0:00:01.000,0:00:03.000
Roy Gould: Za niecały rok

0:00:03.000,0:00:06.000
obchodzony będzie Międzynarodowy Rok Astronomii,

0:00:06.000,0:00:08.000
który upamiętni czterysetną rocznicę

0:00:08.000,0:00:12.000
użycia teleskopu przez Galileusza.

0:00:12.000,0:00:15.000
W ciągu kolejnych kilku miesięcy światło dzienne

0:00:15.000,0:00:20.000
ujrzy również nowy projekt od Microsoft Research,

0:00:20.000,0:00:23.000
który wywrze tak ogromny wpływ na sposób

0:00:23.000,0:00:27.000
w jaki postrzegamy wszechświat jak Galileusz cztery stulecia temu.

0:00:28.000,0:00:31.000
To WorldWide Telescope.

0:00:31.000,0:00:36.000
Dziękuję TED oraz Microsoft za umożliwienie tej prezentacji.

0:00:36.000,0:00:39.000
Chciałbym was również uczulić byście

0:00:39.000,0:00:42.000
przyjrzeli mu się bliżej w TED Lab.

0:00:43.000,0:00:47.000
WorldWide Telescope wybiera najlepsze zdjęcia

0:00:49.000,0:00:54.000
z teleskopów ziemskich oraz tych z przestrzeni kosmicznej

0:00:54.000,0:00:58.000
i zespala je w spójną całość

0:00:58.000,0:01:03.000
uzyskując jednolity obraz naszego wszechświata.

0:01:06.000,0:01:08.000
Zmieni sposób w jaki zajmujemy się astronomią,

0:01:08.000,0:01:11.000
zmieni sposób w jaki uczymy astronomii,

0:01:11.000,0:01:13.000
a co najważniejsze,

0:01:13.000,0:01:16.000
zmieni sposób w jaki postrzegamy siebie we wszechświecie.

0:01:17.000,0:01:20.000
Gdybyśmy spotkali się w czasach naszych dziadków

0:01:20.000,0:01:22.000
to twierdzenie nie wydawało by się tak znaczące.

0:01:23.000,0:01:26.000
Na przykład w roku 1920 nie wolno było pić;

0:01:26.000,0:01:29.000
a kobietom odmawiano prawa głosu.

0:01:29.000,0:01:34.000
Podczas letniej nocy oglądając gwiazdy i Drogę Mleczną,

0:01:34.000,0:01:38.000
myślelibyście, że widzicie cały wszechświat.

0:01:38.000,0:01:42.000
Ówczesny zarząd Obserwatorium Harvarda

0:01:42.000,0:01:44.000
urządził wielką debatę, w której przemawiał za tym,

0:01:44.000,0:01:47.000
że Galaktyka Drogi Mlecznej to cały otaczający nas wszechświat.

0:01:47.000,0:01:49.000
Oczywiście byli w wielkim błędzie.

0:01:49.000,0:01:53.000
Dzisiaj wiadomo, że istnieje znacznie więcej galaktyk.

0:01:53.000,0:01:57.000
Potrafimy spojrzeć wgłąb, aż po krańce widzialnego wszechświata

0:01:57.000,0:01:59.000
i cofnąć się prawie do czasu Wielkiego Wybuchu.

0:01:59.000,0:02:02.000
i cofnąć się prawie do czasu Wielkiego Wybuchu.

0:02:02.000,0:02:06.000
Potrafimy spoglądać przez całe widmo światła,

0:02:06.000,0:02:09.000
odkrywać światy, wcześniej dla nas niewidzialne.

0:02:10.000,0:02:14.000
Widzimy te wspaniałe mgławice gwiazd,

0:02:14.000,0:02:18.000
zaprojektowane w ilości i wielkości

0:02:18.000,0:02:22.000
potrzebnej by mogło powstać życie.

0:02:22.000,0:02:26.000
Widzimy odmienne światy, inne układy słoneczne

0:02:26.000,0:02:29.000
naliczyliśmy 300 a ta liczba nadal rośnie.

0:02:29.000,0:02:31.000
Jednak nie są takie jak nasz.

0:02:33.000,0:02:36.000
W sercu naszej galaktyki są czarne dziury,

0:02:36.000,0:02:39.000
tak jak i gdzie indziej we wszechświecie,

0:02:39.000,0:02:42.000
gdzie wydaje się, że zatrzymał się czas.

0:02:42.000,0:02:48.000
Nasz obraz wszechświata był niespójny i częściowy

0:02:48.000,0:02:52.000
widzieliśmy jedynie cień wielu wspaniałych historii,

0:02:52.000,0:02:55.000
które odsłania przed nami natura.

0:02:55.000,0:02:57.000
Wspomnę krótko o trzech rzeczach,

0:02:57.000,0:03:01.000
które sprawiają, że ludzie w astronomii i edukacji

0:03:01.000,0:03:04.000
są tak podekscytowani WorldWide Telescope,

0:03:04.000,0:03:06.000
oraz czemu jest on przełomem.

0:03:06.000,0:03:11.000
Umożliwia nam doświadczanie, czym jest wszechświat.

0:03:11.000,0:03:14.000
Kojarzy się z latającym dywanem,

0:03:14.000,0:03:18.000
można lecieć po kosmosie dokąd się chce.

0:03:19.000,0:03:25.000
Można odbyć tę wycieczkę z astronomami jako przewodnikami.

0:03:25.000,0:03:30.000
Nie chodzi tylko o ekspertów, którzy mówią co aktualnie widać,

0:03:30.000,0:03:36.000
ale też ludzi, którzy pasjonują się różnymi zakamarkami wszechświata,

0:03:36.000,0:03:38.000
którzy dzielą się entuzjazmem

0:03:38.000,0:03:40.000
i czynią wszechświat przyjaznym.

0:03:40.000,0:03:44.000
Można też stworzyć swoje własne wycieczki:

0:03:44.000,0:03:47.000
dzielić się nimi i tworzyć je z przyjaciółmi.

0:03:47.000,0:03:49.000
To najfajniejsza funkcja

0:03:49.000,0:03:53.000
bo w głębi serca lubimy opowiadać historie.

0:03:53.000,0:03:55.000
A podczas ich opowiadania,

0:03:55.000,0:03:59.000
każdy zrozumie wszechświat na swój sposób.

0:03:59.000,0:04:02.000
Każdy odnajdzie swój własny wszechświat.

0:04:02.000,0:04:07.000
Ujrzymy nową społeczność obytych gawędziarzy.

0:04:07.000,0:04:12.000
Zanim przedstawię osobę odpowiedzialną za WorldWide Telescope,

0:04:12.000,0:04:14.000
dam wam coś do przemyśleń.

0:04:14.000,0:04:18.000
Kiedy pytam ludzi co czują patrząc nocą w niebo,

0:04:18.000,0:04:22.000
mówią: "Czuję się maleńki. Taki nic nie znaczący".

0:04:22.000,0:04:25.000
Nasz wzrok omiata wszechświat.

0:04:25.000,0:04:29.000
Dzięki twórcom WorldWide Telescope,

0:04:30.000,0:04:34.000
możemy rozpocząć dialog ze wszechświatem.

0:04:34.000,0:04:37.000
WorldWide Telescope przekona was,

0:04:37.000,0:04:42.000
że mimo naszych małych rozmiarów,

0:04:42.000,0:04:44.000
jesteśmy wspaniali i znaczący. (Brawa)

0:04:44.000,0:04:49.000
jesteśmy wspaniali i znaczący. (Brawa)

0:04:49.000,0:04:52.000
To wielki zaszczyt przedstawić

0:04:52.000,0:04:55.000
Curtisa Wong z Microsoftu.

0:04:56.000,0:04:58.000
Curtis Wong: Dziękuję, Roy.

0:05:01.000,0:05:04.000
To wspaniała prezentacja,

0:05:04.000,0:05:06.000
jedna z dostępnych wycieczek.

0:05:06.000,0:05:09.000
To jedna z pierwszych, które były stworzone.

0:05:09.000,0:05:11.000
Wszystkie są interaktywne,

0:05:11.000,0:05:13.000
jeśli dokądś się wybierzemy...

0:05:13.000,0:05:16.000
Można zatrzymać w każdym momencie,

0:05:16.000,0:05:18.000
żeby dowiedzieć się więcej.

0:05:18.000,0:05:20.000
Jest wiele źródeł informacji, także w sieci,

0:05:20.000,0:05:22.000
z których można czerpać.

0:05:22.000,0:05:25.000
Można przybliżać, oddalać kamerę,

0:05:25.000,0:05:27.000
to wszystko dostępne jest dla was.

0:05:27.000,0:05:34.000
Ten projekt Microsoftu jest dedykowany dla Jima Graya,

0:05:34.000,0:05:37.000
naszego współpracownika, to głównie jego wkład

0:05:37.000,0:05:40.000
umożliwił powstanie tego projektu.

0:05:40.000,0:05:43.000
To owoc miłości naszego zespołu,

0:05:43.000,0:05:47.000
mamy nadzieję, że zainspiruje dzieci do poznawania wszechświata.

0:05:47.000,0:05:49.000
Dzieci w każdym wieku, jak my.

0:05:49.000,0:05:52.000
WorldWide Telescope stanie się dostępny wiosną.

0:05:52.000,0:05:57.000
To darmowy program. Dziękuję, Craig Mundie.

0:05:57.000,0:06:01.000
Będzie można go pobrać z Worldwidetelescope.org,

0:06:01.000,0:06:03.000
to coś nowego.

0:06:03.000,0:06:06.000
To co dziś widzieliście,

0:06:06.000,0:06:10.000
to cząstka procenta tego co jest dostępne,

0:06:10.000,0:06:12.000
w TED Lab można obejrzeć wyprawę

0:06:12.000,0:06:14.000
stworzoną przez sześcioletniego Benjamina,

0:06:14.000,0:06:16.000
która powali was na kolana.

0:06:16.000,0:06:19.000
Tam się spotkajmy. Dziękuję.

0:06:20.000,0:06:23.000
(Brawa)