:49.240 müxtəlif xassələri olduğunu bilirik. 00:00:49.240 --> 00:00:51.090 Və təkcə xassələrinə gorə fərqlənmirlər, 00:00:51.090 --> 00:00:55.590 biri eyni yolla işıq saça bilər vəya saçmaz 00:00:55.590 --> 00:00:57.790 və ya muəyyən rəngi ola bilər vəya müəyyən temperaturda su 00:00:57.790 --> 00:00:59.666 qaz vəya bərk ola bilər.Həmçinin biz onların bezi hallarda birbirlə nece reaksiyaya girməsini müşahidə edirik. 00:00:59.666 --> 00:01:01.665 Və burda bəzi maddələrin şəkilləri var. 00:01:01.665 --> 00:01:02.360 buradaki Carbondur və qrafit formasındadır. 00:01:02.360 --> 00:01:04.485 Sağdakı qurğuşundur və buda qızıldır. 00:01:04.485 --> 00:01:06.440 Və bütün bu çəkdiklərim-hansiki şəkillərini göstərdim- 00:01:06.440 --> 00:01:10.360 və bunların hamısını oradakı saytdan götürdüm. 00:01:10.360 --> 00:01:12.020 bunların hamısı bərk haldadırlar,həmçinin biz bilirik ki,müəyyən atmosfer var - 00:01:12.020 --> 00:01:13.690 ama indi bu suala bir az daha yaxşı cavab verə bilərsən, 00:01:13.690 --> 00:01:14.880 və sual budur ki, əgərə sən bu karbonu parçalamağa davam eləsən 00:01:14.880 --> 00:01:18.530 daha və daha kiçik parçalara, elə bir ən balaca parça var ki, 00:01:18.530 --> 00:01:21.000 bu şeyin, bu maddənin ən kiçik hissəsi, 00:01:21.000 --> 00:01:22.530 hələ də karbonun xassələrinə malikdir? 00:01:22.530 --> 00:01:24.420 Və əgər sən sən bir yolla onu daha da parçalasan 00:01:24.420 --> 00:01:26.790 karbonun xassələrini itirərsən? 00:01:26.790 --> 00:01:31.320 Və cavab budur ki, bəli, var. 00:01:31.320 --> 00:01:33.970 Və sadəcə terminalogiya üçün, biz bütün bu müxtəlif maddələri, 00:01:33.970 --> 00:01:38.930 bu xalis maddələri ki, xüsusi xassələrə malikdirlər 00:01:38.930 --> 00:01:43.314 və müəyyən cür yolla reaksiya edirlər, bu maddələri elementlər adlandırırıq. 00:01:43.314 --> 00:01:44.730 Bu maddələri elementlər adlandırırıq. 00:01:44.730 --> 00:01:46.271 Karbon elementdir, qurğuşun elementdir, qızıl elementdir 00:01:46.271 --> 00:01:48.270 Sən deyə bilərsən ki, bəs su elementdir, və tarixən 00:01:48.270 --> 00:01:50.380 insanlar suya element kimi istinad ediblər, ama biz indi bilirik ki, 00:01:50.380 --> 00:01:52.030 su daha əsas elementlərdən ibarətdir. 00:01:52.030 --> 00:01:54.940 Bu oksigen və hidrogendən ibarətdir, 00:01:54.940 --> 00:01:58.070 və bütün bizim elementlər burda bizim elementlərin dövri cədvəlində sıralanıb. 00:01:58.070 --> 00:01:59.960 C karbon deməkdir -- Mən ancaq insanlara ən müvafiq 00:01:59.960 --> 00:02:02.020 olanlardan danışıram -- ama vaxtı gəldikcə guman ki, 00:02:05.210 --> 00:02:06.470 sən özünü bunların hamısı ilə tanış edəcəksən 00:02:06.470 --> 00:02:07.570 Bu oksigendir, bu azotdur, bu isə silikondur. 00:02:07.570 --> 00:02:08.910 Bu - Au qızıldır. Bu qurğuşundur. 00:02:08.910 --> 00:02:10.949 Və bütün bu elementlərin həmin o ən başlıca vahidi atomdur. 00:02:10.949 --> 00:02:13.827 Beləliklə, əgər sən bunu dayanmadan qazsan və qazsan, 00:02:13.827 --> 00:02:14.410 daha və daha da balaca hissələrə, nəhayət 00:02:14.410 --> 00:02:18.250 karbon atomu alarsan. 00:02:18.250 --> 00:02:21.100 Həmin şeyi bax burda elə, axırda qızıl atomu alarsan. 00:02:21.100 --> 00:02:25.120 Həmin şeyi bax burda da eləsəydin, axırda 00:02:25.120 --> 00:02:27.830 bu balaca -- söz çatışmazlığına görə -- hissəcik, alardın 00:02:27.830 --> 00:02:30.450 və bu hissəciyi atom adlandırardın. 00:02:30.450 --> 00:02:33.280 Və sən daha bu atomu bölüb 00:02:33.280 --> 00:02:35.710 və yenə də qurğuşun adlandıra bilməzsən. 00:02:35.710 --> 00:02:36.610 Sadəcə fikri çatdırmaq üçün -- bu həqiqətən elə bir şeydir ki, mən təsəvvür etməyə çətinlik çəkirəm -- 00:02:36.610 --> 00:02:38.020 bu atomlar inanılmaz kiçikdirlər. 00:02:38.020 --> 00:02:40.140 Həqiqətən, təsəvvür olumnmaz kiçik. Beləliklə, misal üçün karbon. 00:02:40.140 --> 00:02:42.090 mənim saçım karbondan düzəlib. Əslində mənim çoxum 00:02:42.090 --> 00:02:43.280 karbonnan düzəlib. 00:02:43.280 --> 00:02:49.380 Əslində canlı şeylərin çoxu karbonnan düzəlib. 00:02:52.620 --> 00:02:55.050 Və beləcə mənim tükümü götürsən, mənim tüküm karbondur. 00:02:55.050 --> 00:02:56.940 Mənim saçımın çoxusu karbondur. 00:02:56.940 --> 00:02:59.739 Və mənim saçımı götürsən -- mənim saçım sarı deyil 00:02:59.739 --> 00:03:01.530 ama sarı qarada yaxşı seçilir. 00:03:01.530 --> 00:03:02.616 Mənim saçım qaradır, ama qara eləsə idim 00:03:02.616 --> 00:03:04.490 ekranda görə bilməzdin. 00:03:04.490 --> 00:03:05.864 Əgər mənim saçımı burda götürsəydin, mən sənnən soruşardım. 00:03:05.864 --> 00:03:08.000 Mənim tükümün eni neçə atomdur? 00:03:08.000 --> 00:03:09.450 Deməli, mənim tükümün en kəsiyini götürsən, uzunluğunu yox, 00:03:09.450 --> 00:03:11.241 enini, və desən: bu neçə karbon atomu atomu enliyində olar? 00:03:11.241 --> 00:03:13.560 və guman edə bilərsən ki, eh, Sal artıq deyib mənə, bu çox balcadır, 00:03:13.560 --> 00:03:17.110 onda bəlkə minlərlə karbon atomu var orda, 00:03:17.110 --> 00:03:19.490 ya on minlərlə, və ya yüz minlərlə, 00:03:19.490 --> 00:03:21.600 və mən deyərdim xeyir! Orda bir million karbon atomu var. 00:03:21.600 --> 00:03:24.690 və ya bir million karbon atomu 00:03:24.690 --> 00:03:26.220 orta insan tükü eni boyunca düzülə bilər 00:03:26.220 --> 00:03:27.750 Aydindır ki, bu təqribir, dəqiq 00:03:27.750 --> 00:03:29.550 bir million deyil, ama bu səndə atomun nə qədər kiçik olmassı haqqında fikir yaradar. 00:03:29.550 --> 00:03:33.320 İndi isə Başından bir saç qopart 00:03:33.320 --> 00:03:36.690 və sadəcə bir million şeyi ardıcıl qoymaqı təsəvvür elə 00:03:36.690 --> 00:03:40.840 tükün eni boyunca, uzunluğu yox 00:03:40.840 --> 00:03:42.262 Tükün enini görmək belə çətindir. 00:03:42.262 --> 00:03:43.970 Və orda million karbon atomu 00:03:43.970 --> 00:03:46.075 ola bilər 00:03:46.075 --> 00:03:46.700 Indi isə çox yaxş olardı, 00:03:46.700 --> 00:03:48.280 bilsəydik ki, karbon özü daha əsas materialdan ibarətdir, 00:03:48.280 --> 00:03:50.270 və bu əsas materiallar bütün elementləri təşkil edir. 00:03:50.270 --> 00:03:51.769 Hətta daha ətraflı desək, bu əsas materiallar 00:03:51.769 --> 00:03:55.820 bir-biri ilə əlaqəlidirlər. Karbon 00:03:55.820 --> 00:03:57.870 daha da fundamental hissəciklərdən ibarətdir. 00:03:57.870 --> 00:04:00.040 Qızıl atomu daha fundamental hissəciklərdən ibarətdir. 00:04:00.040 --> 00:04:03.384 Və onlar bu fundamental hissəciklərin necə 00:04:03.384 --> 00:04:04.800 təşkil olması ilə müəyyən olunurlar, və sən fundamental 00:04:04.800 --> 00:04:07.540 hissəciklərin sayını dəyişə bilsəydin, həmin elementin 00:04:07.540 --> 00:04:10.016 xassələrini dəyişə bilərdin, necə reaksiyaya girdiyini, və hətta elementin özünün necə dəyişdiyini dəyişə bilərdin, 00:04:10.016 --> 00:04:10.780 və ya hətta elementin özünü dəyişə bilərdin 00:04:10.780 --> 00:04:12.000 Sadəcə bir az daha yaxşı başa düşmək üçün, 00:04:12.000 --> 00:04:14.540 gəlin həmin fundamental hissəciklərdən danışaq. 00:04:14.540 --> 00:04:17.579 Beləliklə proton. 00:04:17.579 --> 00:04:21.314 Proton əslində -- atomun nüvəsindəki protonların 00:04:21.314 --> 00:04:22.730 sayı müəyyən edir -- nüvə haqqında bir saniyəyə danışacam -- 00:04:22.730 --> 00:04:23.970 elementi müəyyən edir. 00:04:23.970 --> 00:04:26.860 Beləliklə elementi müəyyən edən budur. 00:04:26.860 --> 00:04:28.620 Və bax burdakı dövri cədvələ baxanda, onlar səlində 00:04:28.620 --> 00:04:31.300 atom ədədi sırası ilə yazılıb və atom ədədi 00:04:31.300 --> 00:04:34.440 eynən elementdəki protonların sayıdır. 00:04:34.440 --> 00:04:37.450 Beləliklə açıqlamaya əsasən hidrogenin bir protonu var. 00:04:37.450 --> 00:04:39.360 Heliumun iki protonu var. Karbonda altı proton var. 00:04:39.360 --> 00:04:41.110 Karbonun yeddi protonu ola bilməz, 00:04:41.110 --> 00:04:43.180 olsa idi, bu azot olardı, artıq karbon olmazdı. 00:04:43.180 --> 00:04:46.860 Oksigenin səkkiz protonu var. Əgər bir yolla ora bir 00:04:46.860 --> 00:04:50.840 proton əlavə edə bilsəydin, bu dayı oksigen olmazdı, 00:04:50.840 --> 00:04:54.220 bu flüor olardı. Beləliklə bu elementi müəyyən edir. 00:04:54.220 --> 00:04:57.130 elementi müəyyən edir. 00:04:57.130 --> 00:04:58.570 Və atom nömrəsi, protonların sayı, 00:04:58.570 --> 00:05:02.400 protonların sayı -- və yadında saxla, bu 00:05:02.400 --> 00:05:02.950 bax burda yuxarıda hər bir element üçün 00:05:02.950 --> 00:05:07.671 dövri cədvəldə yazılıb -- protonların sayı 00:05:07.671 --> 00:05:09.170 atom nömrəsinə bərabərdir. 00:05:09.170 --> 00:05:12.870 atom nömrəsinə bərabərdir. 00:05:12.870 --> 00:05:15.430 Və onlar bu rəqəmi yuxarıya ona görə qoyublar ki, 00:05:15.430 --> 00:05:18.430 bu elementi təyin edən xüsusiyyətdir. 00:05:18.430 --> 00:05:22.810 atom o biri iki hissəciləri -- 00:05:22.810 --> 00:05:25.480 belə demək olarsa -- elektron 00:05:25.480 --> 00:05:28.260 və neytrondur 00:05:28.260 --> 00:05:30.365 Və sən beynində modeli yarada bilərsən 00:05:33.020 --> 00:05:36.000 və bu model, kimyanı davam etdikcə görəcəyik ki, 00:05:36.000 --> 00:05:38.340 bu daha da abstrakt olacaq və konsepləşdirməy həqiqətən 00:05:38.340 --> 00:05:40.610 çətin olacaq -- ama bu barədə fikirləşməyin bir yolu da 00:05:40.610 --> 00:05:43.010 sənin proton və neytronun var ki, 00:05:43.010 --> 00:05:45.702 onlar atomun mərkəzindədirlər. 00:05:45.702 --> 00:05:47.660 Onlar atomun nüvəsidirlər 00:05:47.660 --> 00:05:50.490 Məsələn, biz bilirik ki, karbonun altı protonu var. 00:05:50.490 --> 00:05:52.250 Beləliklə, bir, iki, üç, dörd, beş, altı. 00:05:52.250 --> 00:05:55.140 Karbon 12-in, hansı ki, karbonun bir versiyasıdır 00:05:55.140 --> 00:05:58.950 altı neytronu var. 00:05:58.950 --> 00:06:03.120 Karbonun elə versiyası ola bilər ki, müxtəlif 00:06:03.120 --> 00:06:05.440 neyron sayı olsun. 00:06:05.440 --> 00:06:07.150 Deməli, neytronlar dəyişə bilər, elektronlar dəyişə bilər, 00:06:07.150 --> 00:06:09.300 ama element həmin elementdir. 00:06:09.300 --> 00:06:10.732 Protonlar dəyişə bilməz. 00:06:10.732 --> 00:06:12.940 Protonu dəyişsən başqa element alarsan. 00:06:12.940 --> 00:06:14.680 Qoy karbon 12-in nüvəsini çəkim. 00:06:14.680 --> 00:06:16.370 Deməli, bir, iki, üç, dörd, beş, altı. 00:06:16.370 --> 00:06:17.705 Bax burdakı karbon 12-in nüvəsidir. 00:06:20.240 --> 00:06:22.450 Və bəzən bu belə yazılacaq, 00:06:22.450 --> 00:06:25.549 Bəzən elə rəqəmi yazacaqlar 00:06:25.549 --> 00:06:27.340 və ya protonları həmçinin. 00:06:27.340 --> 00:06:30.260 Və bizim bunu karbon 12 yazmağımızın səbəbi -- 00:06:30.260 --> 00:06:33.010 bilirsən, mən altı neytron saydım -- 00:06:36.705 --> 00:06:38.080 -- bu cəmdir -- buna cəmi kimi baxa bilərsən 00:06:38.080 --> 00:06:42.160 -- buna baxmağın bir yoludur, və gələcəkdə 00:06:42.160 --> 00:06:46.050 bir balaca nüans olcaq -- bu nüvənin içindəki 00:06:46.050 --> 00:06:47.430 Və bu karbonun açıqlamaya görə atom nömrəsi altıdır, 00:06:47.430 --> 00:06:51.780 ama biz burda yenidən yaza bilərik sadəcə yadımıza sala bilək deyə, 00:06:55.390 --> 00:06:57.110 Karbon atomunun mərkəzində nüvə var. 00:06:57.110 --> 00:07:01.320 Və karbon 12-in altı protonu və altı neytronu var. 00:07:01.320 --> 00:07:03.690 Karbonun başqa versiyası, karbon 14, bizim yenə də 00:07:03.690 --> 00:07:04.976 altı protonumuz var, ama bunun səkkiz neytronu olar. 00:07:04.976 --> 00:07:06.350 Beləliklə neytronların sayı dəyişə bilər, 00:07:06.350 --> 00:07:08.430 ama bax burda karbon 12-dir. 00:07:08.430 --> 00:07:09.850 Və əgər karbon 12 neytraldırsa -- və mən 00:07:09.850 --> 00:07:11.710 bu neytraldırsa bunun elə altı elektronu var. 00:07:11.710 --> 00:07:15.060 Qoy bu altı elektronları çəkim. 00:07:15.060 --> 00:07:19.660 Bir, iki, üç, dörd, beş, altı. 00:07:19.660 --> 00:07:22.420 Və bir yol -- və ola bilsin 00:07:22.420 --> 00:07:24.110 elektronla nüvənin əlaqəsi haqqında fikirləşməyin 00:07:24.110 --> 00:07:26.100 ilk yoludur -- bu elektronları bir növ 00:07:26.100 --> 00:07:27.940 nüvənin ətrafında hərək eliyən, yellənən kimi təsəvvür edə bilərsən. 00:07:27.940 --> 00:07:30.330 Bir yolu onları nüvə ətrafında orbital 00:07:30.330 --> 00:07:31.830 hərəkət edən kimi fikirləşməkdir, ama bu olduqca düz deyil. 00:07:31.830 --> 00:07:33.280 Onlar deyək planetin günəş ətrafında orbital hərəkət etdiyi kimi 00:07:33.280 --> 00:07:36.480 hərəkət etmir. 00:07:36.480 --> 00:07:41.300 ,Ama bu yaxşı başlanğıc nöqtəsidir. 00:07:41.300 --> 00:07:43.300 Başqa yolu buruk ki, onlar bir növ nüvə ətrafında tullanırlar, 00:07:43.300 --> 00:07:46.450 və ya nüvə ətrafında hoppanırlar. 00:07:46.450 --> 00:07:48.910 Və bu əslində ona görədir ki, həqiqət bu səviyyədə 00:07:48.910 --> 00:07:52.720 çox qəribə görsənir, və biz kvant 00:07:52.720 --> 00:07:53.840 fizikasını anlamalıyıq ki, başa düşək həqiqətən elektron nə edir. 00:07:53.840 --> 00:07:56.510 Ama sənin beynində birinci model odur ki, bu atomun, 00:07:56.510 --> 00:07:58.830 bu karbon 12 atomunun mərkəzində, 00:07:58.830 --> 00:08:00.760 nüvə var. 00:08:00.760 --> 00:08:04.206 Nüvə bax düz ordadır. 00:08:04.206 --> 00:08:05.580 Və bu elektronlar bu nüvə ətrafında tullanırlar. 00:08:05.580 --> 00:08:08.370 Və bu elektronların bu nüvədən kənara getməməsinin, 00:08:08.370 --> 00:08:11.870 bir növ, nüvə ilə bağlı olmasının, 00:08:11.870 --> 00:08:15.172 və bu atomun hissəsi olmasının səbəbi odur ki, 00:08:15.172 --> 00:08:16.630 protonlar müsbət yükə malikdirlər. 00:08:16.630 --> 00:08:18.870 Müsbət yükə malikdirlər və elektronlar mənfi yükə malikdirlər. 00:08:18.870 --> 00:08:21.550 Və bu fundamental hissəciklərin xassələrindən 00:08:21.550 --> 00:08:25.000 biridir, və sən əsaslı olaraq fikirləşməyə başlasan ki, 00:08:25.000 --> 00:08:26.970 yük nədir, bir işarədən savayı, 00:08:26.970 --> 00:08:29.040 bu bir növ dərinə gedib çıxacaq. 00:08:29.040 --> 00:08:31.018 Ama biz bir şeyi bilirik ki, 00:08:31.018 --> 00:08:32.559 elektro-maqnit qüvvəsi haqqında danışmağa başlayanda, 00:08:32.559 --> 00:08:34.950 müftəlif yüklər bir-birini cəzb edirlər. 00:08:34.950 --> 00:08:38.990 Deməli bu barədə fikirləşməyin ən yaxşı yolu budur: protonlar və elektronlar, 00:08:38.990 --> 00:08:41.419 müxtəlif yüklü olduğundan, 00:08:41.419 --> 00:08:43.890 bir-birini cəzb edirlər. 00:08:43.890 --> 00:08:47.690 Nyetronlar neytraldırlar, ona görə onlar sadəcə otururlar orda 00:08:47.690 --> 00:08:49.910 nüvənin içində və onlar müəyyən səviyyədə 00:08:49.910 --> 00:08:52.190 bəzi atomların bəzi elementlərinin xassəlrinə təsir edirlər. 00:08:52.190 --> 00:08:54.980 Ama elektronların sadəcə uçub getməməsinin səbəbi odur ki, 00:08:54.980 --> 00:08:57.380 onlar cəzb olunurlar. 00:08:57.380 --> 00:09:00.340 onlar nüvəyə doğru cəzb olunurlar. 00:09:00.340 --> 00:09:02.930 və onlar həmçinin inanılmaz yüksək sürətə malikdirlər -- 00:09:02.930 --> 00:09:04.540 həqiqətən çətindir -- biz yenə də 00:09:04.540 --> 00:09:06.790 fizikanın çox qəribə hissəsinə toxunuruq 00:09:06.790 --> 00:09:08.050 eleama bu kifayətdirktronun həqiqətən nə etdiyindən --danışmağa başlayanda -- 00:09:08.050 --> 00:09:10.460 Məncə deyə bilərsən ki, onun ətrafında kifayət qədər hoppanır ki, 00:09:10.460 --> 00:09:11.710 nüvənin içinə düşə bilmir, 00:09:11.710 --> 00:09:13.900 Məncə bu haqda fikirləşməyin bir yoludur. 00:09:13.900 --> 00:09:16.430 Beləliklə mən bax burda karbonu 00:09:16.430 --> 00:09:18.680 protonların sayına görə təyin elədim. 00:09:18.680 --> 00:09:20.680 Oksigen səkkiz protonuna görə təyin oluna bilər. 00:09:20.680 --> 00:09:22.100 Ama yenə də, elektronlar digər elektronlara əlaqədə ola bilər. 00:09:22.100 --> 00:09:24.183 Onlar başqa atomlar tərəfindən götürülə bilər. 00:09:24.183 --> 00:09:26.570 Və bu həqiqətən bizim kimya haqda təsəvvürümüzün böyük hissəsini formalaşdırır. 00:09:26.570 --> 00:09:29.320 Bu elementin və ya atomun nə qədər 00:09:29.320 --> 00:09:32.740 elektronu olduğuna əsaslanıb. 00:09:32.740 --> 00:09:37.000 Və bu elektronların konfiqurasiyasından, 00:09:37.000 --> 00:09:40.700 və digər elementlərin elektronlarının konfiqurasiyasından, 00:09:40.700 --> 00:09:43.850 və ya həmin elementin başqa atomlarının. 00:09:43.850 --> 00:09:45.360 Biz bir elementin atomunun hımin elementin digər atomu ilə, 00:09:45.360 --> 00:09:47.570 necə reaksiyaya girdiyini qabaqcadan xəbər verməyə başlaya bilərik, 00:09:47.570 --> 00:09:49.860 və ya bir elementin atomu -- necə reaksiyaya girdiyini, 00:09:49.860 --> 00:09:54.570 və ya əlaqə yaratdığını və ya yaratmadığını, digər ato tərəfindən cəzb edildiyini 00:09:54.570 --> 00:09:57.990 və ya rədd edildiyini. 00:09:57.990 --> 00:10:01.874 Beləliklə məsələn, biz bu barədə daha çox öyrənəcəyik 00:10:01.874 --> 00:10:03.290 gələcəkdə, bu mümükündür ki, başqa bir atom, 00:10:03.290 --> 00:10:04.690 karbondan elektronu vurub çıxara bilsin, 00:10:04.690 --> 00:10:05.481 sadəcə hər hansı səbəbə görə -- və biz bu barədə danışacağıq 00:10:05.481 --> 00:10:07.020 bəzi neytral atomların və bəzi elementlərin başqalarına nisbətən 00:10:07.020 --> 00:10:08.810 Belə ki, bəlkə onların biri karbondan elektronu 00:10:08.810 --> 00:10:10.670 vurub çıxaracaq və bu karbonun 00:10:10.670 --> 00:10:13.280 protondan az elektronu olar, deməli beş elektronumuz olar 00:10:13.280 --> 00:10:14.890 Onda biz vahid müsbət yük alarıq. 00:10:14.890 --> 00:10:17.100 Beləliklə, bu karbon 12-in, elədiyim birinci versiyanın, 00:10:17.100 --> 00:10:19.990 altı protonu, altı elektronu var idi və heç bir yükü yox idi. 00:10:19.990 --> 00:10:21.520 Əgər eletronun birini itirsəm, onda cəmi beşi qalar, 00:10:21.520 --> 00:10:25.070 və məndə vahid müsbət yük olar. 00:10:25.070 --> 00:10:30.700 Və biz bu haqda daha çox danışacağıq 00:10:30.700 --> 00:10:33.330 kimya pleylisti boyunca, 00:10:33.330 --> 00:10:36.340 ama ümid edirəm sizdə bir fikir oyanıb ki, 00:10:36.340 --> 00:10:37.970 bu artıq maraqlı olmağa başlayır. 00:10:37.970 --> 00:10:42.470 Biz artıq bu atom adlanan fundamental tikinti bloku 00:10:42.470 --> 00:10:45.690 başa düşürük. 00:10:45.690 --> 00:10:48.630 Və hətta daha maraqlı olan odur ki, 00:10:48.630 --> 00:10:51.260 bu fundamental tikinti bloku özü daha fundamental tikinti 00:10:51.260 --> 00:10:54.380 bloklarından düzəlib. 00:10:54.380 --> 00:10:56.780 Və bunlar hamısı öz aralarında yerdəyişə bilər 00:10:56.780 --> 00:10:59.690 atomu xassəsini dəyişmək üçün və hətta bir elementin 00:10:59.690 --> 00:11:04.520 atomundan digər elementin atomuna keçə bilər.