1
00:00:01,000 --> 00:00:03,000
Roy Gould: Za niecały rok

2
00:00:03,000 --> 00:00:06,000
obchodzony będzie Międzynarodowy Rok Astronomii,

3
00:00:06,000 --> 00:00:08,000
który upamiętni czterysetną rocznicę

4
00:00:08,000 --> 00:00:12,000
użycia teleskopu przez Galileusza.

5
00:00:12,000 --> 00:00:15,000
W ciągu kolejnych kilku miesięcy światło dzienne

6
00:00:15,000 --> 00:00:20,000
ujrzy również nowy projekt od Microsoft Research,

7
00:00:20,000 --> 00:00:23,000
który wywrze tak ogromny wpływ na sposób

8
00:00:23,000 --> 00:00:27,000
w jaki postrzegamy wszechświat jak Galileusz cztery stulecia temu.

9
00:00:28,000 --> 00:00:31,000
To WorldWide Telescope.

10
00:00:31,000 --> 00:00:36,000
Dziękuję TED oraz Microsoft za umożliwienie tej prezentacji.

11
00:00:36,000 --> 00:00:39,000
Chciałbym was również uczulić byście

12
00:00:39,000 --> 00:00:42,000
przyjrzeli mu się bliżej w TED Lab.

13
00:00:43,000 --> 00:00:47,000
WorldWide Telescope wybiera najlepsze zdjęcia

14
00:00:49,000 --> 00:00:54,000
z teleskopów ziemskich oraz tych z przestrzeni kosmicznej

15
00:00:54,000 --> 00:00:58,000
i zespala je w spójną całość

16
00:00:58,000 --> 00:01:03,000
uzyskując jednolity obraz naszego wszechświata.

17
00:01:06,000 --> 00:01:08,000
Zmieni sposób w jaki zajmujemy się astronomią,

18
00:01:08,000 --> 00:01:11,000
zmieni sposób w jaki uczymy astronomii,

19
00:01:11,000 --> 00:01:13,000
a co najważniejsze,

20
00:01:13,000 --> 00:01:16,000
zmieni sposób w jaki postrzegamy siebie we wszechświecie.

21
00:01:17,000 --> 00:01:20,000
Gdybyśmy spotkali się w czasach naszych dziadków

22
00:01:20,000 --> 00:01:22,000
to twierdzenie nie wydawało by się tak znaczące.

23
00:01:23,000 --> 00:01:26,000
Na przykład w roku 1920 nie wolno było pić;

24
00:01:26,000 --> 00:01:29,000
a kobietom odmawiano prawa głosu.

25
00:01:29,000 --> 00:01:34,000
Podczas letniej nocy oglądając gwiazdy i Drogę Mleczną,

26
00:01:34,000 --> 00:01:38,000
myślelibyście, że widzicie cały wszechświat.

27
00:01:38,000 --> 00:01:42,000
Ówczesny zarząd Obserwatorium Harvarda

28
00:01:42,000 --> 00:01:44,000
urządził wielką debatę, w której przemawiał za tym,

29
00:01:44,000 --> 00:01:47,000
że Galaktyka Drogi Mlecznej to cały otaczający nas wszechświat.

30
00:01:47,000 --> 00:01:49,000
Oczywiście byli w wielkim błędzie.

31
00:01:49,000 --> 00:01:53,000
Dzisiaj wiadomo, że istnieje znacznie więcej galaktyk.

32
00:01:53,000 --> 00:01:57,000
Potrafimy spojrzeć wgłąb, aż po krańce widzialnego wszechświata

33
00:01:57,000 --> 00:01:59,000
i cofnąć się prawie do czasu Wielkiego Wybuchu.

34
00:01:59,000 --> 00:02:02,000
i cofnąć się prawie do czasu Wielkiego Wybuchu.

35
00:02:02,000 --> 00:02:06,000
Potrafimy spoglądać przez całe widmo światła,

36
00:02:06,000 --> 00:02:09,000
odkrywać światy, wcześniej dla nas niewidzialne.

37
00:02:10,000 --> 00:02:14,000
Widzimy te wspaniałe mgławice gwiazd,

38
00:02:14,000 --> 00:02:18,000
zaprojektowane w ilości i wielkości

39
00:02:18,000 --> 00:02:22,000
potrzebnej by mogło powstać życie.

40
00:02:22,000 --> 00:02:26,000
Widzimy odmienne światy, inne układy słoneczne

41
00:02:26,000 --> 00:02:29,000
naliczyliśmy 300 a ta liczba nadal rośnie.

42
00:02:29,000 --> 00:02:31,000
Jednak nie są takie jak nasz.

43
00:02:33,000 --> 00:02:36,000
W sercu naszej galaktyki są czarne dziury,

44
00:02:36,000 --> 00:02:39,000
tak jak i gdzie indziej we wszechświecie,

45
00:02:39,000 --> 00:02:42,000
gdzie wydaje się, że zatrzymał się czas.

46
00:02:42,000 --> 00:02:48,000
Nasz obraz wszechświata był niespójny i częściowy

47
00:02:48,000 --> 00:02:52,000
widzieliśmy jedynie cień wielu wspaniałych historii,

48
00:02:52,000 --> 00:02:55,000
które odsłania przed nami natura.

49
00:02:55,000 --> 00:02:57,000
Wspomnę krótko o trzech rzeczach,

50
00:02:57,000 --> 00:03:01,000
które sprawiają, że ludzie w astronomii i edukacji

51
00:03:01,000 --> 00:03:04,000
są tak podekscytowani WorldWide Telescope,

52
00:03:04,000 --> 00:03:06,000
oraz czemu jest on przełomem.

53
00:03:06,000 --> 00:03:11,000
Umożliwia nam doświadczanie, czym jest wszechświat.

54
00:03:11,000 --> 00:03:14,000
Kojarzy się z latającym dywanem,

55
00:03:14,000 --> 00:03:18,000
można lecieć po kosmosie dokąd się chce.

56
00:03:19,000 --> 00:03:25,000
Można odbyć tę wycieczkę z astronomami jako przewodnikami.

57
00:03:25,000 --> 00:03:30,000
Nie chodzi tylko o ekspertów, którzy mówią co aktualnie widać,

58
00:03:30,000 --> 00:03:36,000
ale też ludzi, którzy pasjonują się różnymi zakamarkami wszechświata,

59
00:03:36,000 --> 00:03:38,000
którzy dzielą się entuzjazmem

60
00:03:38,000 --> 00:03:40,000
i czynią wszechświat przyjaznym.

61
00:03:40,000 --> 00:03:44,000
Można też stworzyć swoje własne wycieczki:

62
00:03:44,000 --> 00:03:47,000
dzielić się nimi i tworzyć je z przyjaciółmi.

63
00:03:47,000 --> 00:03:49,000
To najfajniejsza funkcja

64
00:03:49,000 --> 00:03:53,000
bo w głębi serca lubimy opowiadać historie.

65
00:03:53,000 --> 00:03:55,000
A podczas ich opowiadania,

66
00:03:55,000 --> 00:03:59,000
każdy zrozumie wszechświat na swój sposób.

67
00:03:59,000 --> 00:04:02,000
Każdy odnajdzie swój własny wszechświat.

68
00:04:02,000 --> 00:04:07,000
Ujrzymy nową społeczność obytych gawędziarzy.

69
00:04:07,000 --> 00:04:12,000
Zanim przedstawię osobę odpowiedzialną za WorldWide Telescope,

70
00:04:12,000 --> 00:04:14,000
dam wam coś do przemyśleń.

71
00:04:14,000 --> 00:04:18,000
Kiedy pytam ludzi co czują patrząc nocą w niebo,

72
00:04:18,000 --> 00:04:22,000
mówią: "Czuję się maleńki. Taki nic nie znaczący".

73
00:04:22,000 --> 00:04:25,000
Nasz wzrok omiata wszechświat.

74
00:04:25,000 --> 00:04:29,000
Dzięki twórcom WorldWide Telescope,

75
00:04:30,000 --> 00:04:34,000
możemy rozpocząć dialog ze wszechświatem.

76
00:04:34,000 --> 00:04:37,000
WorldWide Telescope przekona was,

77
00:04:37,000 --> 00:04:42,000
że mimo naszych małych rozmiarów,

78
00:04:42,000 --> 00:04:44,000
jesteśmy wspaniali i znaczący. (Brawa)

79
00:04:44,000 --> 00:04:49,000
jesteśmy wspaniali i znaczący. (Brawa)

80
00:04:49,000 --> 00:04:52,000
To wielki zaszczyt przedstawić

81
00:04:52,000 --> 00:04:55,000
Curtisa Wong z Microsoftu.

82
00:04:56,000 --> 00:04:58,000
Curtis Wong: Dziękuję, Roy.

83
00:05:01,000 --> 00:05:04,000
To wspaniała prezentacja,

84
00:05:04,000 --> 00:05:06,000
jedna z dostępnych wycieczek.

85
00:05:06,000 --> 00:05:09,000
To jedna z pierwszych, które były stworzone.

86
00:05:09,000 --> 00:05:11,000
Wszystkie są interaktywne,

87
00:05:11,000 --> 00:05:13,000
jeśli dokądś się wybierzemy...

88
00:05:13,000 --> 00:05:16,000
Można zatrzymać w każdym momencie,

89
00:05:16,000 --> 00:05:18,000
żeby dowiedzieć się więcej.

90
00:05:18,000 --> 00:05:20,000
Jest wiele źródeł informacji, także w sieci,

91
00:05:20,000 --> 00:05:22,000
z których można czerpać.

92
00:05:22,000 --> 00:05:25,000
Można przybliżać, oddalać kamerę,

93
00:05:25,000 --> 00:05:27,000
to wszystko dostępne jest dla was.

94
00:05:27,000 --> 00:05:34,000
Ten projekt Microsoftu jest dedykowany dla Jima Graya,

95
00:05:34,000 --> 00:05:37,000
naszego współpracownika, to głównie jego wkład

96
00:05:37,000 --> 00:05:40,000
umożliwił powstanie tego projektu.

97
00:05:40,000 --> 00:05:43,000
To owoc miłości naszego zespołu,

98
00:05:43,000 --> 00:05:47,000
mamy nadzieję, że zainspiruje dzieci do poznawania wszechświata.

99
00:05:47,000 --> 00:05:49,000
Dzieci w każdym wieku, jak my.

100
00:05:49,000 --> 00:05:52,000
WorldWide Telescope stanie się dostępny wiosną.

101
00:05:52,000 --> 00:05:57,000
To darmowy program. Dziękuję, Craig Mundie.

102
00:05:57,000 --> 00:06:01,000
Będzie można go pobrać z Worldwidetelescope.org,

103
00:06:01,000 --> 00:06:03,000
to coś nowego.

104
00:06:03,000 --> 00:06:06,000
To co dziś widzieliście,

105
00:06:06,000 --> 00:06:10,000
to cząstka procenta tego co jest dostępne,

106
00:06:10,000 --> 00:06:12,000
w TED Lab można obejrzeć wyprawę

107
00:06:12,000 --> 00:06:14,000
stworzoną przez sześcioletniego Benjamina,

108
00:06:14,000 --> 00:06:16,000
która powali was na kolana.

109
00:06:16,000 --> 00:06:19,000
Tam się spotkajmy. Dziękuję.

110
00:06:20,000 --> 00:06:23,000
(Brawa)