بیش از ۳,۰۰۰ سال پیش،
در متون پزشکی مصر باستان
یک گل در داروها ظهور کرد.
در سواحل مدیترانه، اقوام مینونسی باستان
احتمالا راهی برای استفاده از اين گیاه و
ایجاد حس سرخوشی پیدا کرده بودند.
هر دو تمدن باستانی
یک چیز را کشف کرده بودند،
تریاک،
عصارهای از خشخاش،
که هم منجر به حس سرخوشی
و هم تسکین درد میشود.
هرچند تریاک، از آن هنگام،
مورد استفاده بوده است
در قرن نوزدهم بود که مورفین،
یکی از ترکیبات شیمیایی موجود در تریاک،
شناسایی و برای استفاده درمانی استخراج شد.
مورفین، کدئین و مواد دیگری که
مستقیما از خشخاش تولید میشوند
افیون نام دارند.
در قرن بیستم، شرکتهای داروسازی
تعداد زیادی ترکیب مصنوعی تولید کردند
که مشابه افیون بودند،
موادی مانند هروئین، هیدروکدون،
اکسی کدون و فنتانیل.
همه این ترکیبات، چه مصنوعی
و چه استخراج شده از تریاک،
به اسم
مواد افیونی شناخته میشوند.
مصنوعی یا طبیعی،
قانونی یا غیر قانونی،مواد افیونی
مسکنهای بسیار قوی،
اما به شدت اعتیاد آور هستند.
در دهههای هشتاد و نود میلادی،
شرکتهای داروسازی، مسکنهای افیونی را
با بی ملاحظهگی به بازار عرضه کردند،
درحالیکه عمدتا
اعتیادآور بودن این داروها را هم
برای جامعه پزشکی و هم برای عموم مردم
کم اهمیت جلوه میدادند.
نرخ تجویز مسکنهای افیونی، و
همینطور موارد اعتیاد به آنها،
با سرعت بالا رفت ومنجر به بحرانی شد
که تا به امروز ادامه دارد.
فهمیدن روش اثرگذاری مواد افیونی بر بدن،
بعد از اولین مصرف، طی مصرفهای مکرر
و همچنین بعد از توقف مصرف،
به دانستن علت اینکه این مواد
تا این اندازه اعتیادآورهستند ، کمک می کند.
خواص شیمیایی این داروها
اندکی متفاوت از یکدیگر است اما
همگی با اتصال به گیرندههای اوپیوئیدی مغز،
بر سیستم اوپیوئیدی بدن اثر میگذارند.
اندورفین در بدن، با اتصال به این گیرندهها
سیگنالهای درد را خنثی میکند.
اما فدرت و مدت اتصال مواد افیونی
بسیار بیشتر از اندروفین است
لذا مواد افیونی نسبت به اندروفینها،
میتوانند دردهای شدیدتری را مهار کنند.
گیرندههای اوپیوئید همچنین بر همه چیز، از
خلق و خو تا سازوکار طبیعی بدن اثر دارند.
مضاف بر این عملکردها،
اتصال قویتر و طولانیتر مواد افیونی
به معنای تاثیر چشمگیر و فراگیرتر آنها
در قیاس با مولکولهای طبیعی
پیامرسان بدن است.
اتصال دارو به گیرندههای موتد افیونی،
باعث ترشح دوپامین در بدن میشود،
دوپامین با احساس لذت در ارتباط است
و احتمالا دلیل احساس سرخوشی است
که از ویژگیهای متمایز
مصرف مواد افیونی است.
در عین حال، مواد افیونی
مانع ترشح نورآدرنالینها در بدن میشوند،
نورآدرنالین بر هوشیاری، تنفس،
گوارش و فشارخون تاثیر میگذارد.
حتی دوز درمانی این داروها
میزان نورآدرنالین را به حدی کاهش میدهد
که موجب عوارض جانبی همچون یبوست میشود.
مصرف دوزهای بالای مواد افیونی میتواند
تا حد خطرناکی آهنگ تنفس و ضربان قلب را
کاهش دهد و منجر به بیهوشی و حتی مرگ شود.
به مرور زمان، بدن نسبت به مواد افیونی
مقاوم میشود
این اتفاق ممکن است با کاهش تعداد
گیرندههای مواد افیونی، یا
کاهش واکنش این گیرندهها نسبت به
مواد افیونی، اتفاق بیفتد.
پس برای ترشح مجدد میزان قبلی دوپامین
و تجربه تاثیرات پیشین آن بر خلق و خو
افراد باید دوزهای بالاتر و بالاتری
از مواد افیونی را مصرف کنند،
چرخهای که منجر به وابستگی جسمی
و اعتیاد میشود.
همینطور که افراد، برای جبران مقاومت بدن
مواد افیونی بیشتری مصرف میکنند،
سطح نورآدرنالین در بدنشان
کمتر و کمتر میشود،
تا جایی که عملکرد بدن را
تحت تاثیر قرار میدهد.
بدن برای جبران کاهش نورآدرنالین،
گیرندههای نورآدرنالین را افزایش میدهد
که بتواند مقادیر کمتر نورآدرنالین را
شناسایی کند.
افزایش حساسیت به نورآدرنالین،
به بدن اجازه میدهد که
عملکرد طبیعی خود را ادامه دهد_
در واقع، بدن برای ایجاد تعادل
درشرایط جدید به مواد افیونی وابسته میشود.
وقتی شخصی که از نظر جسمی به مواد افیونی
وابسته است، ناگهان مصرف را قطع میکند،
تعادل عملکرد بدن بههم میریزد.
سطح نورآدرنالین، با توقف مصرف مواد افیونی
ظرف یک روز افزایش مییابد.
اما بدن، برای خلاص شدن از
تمام گیرندههای نورآدرنالینی که ساخته
نیاز به زمان بیشتری دارد.
این یعنی که مرحلهای وجود دارد
که بدن بیش از حد به نورآدرنالین حساس است.
این حساسیت مفرط،
منجر به بروز علائم ترک
همچون دردهای ماهیچهای و شکمی،
تب و حالت تهوع میشود.
هر چند موقت، ترک مواد افیونی میتواند
به غایت ناتوان کننده باشد.
در موارد وخیم، ممکن است
شخصی که در حال ترک است،
چندین روز یا حتی چندین هفته
به شدت بیمار شود.
دلیل مصرف افرادی که
به مواد افیونی اعتیاد دارند
دیگر الزاما رسیدن به حس سرخوشی نیست
بلکه جلوگیری از بیمار شدن است.
بسیاری از افراد، درآمد یا حتی شغل خود را
در زمان ترک به خطر میاندازند،
و یا ممکن است کسی را نداشته باشند
که در زمان ترک از آنها نگهداری کند.
کسی که بعد از ترک، دوباره
مصرف مواد افیونی را شروع کند،
ممکن است در خطر شدید
اوردوز(بیش مصرفی) باشد،
زیرا آن مقدار موادی که هنگام
بالا بودن مقاومت بدنشان برایشان عادی بوده،
میتواند الان برایشان کشنده باشد.
از سال ۱۹۸۰، مرگ ناگهانی
بر اثر اوردوز مواد افیونی
در ایالات متحده امریکا رشد تصاعدی داشته
و اعتیاد به مواد افیونی با شدت و سرعت
در سراسر جهان شیوع پیدا کرده است.
با اینکه تجویز مسکنهای افیونی
با دقت بیشتری تحت نظارت قرار دارد،
موارد اوردوز و اعتیاد
هنوز رو به ازدیاد هستند؛
به خصوص در میان جوانان.
بسیاری از موارد اولیه اعتیاد،
افراد میان سالی بودهاند
که به مسکنهای تجویز شده که برای خودشان یا
و یا تجویز شده برای دوست
یا اعضای خانوادهشان معتاد شدهاند.
امروزه، جوانان اغلب از همین روشها
با مواد افیونی آشنا میشوند
اما به هروئین یا مواد افیونی مصنوعی
روی میآورند که ارزانتر هستند،
و راحتتر یافت میشوند.
گذشته از قوانین سختگیرانه
برای مسکنهای افیونی،
برای جلوگیری از رشد نرخ اعتیاد و یا اوردوز
چه کاری از ما ساخته است؟
دارویی به نام نالوکسان، در حال حاضر
بهترین راه درمان اوردوز است.
نالوکسان به گیرندههای اوپیوئیدی
متصل میشود اما آنها را فعال نمیکند.
نالوکسان مانع اتصال دیگر مواد افیونی
به گیرندهها شده
و همچنین آنها را از گیرندهها جدا کرده
تا اوردوز را معکوس کند.
اعتیاد به مواد افیونی به ندرت
بصورت یک بیماری مستقل مشاهده میشود؛
اغلب، افرادی که
به مواد افیونی اعتیاد دارند، با یک
بیماری روحی نیز دست به گریباناند.
برای درمان اعتیاد، برنامههای درمانی
سرپایی یا همراه با بستری هست
که تلفیقی از دارو درمانی، خدمات
بهداشتی و روان درمانی هستند.
اما بسیاری از این برنامهها
هزینههای بالایی دارند
و گزینههای ارزانتر صف
انتظارهای طولانیتری دارند.
آنها همچنین قبل از شروع به درمان،
اغلب نیاز به سم زدایی کامل
از مواد افیونی دارند.
گذراندن دوره ترک و بستری شدنهای
چند ماهه رایج در مراکز بازپروری
برای افرادی که با خطر از دست دادن شغل
و مسکن روبرو هستند، امکانناپذیر است.
برنامههای درمانی نگهدارنده مواد افیونی
سعی دارند برخی از این موانع را برطرف کرده
و با ترکیب دارو درمانی و رفتار درمانی
سو مصرف مواد
مواد افیونی را برطرف کنند.
در این برنامهها ، با استفاده از دارو،
مانع بروز علائم ترک میشوند.
دارو به گیرندههای اوپیوئیدی
متصل میشود اما مثل مسکنها،
هروئین و دیگر مواد افیونی رایج
تاثیرات روانگردانی ندارند.
بوپرنورفین و متادون
داروهای افیونی نگهدارنده اصلی
در دسترس هستند۰
اما پزشکان برای تجویز آنها
به نوعی سند اعراض حق نیاز دارند
هر چند برای تجویز مسکنهای افیونی،
نیازی به هیچ آموزش یا مدرک اختصاصی نیست.
بوپرنورفین گاه به اندازهای کمیاب میشود
که حتی بازار سیاهی رو به رشد،
برای آن به وجود آمده است.
برای مبارزه با اعتیاد به مواد افیونی،
هنوز راه درازی در پیش داریم،
اما منابع بسیاری برای
شناخت راههای درمان وجود دارد.
اگر در ایالات متحده امریکا، شما یا
شخصی از آشنایانتان دچار اعتیاد شدهاید
وزارت بهداشت ایالات متحده آمریکا از طریق
۸۰۰-۶۶۲-۴۳۵۷
راهنمایی تلفنی ارائه میدهد:
و پایگاه دادههای بیش از ۱۴,۰۰۰ مرکز
ترک اعتیاد در ایالات متحده:
www.hhs.gov/opioids