WEBVTT

00:00:01.000 --> 00:00:03.000
Roy Gould: Bir yıldan az bir süre içinde,

00:00:03.000 --> 00:00:06.000
dünya Uluslararası Astronomi Yılını kutlayacak.

00:00:06.000 --> 00:00:08.000
ki bu Galileo'nun teleskop vasıtasıyla

00:00:08.000 --> 00:00:12.000
gecenin derinliklerine ilk göz atışının 400. yıldönümü oluyor.

00:00:12.000 --> 00:00:15.000
Ayrıca, bir kaç ay içerisinde dünya,

00:00:15.000 --> 00:00:20.000
Galileo'nun dörtyüzyıl önce yaptığı gibi, evrene bakış açımıza

00:00:20.000 --> 00:00:23.000
çok büyük bir etki yapacak olan,

00:00:23.000 --> 00:00:27.000
Microsoft Araştırma Merkezi'nin yeni icadının hizmete girişini kutlayacak.

00:00:28.000 --> 00:00:31.000
WorldWide Telescope (Evrensel Teleskop) olarak adlandırılan bu teleskobu,

00:00:31.000 --> 00:00:36.000
sizlerin ilgisine sunma imkanını bana verdiği için TED'e ve Microsoft'a teşekkür etmek istiyorum.

00:00:36.000 --> 00:00:39.000
Ve sizlere eğer fırsatınız olursa,

00:00:39.000 --> 00:00:42.000
aşağıdaki TED Laboratuvar'larına göz atmanız konusunda ısrar ediyorum.

NOTE Paragraph

00:00:43.000 --> 00:00:47.000
Evrensel Teleskop uzaydaki ve Dünya'daki

00:00:49.000 --> 00:00:54.000
en büyük teleskoplardan, en iyi görüntüleri alıyor,

00:00:54.000 --> 00:00:58.000
ve onları evrenin bütünsel(holistik) bir görünümünü yaratmak için

00:00:58.000 --> 00:01:03.000
kusursuz biçimde harmanlıyor(örüyor).

00:01:06.000 --> 00:01:08.000
Bu bizim astronomi yapış yöntemimizi değiştirecek,

00:01:08.000 --> 00:01:11.000
Bu bizim astronomi öğretiş yöntemimizi değiştirecek,

00:01:11.000 --> 00:01:13.000
ve bence en önemlisi,

00:01:13.000 --> 00:01:16.000
bu bizim evrende, kendimize bakış açımızı değiştirecek.

NOTE Paragraph

00:01:17.000 --> 00:01:20.000
Eğer bu TED konferansını büyükbabalarımızın zamanında yapıyor olsaydık,

00:01:20.000 --> 00:01:22.000
bu o kadar büyük bir iddia olmayabilirdi.

00:01:23.000 --> 00:01:26.000
Örneğin 1920'de, içki içmek yasaktı;

00:01:26.000 --> 00:01:29.000
eğer bir kadın olsaydınız, oy kullanmanız yasaktı.

00:01:29.000 --> 00:01:34.000
Ve eğer bir yaz gecesinde, başınızı kaldırıp Samanyoluna baksaydınız,

00:01:34.000 --> 00:01:38.000
gördüğünüzün tüm evren olduğunu düşünecektiniz.

00:01:38.000 --> 00:01:42.000
Aslında, o zamanlar Harvard'ın gözlemevinin başkanı,

00:01:42.000 --> 00:01:44.000
tüm evrenin Samanyolu'ndan ibaret olduğunu

00:01:44.000 --> 00:01:47.000
iddia eder, inatla savunurdu.

NOTE Paragraph

00:01:47.000 --> 00:01:49.000
Harvard yanılıyordu, büyük başarı(!).

00:01:49.000 --> 00:01:53.000
Elbette, bugün biliyoruz ki galaksimizin ötesine uzanan galaksiler var.

00:01:53.000 --> 00:01:57.000
Bugün evrenin görülebilir sınırlarına kadar görebiliyoruz,

00:01:57.000 --> 00:01:59.000
zamanda geriye doğru,

00:01:59.000 --> 00:02:02.000
neredeyse Büyük Patlama'nın kendisine kadar.

00:02:02.000 --> 00:02:06.000
Işığın tüm tayflarını görebiliyoruz,

00:02:06.000 --> 00:02:09.000
önceleri görünmez olan dünyaları aydınlatıyoruz.

00:02:10.000 --> 00:02:14.000
Doğanın bir şekilde, tam doğru rakamlarda,

00:02:14.000 --> 00:02:18.000
ve doğru boyutlardaki yıldızları, büyümeleri için yarattığı

00:02:18.000 --> 00:02:22.000
yıldızların yetiştiği muazzam yerleri görebiliyoruz.

00:02:22.000 --> 00:02:26.000
Yabancı dünyaları görüyoruz, yabancı güneş sistemlerini --

00:02:26.000 --> 00:02:29.000
şu an 300 ve sayıları gün geçtikçe artıyor. --

00:02:29.000 --> 00:02:31.000
Ve onlar bizim gibi değiller.

00:02:33.000 --> 00:02:36.000
Galaksimizin kalbindeki kara delikleri görüyoruz,

00:02:36.000 --> 00:02:39.000
Samanyolunda ve evrenin başka yerlerinde,

00:02:39.000 --> 00:02:42.000
zamanın kendisinin durduğu yerler.

00:02:42.000 --> 00:02:48.000
Fakat şimdiye kadar, evrene bakış açımız kopuk ve dağınıktı.

00:02:48.000 --> 00:02:52.000
Ve doğanın bize anlatacağı pekçok fevkalade hikaye,

00:02:52.000 --> 00:02:55.000
bu çatlaklarda kayboldu. Ve bu değişiyor.

NOTE Paragraph

00:02:55.000 --> 00:02:57.000
Astronomi ve eğitimle uğraşan meslektaşlarımın ve benim,

00:02:57.000 --> 00:03:01.000
Evrensel Teleskop hakkında neden bu kadar heycanlandığımızı,

00:03:01.000 --> 00:03:04.000
ve bunun gerçekten devrim niteliğinde olduğuna inandığımızı,

00:03:04.000 --> 00:03:06.000
kısaca üç sebeple açıklamak istiyorum.

00:03:06.000 --> 00:03:11.000
İlk olarak, bizlere evreni tecrübe etme imkanı veriyor.

00:03:11.000 --> 00:03:14.000
Evrensel Teleskop, bana göre, evrenin istediğiniz yerine

00:03:14.000 --> 00:03:18.000
gitme imkanı veren, bir tür uçan halıdır.

00:03:19.000 --> 00:03:25.000
İkincisi, evreni gezerken gökbilimciler rehberiniz olabilir.

00:03:25.000 --> 00:03:30.000
Ve burada sadece size ne görmekte olduğunuzu anlatacak, uzmanlardan bahsetmiyorum,

00:03:30.000 --> 00:03:36.000
evrenin kuytu köşeleri ve çeşitli ücra sığınaklarına tutkulu olan,

00:03:36.000 --> 00:03:38.000
ve kendi coşkularını sizlerle paylaşabilecek,

00:03:38.000 --> 00:03:40.000
ve evreni davetkar bir yer yapabilecek gökbilimcilerden bahsediyorum.

00:03:40.000 --> 00:03:44.000
Ve son olarak, kendi turlarınızı yaratabilirsiniz:

00:03:44.000 --> 00:03:47.000
onları arkadaşlarınızla paylaşabilir, arkadaşlarınızla turlar yaratabilirsiniz.

00:03:47.000 --> 00:03:49.000
Ve benim en heycanlandığım bölüm,

00:03:49.000 --> 00:03:53.000
çünkü bence, özümüzde hepimiz birer öykücüyüz.

00:03:53.000 --> 00:03:55.000
Ve öyküler anlatırken,

00:03:55.000 --> 00:03:59.000
her birimiz evreni kendi açımızdan anlayacağız.

00:03:59.000 --> 00:04:02.000
Kendimize ait bir evrenimiz olacak.

00:04:02.000 --> 00:04:07.000
Bence zamanla öykücü topluluklarının geliştiğini ve çoğaldığını göreceğiz.

NOTE Paragraph

00:04:07.000 --> 00:04:12.000
Sizlere Evrensel Teleskop'tan sorumlu insanı tanıştırmadan önce,

00:04:12.000 --> 00:04:14.000
Sizleri şu kısa düşünceyle bırakmak istiyorum;

00:04:14.000 --> 00:04:18.000
İnsanlara, "Gece göğü size kendinizi nasıl hissettiriyor?" diye sorduğumda,

00:04:18.000 --> 00:04:22.000
genellikle,"Ah, küçücük. Kendimi küçücük ve önemsiz hissediyorum." diyorlar.

00:04:22.000 --> 00:04:25.000
Aslında, bakışlarımız evreni dolduruyor

00:04:25.000 --> 00:04:29.000
Ve Evrensel Teleskop'un yaratıcıları sayesinde,

00:04:30.000 --> 00:04:34.000
artık evren ile bir diyaloga başlayabiliriz.

00:04:34.000 --> 00:04:37.000
Umarım Evrensel Teleskop sizleri,

00:04:37.000 --> 00:04:42.000
küçük olsak bile, gerçekten, inanılmaz biçimde önemli olduğumuza ikna edecektir.

00:04:42.000 --> 00:04:44.000
Teşekkürler.

00:04:44.000 --> 00:04:49.000
(Alkışlar)

NOTE Paragraph

00:04:49.000 --> 00:04:52.000
Sizlere Microsoft'tan Curtis Wong'u

00:04:52.000 --> 00:04:55.000
takdim etmek benim için çok büyük bir onurdur.

NOTE Paragraph

00:04:56.000 --> 00:04:58.000
Curtis Wong: Teşekkürler,Roy.

00:05:01.000 --> 00:05:04.000
Evet, burada gördüğünüz harika bir sunum,

00:05:04.000 --> 00:05:06.000
fakat bu sadece turlardan birisi.

00:05:06.000 --> 00:05:09.000
Ve bu tur yakın zamanda oluşturulanlardan birisi.

00:05:09.000 --> 00:05:11.000
Ve turların tümü tamamen interaktif,

00:05:11.000 --> 00:05:13.000
eğer bir yere gitmek istersem --

00:05:13.000 --> 00:05:16.000
bir turu izlerken, yolda istediğiniz yerde duraklayabilir,

00:05:16.000 --> 00:05:18.000
başka bilgiler edinebilirsiniz.

00:05:18.000 --> 00:05:20.000
Burada nereye gitmek isteyeceğinize dair internet ve

00:05:20.000 --> 00:05:22.000
diğer pek çok kaynak bulunmakta.

00:05:22.000 --> 00:05:25.000
Yakınlaşabilir, tamamen geri çekilebilirsiniz--

00:05:25.000 --> 00:05:27.000
tüm kaynaklar burada, ellerinizin altında.

NOTE Paragraph

00:05:27.000 --> 00:05:34.000
Microsoft --bu projeyi-- Evrensel Teleskop'u meslektaşlarımızdan,

00:05:34.000 --> 00:05:37.000
Jim Gray'e adamıştır. Onun yaptığı pek çok iş sayesinde

00:05:37.000 --> 00:05:40.000
bu proje gerçek anlamda hayata geçebildi.

00:05:40.000 --> 00:05:43.000
Bu bizim küçük takımımız için zevk için yapılan bir iş,

00:05:43.000 --> 00:05:47.000
ve umarız ki bu çocuklara evreni keşfetme ve öğrenme açısından ilham verir.

00:05:47.000 --> 00:05:49.000
Her yaştaki çocuğa, bizim gibi.

NOTE Paragraph

00:05:49.000 --> 00:05:52.000
Ve Evrensel Teleskop bu bahar hazır olacak.

00:05:52.000 --> 00:05:57.000
Ücretsiz indirilebilecek. Teşekkürler Craig Mundie.

00:05:57.000 --> 00:06:01.000
yeni bir site olan Worldwidetelescope.org sitesinden indirilebilecek.

00:06:01.000 --> 00:06:03.000
adresinden indirilebilecek.

00:06:03.000 --> 00:06:06.000
Ve son olarak bugün gördüğünüz sunum,

00:06:06.000 --> 00:06:10.000
içeriğin yüzde birinden bile daha az bir bölümüdür.

00:06:10.000 --> 00:06:12.000
TED Laboratuvar'ında altı yaşındaki Benjamin

00:06:12.000 --> 00:06:14.000
tarafından yaratılmış, sizleri hayran bırakacak

00:06:14.000 --> 00:06:16.000
bir turumuz var.

00:06:16.000 --> 00:06:19.000
Orada görüşmek üzere. Teşekkür ederim.

00:06:20.000 --> 00:06:23.000
(Alkışlar)