0:00:00.875,0:00:02.809
Çdo njëri prej nesh do humbim

0:00:02.833,0:00:06.684
ose vetëm kemi humbur diçka që [br]mbështetemi në çdo ditë

0:00:06.708,0:00:09.518
Sigurisht po flas për çelësat.

0:00:09.542,0:00:11.184
(E qeshur)

0:00:11.208,0:00:12.476
Po bëj shaka.

0:00:12.500,0:00:16.309
Në të vërtetë dua të flas për një prej[br]shqisave tona më të rëndësishme: shikimi.

0:00:16.333,0:00:19.143
Çdo ditë humbim nga pak aftësi

0:00:19.167,0:00:20.476
të rifokusojmë sytë tanë

0:00:20.500,0:00:22.809
derisa nuk mund t'i rifokusojmë aspak.

0:00:22.833,0:00:24.809
Këtë gjendje e quajmë presbyopia,

0:00:24.833,0:00:27.351
dhe ndikon në dy miliardë[br]njerëz rreth botës.

0:00:27.375,0:00:29.518
Po, thashë miliardë.

0:00:29.542,0:00:31.268
Nëse s'ke dëgjuar për presbyopia,

0:00:31.292,0:00:34.101
dhe je duke menduar,[br]"Ku janë këta dy miliardë njerëz?"

0:00:34.125,0:00:36.226
ja një e dhënë para se t'i hyj detajeve.

0:00:36.250,0:00:39.518
Është arsyeja pse njerëzit mbajnë[br]syze leximi ose lense bifokale.

0:00:39.542,0:00:42.400
Do filloj duke përshkruar [br]humbjen në aftësinë e rifokusimit

0:00:42.424,0:00:43.934
që na çon deri tek presbyopia.

0:00:43.958,0:00:46.184
Si një i sapolindur, ke pasur[br]aftësi për fokus.

0:00:46.208,0:00:48.351
deri në gjashtë e gjysmë centimetra,

0:00:48.375,0:00:49.643
nëse ke dashur.

0:00:49.667,0:00:52.809
Rreth viteve të 20-ta, ti ke vetëm[br]gjysmën e asaj fuqie fokusimi.

0:00:52.833,0:00:54.101
Rreth 10 centimetra,

0:00:54.125,0:00:56.684
por mjaftueshëm afër [br]për të mos vrejtur dallimin.

0:00:56.708,0:00:57.976
Por vonë në vitet e 40-ta,

0:00:58.000,0:01:00.351
më së shumti do fokusohesh[br]deri në 25 centimetra,

0:01:00.375,0:01:01.643
ndoshta edhe më larg.

0:01:01.667,0:01:03.768
Humbjet e fokusit[br]më larg se kjo pikë

0:01:03.792,0:01:06.018
do ndikojnë në shikim të afërt[br]sikur në lexim,

0:01:06.042,0:01:07.643
dhe kur do arrish moshën 60,

0:01:07.667,0:01:10.018
asgjë rreth një metri nuk do jetë e qartë.

0:01:10.042,0:01:12.309
Tani disa prej jush me siguri po mendoni,

0:01:12.333,0:01:15.643
Duket keq por me siguri [br]e ka fjalën në mënyrë figurative,

0:01:15.667,0:01:19.101
vetëm për njerëzit që kanë presbyopia.

0:01:19.125,0:01:23.559
Por jo, kur them ju,[br]e kam fjalën që secilin nga ju,

0:01:23.583,0:01:26.809
do të jetë presbyopic nëse sjeni akoma.

0:01:26.833,0:01:28.226
Tingëllon pak problematike.

0:01:28.250,0:01:31.934
Dua t'ju kujtoj që presbyopia[br]ka qenë me ne gjithë historinë njerëzore

0:01:31.958,0:01:34.768
dhe kemi bërë gjëra të ndryshme[br]për ta rregulluar.

0:01:34.792,0:01:38.684
Për fillim, të paramendojmë[br]që je ulur në tavolinë duke lexuar.

0:01:38.708,0:01:40.059
Nëse do ishe presbyopic,

0:01:40.083,0:01:42.143
Do të dukej diçka si kjo.

0:01:42.167,0:01:45.059
Çdo gjë afër, si revista,[br]do dukej turbullt.

0:01:45.083,0:01:46.434
Shkojmë tek zgjidhjet.

0:01:46.458,0:01:48.101
E para, syze leximi.

0:01:48.125,0:01:50.184
Ato kanë lente me një fuqi të vetme fokale

0:01:50.208,0:01:52.601
të akorduara që objektet afër[br]të vijnë në fokus.

0:01:52.625,0:01:55.226
Por objektet larg janë jashtë fokusit,

0:01:55.250,0:01:57.726
që do të thotë se vazhdimisht [br]duhet t'i ndërrosh

0:01:57.750,0:01:59.518
t'i vësh e t'i heqësh.

0:01:59.542,0:02:00.809
Për ta zgjidhur këtë

0:02:00.833,0:02:04.101
Benjamin Franklin ka shpikur,[br]siç ai i quan "spektaklet e dyfishta."

0:02:04.125,0:02:06.226
Sot ne i quajmë ato bifokale,

0:02:06.250,0:02:09.684
ato e lanë atë të shihte larg [br]kur shikonte lart

0:02:09.708,0:02:11.434
e të shihte afër kur shihte poshtë.

0:02:11.458,0:02:14.434
Sot ne gjithashtu kemi lente progresive[br]të cilat largojnë vijën

0:02:14.458,0:02:17.059
duke ndryshuar butë fuqinë fokale[br]nga lart e poshtë.

0:02:17.083,0:02:18.518
Pjesa e keqe e kësaj

0:02:18.542,0:02:21.143
është se humb fushë të shikimit[br]tek çdo distancë,

0:02:21.167,0:02:23.768
sepse ndahet poshtë e lart si kështu.

0:02:23.792,0:02:25.184
Për të parë pse është problem

0:02:25.208,0:02:28.059
imagjino sikur je duke zbritur[br]poshtë një palë shkallë.

0:02:28.083,0:02:31.684
Ti shikon poshtë për të[br]parë këmbën por është turbullt.

0:02:31.708,0:02:33.101
Pse do ishte e turbullt?

0:02:33.125,0:02:36.559
Epo, ti shikon poshtë[br]dhe është pjesa për afër e lentes,

0:02:36.583,0:02:39.143
por shkalla tjetër e tejkalon dorën,

0:02:39.167,0:02:41.268
e cila për sytë e tu numërohet si larg.

0:02:41.292,0:02:44.184
Zgjidhja tjetër që dua të përmend [br]është më pak e zakonshme

0:02:44.208,0:02:46.601
por vjen në lente kontakte [br]ose kirurgji LASIK,

0:02:46.625,0:02:47.976
dhe quhet monovizion.

0:02:48.000,0:02:50.518
Punon duke bërë syrin dominant [br]të fokusohet larg

0:02:50.542,0:02:52.143
dhe syrin tjetër afër.

0:02:52.167,0:02:54.976
Truri yt punon duke i vendosur[br]bashkë në mënyre inteligjente

0:02:55.000,0:02:56.976
pjesët më të mprehta të pamjes së syrit,

0:02:57.000,0:02:59.375
por sytë shohin[br]gjëra lehtësisht të ndryshme,

0:02:59.375,0:03:01.934
dhe ajo e vështirëson[br]gjykimin e distancës binokulare.

0:03:01.958,0:03:03.351
Pra ku na len kjo?

0:03:03.375,0:03:05.226
Kemi arritur shumë zgjidhje

0:03:05.250,0:03:07.851
por asnjëra prej tyre nuk[br]e kthen rifokusimin natyral.

0:03:07.875,0:03:09.934
Ato nuk lejojne që vetëm të shikosh diçka

0:03:09.958,0:03:11.434
dhe të jetë në fokus.

0:03:11.458,0:03:12.809
Por pse?

0:03:12.833,0:03:14.101
Epo, për ta shpjeguar

0:03:14.125,0:03:16.851
duhet të shohim[br]anatominë e syrit të njeriut.

0:03:16.875,0:03:20.101
Pjesa e syrit që na lejon [br]rifokusimin e distancave të ndryshme

0:03:20.125,0:03:21.684
quhet lente crystalline.

0:03:21.708,0:03:25.559
Ka muskuj që rrethojnë lentën dhe[br]mund ta deformojnë në forma të ndryshme,

0:03:25.583,0:03:27.684
që gjithashtu ndërron fuqinë e fokusimit.

0:03:27.708,0:03:30.184
Çfarë ndodh kur dikush bëhet presbyopic?

0:03:30.208,0:03:32.434
Lentja crystalline ngurtësohet

0:03:32.458,0:03:35.143
deri tek pika që nuk ndërron forma më.

0:03:35.167,0:03:38.893
Tani, duke menduar për zgjidhjet[br]që përmenda më herët,

0:03:38.917,0:03:42.643
mund të shohim që të gjitha[br]kanë diçka të përbashkët me njëra tjetrën

0:03:42.667,0:03:44.143
por jo me sytë tanë,

0:03:44.167,0:03:46.184
dhe kjo është që janë të gjitha statike.

0:03:46.208,0:03:49.101
Është ekuivalente me një pirat[br]dhe këmbën e tij artificiale.

0:03:49.125,0:03:52.268
Cila është optika ekuivalente [br]me një këmbë moderne protezë?

0:03:52.292,0:03:55.559
Dekadat e fundit kemi parë[br]zhvillim të shpejtë dhe kreativ

0:03:55.583,0:03:58.268
e të quajturave[br]"lente fokusi të akorduara."

0:03:58.292,0:03:59.976
Janë disa lloje.

0:04:00.000,0:04:01.809
Lentet e zhvendosura mekanike Alvarez,

0:04:01.833,0:04:03.268
lentet deformuese të lëngëta

0:04:03.292,0:04:05.851
dhe lentet elektronike[br]të lëngta kristalore.

0:04:05.875,0:04:07.684
Këto i kanë kompromiset tregtare,

0:04:07.708,0:04:10.309
por pjesa e mirë është[br]eksperienca vizuale.

0:04:10.333,0:04:13.601
Fushë e plotë shikimi që është i mprehtë [br]në çdo distancë.

0:04:13.625,0:04:15.768
Shkëlqyeshëm. [br]Lentet që na duhet ekzistojnë.

0:04:15.792,0:04:17.684
Problemi u zgjidh, apo jo?

0:04:17.708,0:04:19.143
Jo kaq shpejt.

0:04:19.167,0:04:22.143
Këto lente shtojnë komplikim në ekuacion.

0:04:22.167,0:04:26.018
Këto lente nuk kanë si ta dinë [br]çfarë distance duhet t'i fokusohen.

0:04:26.042,0:04:27.351
Neve na duhen syzet

0:04:27.375,0:04:29.934
që, kur shikon larg,[br]objektet e largëta janë mprehët,

0:04:29.958,0:04:31.268
dhe kur shikon afër,

0:04:31.292,0:04:33.726
objektet e afërta vijnë në fokus

0:04:33.750,0:04:35.601
pa menduar për të.

0:04:35.625,0:04:38.143
Çfarë kam punuar këto[br]vitet e fundit në Stanford

0:04:38.167,0:04:40.768
është ndërtimi i kësaj inteligjence[br]rreth lenteve.

0:04:40.792,0:04:44.393
Prototipi jonë huazon teknologji[br]nga sistemet virtuale të realitetit

0:04:44.417,0:04:45.934
për distancë të fokusit.

0:04:45.958,0:04:49.601
Kemi një ndjekës të syrit që tregon[br]në cilin drejtim janë fokusuar sytë tanë.

0:04:49.625,0:04:52.434
Duke përdorur këto,[br]ne triangulojmë drejtimin e shikimit

0:04:52.458,0:04:53.768
të gjejmë vlerën e fokusit.

0:04:53.792,0:04:55.976
Për të rritur sigurinë,

0:04:56.000,0:04:57.559
kemi shtuar sensor të distancës.

0:04:57.583,0:04:59.976
Sensori është kamerë që shikon botën

0:05:00.000,0:05:01.601
që njofton distancen e objekteve.

0:05:01.625,0:05:04.601
Ne mund të përdorim drejtimin e shikimit[br]për vlerë të distancës

0:05:04.625,0:05:05.893
për herë të dytë.

0:05:05.917,0:05:07.893
Dhe i bashkojmë dy vlerat e distancës.

0:05:07.917,0:05:10.393
dhe përditësojmë fuqinë [br]e lenseve të fokusit.

0:05:10.417,0:05:13.351
Hapi tjeter për ne ishte[br]testimi i pajisjes tek njerëzit.

0:05:13.375,0:05:16.518
Kështuqe punësuam rreth 100 presybyopes[br]dhe e testuam pajisjen

0:05:16.542,0:05:18.351
duke matur performancen e tyre.

0:05:18.375,0:05:21.643
Çfarë pamë na bindi[br]që autofokalet janë e ardhmja.

0:05:21.667,0:05:25.018
Pjesëmarrësit tanë mund të shihnin[br]më qartë dhe të fokusohen më shpejt

0:05:25.042,0:05:28.059
dhe thanë që ishte një[br]eksperiencë më e lehtë dhe e mirë

0:05:28.083,0:05:29.559
se sa ajo që kishin aktualisht.

0:05:29.583,0:05:31.643
Më thjesht, kur vjen fjala te shikimi,

0:05:31.667,0:05:34.893
autofokalet nuk bejne kompromis[br]si zgjidhjet statike që përdoren sot

0:05:34.917,0:05:36.851
Por s'dua të veproj me shumë vetëbesim.

0:05:36.875,0:05:39.601
Ka shumë punë që ka mbetur të bëjmë.

0:05:39.625,0:05:41.893
Përshembull, syzet tona janë pak --

0:05:41.917,0:05:42.934
(E qeshur)

0:05:42.958,0:05:44.309
të rënda, ndoshta?

0:05:44.333,0:05:47.684
Një arsye për këtë është [br]që kemi përdorur komponente më të rënda

0:05:47.708,0:05:50.518
që zakonisht përdoren[br]për punë hulumtimi ose industriale.

0:05:50.542,0:05:52.809
Diçka tjetër është[br]që duhet të rindertojmë

0:05:52.833,0:05:56.643
sepse algorithmet tona aktuale të syrit[br]nuk e kanë fuqinë që na duhet.

0:05:56.667,0:05:57.976
Për të vazhduar më tutje,

0:05:58.000,0:06:00.476
ndërsa po lëvizim nga një mjedis[br]hulumtimi e më tej,

0:06:00.500,0:06:02.434
planifikojmë që autofokalet e së ardhmes

0:06:02.458,0:06:05.018
të duken më shumë si syze normale.

0:06:05.042,0:06:08.393
Që kjo të ndodhë,[br]duhet të përmirsojmë

0:06:08.417,0:06:10.559
fuqinë e tyre për ndjekjen e syrit.

0:06:10.583,0:06:14.768
Gjithashtu duhet të inkorporojmë lente[br]më të vogla dhe efikase.

0:06:14.792,0:06:16.976
Edhe me këtë, me prototipet tona aktuale,

0:06:17.000,0:06:19.726
kemi treguar që teknologjia[br]e këtyre lenteve të fokusit

0:06:19.750,0:06:23.309
është e aftë t'iu kalojë formave[br]tradicionale të zgjidhjeve vizuale.

0:06:23.333,0:06:24.976
Pra është vetëm çështje kohe.

0:06:25.000,0:06:27.059
Është e qartë që në të ardhmen e afërt,

0:06:27.083,0:06:30.143
në vend që të shqetësohemi [br]se cilat lloje të syzeve t'i përdorim

0:06:30.167,0:06:32.708
do të mund të fokusohemi[br]tek sendet me rëndësi.

0:06:33.667,0:06:34.934
Faleminderit.

0:06:34.958,0:06:36.583
(Duarttrokitje)