1 00:00:03,002 --> 00:00:05,867 My ludzie wiemy od tysięcy lat, obserwując otaczające nas środowisko 2 00:00:07,207 --> 00:00:10,333 że istnieją różne substancje, i substancje te mają różne właściwości 3 00:00:11,954 --> 00:00:14,745 Mają nie tylko różne właściwości; jedne mogą odbijać światło w specyficzny sposób, lub nie odbijać go wcale 4 00:00:17,601 --> 00:00:20,457 Mogą mieć konkretny kolor, mieć określoną temperaturę; być cieczą, gazem lub ciałem stałym 5 00:00:22,108 --> 00:00:24,867 Możemy również zacząć obserwować jak reagują ze sobą w określonych warunkach 6 00:00:27,663 --> 00:00:31,477 oto zdjęcia niektórych z tych substancji. Tutaj jest węgiel, a tu jest on w postaci grafitu 7 00:00:31,477 --> 00:00:36,069 Tutaj jest ołów, a tutaj złoto 8 00:00:38,719 --> 00:00:41,369 Wszystkie z tych które narysowałem -- których obrazki pokazałem 9 00:00:41,369 --> 00:00:45,453 Wszystkie są w stanie stałym, ale również wiemy, że 10 00:00:47,395 --> 00:00:49,338 wygląda, że jest też kilka rodzajów gazów, kilka rodzajów cząsteczek gazów 11 00:00:49,338 --> 00:00:52,210 i zależnie od tego na jaki rodzaj cząsteczek gazu patrzymy 12 00:00:55,079 --> 00:00:57,948 czy jest to węgiel, tlen czy azot, wydaje się, że mają różne własności. 13 00:00:57,948 --> 00:00:59,425 Są takie inne rzeczy, które mogą być ciekłe 14 00:00:59,425 --> 00:01:02,082 a nawet jeżeli podniesiemy temperaturę odpowiednio wysoko dla tych rzeczy, 15 00:01:02,082 --> 00:01:05,018 jeśli ogrzejemy odpowiednio mocno złoto czy ołów 16 00:01:05,018 --> 00:01:06,503 mogą stać się ciekłe. 17 00:01:06,503 --> 00:01:09,841 A jeśli - jeśli spalimy ten węgiel, 18 00:01:09,841 --> 00:01:12,076 nadamy mu stan gazowy, 19 00:01:12,076 --> 00:01:13,351 możemy go wypuścić do atmosfery, 20 00:01:13,351 --> 00:01:14,702 możemy zniszczyć jego strukturę. 21 00:01:14,702 --> 00:01:17,271 Są to więc rzeczy, które my wszyscy 22 00:01:17,271 --> 00:01:20,585 które ludzkość obserwowała przez tysiące lat. 23 00:01:20,585 --> 00:01:22,452 Ale to prowadzi do naturalnego pytania, 24 00:01:22,452 --> 00:01:24,226 które zwykło mieć podtekst filozoficzny, 25 00:01:24,226 --> 00:01:26,405 teraz możemy odpowiedzieć na nie trochę lepiej, 26 00:01:26,405 --> 00:01:30,898 i to pytanie, czy jeśli będziemy rozkładać węgiel 27 00:01:30,898 --> 00:01:33,518 na coraz to mniejsze i mniejsze kawałki, 28 00:01:33,518 --> 00:01:35,554 czy istnieje jakiś najmniejszy, 29 00:01:35,554 --> 00:01:39,867 jakaś najmniejsza jednostka tego, tej substancji 30 00:01:39,867 --> 00:01:43,166 która nadal ma własności węgla? 31 00:01:43,166 --> 00:01:45,256 I czy jeśli jakoś rozbijemy ją jeszcze bardziej 32 00:01:45,256 --> 00:01:48,390 czy straci ona własności węgla? 33 00:01:48,390 --> 00:01:50,354 A odpowiedź brzmi: istnieje. 34 00:01:50,354 --> 00:01:52,200 Żeby dodać nieco terminologii, 35 00:01:52,200 --> 00:01:56,156 nazywamy te substancje, czyste substancje 36 00:01:56,156 --> 00:01:59,025 które mają określone własności w pewnych temperaturach 37 00:01:59,025 --> 00:02:01,185 i reagują w określony sposób, 38 00:02:01,185 --> 00:02:05,291 Nazywamy je pierwiastkami 39 00:02:05,291 --> 00:02:08,729 Węgiel jest pierwiastkiem, ołów jest pierwiastkiem, złoto jest pierwiastkiem. 40 00:02:08,729 --> 00:02:10,400 Ktoś mógłby powiedzieć, że woda jest pierwiastkiem, 41 00:02:10,400 --> 00:02:14,221 a historycznie ludzie odnosili się do wody jako pierwiastka, 42 00:02:14,221 --> 00:02:17,892 dziś wiemy, że woda składa się z bardziej podstawowych części. 43 00:02:17,892 --> 00:02:20,405 Składa się z tlenu i wodoru, 44 00:02:20,405 --> 00:02:25,014 a wszystkie pierwiastki są zawarte tu 45 00:02:25,014 --> 00:02:27,758 w naszym układzie okresowym. 46 00:02:27,758 --> 00:02:29,374 C oznacza węgiel 47 00:02:29,374 --> 00:02:30,400 pokażę kilka, które 48 00:02:30,400 --> 00:02:32,379 są bardzo ważne dla ludzkości 49 00:02:32,379 --> 00:02:35,502 ale z czasem zapewne oswoicie się z wszystkimi. 50 00:02:35,502 --> 00:02:39,148 To jest tlen, to jest azot, to jest krzem. 51 00:02:39,148 --> 00:02:42,867 To -- Au symbolizuje złoto. To jest ołów 52 00:02:42,867 --> 00:02:51,995 A najbardziej podstawową jednostką każdego z tych pierwiastków jest atom. 53 00:02:51,995 --> 00:02:54,559 Więc jeśli byśmy drążyli coraz głębiej, 54 00:02:54,559 --> 00:02:57,079 oddzielali co raz mniejsze i mniejsze kawałki od tego, 55 00:02:57,079 --> 00:02:59,415 ostatecznie doszlibyśmy do atomu węgla. 56 00:02:59,415 --> 00:03:00,755 Robiąc to samo tutaj, 57 00:03:00,755 --> 00:03:02,536 w końcu dotarlibyśmy do atomu złota. 58 00:03:02,536 --> 00:03:03,991 To samo tu, 59 00:03:03,991 --> 00:03:05,856 i dotarlibyśmy do tych mikroskopijnie małych 60 00:03:05,856 --> 00:03:07,758 -- brakuje mi lepszych słów -- cząstek 61 00:03:07,758 --> 00:03:09,185 którą nazywamy atomem ołowiu. 62 00:03:09,185 --> 00:03:11,239 I nie moglibyśmy rozbić tego bardziej 63 00:03:11,239 --> 00:03:13,597 żeby nazywać to ołowiem 64 00:03:13,597 --> 00:03:17,043 żeby nadal miało własności ołowiu. 65 00:03:17,043 --> 00:03:18,330 A żeby nakreślić wam ideę 66 00:03:18,330 --> 00:03:21,193 -- mam problemy z wyobrażeniem sobie tego -- 67 00:03:21,193 --> 00:03:24,040 jak niewiarygodnie małe są atomy, 68 00:03:24,040 --> 00:03:25,901 Naprawdę, niewyobrażalnie małe. 69 00:03:25,901 --> 00:03:27,555 Na przykład więc węgiel. 70 00:03:27,555 --> 00:03:29,379 Moje włosy składają się głownie z węgla. 71 00:03:29,379 --> 00:03:31,882 W sumie, większość mnie składa się z węgla. 72 00:03:31,882 --> 00:03:35,912 Tak naprawdę wszystkie żywe stworzenia składają się głównie z węgla. 73 00:03:35,912 --> 00:03:40,533 Więc jeśli wziąć włos, to składa się on z węgla. 74 00:03:40,533 --> 00:03:42,231 Mój włos jest w większości węglem. 75 00:03:42,231 --> 00:03:43,989 Więc jeśli go tu narysuję 76 00:03:43,989 --> 00:03:45,565 -- moje włosy nie są żółte 77 00:03:45,565 --> 00:03:46,766 ale ten kolor kontrastuje fajnie z czarnym. 78 00:03:46,766 --> 00:03:47,950 Moje włosy są czarne, ale jeśli takie bym narysował, 79 00:03:47,950 --> 00:03:49,713 nie zobaczylibyście ich na tym tle. 80 00:03:49,713 --> 00:03:51,970 Więc jeśli wziąłbym mój włos i spytał was 81 00:03:51,970 --> 00:03:55,200 na ile atomów szeroki jest mój włos? 82 00:03:55,200 --> 00:03:58,467 Więc jeśli patrzeć na przekrój mojego włosa, nie na długość, 83 00:03:58,467 --> 00:04:00,361 tylko na grubość i zapytać 84 00:04:00,361 --> 00:04:03,255 ile atomów węgli się tu mieści? 85 00:04:03,255 --> 00:04:07,049 Możecie więc zgadywać, hej, Sal, powiedziałeś mi już że są bardzo małe 86 00:04:07,049 --> 00:04:09,150 więc że jest ich tu tysiąc, 87 00:04:09,150 --> 00:04:10,484 dziesięć tysięcy, czy może sto tysięcy, 88 00:04:10,484 --> 00:04:11,788 a ja bym odpowiedział: nie! 89 00:04:11,788 --> 00:04:14,249 Jest tu milion atomów węgla. 90 00:04:14,249 --> 00:04:17,439 Więc można ułożyć obok siebie milion atomów węgla 91 00:04:17,439 --> 00:04:20,933 obok siebie na grubość przeciętnego ludzkiego włosa. 92 00:04:20,933 --> 00:04:22,585 Jest to oczywiście przybliżenie, 93 00:04:22,585 --> 00:04:24,026 nie dokładnie milion 94 00:04:24,026 --> 00:04:26,605 ale daje nam to poczucie jak mały jest atom. 95 00:04:26,605 --> 00:04:28,441 Wiecie, wyrwijcie włos z głowy 96 00:04:28,441 --> 00:04:30,991 i wyobraźcie sobie układanie miliona rzeczy obok siebie 97 00:04:30,991 --> 00:04:33,991 jedna obok drugiej 98 00:04:33,991 --> 00:04:37,037 w poprzek włosa, nie długość włosa, a grubość włosa. 99 00:04:37,037 --> 00:04:39,175 Ciężko jest w ogóle zauważyć włos na grubość. 100 00:04:39,175 --> 00:04:40,718 A zmieściłby się tam milion atomów węgla, 101 00:04:40,718 --> 00:04:42,979 po prostu w poprzek. 102 00:04:42,979 --> 00:04:48,092 Fajnie teraz byłoby, co jest interesujące samo przez się 103 00:04:48,092 --> 00:04:49,026 -- wiemy, że 104 00:04:49,026 --> 00:04:51,375 jest najbardziej podstawowy budulec węgla, 105 00:04:51,375 --> 00:04:53,933 , ten najbardziej podstawowy budulec każdego atomu. 106 00:04:53,933 --> 00:04:55,952 Ale, co ciekawsze, te podstawowe "cegiełki" 107 00:04:55,952 --> 00:04:59,066 są ze sobą powiązane. 108 00:04:59,066 --> 00:05:02,556 Atom węgla zbudowany jest z jeszcze bardziej podstawowych cząstek. 109 00:05:02,556 --> 00:05:07,469 Atom złota jest zbudowany z jeszcze bardziej podstawowych cząstek 110 00:05:07,469 --> 00:05:10,445 Są one tan naprawdę zbudowane przez 111 00:05:10,445 --> 00:05:12,759 przez układy tych jeszcze bardziej podstawowych cząstek 112 00:05:12,759 --> 00:05:14,087 Więc jeśli zmienić 113 00:05:14,087 --> 00:05:15,901 liczbę tych podstawowych cząstek, 114 00:05:15,901 --> 00:05:17,844 można zmienić własności pierwiastka, 115 00:05:17,844 --> 00:05:18,891 to jak reaguje, 116 00:05:18,891 --> 00:05:22,769 czy nawet zamienić sam pierwiastek. 117 00:05:22,769 --> 00:05:25,144 Aby zrozumieć to nieco lepiej 118 00:05:25,144 --> 00:05:28,010 pomówmy nieco o tych podstawowych cząstkach. 119 00:05:28,010 --> 00:05:31,825 Mamy więc proton 120 00:05:31,825 --> 00:05:35,524 A proton de facto definiuje 121 00:05:35,524 --> 00:05:38,003 -- liczba protonów w jądrze atomu 122 00:05:38,003 --> 00:05:40,096 będę mówił o jądrze za sekundę -- 123 00:05:40,096 --> 00:05:42,969 jest tym co definiuje pierwiastek. 124 00:05:42,969 --> 00:05:45,492 To jest właśnie tym co określa pierwiastek. 125 00:05:45,492 --> 00:05:47,333 Jeśli więc spojrzymy na układ okresowy tutaj, 126 00:05:47,333 --> 00:05:50,154 widzimy pierwiastki ułożone według liczby atomowej, 127 00:05:50,154 --> 00:05:51,575 a liczba atomowa jest po prostu 128 00:05:51,575 --> 00:05:54,667 liczbą protonów w pierwiastku. 129 00:05:54,667 --> 00:05:58,667 Więc, z definicji, wodór ma jeden proton 130 00:05:58,667 --> 00:06:02,800 Hel ma dwa. Węgiel ma sześć protonów. 131 00:06:02,800 --> 00:06:05,333 Nie ma węgla z siedmioma protonami, 132 00:06:05,333 --> 00:06:07,172 jeśli taki stworzymy, będzie azotem, 133 00:06:07,172 --> 00:06:09,234 a nie węglem. 134 00:06:09,234 --> 00:06:10,589 Tlen ma osiem protonów, 135 00:06:10,589 --> 00:06:12,673 więc jeśli jakoś dodamy tu jeszcze jeden, 136 00:06:12,673 --> 00:06:14,050 nie będzie to już tlen, 137 00:06:14,050 --> 00:06:18,333 tylko fluor. Definiuje więc ona pierwiastek. 138 00:06:18,333 --> 00:06:20,067 Liczba atomowa definiuje pierwiastek. 139 00:06:20,067 --> 00:06:22,967 A liczba atomowa, liczba protonów, 140 00:06:22,967 --> 00:06:25,447 liczba protonów -- i pamiętajcie, 141 00:06:25,447 --> 00:06:27,674 to ta liczba zapisana tu na górze każdego 142 00:06:27,674 --> 00:06:30,116 z pierwiastków zapisanych w układzie 143 00:06:30,116 --> 00:06:31,529 -- liczba protonów 144 00:06:31,529 --> 00:06:34,133 jest równa liczbie atomowej. 145 00:06:34,133 --> 00:06:36,852 Liczba protonów jest równa liczbie atomowej. 146 00:06:36,867 --> 00:06:38,861 I zapisuje się ją tu z góry, ponieważ 147 00:06:38,861 --> 00:06:42,221 definiuje ona własności pierwiastka. 148 00:06:42,221 --> 00:06:46,133 Dwa inne składniki atomu 149 00:06:46,133 --> 00:06:47,702 --wydaje mi się że możemy je tak nazwać -- 150 00:06:47,702 --> 00:06:55,123 to elektron i neutron. 151 00:06:55,123 --> 00:06:57,541 A model, który możecie zacząć sobie wyobrażać w głowach 152 00:06:57,541 --> 00:07:00,420 --i ten model, zagłębiając się w chemię zobaczymy 153 00:07:00,420 --> 00:07:02,833 że stanie się nieco bardziej abstrakcyjny 154 00:07:02,833 --> 00:07:04,821 i naprawdę ciężki do wyobrażenia -- 155 00:07:04,821 --> 00:07:06,548 ale sposób myślenia o tym jest taki, 156 00:07:06,548 --> 00:07:08,348 że mamy protony i neutrony, które są 157 00:07:08,348 --> 00:07:09,825 w centrum atomu. 158 00:07:09,825 --> 00:07:11,600 Są one jądrem atomu. 159 00:07:11,600 --> 00:07:14,867 Więc na przykład, węgiel, jak wiemy, ma sześć protonów. 160 00:07:14,867 --> 00:07:19,067 Więc jeden, drugi, trzeci, czwarty, piąty, szósty. 161 00:07:19,067 --> 00:07:22,385 Węgiel C12, czyli taka wersja węgla, posiada także 162 00:07:22,385 --> 00:07:24,200 sześć neutronów. 163 00:07:24,200 --> 00:07:25,748 Istnieją róże wersje węgla, 164 00:07:25,748 --> 00:07:28,021 które różnią się między sobą liczbą neutronów. 165 00:07:28,021 --> 00:07:30,113 Więc liczba neutronów może się zmieniać, liczba elektronów może się zmieniać, 166 00:07:30,113 --> 00:07:31,733 a pierwiastek zostaje ten sam. 167 00:07:31,733 --> 00:07:33,267 Liczba protonów nie może się zmieniać. 168 00:07:33,267 --> 00:07:35,905 Jeśli zmienimy liczbę protonów, otrzymamy inny pierwiastek. 169 00:07:35,905 --> 00:07:39,200 Narysuję więc jądro węgla C12. 170 00:07:39,200 --> 00:07:43,200 Więc jeden, dwa, trzy, cztery, pięć, sześć. 171 00:07:43,200 --> 00:07:46,487 Mamy więc tu jądro węgla C12. 172 00:07:46,487 --> 00:07:48,333 Czasem będzie zapisywany on tak. 173 00:07:48,333 --> 00:07:51,132 A czasem zapisuje się również liczbę 174 00:07:51,132 --> 00:07:53,831 protonów. 175 00:07:53,831 --> 00:07:56,133 Powodem, dla którego zapisujemy go jako węgiel C12 -- 176 00:07:56,133 --> 00:07:58,677 wiecie, naliczyłem sześc neutronów -- 177 00:07:58,677 --> 00:08:00,379 jest fakt, że suma, -- 178 00:08:00,379 --> 00:08:03,675 możemy patrzeć na to jako na zsumowaną liczbę 179 00:08:03,675 --> 00:08:04,741 -- jeden punkt ukazania tego 180 00:08:04,741 --> 00:08:06,405 dodamy mu nieco niuansów w przyszłości 181 00:08:06,405 --> 00:08:07,770 -- jest taki, że to zsumowana liczba 182 00:08:07,770 --> 00:08:11,844 protonów i neutronów w jądrze atomu. 183 00:08:11,844 --> 00:08:15,240 Więc ten węgiel ma z definicji liczbę atomową równą sześć, 184 00:08:15,240 --> 00:08:16,628 ale możemy ją sobie tu zapisać jeszcze raz tutaj, 185 00:08:16,628 --> 00:08:18,596 tak dla przypomnienia. 186 00:08:18,596 --> 00:08:21,342 Więc w centrum atomu węgla mamy to jądro. 187 00:08:21,342 --> 00:08:24,863 I węgiel C12 ma sześć protonów i sześc neutronów. 188 00:08:24,863 --> 00:08:27,495 Inna wersja węgla, węgiel C14 nadal będzie 189 00:08:27,495 --> 00:08:30,909 miał sześc protonów, ale neutronów będzie miał już osiem. 190 00:08:30,909 --> 00:08:32,467 Liczba neutronów może się więc zmieniać, 191 00:08:32,467 --> 00:08:34,610 lecz mamy tu węgiel C12. 192 00:08:34,610 --> 00:08:36,842 I jeśli jest on obojętny -- 193 00:08:36,842 --> 00:08:40,665 za sekundę wyjaśnię odrobinę co oznacza to słowo-- 194 00:08:40,665 --> 00:08:43,200 Jeśli jest obojętny będzie również miał sześć elektronów. 195 00:08:43,200 --> 00:08:45,400 Narysuję więc te elektrony. 196 00:08:45,400 --> 00:08:49,467 Pierwszy, drugi, trzeci, czwarty, piąty, szósty. 197 00:08:49,467 --> 00:08:51,836 I pewien sposób -- może jest to pierwsza zasada 198 00:08:51,836 --> 00:08:54,634 myślenia o relacjach 199 00:08:54,634 --> 00:08:56,892 między elektronami i jądrem -- 200 00:08:56,892 --> 00:08:58,846 możecie sobie wyobrazić elektrony 201 00:08:58,846 --> 00:09:00,835 poruszające się wokół, 202 00:09:00,835 --> 00:09:02,956 latające bezładnie wokół jądra. 203 00:09:02,956 --> 00:09:04,692 Pewien model myślenia to elektrony 204 00:09:04,692 --> 00:09:06,700 orbitujące wokół jądra, 205 00:09:06,700 --> 00:09:08,000 ale to nie do końca prawda. 206 00:09:08,000 --> 00:09:10,499 Nie orbitują jak planety, na przykład, 207 00:09:10,499 --> 00:09:11,660 wokół Słońca. 208 00:09:11,660 --> 00:09:13,749 Ale to dobry początek. 209 00:09:13,749 --> 00:09:16,267 Inną sprawą jest to że tak jakby skaczą wokół jądra 210 00:09:16,267 --> 00:09:18,691 czy latają bezładnie wokół jądra. 211 00:09:18,691 --> 00:09:19,956 A to przez to że 212 00:09:19,956 --> 00:09:22,073 rzeczywistość staje się bardzo dziwna na tym poziomie, 213 00:09:22,073 --> 00:09:23,544 tak na prawdę trzeba by użyć fizyki kwantowej, 214 00:09:23,544 --> 00:09:26,408 żeby zrozumieć czemu elektron tak się zachowuje. 215 00:09:26,408 --> 00:09:29,190 Ale pierwszy wyobrażony model w waszych głowach, w centrum 216 00:09:29,190 --> 00:09:32,400 tego atomu, atomu węgla C12, 217 00:09:32,400 --> 00:09:34,067 znajduje się jądro. 218 00:09:34,067 --> 00:09:36,644 Tu znajduje się jądro. 219 00:09:36,644 --> 00:09:40,733 A te elektrony latają we wszystkie strony wokół jądra. 220 00:09:40,733 --> 00:09:43,009 A powodem dla którego elektrony te 221 00:09:43,009 --> 00:09:45,135 po prostu nie odlecą od jądra, 222 00:09:45,135 --> 00:09:47,200 czemu są z nim tak jakby związane 223 00:09:47,200 --> 00:09:49,308 i tworzą część atomu, 224 00:09:49,308 --> 00:09:54,579 jest fakt, że protony mają ładunek dodatni. 225 00:09:54,579 --> 00:09:57,918 a elektrony ładunek ujemny. 226 00:09:57,918 --> 00:10:02,477 I jest to jedna z właściwości tych podstawowych 227 00:10:02,477 --> 00:10:03,620 cząstek, jeśli zaczniecie się zastanawiać 228 00:10:03,620 --> 00:10:05,467 czym jest ładunek nie licząc bycia "etykietką", 229 00:10:05,467 --> 00:10:06,867 zaczynamy zachodzić dość głęboko. 230 00:10:06,867 --> 00:10:08,400 Ale jedną rzeczą, którą wiemy, 231 00:10:08,400 --> 00:10:10,697 gdy mówimy o sile elektromagnetycznej 232 00:10:10,697 --> 00:10:13,146 jest to, że różnoimienne ładunki się przyciągają. 233 00:10:13,146 --> 00:10:14,959 Więc najlepiej myśleć o tym w ten sposób: 234 00:10:14,959 --> 00:10:16,546 protony i elektrony, 235 00:10:16,546 --> 00:10:18,133 jako że posiadają rożne ładunki, 236 00:10:18,133 --> 00:10:20,129 przyciągają się do siebie. 237 00:10:20,129 --> 00:10:21,457 Neutrony są obojętne, 238 00:10:21,457 --> 00:10:25,088 więc sobie po prostu siedzą w jądrze, 239 00:10:25,088 --> 00:10:28,579 i mają pewien wpływ na własności 240 00:10:28,579 --> 00:10:33,154 niektórych pierwiastków. 241 00:10:33,154 --> 00:10:35,005 Ale powodem dlaczego elektrony 242 00:10:35,005 --> 00:10:36,818 nie latają sobie ot tak wszędzie 243 00:10:36,818 --> 00:10:38,600 jest to, że są przyciągane. 244 00:10:38,600 --> 00:10:42,333 Są przyciągane w kierunku jądra. 245 00:10:42,333 --> 00:10:45,067 Mają tez niewiarygodnie dużą prędkość -- 246 00:10:45,067 --> 00:10:47,140 jest to ciężkie do 247 00:10:47,140 --> 00:10:48,446 -- zaczynamy znowu dotykać 248 00:10:48,446 --> 00:10:51,546 bardzo dziwnej części fizyki, 249 00:10:51,546 --> 00:10:52,570 gdy zaczynami mówić o tym 250 00:10:52,570 --> 00:10:54,164 co tak naprawdę robia elektrony 251 00:10:54,164 --> 00:10:55,946 -- ale wystarczy-- 252 00:10:55,946 --> 00:10:56,842 Zdaje mi się że możemy poprostu powiedzieć 253 00:10:56,842 --> 00:10:57,924 że skaczą w tę i we w tę wystarczająco mocno, 254 00:10:57,924 --> 00:11:00,733 żeby nie spadaść na jądro. 255 00:11:00,733 --> 00:11:02,867 Wydaje mi się, że jest to pewien sposób myślenia o tym. 256 00:11:02,867 --> 00:11:08,123 I jak wspomniałem, węgiel C12 jest zdefiniowany 257 00:11:08,123 --> 00:11:09,769 przez liczbę protonów. 258 00:11:09,769 --> 00:11:12,403 Tlen z definicji posiada osiem protonów. 259 00:11:12,403 --> 00:11:16,467 Ale znowu, elektrony mogą oddziaływać z innymi elektronami. 260 00:11:16,467 --> 00:11:18,650 Mogą być zabierane przez inne atomy. 261 00:11:18,650 --> 00:11:21,025 A to w sumie pozwala 262 00:11:21,025 --> 00:11:23,271 zrozumieć dużą część chemii. 263 00:11:23,271 --> 00:11:25,995 Zależy to od tego ile elektronów ma atom 264 00:11:25,995 --> 00:11:27,600 lub pierwiastek, 265 00:11:27,600 --> 00:11:29,467 i od tego, jak są skonfigurowane, 266 00:11:29,467 --> 00:11:33,867 i jak są skonfigurowane elektrony innych pierwiastków 267 00:11:33,867 --> 00:11:36,018 czy też elektrony innych atomów tego samego pierwiastka. 268 00:11:36,018 --> 00:11:41,267 Możemy zacząć przewidywać jak atom jednego rodzaju 269 00:11:41,267 --> 00:11:43,333 będzie reagował z innym atomem tego samego pierwiastka 270 00:11:43,333 --> 00:11:46,733 lub innego pierwiastka -- jak będzie reagować, 271 00:11:46,733 --> 00:11:49,695 czy mogą się połączyć, czy też nie, czy będą się przyciągać 272 00:11:49,695 --> 00:11:52,200 czy odpychać od innych pierwiastków. 273 00:11:52,200 --> 00:11:53,420 Jest to więc przykład, 274 00:11:53,420 --> 00:11:56,300 a nauczymy się o wiele więcej o tym w przyszłości: 275 00:11:56,300 --> 00:12:00,144 możliwe jest, żeby inny atom 276 00:12:00,144 --> 00:12:02,723 zabrał elektron węglowi 277 00:12:02,733 --> 00:12:05,552 z powodu -- 278 00:12:05,552 --> 00:12:10,338 a będziemy mówić o pewnych atomach niektórych pierwiastków 279 00:12:10,338 --> 00:12:13,723 które przyciągają elektrony mocniej od innych 280 00:12:13,723 --> 00:12:15,218 Więc na przykład, jeden z nich 281 00:12:15,218 --> 00:12:17,160 może zabrać elektron z atomu węgla, 282 00:12:17,160 --> 00:12:19,230 i wtedy ten węgiel będzie miał 283 00:12:19,230 --> 00:12:21,831 mniej elektronów niż protonów, 284 00:12:21,831 --> 00:12:25,138 więc będzie miał pięć elektronów i sześć protonów 285 00:12:25,138 --> 00:12:27,800 I wtedy będzie miał on ładunek dodatni. 286 00:12:27,800 --> 00:12:30,039 Więc ten węgiel C12, w pierwotnej wersji 287 00:12:30,039 --> 00:12:34,267 miał sześć protonów i sześć elektronów, więc ładunki się niwelowały. 288 00:12:34,267 --> 00:12:36,553 Jeśli straci on elektron, będzie ich tylko pięć 289 00:12:36,553 --> 00:12:38,933 i wtedy będzie miał on ładunek dodatni. 290 00:12:38,933 --> 00:12:40,785 Będziemy mówić o tym więcej 291 00:12:40,785 --> 00:12:42,867 na dalszych nagraniach z cyklu chemii, 292 00:12:42,867 --> 00:12:44,302 ale mam nadzieję że doceniacie to, 293 00:12:44,302 --> 00:12:46,133 że zaczyna się już robić naprawdę zajebiste. 294 00:12:46,133 --> 00:12:51,800 Doszliśmy już do tej podstawowej "cegiełki" 295 00:12:51,800 --> 00:12:53,118 zwanej atomem. 296 00:12:53,118 --> 00:12:54,920 I że co jeszcze fajniejsze, że te podstawowe 297 00:12:54,920 --> 00:12:56,759 "cegły" składają się z 298 00:12:56,759 --> 00:12:58,667 jeszcze bardziej podstawowych "cegiełek" 299 00:12:58,667 --> 00:13:00,867 I że można zmieniać ich ilość 300 00:13:00,867 --> 00:13:03,129 by zmienić własności atomu, 301 00:13:03,129 --> 00:13:06,044 a nawet zmieniać atomy jednego pierwiastka w 302 00:13:06,044 --> 00:13:09,036 atomy innego pierwiastka.