0:00:00.708,0:00:03.559 Ik moet jullie iets bekennen. 0:00:03.583,0:00:05.875 Ik heb pas sinds kort mijn rijbewijs. 0:00:06.750,0:00:08.292 Het was een lastig traject. 0:00:09.125,0:00:12.184 En dit had niets te maken [br]met een ouder brein. 0:00:12.208,0:00:15.476 Weet je nog hoe het voelde[br]toen je voor het eerst in een lesauto zat? 0:00:15.500,0:00:18.458 Toen je iedere beslissing nog bewust[br]en weloverwogen nam? 0:00:19.208,0:00:22.667 Na mijn rijlessen was ik [br]mentaal steeds compleet uitgeput. 0:00:23.458,0:00:26.204 Als cognitief wetenschapper[br]weet ik dat dit kwam 0:00:26.204,0:00:30.708 doordat ik veel vroeg van de zogenaamde [br]controlefunctie van mijn hersenen. 0:00:31.375,0:00:36.768 Deze functie maakt het mogelijk[br]onze gedachten te bepalen 0:00:36.792,0:00:38.601 en zo ook onze emoties en acties, 0:00:38.625,0:00:40.643 om zo bepaalde doelen te bereiken ... 0:00:40.667,0:00:42.250 zoals het halen van je rijbewijs. 0:00:43.000,0:00:46.018 We hebben dit nodig [br]om gewoonten te doorbreken, 0:00:46.042,0:00:48.542 impulsen te beheersen en om te plannen. 0:00:49.708,0:00:52.500 Maar we zijn ons vooral ervan bewust[br]als er iets misgaat. 0:00:53.250,0:00:56.643 Heb je wel eens per ongeluk[br]jus d'orange over je cornflakes gegoten? 0:00:56.667,0:00:58.726 (Gelach) 0:00:58.750,0:01:00.643 Of zo druk door Facebook gescrold 0:01:00.667,0:01:02.809 dat je daardoor een afspraak vergat? 0:01:02.833,0:01:04.143 (Gelach) 0:01:04.167,0:01:05.809 Wellicht komt dit je bekend voor: 0:01:05.833,0:01:08.518 van plan zijn boodschappen te doen[br]onderweg naar huis, 0:01:08.542,0:01:11.393 maar in plaats daarvan[br]automatisch doorrijden naar huis? 0:01:11.417,0:01:13.601 (Gelach) 0:01:13.625,0:01:16.018 Dit soort dingen overkomt iedereen. 0:01:16.042,0:01:17.976 Vaak noemen we het afwezigheid, 0:01:18.000,0:01:19.309 maar wat er echt gebeurt, 0:01:19.333,0:01:22.458 is dat de controlefunctie hapert. 0:01:23.625,0:01:28.018 Deze functie gebruiken we iedere dag,[br]op meerdere vlakken. 0:01:28.042,0:01:29.476 En in de laatste 30 jaar, 0:01:29.500,0:01:33.268 hebben onderzoekers ontdekt[br]dat dit allerlei goede dingen belooft, 0:01:33.292,0:01:35.476 voor zowel in de kindertijd als daarna, 0:01:35.500,0:01:40.059 zoals sociale en academische vaardigheden,[br]mentale en lichamelijke gezondheid, 0:01:40.083,0:01:42.101 geld verdienen, geld sparen 0:01:42.125,0:01:44.268 en zelfs op vrije voet blijven. 0:01:44.292,0:01:46.309 Klinkt goed, nietwaar? 0:01:46.333,0:01:47.768 Het is dan ook niet gek 0:01:47.792,0:01:51.226 dat onderzoekers zoals ik[br]deze zo graag willen leren begrijpen 0:01:51.250,0:01:53.458 en manieren willen bedenken[br]deze te verbeteren. 0:01:55.167,0:02:00.333 Maar de laatste tijd is een hype ontstaan[br]rondom zelfhulp en de controlefunctie. 0:02:01.042,0:02:04.393 Er wordt gedacht dat deze[br]te verbeteren is door middel van apps 0:02:04.417,0:02:05.851 en computerspelletjes, 0:02:05.875,0:02:09.125 of door specifieke prikkeling,[br]zoals het spelen van een schaakspel. 0:02:10.250,0:02:13.061 Onderzoekers proberen het[br]in het lab te trainen, 0:02:13.061,0:02:14.522 hopende het te verbeteren -- 0:02:14.522,0:02:17.583 alsook dingen die ermee samenhangen,[br]zoals intelligentie. 0:02:19.333,0:02:20.809 Ik kan je vertellen 0:02:20.833,0:02:24.768 dat deze manier van kijken[br]naar deze functie helemaal verkeerd is. 0:02:24.792,0:02:28.351 Hersentraining zal de uitvoerende functie[br]niet in brede zin verbeteren, 0:02:28.375,0:02:31.601 omdat deze hiermee[br]slechts beperkt uitgeoefend wordt, 0:02:31.625,0:02:36.042 buiten de context waarin we[br]deze daadwerkelijk gebruiken. 0:02:36.875,0:02:39.726 Ook al beheers je die oefen-app[br]op je telefoon volledig, 0:02:39.750,0:02:43.524 dat zal er nog niet voor zorgen dat je[br]geen J d'O meer over je Cheerios giet. 0:02:43.538,0:02:44.643 (Gelach) 0:02:44.667,0:02:47.184 Als je de controlefunctie [br]écht wil verbeteren, 0:02:47.208,0:02:49.393 zodat het je leven beïnvloedt, 0:02:49.417,0:02:53.167 dan zal je de invloed van context[br]moeten leren begrijpen. 0:02:54.083,0:02:55.684 Laat me een voorbeeld geven. 0:02:55.708,0:02:58.059 Er is een goede test[br]die we in het lab toepassen 0:02:58.083,0:03:00.309 om de functie te meten bij jonge kinderen: 0:03:00.333,0:03:02.917 de 'dimensionale kaartsortering'. 0:03:04.000,0:03:07.434 Hierbij moeten kinderen kaarten [br]op een bepaalde manier sorteren -- 0:03:07.458,0:03:08.976 bijvoorbeeld op vorm -- 0:03:09.000,0:03:11.768 steeds weer, tot het een gewoonte wordt. 0:03:11.792,0:03:13.976 Dan wordt hen gevraagd te switchen 0:03:14.000,0:03:16.851 en dezelfde kaarten[br]op een andere manier te sorteren, 0:03:16.875,0:03:18.208 bijvoorbeeld op kleur. 0:03:19.083,0:03:22.309 Heel jonge kinderen vinden dit lastig. 0:03:22.333,0:03:25.934 Drie- en vierjarigen blijven de kaarten[br]vaak op de oude manier sorteren, 0:03:25.958,0:03:29.333 ongeacht hoe vaak je ze eraan herinnert[br]wat de nieuwe taak is. 0:03:30.125,0:03:33.309 (Video) Vrouw: Blauw gaat hierin.[br]Rood gaat hierin. 0:03:33.333,0:03:34.583 Hier heb je een blauwe. 0:03:35.083,0:03:37.351 Oké, nu gaan we[br]een ander spelletje spelen. 0:03:37.375,0:03:39.601 We gaan niet meer het kleurenspel spelen. 0:03:39.625,0:03:41.518 Nu gaan we het vormspel spelen. 0:03:41.542,0:03:42.809 In dit spel 0:03:42.833,0:03:46.059 moeten alle sterren hierheen[br]en alle vrachtwagens hierheen, oké? 0:03:46.083,0:03:48.143 Sterren hier, vrachtwagens hier. 0:03:48.167,0:03:49.458 Waar komen de sterren? 0:03:50.667,0:03:52.226 En de vrachtwagens? 0:03:52.250,0:03:53.518 Uitstekend. 0:03:53.542,0:03:55.851 Oké, sterren hier, vrachtwagens hier. 0:03:55.875,0:03:57.125 Hier is een vrachtwagen. 0:03:58.542,0:04:00.351 (Gelach) 0:04:00.375,0:04:02.643 Sterren komen hier,[br]vrachtwagens komen hier. 0:04:02.667,0:04:03.917 Hier is een ster. 0:04:05.208,0:04:07.559 (Gelach) 0:04:07.583,0:04:09.476 Het is dus heel boeiend 0:04:09.500,0:04:13.601 en heel duidelijk wanneer ze faalt[br]haar controlefunctie te gebruiken. 0:04:13.625,0:04:14.893 Maar het zit zo: 0:04:14.917,0:04:17.642 we kunnen haar trainen[br]op deze en soortgelijke taken 0:04:17.666,0:04:19.684 en uiteindelijk zou ze er beter in worden, 0:04:19.708,0:04:20.976 maar betekent dat 0:04:21.000,0:04:24.268 dat daarmee ook haar controlefunctie [br]buiten het lab verbetert? 0:04:24.292,0:04:27.726 Nee, want in de echte wereld[br]heeft ze deze functie nodig 0:04:27.750,0:04:31.226 voor veel meer dan alleen[br]wisselen tussen vorm en kleur. 0:04:31.250,0:04:34.226 Daar moet ze schakelen[br]tussen optellen en vermenigvuldigen, 0:04:34.250,0:04:36.518 of tussen spelen en opruimen, 0:04:36.542,0:04:40.393 of tussen denken over eigen gevoelens[br]en denken aan haar vriendin. 0:04:40.417,0:04:42.315 En succes in de echte wereld 0:04:42.315,0:04:45.103 hangt af van dingen[br]als hoe gemotiveerd je bent 0:04:45.103,0:04:47.226 en wat je collega's doen. 0:04:47.250,0:04:50.351 En het hangt ook af[br]van de strategieën die je toepast 0:04:50.375,0:04:53.625 bij het inzetten van je controlefunctie[br]in een bepaalde situatie. 0:04:54.667,0:04:58.375 Wat ik wil aangeven[br]is dat die context er echt toe doet. 0:04:59.250,0:05:01.976 Laat me je een voorbeeld geven[br]vanuit mijn onderzoek. 0:05:02.000,0:05:06.393 Onlangs heb ik een aantal kinderen[br]de klassieke marshmallow-test laten doen, 0:05:06.417,0:05:08.601 een meting die gaat[br]over uitstel van beloning 0:05:08.625,0:05:11.750 die waarschijnlijk veel[br]van de controlefunctie vraagt. 0:05:12.708,0:05:14.559 Wellicht heb je er al van gehoord, 0:05:14.583,0:05:16.601 maar kinderen krijgen een keuze. 0:05:16.625,0:05:18.934 Of ze krijgen nu direct één marshmallow, 0:05:18.958,0:05:22.891 of ze wachten tot ik in de andere kamer[br]meer marshmallows gehaald heb 0:05:22.917,0:05:24.708 en mogen er dan twee hebben. 0:05:25.417,0:05:29.434 De meeste kinderen willen heel graag [br]die tweede marshmallow hebben, 0:05:29.458,0:05:32.684 maar de vraag is:[br]Hoe lang kunnen ze daarop wachten? 0:05:32.708,0:05:33.809 (Gelach) 0:05:33.833,0:05:37.833 Ik heb de test een draai gegeven[br]om het effect van context te kunnen zien. 0:05:38.750,0:05:41.726 Ik vertelde elk kind[br]dat ze in een groep zaten, 0:05:41.750,0:05:43.393 bijvoorbeeld de groene groep, 0:05:43.417,0:05:46.559 en gaf ze zelfs een groen t-shirt[br]om aan te trekken. 0:05:46.583,0:05:50.684 En ik gaf aan: "Jouw groep[br]wachtte op de tweede marshmallow, 0:05:50.708,0:05:53.059 en de andere groep, de oranje groep, 0:05:53.083,0:05:54.351 deed dat niet." 0:05:54.375,0:05:55.851 Of het tegenovergestelde: 0:05:55.875,0:05:57.934 "Jouw groep wachtte niet op de tweede 0:05:57.958,0:06:00.018 en de andere groep deed dat wel." 0:06:00.042,0:06:02.351 Dan liet ik het kind achter in de kamer 0:06:02.375,0:06:05.208 en hield ik via een webcam in de gaten[br]hoe lang ze wachtten. 0:06:05.792,0:06:09.851 (Gelach) 0:06:09.875,0:06:13.643 Ik ontdekte dat de kinderen die geloofden 0:06:13.667,0:06:15.809 dat hun groep wachtte[br]op twee marshmallows, 0:06:15.833,0:06:18.667 zelf ook meer geneigd waren te wachten. 0:06:20.042,0:06:24.476 Ze lieten zich dus beïnvloeden door[br]een groep die ze nooit ontmoet hadden. 0:06:24.500,0:06:25.893 (Gelach) 0:06:25.917,0:06:27.601 Best cool, toch? 0:06:27.625,0:06:30.226 Met deze uitkomst[br]wist ik echter nog steeds niet 0:06:30.250,0:06:34.750 of ze gewoon hun groep kopieerden,[br]of dat het dieper ging. 0:06:35.333,0:06:37.018 Dus ik haalde er meer kinderen bij 0:06:37.042,0:06:42.059 en na de test liet ik hen foto's zien [br]van een tweetal kinderen 0:06:42.083,0:06:45.768 en vertelde hen: "Een van deze kinderen[br]houdt ervan dingen meteen te hebben, 0:06:45.792,0:06:47.768 zoals koekjes en stickers. 0:06:47.792,0:06:49.309 Het andere kind wacht graag, 0:06:49.333,0:06:51.809 zodat het meer van deze dingen krijgt." 0:06:51.833,0:06:53.101 Vervolgens vroeg ik hen: 0:06:53.125,0:06:55.268 "Welke van deze kinderen vind je leuker 0:06:55.292,0:06:57.083 en met wie zou je willen spelen?" 0:06:57.833,0:07:01.684 Wat ik ontdekte, was dat kinderen[br]die geloofden dat hun groep wachtte, 0:07:01.708,0:07:05.125 een voorkeur hadden voor andere kinderen[br]die graag op dingen wachten. 0:07:05.958,0:07:10.083 Weten wat hun groep deed, zorgde ervoor [br]dat ze het wachten meer waardeerden. 0:07:10.958,0:07:12.726 En niet alleen dat, 0:07:12.750,0:07:15.059 ze gebruikten de functie waarschijnlijk 0:07:15.083,0:07:18.143 om strategieën te bedenken[br]om het wachten gemakkelijker te maken, 0:07:18.167,0:07:21.643 zoals op hun handen zitten,[br]of zich afwenden van de marshmallow, 0:07:21.667,0:07:24.768 of een liedje zingen ter afleiding. 0:07:24.792,0:07:26.417 (Gelach) 0:07:27.500,0:07:32.059 Dit alles laat zien [br]hoeveel context ertoe doet. 0:07:32.083,0:07:35.643 Het is niet zo dat de één een betere[br]controlefunctie had dan de ander, 0:07:35.667,0:07:38.667 maar de context kan wel helpen[br]deze beter in te zetten. 0:07:40.417,0:07:43.542 Wat betekent dit nou[br]voor jou en je kinderen? 0:07:44.500,0:07:47.143 Laten we zeggen dat je graag[br]Spaans zou willen leren. 0:07:47.167,0:07:48.893 Je zou je context kunnen veranderen 0:07:48.917,0:07:52.851 en jezelf kunnen omringen[br]met anderen die dit ook willen leren 0:07:52.875,0:07:55.893 en nog beter is het als dit[br]mensen zijn die je graag mag. 0:07:55.917,0:07:59.333 Dan raak je extra gemotiveerd [br]je controlefunctie in te zetten. 0:08:00.167,0:08:04.434 Of laten we zeggen dat je je kind[br]wil helpen met haar wiskundehuiswerk. 0:08:04.458,0:08:07.601 Je zou haar manieren kunnen leren[br]voor gebruik van de functie 0:08:07.625,0:08:09.559 in die specifieke context, 0:08:09.583,0:08:12.726 zoals het opbergen van haar telefoon[br]voordat ze gaat studeren 0:08:12.750,0:08:16.333 of het inplannen van een beloning[br]na een uur studeren. 0:08:17.083,0:08:20.351 Ik wil niet doen alsof context[br]het enige belangrijke is. 0:08:20.375,0:08:25.351 De controlefunctie is erg complex[br]en wordt gevormd door talloze factoren. 0:08:25.375,0:08:26.893 Maar onthoud wel 0:08:26.917,0:08:29.434 dat als je je controlefunctie[br]wil verbeteren 0:08:29.458,0:08:31.809 in een bepaald aspect van je leven, 0:08:31.833,0:08:33.976 zoek dan niet naar snelle oplossingen. 0:08:34.000,0:08:35.268 Denk na over de context 0:08:35.292,0:08:38.226 en hoe je je doelen[br]belangrijker kan maken voor jezelf; 0:08:38.250,0:08:39.726 hoe je strategieën kan inzetten 0:08:39.750,0:08:42.125 om jezelf te helpen[br]in die bepaalde situatie. 0:08:43.332,0:08:48.726 De oude Grieken zeiden dit[br]nog het best: "Ken uzelf." 0:08:48.750,0:08:53.059 En belangrijk onderdeel hiervan[br]is weten hoe context jouw gedrag vormt 0:08:53.083,0:08:56.893 en hoe je deze kennis[br]kan inzetten ter verbetering. 0:08:56.917,0:08:58.184 Dank jullie wel. 0:08:58.208,0:09:01.333 (Applaus)