0:00:00.000,0:00:05.642
Obecnie, najlepszym wyliczeniem tego kiedy nastąpił Wielki Wybuch -

0:00:05.642,0:00:08.661
nie lubię zbytnio tego określenia, ponieważ nasuwa na myśl

0:00:08.661,0:00:12.562
jakąś eksplozję, a chodzi tak naprawdę o rozszerzanie się przestrzeni -

0:00:12.562,0:00:16.067
kiedy przestrzeń zaczęła się rozszerzać od początkowej osobliwości,

0:00:16.067,0:00:18.924
nasze najlepsze wyliczenie odnośnie tego kiedy nastąpiło to wydarzenie

0:00:18.924,0:00:25.267
wynosi około 13.7 miliardów lat i pomimo tego, ze jesteśmy przyzwyczajeni

0:00:25.267,0:00:28.584
do liczb liczonych w miliardach, szczególnie gdy mówimy o

0:00:28.584,0:00:31.867
dużych sumach pieniędzy i czegokolwiek innego, jest to niewyobrażalnie wielka ilość czasu.

0:00:31.867,0:00:34.575
Pozornie wydaje się czymś łatwym w zrozumieniu, ale tak naprawdę

0:00:34.575,0:00:37.841
nie jest. W przyszłych filmach, spróbuję

0:00:37.841,0:00:39.933
opowiedzieć o różnych skalach czasu, byś mógł naprawdę docenić

0:00:42.934,0:00:47.267
to, że nie jesteśmy w stanie objąć jak wiele czasu stanowi 13.7 miliarda lat.

0:00:47.267,0:00:50.600
Chcę również podkreślić, że podałem

0:00:50.600,0:00:53.522
najlepsze obecnie dostępne wyliczenie. W trakcie mojego

0:00:53.522,0:00:56.402
życia, gdy wiedziałem już o Wielkim Wybuchu

0:00:56.402,0:00:58.600
i gdy interesowało mnie jakie jest najlepsze dostępne wyliczenie,

0:00:58.600,0:01:00.442
ta liczba nieco się zmieniała, podejrzewam

0:01:00.442,0:01:03.181
że w przyszłości, może stać się nieco dokładniejsza

0:01:03.181,0:01:05.271
lub może się trochę jeszcze poprzesuwać.

0:01:05.271,0:01:07.779
Ale to jest nasze najlepsze przypuszczenie. Mając to za sobą

0:01:07.779,0:01:10.267
chciałbym pomyśleć o tym, co mówi nam ta liczba o rozmiarze

0:01:10.267,0:01:13.373
widzialnego Wszechświata.

0:01:15.635,0:01:23.548
Jeżeli więc ekspansja rozpoczęła się 13.7 miliardów lat temu...

0:01:23.548,0:01:28.333
i z tego co wiemy, nasz trójwymiarowy Wszechświat

0:01:28.333,0:01:29.933
znajdował się w jednym punkcie,

0:01:29.933,0:01:33.925
najwięcej czasu ile mogłaby zająć podróż dowolnemu fotonowi,

0:01:33.925,0:01:35.271
który właśnie do nas dociera...

0:01:35.271,0:01:37.593
(narysujemy tutaj oko...)

0:01:37.593,0:01:39.915
(powiedzmy, że tutaj znajduje się moje oko)

0:01:39.915,0:01:42.516
(dorysujemy rzęsy, o tak)

0:01:42.516,0:01:44.281
najwięcej ile mógł - tak więc, mamy jakiś foton światła,

0:01:44.281,0:01:47.950
który właśnie wpada do mojego oka, albo

0:01:47.950,0:01:50.400
właśnie wpada przez soczewkę teleskopu -

0:01:50.400,0:01:53.718
najdłużej ile mogła trwać jego podróż

0:01:53.718,0:01:55.902
to 13.7 miliardów lat.

0:02:06.502,0:02:09.498
Gdy więc patrzyliśmy na to przedstawienie

0:02:09.498,0:02:11.267
(pojawiło się jak sądzę 2 lub 3 filmy temu)

0:02:11.267,0:02:12.841
widzialnego wszechświata

0:02:12.841,0:02:15.117
które narysowałem - był to okrąg.

0:02:15.117,0:02:17.764
Był to ten okrąg.

0:02:17.764,0:02:21.108
Kiedy obserwujemy światło pochodzące z tych

0:02:21.108,0:02:23.771
odległych obiektów, to dociera ono do nas tutaj,

0:02:23.771,0:02:26.200
tutaj znajdujemy się my. Tutaj na tym przedstawieniu

0:02:26.200,0:02:28.863
jest miejsce, gdzie znajdował się ten odległy obiekt,

0:02:28.863,0:02:32.532
ale światło pochodzące z tego odległego obiektu dopiero teraz do nas dociera.

0:02:32.532,0:02:38.656
Zajęło mu 13.7 miliardów lat by do nas dotrzeć.

0:02:42.656,0:02:45.489
Teraz uwaga, staram się ostrożnie dobierać słowa,

0:02:45.489,0:02:47.533
ponieważ mówimy teraz o ogromnych dystansach

0:02:47.533,0:02:51.533
i gigantycznych skalach czasu... w trakcie których

0:02:51.533,0:02:55.380
przestrzeń sama w sobie się rozszerza. Zauważymy wkrótce,

0:02:55.380,0:03:00.691
że nie można powiedzieć, że ten tutaj obiekt -

0:03:00.691,0:03:02.744
niekoniecznie musi być...

0:03:02.759,0:03:03.906
to jest NIE

0:03:03.967,0:03:04.744
(Napiszę to wielkimi literami.)

0:03:04.744,0:03:13.538
Ten obiekt NIE znajduje się 13.7 miliardów lat świetlnych od nas!

0:03:13.538,0:03:16.125
Jeżeli zajmowalibyśmy się mniejszymi skalami czasu

0:03:16.125,0:03:18.043
czy też mniejszymi odległościami

0:03:18.043,0:03:19.892
to można by tak w przybliżeniu powiedzieć.

0:03:19.892,0:03:21.868
Rozszerzanie Wszechświata samo w sobie

0:03:21.868,0:03:24.285
nie uczyniłoby tak wielkiej różnicy.

0:03:24.285,0:03:26.854
Spróbuję rozjaśnić to jeszcze bardziej.

0:03:26.854,0:03:28.709
Chodzi mi o obiekt znajdujący się w tym miejscu,

0:03:28.709,0:03:31.867
możemy również mówić o współrzędnych tego miejsca w przestrzeni,

0:03:31.867,0:03:34.127
I te współrzędne w ...i w zasadzie powinienem powiedzieć:

0:03:34.127,0:03:35.722
"Współrzędne tego miejsca w czasoprzestrzeni."

0:03:35.722,0:03:37.533
ponieważ przyglądamy się mu w pewnym, konkretnym momencie.

0:03:37.533,0:03:43.121
Ale to położenie NIE znajduje się 13.7 miliardów lat świetlnych

0:03:43.121,0:03:44.700
od naszego położenia.

0:03:44.700,0:03:46.464
Jest parę powodów dlaczego tak sądzimy.

0:03:46.464,0:03:47.533
Po pierwsze, pomyśl.

0:03:47.533,0:03:51.533
To światło zostało wyemitowane 13.7 miliardów lat temu.

0:03:51.533,0:03:55.845
W momencie kiedy było wyemitowane, byliśmy znacznie bliżej tego położenia.

0:03:55.845,0:03:57.842
Ta współrzędna była znacznie bliżej tej.

0:03:57.842,0:03:59.189
To gdzie my znajdujemy się we Wszechświecie teraz

0:03:59.189,0:04:01.371
było znacznie bliżej tego punktu we Wszechświecie.

0:04:01.371,0:04:05.933
Kolejną rzeczą, które trzeba wziąć pod uwagę, w trakcie... narysuję to.

0:04:05.933,0:04:12.017
Powiedzmy, że... przeniesiemy się około 300 tysięcy lat

0:04:12.017,0:04:16.867
po ekspansji tej początkowej osobliwości.

0:04:16.867,0:04:19.867
Przesunęliśmy się właśnie 300 000 lat w historii

0:04:19.867,0:04:22.177
Wszechświata licząc od jego początku.

0:04:22.177,0:04:28.214
Będzie to około 300 000 lat

0:04:28.214,0:04:32.267
istnienia Wszechświata.

0:04:32.267,0:04:34.315
I na tym etapie... cóż po pierwsze

0:04:34.315,0:04:37.455
na tym etapie, rzeczy nie zaczęły się jeszcze różnicować

0:04:37.455,0:04:39.034
w żaden konkretny sposób.

0:04:39.034,0:04:41.249
Powiemy sobie o tym więcej, gdy będziemy mówić o

0:04:41.249,0:04:43.678
kosmicznym promieniowaniu tła,

0:04:43.678,0:04:45.015
na tym etapie Wszechświat

0:04:45.015,0:04:48.067
był bardzo równomiernie wypełniony

0:04:48.067,0:04:51.109
gorącą plazmą składającą się z wodoru.

0:04:51.109,0:04:52.966
Powiemy sobie o tym więcej ... ta plazma emitowała

0:04:52.966,0:04:54.777
promieniowanie mikrofalowe, o tym właśnie powiemy sobie więcej

0:04:54.777,0:04:56.082
w przyszłym filmie.

0:04:56.082,0:05:00.397
Teraz wróćmy jednak do dwóch punktów we wczesnym Wszechświecie.

0:05:00.397,0:05:03.467
W tym wczesnym Wszechświecie, załóżmy że mamy ten punkt

0:05:03.467,0:05:04.808
i mamy też

0:05:04.808,0:05:08.495
położenie w którym obecnie znajdujemy się my.

0:05:10.202,0:05:12.767
Nie narysuję go w środku.

0:05:12.767,0:05:14.746
Lepiej widać o co mi chodzi,

0:05:14.746,0:05:15.938
gdy ten punkt nie leży w centrum.

0:05:15.938,0:05:18.462
I powiedzmy, że w tym wczesnym etapie rozwoju Wszechświata

0:05:18.462,0:05:21.310
gdyby udało Ci sie dorwać jakąś linijkę,

0:05:21.310,0:05:22.800
która pozwoliłaby zmierzyć tą odległość.

0:05:22.800,0:05:26.180
dystans wynosiłby powiedzmy,

0:05:26.703,0:05:29.449
30 milionów lat świetlnych.

0:05:35.187,0:05:37.800
Powiedzmy sobie, że z tego punktu

0:05:37.800,0:05:40.799
purpurowy obiekt

0:05:40.799,0:05:43.000
wysyła foton. Być może w zakresie częstotliwości

0:05:43.000,0:05:45.880
promieniowania mikrofalowego, przekonamy się że właśnie

0:05:45.880,0:05:48.462
w tym zakresie następowała emisja promieniowania.

0:05:48.462,0:05:50.134
Niemniej jednak był to foton.

0:05:50.134,0:05:51.996
I ten foton podróżuje z prędkością światła!

0:05:51.996,0:05:53.062
Foton to JEST światło!

0:05:53.062,0:05:54.536
Foton sobie myśli "Spoko.

0:05:54.536,0:05:56.902
Mam tylko 30 milionów lat świetlnych do przebycia.

0:05:56.902,0:05:58.354
Mogło być gorzej. Dotrę tam na luzie za jakieś

0:05:58.354,0:06:00.252
30 milionów lat."

0:06:00.252,0:06:02.585
Teraz... pominę parę rzeczy.

0:06:02.585,0:06:04.656
Jest tu trochę skomplikowanej matematyki, a to co chcę zrobić

0:06:04.656,0:06:06.435
to tak naprawdę dać Ci pewne pojęcie o tym,

0:06:06.435,0:06:08.010
co tu się tak naprawdę dzieje.

0:06:08.010,0:06:10.056
Wyobraźmy sobie, że ten foton mówi do siebie:

0:06:10.056,0:06:13.069
"No to za jakieś 10 milionów lat powinienem być

0:06:14.623,0:06:17.274
gdzieś w tym położeniu."

0:06:17.905,0:06:20.645
"Powinienem pokonać jedną trzecią drogi."

0:06:20.645,0:06:25.800
Co się jednak dzieje w trakcie tych 10 milionów lat?

0:06:25.800,0:06:27.938
Cóż, w trakcie tych 10 milionów lat,

0:06:27.938,0:06:30.118
Wszechświat się trochę rozszerzył.

0:06:30.118,0:06:32.538
Mógł się być może nawet bardzo rozszerzyć.

0:06:32.538,0:06:35.498
Narysuję rozszerzony Wszechświat.

0:06:35.498,0:06:37.967
Po 10 milionach lat Wszechświat

0:06:37.967,0:06:40.654
może wyglądać właśnie tak.

0:06:41.054,0:06:43.071
(Naprawdę mógł być nawet większy od tego co narysowałem).

0:06:43.071,0:06:45.000
(Narysuję go tak.)

0:06:45.015,0:06:47.132
Po dziesięciu milionach lat,

0:06:47.132,0:06:49.470
Wszechświat mógł się całkiem nieźle rozszerzyć.

0:06:49.470,0:06:53.419
Teraz przesuwając się dziesięć milionów lat w przyszłość.

0:06:53.696,0:06:56.839
Patrząc z punktu widzenia kosmicznej skali czasu,

0:06:56.839,0:07:00.104
Wszechświat wciąż jest w powijakach.

0:07:00.104,0:07:02.550
Obecnie liczy sobie 13.7 miliardów lat.

0:07:02.550,0:07:06.875
Powiedzmy, że minęło 10 milionów lat.

0:07:07.644,0:07:09.363
Wszechświat się rozszerzył.

0:07:09.363,0:07:12.062
To jest położenie, gdzie się w tym momencie znajdujemy,

0:07:12.062,0:07:15.460
znajduje się teraz dopiero tutaj.

0:07:15.460,0:07:18.774
Położenie z którego foton był

0:07:18.774,0:07:21.425
początkowo wysłany będzie

0:07:21.425,0:07:23.839
się znajdowało tutaj.

0:07:23.839,0:07:25.604
Teraz foton mówi do siebie "No dobrze.

0:07:25.604,0:07:27.479
"Po dziesięciu milionach lat świetlnych [sic] dotrę

0:07:27.479,0:07:28.887
do tego miejsca."

0:07:28.887,0:07:30.454
Trochę tutaj przybliżam, pomijam,

0:07:30.454,0:07:32.604
i nie tłumaczę wielu rzeczy - chce tylko tak naprawdę wytłumaczyć tą jedną rzecz.

0:07:32.604,0:07:35.600
To położenie, gdzie proton dostanie się

0:07:35.600,0:07:37.210
po mniej więcej 10 milionach lat świetlnych drogi.

0:07:37.210,0:07:38.915
Znajduje się tutaj.

0:07:38.915,0:07:39.877
Cały Wszechświat się rozszerzył.

0:07:39.877,0:07:42.704
Wszystkie położenia się od siebie oddaliły.

0:07:42.704,0:07:44.129
Co się właśnie stało?

0:07:44.129,0:07:45.462
Wszechświat się rozszerzył.

0:07:45.462,0:07:47.720
Ten dystans wynosił 30 milionów lat świetlnych.

0:07:47.720,0:07:51.853
Teraz - wymyślam teraz jakieś przykładowe liczby -

0:07:51.853,0:07:56.467
nie znam dokładnych liczb - te liczby są jedynie po to by dać

0:07:56.467,0:08:01.946
Ci jakieś pojęcie o tym dlaczego... by dać jakąś intuicję

0:08:01.946,0:08:03.773
odnośnie tego co tutaj naprawdę się dzieje -

0:08:03.773,0:08:06.333
Ten dystans to nie jest już 30 milionów lat świetlnych.

0:08:06.333,0:08:09.215
Może to być 100 milionów.

0:08:10.399,0:08:15.476
To jest teraz powiedzmy 100 milionów lat świetlnych.

0:08:15.476,0:08:17.878
Wszechświat się rozszerza.

0:08:17.878,0:08:21.080
Przestrzeń się rozciąga.

0:08:21.080,0:08:22.952
Możesz sobie wyobrażać przestrzeń jako trampolinę

0:08:22.952,0:08:25.197
lub powierzchnię balona - którą się rozciąga.

0:08:25.197,0:08:28.169
Tak więc to jest położenie, gdzie światło znajduje się

0:08:28.169,0:08:29.237
Po dziesięciu milionach lat,

0:08:29.237,0:08:31.420
podróżowało przez 10 milionów lat,

0:08:31.420,0:08:33.867
ale przebyło znacznie większy dystans!

0:08:33.867,0:08:39.000
Przebyło - ten dystans może być

0:08:39.000,0:08:42.707
rzędu być może nawet 30 milionów lat świetlnych.

0:08:42.707,0:08:44.098
Nie korzystałem tutaj z żadnych dokładnych wyliczeń.

0:08:44.098,0:08:46.652
Ani nie użyłem matematyki by dowiedzieć się ile powinien dokładnie wynosić ten dystans.

0:08:46.652,0:08:49.903
No ale załóżmy, że przebył 30 milionów lat świetlnych.

0:08:49.903,0:08:52.503
I w zasadzie nie powinienem nawet próbować

0:08:52.503,0:08:55.243
zachowywać proporcji podczas rysowania dystansu który pokonał foton

0:08:55.243,0:08:56.636
i dystansu, który ma jeszcze do pokonania

0:08:56.636,0:08:58.333
ponieważ rozciąganie się Wszechświata nie będzie się

0:08:58.333,0:09:01.652
odbywało kompletnie liniowo. Przynajmniej gdy sam o tym myślę

0:09:01.652,0:09:02.999
to nie powinno rozciągać się liniowo.

0:09:02.999,0:09:05.000
Ale nie będę się przy tym

0:09:05.000,0:09:05.800
upierał.

0:09:05.800,0:09:08.067
Ale dystans, który przemierzył foton - być może

0:09:08.067,0:09:13.308
ten dystans tutaj wynosi teraz 20 milionów lat świetlnych

0:09:13.308,0:09:18.000
... ponieważ za każdym razem gdy pokona jakąś odległość,

0:09:18.000,0:09:21.800
ta przestrzeń, którą przemierzył jest rozciągana.

0:09:21.800,0:09:27.194
Jeżeli więc nawet podróżował przez 10 milionów lat,

0:09:27.194,0:09:30.000
przestrzeń którą pokonał to nie jest już tylko

0:09:30.000,0:09:31.652
10 milionów lat świetlnych.

0:09:31.652,0:09:33.933
Może być rozciągnięta nawet do 20 milionów lat świetlnych.

0:09:33.933,0:09:36.067
A przestrzeń, która została my do przemierzenia

0:09:36.067,0:09:38.339
to nie jest już tylko 20 milionów lat świetlnych.

0:09:38.339,0:09:40.986
Mogła się rozszerzyć nawet do 80 milionów lat świetlnych.

0:09:43.940,0:09:46.931
W tym momencie foton może się zwyczajnie wkurzyć.

0:09:46.931,0:09:49.021
Gdyby popatrzył na to z pozytywnej strony, mógłby pomyśleć

0:09:49.021,0:09:52.179
"Ale zasuwam! Dałem radę pokonać 20 milionów lat świetlnych

0:09:52.179,0:09:53.898
w ciągu 10 milionów lat!"

0:09:53.898,0:09:56.003
"Wygląda to jakbym zasuwał szybciej niż prędkość światła!"

0:09:56.003,0:09:58.867
W rzeczywistości tak nie jest, ponieważ współrzędne przestrzeni same w sobie

0:09:58.867,0:10:00.677
się rozszerzają.

0:10:00.677,0:10:03.231
Tak więc foton porusza się

0:10:03.231,0:10:05.925
z prędkością światła. Ale dystans, który tak naprawdę

0:10:05.925,0:10:08.267
pokonał w ciągu 10 milionów lat to więcej niż

0:10:08.267,0:10:10.847
10 milionów lat świetlnych.

0:10:10.847,0:10:12.519
Może to być 20 milionów lat świetlnych.

0:10:12.519,0:10:15.677
Nie możesz więc pomnożyć prędkości światła przez czas i otrzymać dokładnej odległości

0:10:15.677,0:10:17.163
gdy operujemy na tak wielkich, kosmologicznych skalach.

0:10:17.163,0:10:19.671
Szczególnie gdy poszczególne położenia same w sobie

0:10:19.671,0:10:23.525
oddalają się od siebie.

0:10:23.525,0:10:28.333
Możecie się teraz domyślić co będzie się działo dalej

0:10:28.333,0:10:30.863
Teraz foton sobie myśli "Dobra

0:10:30.863,0:10:35.321
muszę pokonać jeszcze 40 milionów lat świetlnych [sic] drogi

0:10:35.321,0:10:40.012
może wreszcie uda mi się tam dostać."

0:10:40.012,0:10:42.984
Ale tak naprawdę w ciągu następnych 40 milionów lat

0:10:42.984,0:10:48.092
uda mu się dostać tutaj.

0:10:48.092,0:10:50.507
Ponieważ tutaj jest 80 milionów lat świetlnych.

0:10:50.507,0:10:54.269
W rzeczywistości, po 40 milionach lat,

0:10:54.269,0:10:55.989
tak, więc kolejne 40 milionów lat mija...

0:10:55.989,0:10:58.049
Teraz znowu Wszechświat się rozszerzył

0:10:58.049,0:11:00.000
jeszcze bardziej!

0:11:00.000,0:11:01.840
Oszczędzę sobie rysowania całego Wszechświata,

0:11:01.840,0:11:04.285
ale miejsce skąd został wysłany foton

0:11:04.285,0:11:06.575
mogło się znajdować tutaj,

0:11:06.575,0:11:12.292
a nasza obecna pozycja tutaj.

0:11:12.292,0:11:16.678
To gdzie światłu udało się zawędrować w ciągu 10 milionów lat

0:11:16.678,0:11:18.456
to będzie gdzieś tutaj.

0:11:18.456,0:11:23.431
Teraz światło może się znajdować 40 milionach lat

0:11:23.431,0:11:26.131
gdzieś tutaj.

0:11:26.131,0:11:31.456
Teraz, ta odległość pomiędzy tymi dwoma punktami

0:11:31.456,0:11:33.852
gdy zaczynaliśmy wynosiła 10 milionów lat świetlnych,

0:11:33.852,0:11:36.003
później zwiększyła się do 20 milionów lat świetlnych

0:11:36.003,0:11:38.944
teraz może być rzędu - nie wiem...

0:11:38.944,0:11:41.777
może to być nawet miliard lat świetlnych!

0:11:41.777,0:11:45.395
I może ten dystans tutaj,

0:11:45.395,0:11:47.348
i w dalszym ciągu wymyślam te liczby,

0:11:47.348,0:11:49.716
jak teraz o tym myślę, to pewnie trochę przesadziłem z tą liczbą...

0:11:49.716,0:11:52.869
Powiedzmy, że jest to teraz 100 milionów lat świetlnych.

0:11:54.269,0:11:59.322
I teraz ten dystans może wynosić

0:12:00.122,0:12:01.858
na przykład 500 milionów lat świetlnych.

0:12:01.858,0:12:05.925
I może całkowity dystans pomiędzy dwoma punktami wynosi teraz miliard lat świetlnych.

0:12:05.925,0:12:08.729
Jak widzicie foton nie ma lekkiego życia.

0:12:08.729,0:12:10.896
W czasie gdy pokonuje coraz większą drogę, to patrząc wstecz

0:12:10.896,0:12:15.933
mówi "Wow! Zaledwie 50 milionów lat, a mi udało się pokonać 600 milionów lat świetlnych!"

0:12:15.933,0:12:17.071
"Niezły wynik."

0:12:17.071,0:12:18.604
Ale może się z drugiej strony zdenerwować, ponieważ to co

0:12:18.604,0:12:22.922
wydawało mu się 30 milionami lat świetlnych do pokonania

0:12:22.922,0:12:24.890
ciągle się rozciąga.

0:12:24.890,0:12:26.591
Ponieważ przestrzeń sama w sobie sie rozciąga.

0:12:26.591,0:12:30.167
Wracając do miejsca gdzie zaczęliśmy,

0:12:30.167,0:12:36.251
ten foton, który właśnie do nas dociera

0:12:36.251,0:12:41.916
i który podróżował przez powiedzmy 13.4 miliardów lat.

0:12:41.916,0:12:46.839
Tak, że dociera do nas właśnie w tej chwili. Przewinę teraz czas do przodu 13.4 miliardów lat

0:12:46.839,0:12:49.858
od tego punktu w czasie do teraźniejszości.

0:12:49.858,0:12:55.467
Jeżeli więc narysuje cały widzialny Wszechświat tutaj.

0:12:55.467,0:13:00.267
Ten tutaj punkt będzie miejscem skąd został wysłany.

0:13:00.267,0:13:05.618
My znajdujemy się tutaj.

0:13:05.618,0:13:08.600
Wyjaśnię jedną rzecz. Jeżeli rysuję cały widzialny Wszechświat,

0:13:08.600,0:13:11.731
centrum powinno znajdować się dokładnie w punkcie w którym znajdujemy się my.

0:13:11.731,0:13:16.733
Obserwujemy taki sam dystans z dowolnego kierunku.

0:13:16.733,0:13:19.766
Tak, więc lepiej jeżeli narysujemy to na środku.

0:13:19.766,0:13:23.748
Tak, więc to jest cały widzialny Wszechświat i foton został wysłany stąd.

0:13:23.748,0:13:29.703
13.4 miliardów lat temu. 300 000 lat [sic] po początkowym wybuchu.

0:13:29.703,0:13:31.579
I zmierza do nas.

0:13:33.795,0:13:45.067
Prawdę jest, że foton podróżował do nas 13.7 miliardów lat [sic].

0:13:46.267,0:13:52.538
Może się wobec tego wydawać nieco pokręcone, że ten obiekt wskutek rozszerzania Wszechświata

0:13:52.538,0:13:55.647
(według naszych najlepszych przybliżeń)

0:13:56.755,0:14:03.031
znajduje się 46 miliardów lat świetlnych od nas.

0:14:07.877,0:14:10.093
I żeby była jasność:

0:14:10.093,0:14:13.217
obiekt obecnie znajduje się 46 miliardów lat świetlnych od nas.

0:14:13.217,0:14:16.133
Gdy wykorzystamy światło do pomiaru odległości

0:14:16.133,0:14:20.880
dostajemy informację, że podróżowało do nas 13.7 miliardów lat.

0:14:32.013,0:14:34.231
Gdybyśmy mieli obecnie dostęp do linijki

0:14:34.231,0:14:35.934
ogromnej linijki potrafiącej mierzyć kosmiczne dystanse

0:14:35.934,0:14:39.025
to gdybyśmy przyłożyli ją do Wszechświata i zmierzyli ten dystans

0:14:39.025,0:14:41.446
wyszłoby nam, że obiekt jest od nas oddalony o 46 miliardów lat świetlnych.

0:14:41.446,0:14:43.824
By dać wam chociażby pewne pojęcie o czym mówimy

0:14:43.824,0:14:45.600
( chodzi o kosmiczne promieniowanie tła)

0:14:45.600,0:14:48.477
jak będziemy postrzegać ten punkt w przestrzeni?

0:14:48.477,0:14:50.990
Ten obiekt znajduje się 46 miliardów lat świetlnych od nas.

0:14:50.990,0:14:54.225
Foton potrzebował jednak tylko 13.7 [sic] miliardów lat by do nas dotrzeć.

0:14:54.225,0:14:55.710
Jak będzie wyglądał ten obiekt?

0:14:55.710,0:14:59.867
Możemy stwierdzić jak wygląda ten obiekt wyłącznie na podstawie

0:14:59.867,0:15:02.304
fotonów, które obecnie do nas docierają.

0:15:02.304,0:15:05.067
Zostały one wyemitowanie 13.4 miliardów lat temu.

0:15:05.067,0:15:08.016
Fotony zostały wyemitowane

0:15:08.016,0:15:11.128
przez bardzo jednorodną strukturę,

0:15:11.128,0:15:14.913
przez rozgrzaną do wysokiej temperatury plazmę składającą się z wodoru.

0:15:18.651,0:15:23.836
Będziemy więc obserwować jednorodną rozgrzaną mgłę

0:15:24.036,0:15:26.125
gorącej plazmy.

0:15:27.402,0:15:32.384
Niezróżnicowaną na poszczególne atomy, a tym bardziej na gwiazdy czy galaktyki.

0:15:32.384,0:15:36.269
Będziemy po prostu obserwować tą gorącą plazmę.

0:15:36.269,0:15:40.133
Informacje w postaci fotonów, które otrzymujemy mają 46 miliardów lat [sic].

0:15:40.133,0:15:46.800
Obecnie prawdopodobnie powstały w tym miejscu stabilne atomy oraz uformowały się planety, gwiazdy i galaktyki.

0:15:46.800,0:15:52.134
Jeżeli znajduje się tam teraz cywilizacja to kosmiczny astronom

0:15:52.134,0:15:53.933
obserwuje światło, które dochodzi do niego

0:15:53.933,0:15:56.400
wysłane teraz z naszego położenia [sic].

0:15:56.400,0:15:58.729
Nie będą widzieć nas, będą wiedzieć nasz stan

0:15:58.729,0:16:02.305
sprzed 13.4 miliardów lat. Będą obserwowali

0:16:02.305,0:16:06.809
nasz region przestrzeni w super prymitywnym stanie,

0:16:06.809,0:16:09.642
w czasie gdy zasadniczo była to rozgrzana do białości plazma.

0:16:09.642,0:16:12.475
Powiemy sobie o tym więcej w następnym filmie, ale pomyśl o tym.

0:16:12.475,0:16:15.447
Dowolny foton pochodzący z tamtego okresu czasu,

0:16:15.447,0:16:17.769
tak więc foton z dowolnego kierunku, który podróżował

0:16:17.769,0:16:20.973
przez 13.4 miliardów lat z dowolnego kierunku

0:16:20.973,0:16:23.800
będzie pochodził z tego prymitywnego stanu lub precyzyjniej

0:16:23.800,0:16:27.986
został wyemitowany w czasie gdy Wszechświat znajdował się

0:16:27.986,0:16:30.401
w tym prymitywnym stanie, gdy był po prostu wypełniony rozgrzaną do białości

0:16:30.401,0:16:32.800
plazmą, niezróżnicowaną na poszczególne cząstki masą.

0:16:32.800,0:16:34.488
Mam nadzieję, że da to pewną intuicję odnośnie tego

0:16:34.488,0:16:38.919
skąd pochodzi mikrofalowe kosmiczne promieniowanie tła.