1
00:00:00,000 --> 00:00:05,642
Obecnie, najlepszym wyliczeniem tego kiedy nastąpił Wielki Wybuch -

2
00:00:05,642 --> 00:00:08,661
nie lubię zbytnio tego określenia, ponieważ nasuwa na myśl

3
00:00:08,661 --> 00:00:12,562
jakąś eksplozję, a chodzi tak naprawdę o rozszerzanie się przestrzeni -

4
00:00:12,562 --> 00:00:16,067
kiedy przestrzeń zaczęła się rozszerzać od początkowej osobliwości,

5
00:00:16,067 --> 00:00:18,924
nasze najlepsze wyliczenie odnośnie tego kiedy nastąpiło to wydarzenie

6
00:00:18,924 --> 00:00:25,267
wynosi około 13.7 miliardów lat i pomimo tego, ze jesteśmy przyzwyczajeni

7
00:00:25,267 --> 00:00:28,584
do liczb liczonych w miliardach, szczególnie gdy mówimy o

8
00:00:28,584 --> 00:00:31,867
dużych sumach pieniędzy i czegokolwiek innego, jest to niewyobrażalnie wielka ilość czasu.

9
00:00:31,867 --> 00:00:34,575
Pozornie wydaje się czymś łatwym w zrozumieniu, ale tak naprawdę

10
00:00:34,575 --> 00:00:37,841
nie jest. W przyszłych filmach, spróbuję

11
00:00:37,841 --> 00:00:39,933
opowiedzieć o różnych skalach czasu, byś mógł naprawdę docenić

12
00:00:42,934 --> 00:00:47,267
to, że nie jesteśmy w stanie objąć jak wiele czasu stanowi 13.7 miliarda lat.

13
00:00:47,267 --> 00:00:50,600
Chcę również podkreślić, że podałem

14
00:00:50,600 --> 00:00:53,522
najlepsze obecnie dostępne wyliczenie. W trakcie mojego

15
00:00:53,522 --> 00:00:56,402
życia, gdy wiedziałem już o Wielkim Wybuchu

16
00:00:56,402 --> 00:00:58,600
i gdy interesowało mnie jakie jest najlepsze dostępne wyliczenie,

17
00:00:58,600 --> 00:01:00,442
ta liczba nieco się zmieniała, podejrzewam

18
00:01:00,442 --> 00:01:03,181
że w przyszłości, może stać się nieco dokładniejsza

19
00:01:03,181 --> 00:01:05,271
lub może się trochę jeszcze poprzesuwać.

20
00:01:05,271 --> 00:01:07,779
Ale to jest nasze najlepsze przypuszczenie. Mając to za sobą

21
00:01:07,779 --> 00:01:10,267
chciałbym pomyśleć o tym, co mówi nam ta liczba o rozmiarze

22
00:01:10,267 --> 00:01:13,373
widzialnego Wszechświata.

23
00:01:15,635 --> 00:01:23,548
Jeżeli więc ekspansja rozpoczęła się 13.7 miliardów lat temu...

24
00:01:23,548 --> 00:01:28,333
i z tego co wiemy, nasz trójwymiarowy Wszechświat

25
00:01:28,333 --> 00:01:29,933
znajdował się w jednym punkcie,

26
00:01:29,933 --> 00:01:33,925
najwięcej czasu ile mogłaby zająć podróż dowolnemu fotonowi,

27
00:01:33,925 --> 00:01:35,271
który właśnie do nas dociera...

28
00:01:35,271 --> 00:01:37,593
(narysujemy tutaj oko...)

29
00:01:37,593 --> 00:01:39,915
(powiedzmy, że tutaj znajduje się moje oko)

30
00:01:39,915 --> 00:01:42,516
(dorysujemy rzęsy, o tak)

31
00:01:42,516 --> 00:01:44,281
najwięcej ile mógł - tak więc, mamy jakiś foton światła,

32
00:01:44,281 --> 00:01:47,950
który właśnie wpada do mojego oka, albo

33
00:01:47,950 --> 00:01:50,400
właśnie wpada przez soczewkę teleskopu -

34
00:01:50,400 --> 00:01:53,718
najdłużej ile mogła trwać jego podróż

35
00:01:53,718 --> 00:01:55,902
to 13.7 miliardów lat.

36
00:02:06,502 --> 00:02:09,498
Gdy więc patrzyliśmy na to przedstawienie

37
00:02:09,498 --> 00:02:11,267
(pojawiło się jak sądzę 2 lub 3 filmy temu)

38
00:02:11,267 --> 00:02:12,841
widzialnego wszechświata

39
00:02:12,841 --> 00:02:15,117
które narysowałem - był to okrąg.

40
00:02:15,117 --> 00:02:17,764
Był to ten okrąg.

41
00:02:17,764 --> 00:02:21,108
Kiedy obserwujemy światło pochodzące z tych

42
00:02:21,108 --> 00:02:23,771
odległych obiektów, to dociera ono do nas tutaj,

43
00:02:23,771 --> 00:02:26,200
tutaj znajdujemy się my. Tutaj na tym przedstawieniu

44
00:02:26,200 --> 00:02:28,863
jest miejsce, gdzie znajdował się ten odległy obiekt,

45
00:02:28,863 --> 00:02:32,532
ale światło pochodzące z tego odległego obiektu dopiero teraz do nas dociera.

46
00:02:32,532 --> 00:02:38,656
Zajęło mu 13.7 miliardów lat by do nas dotrzeć.

47
00:02:42,656 --> 00:02:45,489
Teraz uwaga, staram się ostrożnie dobierać słowa,

48
00:02:45,489 --> 00:02:47,533
ponieważ mówimy teraz o ogromnych dystansach

49
00:02:47,533 --> 00:02:51,533
i gigantycznych skalach czasu... w trakcie których

50
00:02:51,533 --> 00:02:55,380
przestrzeń sama w sobie się rozszerza. Zauważymy wkrótce,

51
00:02:55,380 --> 00:03:00,691
że nie można powiedzieć, że ten tutaj obiekt -

52
00:03:00,691 --> 00:03:02,744
niekoniecznie musi być...

53
00:03:02,759 --> 00:03:03,906
to jest NIE

54
00:03:03,967 --> 00:03:04,744
(Napiszę to wielkimi literami.)

55
00:03:04,744 --> 00:03:13,538
Ten obiekt NIE znajduje się 13.7 miliardów lat świetlnych od nas!

56
00:03:13,538 --> 00:03:16,125
Jeżeli zajmowalibyśmy się mniejszymi skalami czasu

57
00:03:16,125 --> 00:03:18,043
czy też mniejszymi odległościami

58
00:03:18,043 --> 00:03:19,892
to można by tak w przybliżeniu powiedzieć.

59
00:03:19,892 --> 00:03:21,868
Rozszerzanie Wszechświata samo w sobie

60
00:03:21,868 --> 00:03:24,285
nie uczyniłoby tak wielkiej różnicy.

61
00:03:24,285 --> 00:03:26,854
Spróbuję rozjaśnić to jeszcze bardziej.

62
00:03:26,854 --> 00:03:28,709
Chodzi mi o obiekt znajdujący się w tym miejscu,

63
00:03:28,709 --> 00:03:31,867
możemy również mówić o współrzędnych tego miejsca w przestrzeni,

64
00:03:31,867 --> 00:03:34,127
I te współrzędne w ...i w zasadzie powinienem powiedzieć:

65
00:03:34,127 --> 00:03:35,722
"Współrzędne tego miejsca w czasoprzestrzeni."

66
00:03:35,722 --> 00:03:37,533
ponieważ przyglądamy się mu w pewnym, konkretnym momencie.

67
00:03:37,533 --> 00:03:43,121
Ale to położenie NIE znajduje się 13.7 miliardów lat świetlnych

68
00:03:43,121 --> 00:03:44,700
od naszego położenia.

69
00:03:44,700 --> 00:03:46,464
Jest parę powodów dlaczego tak sądzimy.

70
00:03:46,464 --> 00:03:47,533
Po pierwsze, pomyśl.

71
00:03:47,533 --> 00:03:51,533
To światło zostało wyemitowane 13.7 miliardów lat temu.

72
00:03:51,533 --> 00:03:55,845
W momencie kiedy było wyemitowane, byliśmy znacznie bliżej tego położenia.

73
00:03:55,845 --> 00:03:57,842
Ta współrzędna była znacznie bliżej tej.

74
00:03:57,842 --> 00:03:59,189
To gdzie my znajdujemy się we Wszechświecie teraz

75
00:03:59,189 --> 00:04:01,371
było znacznie bliżej tego punktu we Wszechświecie.

76
00:04:01,371 --> 00:04:05,933
Kolejną rzeczą, które trzeba wziąć pod uwagę, w trakcie... narysuję to.

77
00:04:05,933 --> 00:04:12,017
Powiedzmy, że... przeniesiemy się około 300 tysięcy lat

78
00:04:12,017 --> 00:04:16,867
po ekspansji tej początkowej osobliwości.

79
00:04:16,867 --> 00:04:19,867
Przesunęliśmy się właśnie 300 000 lat w historii

80
00:04:19,867 --> 00:04:22,177
Wszechświata licząc od jego początku.

81
00:04:22,177 --> 00:04:28,214
Będzie to około 300 000 lat

82
00:04:28,214 --> 00:04:32,267
istnienia Wszechświata.

83
00:04:32,267 --> 00:04:34,315
I na tym etapie... cóż po pierwsze

84
00:04:34,315 --> 00:04:37,455
na tym etapie, rzeczy nie zaczęły się jeszcze różnicować

85
00:04:37,455 --> 00:04:39,034
w żaden konkretny sposób.

86
00:04:39,034 --> 00:04:41,249
Powiemy sobie o tym więcej, gdy będziemy mówić o

87
00:04:41,249 --> 00:04:43,678
kosmicznym promieniowaniu tła,

88
00:04:43,678 --> 00:04:45,015
na tym etapie Wszechświat

89
00:04:45,015 --> 00:04:48,067
był bardzo równomiernie wypełniony

90
00:04:48,067 --> 00:04:51,109
gorącą plazmą składającą się z wodoru.

91
00:04:51,109 --> 00:04:52,966
Powiemy sobie o tym więcej ... ta plazma emitowała

92
00:04:52,966 --> 00:04:54,777
promieniowanie mikrofalowe, o tym właśnie powiemy sobie więcej

93
00:04:54,777 --> 00:04:56,082
w przyszłym filmie.

94
00:04:56,082 --> 00:05:00,397
Teraz wróćmy jednak do dwóch punktów we wczesnym Wszechświecie.

95
00:05:00,397 --> 00:05:03,467
W tym wczesnym Wszechświecie, załóżmy że mamy ten punkt

96
00:05:03,467 --> 00:05:04,808
i mamy też

97
00:05:04,808 --> 00:05:08,495
położenie w którym obecnie znajdujemy się my.

98
00:05:10,202 --> 00:05:12,767
Nie narysuję go w środku.

99
00:05:12,767 --> 00:05:14,746
Lepiej widać o co mi chodzi,

100
00:05:14,746 --> 00:05:15,938
gdy ten punkt nie leży w centrum.

101
00:05:15,938 --> 00:05:18,462
I powiedzmy, że w tym wczesnym etapie rozwoju Wszechświata

102
00:05:18,462 --> 00:05:21,310
gdyby udało Ci sie dorwać jakąś linijkę,

103
00:05:21,310 --> 00:05:22,800
która pozwoliłaby zmierzyć tą odległość.

104
00:05:22,800 --> 00:05:26,180
dystans wynosiłby powiedzmy,

105
00:05:26,703 --> 00:05:29,449
30 milionów lat świetlnych.

106
00:05:35,187 --> 00:05:37,800
Powiedzmy sobie, że z tego punktu

107
00:05:37,800 --> 00:05:40,799
purpurowy obiekt

108
00:05:40,799 --> 00:05:43,000
wysyła foton. Być może w zakresie częstotliwości

109
00:05:43,000 --> 00:05:45,880
promieniowania mikrofalowego, przekonamy się że właśnie

110
00:05:45,880 --> 00:05:48,462
w tym zakresie następowała emisja promieniowania.

111
00:05:48,462 --> 00:05:50,134
Niemniej jednak był to foton.

112
00:05:50,134 --> 00:05:51,996
I ten foton podróżuje z prędkością światła!

113
00:05:51,996 --> 00:05:53,062
Foton to JEST światło!

114
00:05:53,062 --> 00:05:54,536
Foton sobie myśli "Spoko.

115
00:05:54,536 --> 00:05:56,902
Mam tylko 30 milionów lat świetlnych do przebycia.

116
00:05:56,902 --> 00:05:58,354
Mogło być gorzej. Dotrę tam na luzie za jakieś

117
00:05:58,354 --> 00:06:00,252
30 milionów lat."

118
00:06:00,252 --> 00:06:02,585
Teraz... pominę parę rzeczy.

119
00:06:02,585 --> 00:06:04,656
Jest tu trochę skomplikowanej matematyki, a to co chcę zrobić

120
00:06:04,656 --> 00:06:06,435
to tak naprawdę dać Ci pewne pojęcie o tym,

121
00:06:06,435 --> 00:06:08,010
co tu się tak naprawdę dzieje.

122
00:06:08,010 --> 00:06:10,056
Wyobraźmy sobie, że ten foton mówi do siebie:

123
00:06:10,056 --> 00:06:13,069
"No to za jakieś 10 milionów lat powinienem być

124
00:06:14,623 --> 00:06:17,274
gdzieś w tym położeniu."

125
00:06:17,905 --> 00:06:20,645
"Powinienem pokonać jedną trzecią drogi."

126
00:06:20,645 --> 00:06:25,800
Co się jednak dzieje w trakcie tych 10 milionów lat?

127
00:06:25,800 --> 00:06:27,938
Cóż, w trakcie tych 10 milionów lat,

128
00:06:27,938 --> 00:06:30,118
Wszechświat się trochę rozszerzył.

129
00:06:30,118 --> 00:06:32,538
Mógł się być może nawet bardzo rozszerzyć.

130
00:06:32,538 --> 00:06:35,498
Narysuję rozszerzony Wszechświat.

131
00:06:35,498 --> 00:06:37,967
Po 10 milionach lat Wszechświat

132
00:06:37,967 --> 00:06:40,654
może wyglądać właśnie tak.

133
00:06:41,054 --> 00:06:43,071
(Naprawdę mógł być nawet większy od tego co narysowałem).

134
00:06:43,071 --> 00:06:45,000
(Narysuję go tak.)

135
00:06:45,015 --> 00:06:47,132
Po dziesięciu milionach lat,

136
00:06:47,132 --> 00:06:49,470
Wszechświat mógł się całkiem nieźle rozszerzyć.

137
00:06:49,470 --> 00:06:53,419
Teraz przesuwając się dziesięć milionów lat w przyszłość.

138
00:06:53,696 --> 00:06:56,839
Patrząc z punktu widzenia kosmicznej skali czasu,

139
00:06:56,839 --> 00:07:00,104
Wszechświat wciąż jest w powijakach.

140
00:07:00,104 --> 00:07:02,550
Obecnie liczy sobie 13.7 miliardów lat.

141
00:07:02,550 --> 00:07:06,875
Powiedzmy, że minęło 10 milionów lat.

142
00:07:07,644 --> 00:07:09,363
Wszechświat się rozszerzył.

143
00:07:09,363 --> 00:07:12,062
To jest położenie, gdzie się w tym momencie znajdujemy,

144
00:07:12,062 --> 00:07:15,460
znajduje się teraz dopiero tutaj.

145
00:07:15,460 --> 00:07:18,774
Położenie z którego foton był

146
00:07:18,774 --> 00:07:21,425
początkowo wysłany będzie

147
00:07:21,425 --> 00:07:23,839
się znajdowało tutaj.

148
00:07:23,839 --> 00:07:25,604
Teraz foton mówi do siebie "No dobrze.

149
00:07:25,604 --> 00:07:27,479
"Po dziesięciu milionach lat świetlnych [sic] dotrę

150
00:07:27,479 --> 00:07:28,887
do tego miejsca."

151
00:07:28,887 --> 00:07:30,454
Trochę tutaj przybliżam, pomijam,

152
00:07:30,454 --> 00:07:32,604
i nie tłumaczę wielu rzeczy - chce tylko tak naprawdę wytłumaczyć tą jedną rzecz.

153
00:07:32,604 --> 00:07:35,600
To położenie, gdzie proton dostanie się

154
00:07:35,600 --> 00:07:37,210
po mniej więcej 10 milionach lat świetlnych drogi.

155
00:07:37,210 --> 00:07:38,915
Znajduje się tutaj.

156
00:07:38,915 --> 00:07:39,877
Cały Wszechświat się rozszerzył.

157
00:07:39,877 --> 00:07:42,704
Wszystkie położenia się od siebie oddaliły.

158
00:07:42,704 --> 00:07:44,129
Co się właśnie stało?

159
00:07:44,129 --> 00:07:45,462
Wszechświat się rozszerzył.

160
00:07:45,462 --> 00:07:47,720
Ten dystans wynosił 30 milionów lat świetlnych.

161
00:07:47,720 --> 00:07:51,853
Teraz - wymyślam teraz jakieś przykładowe liczby -

162
00:07:51,853 --> 00:07:56,467
nie znam dokładnych liczb - te liczby są jedynie po to by dać

163
00:07:56,467 --> 00:08:01,946
Ci jakieś pojęcie o tym dlaczego... by dać jakąś intuicję

164
00:08:01,946 --> 00:08:03,773
odnośnie tego co tutaj naprawdę się dzieje -

165
00:08:03,773 --> 00:08:06,333
Ten dystans to nie jest już 30 milionów lat świetlnych.

166
00:08:06,333 --> 00:08:09,215
Może to być 100 milionów.

167
00:08:10,399 --> 00:08:15,476
To jest teraz powiedzmy 100 milionów lat świetlnych.

168
00:08:15,476 --> 00:08:17,878
Wszechświat się rozszerza.

169
00:08:17,878 --> 00:08:21,080
Przestrzeń się rozciąga.

170
00:08:21,080 --> 00:08:22,952
Możesz sobie wyobrażać przestrzeń jako trampolinę

171
00:08:22,952 --> 00:08:25,197
lub powierzchnię balona - którą się rozciąga.

172
00:08:25,197 --> 00:08:28,169
Tak więc to jest położenie, gdzie światło znajduje się

173
00:08:28,169 --> 00:08:29,237
Po dziesięciu milionach lat,

174
00:08:29,237 --> 00:08:31,420
podróżowało przez 10 milionów lat,

175
00:08:31,420 --> 00:08:33,867
ale przebyło znacznie większy dystans!

176
00:08:33,867 --> 00:08:39,000
Przebyło - ten dystans może być

177
00:08:39,000 --> 00:08:42,707
rzędu być może nawet 30 milionów lat świetlnych.

178
00:08:42,707 --> 00:08:44,098
Nie korzystałem tutaj z żadnych dokładnych wyliczeń.

179
00:08:44,098 --> 00:08:46,652
Ani nie użyłem matematyki by dowiedzieć się ile powinien dokładnie wynosić ten dystans.

180
00:08:46,652 --> 00:08:49,903
No ale załóżmy, że przebył 30 milionów lat świetlnych.

181
00:08:49,903 --> 00:08:52,503
I w zasadzie nie powinienem nawet próbować

182
00:08:52,503 --> 00:08:55,243
zachowywać proporcji podczas rysowania dystansu który pokonał foton

183
00:08:55,243 --> 00:08:56,636
i dystansu, który ma jeszcze do pokonania

184
00:08:56,636 --> 00:08:58,333
ponieważ rozciąganie się Wszechświata nie będzie się

185
00:08:58,333 --> 00:09:01,652
odbywało kompletnie liniowo. Przynajmniej gdy sam o tym myślę

186
00:09:01,652 --> 00:09:02,999
to nie powinno rozciągać się liniowo.

187
00:09:02,999 --> 00:09:05,000
Ale nie będę się przy tym

188
00:09:05,000 --> 00:09:05,800
upierał.

189
00:09:05,800 --> 00:09:08,067
Ale dystans, który przemierzył foton - być może

190
00:09:08,067 --> 00:09:13,308
ten dystans tutaj wynosi teraz 20 milionów lat świetlnych

191
00:09:13,308 --> 00:09:18,000
... ponieważ za każdym razem gdy pokona jakąś odległość,

192
00:09:18,000 --> 00:09:21,800
ta przestrzeń, którą przemierzył jest rozciągana.

193
00:09:21,800 --> 00:09:27,194
Jeżeli więc nawet podróżował przez 10 milionów lat,

194
00:09:27,194 --> 00:09:30,000
przestrzeń którą pokonał to nie jest już tylko

195
00:09:30,000 --> 00:09:31,652
10 milionów lat świetlnych.

196
00:09:31,652 --> 00:09:33,933
Może być rozciągnięta nawet do 20 milionów lat świetlnych.

197
00:09:33,933 --> 00:09:36,067
A przestrzeń, która została my do przemierzenia

198
00:09:36,067 --> 00:09:38,339
to nie jest już tylko 20 milionów lat świetlnych.

199
00:09:38,339 --> 00:09:40,986
Mogła się rozszerzyć nawet do 80 milionów lat świetlnych.

200
00:09:43,940 --> 00:09:46,931
W tym momencie foton może się zwyczajnie wkurzyć.

201
00:09:46,931 --> 00:09:49,021
Gdyby popatrzył na to z pozytywnej strony, mógłby pomyśleć

202
00:09:49,021 --> 00:09:52,179
"Ale zasuwam! Dałem radę pokonać 20 milionów lat świetlnych

203
00:09:52,179 --> 00:09:53,898
w ciągu 10 milionów lat!"

204
00:09:53,898 --> 00:09:56,003
"Wygląda to jakbym zasuwał szybciej niż prędkość światła!"

205
00:09:56,003 --> 00:09:58,867
W rzeczywistości tak nie jest, ponieważ współrzędne przestrzeni same w sobie

206
00:09:58,867 --> 00:10:00,677
się rozszerzają.

207
00:10:00,677 --> 00:10:03,231
Tak więc foton porusza się

208
00:10:03,231 --> 00:10:05,925
z prędkością światła. Ale dystans, który tak naprawdę

209
00:10:05,925 --> 00:10:08,267
pokonał w ciągu 10 milionów lat to więcej niż

210
00:10:08,267 --> 00:10:10,847
10 milionów lat świetlnych.

211
00:10:10,847 --> 00:10:12,519
Może to być 20 milionów lat świetlnych.

212
00:10:12,519 --> 00:10:15,677
Nie możesz więc pomnożyć prędkości światła przez czas i otrzymać dokładnej odległości

213
00:10:15,677 --> 00:10:17,163
gdy operujemy na tak wielkich, kosmologicznych skalach.

214
00:10:17,163 --> 00:10:19,671
Szczególnie gdy poszczególne położenia same w sobie

215
00:10:19,671 --> 00:10:23,525
oddalają się od siebie.

216
00:10:23,525 --> 00:10:28,333
Możecie się teraz domyślić co będzie się działo dalej

217
00:10:28,333 --> 00:10:30,863
Teraz foton sobie myśli "Dobra

218
00:10:30,863 --> 00:10:35,321
muszę pokonać jeszcze 40 milionów lat świetlnych [sic] drogi

219
00:10:35,321 --> 00:10:40,012
może wreszcie uda mi się tam dostać."

220
00:10:40,012 --> 00:10:42,984
Ale tak naprawdę w ciągu następnych 40 milionów lat

221
00:10:42,984 --> 00:10:48,092
uda mu się dostać tutaj.

222
00:10:48,092 --> 00:10:50,507
Ponieważ tutaj jest 80 milionów lat świetlnych.

223
00:10:50,507 --> 00:10:54,269
W rzeczywistości, po 40 milionach lat,

224
00:10:54,269 --> 00:10:55,989
tak, więc kolejne 40 milionów lat mija...

225
00:10:55,989 --> 00:10:58,049
Teraz znowu Wszechświat się rozszerzył

226
00:10:58,049 --> 00:11:00,000
jeszcze bardziej!

227
00:11:00,000 --> 00:11:01,840
Oszczędzę sobie rysowania całego Wszechświata,

228
00:11:01,840 --> 00:11:04,285
ale miejsce skąd został wysłany foton

229
00:11:04,285 --> 00:11:06,575
mogło się znajdować tutaj,

230
00:11:06,575 --> 00:11:12,292
a nasza obecna pozycja tutaj.

231
00:11:12,292 --> 00:11:16,678
To gdzie światłu udało się zawędrować w ciągu 10 milionów lat

232
00:11:16,678 --> 00:11:18,456
to będzie gdzieś tutaj.

233
00:11:18,456 --> 00:11:23,431
Teraz światło może się znajdować 40 milionach lat

234
00:11:23,431 --> 00:11:26,131
gdzieś tutaj.

235
00:11:26,131 --> 00:11:31,456
Teraz, ta odległość pomiędzy tymi dwoma punktami

236
00:11:31,456 --> 00:11:33,852
gdy zaczynaliśmy wynosiła 10 milionów lat świetlnych,

237
00:11:33,852 --> 00:11:36,003
później zwiększyła się do 20 milionów lat świetlnych

238
00:11:36,003 --> 00:11:38,944
teraz może być rzędu - nie wiem...

239
00:11:38,944 --> 00:11:41,777
może to być nawet miliard lat świetlnych!

240
00:11:41,777 --> 00:11:45,395
I może ten dystans tutaj,

241
00:11:45,395 --> 00:11:47,348
i w dalszym ciągu wymyślam te liczby,

242
00:11:47,348 --> 00:11:49,716
jak teraz o tym myślę, to pewnie trochę przesadziłem z tą liczbą...

243
00:11:49,716 --> 00:11:52,869
Powiedzmy, że jest to teraz 100 milionów lat świetlnych.

244
00:11:54,269 --> 00:11:59,322
I teraz ten dystans może wynosić

245
00:12:00,122 --> 00:12:01,858
na przykład 500 milionów lat świetlnych.

246
00:12:01,858 --> 00:12:05,925
I może całkowity dystans pomiędzy dwoma punktami wynosi teraz miliard lat świetlnych.

247
00:12:05,925 --> 00:12:08,729
Jak widzicie foton nie ma lekkiego życia.

248
00:12:08,729 --> 00:12:10,896
W czasie gdy pokonuje coraz większą drogę, to patrząc wstecz

249
00:12:10,896 --> 00:12:15,933
mówi "Wow! Zaledwie 50 milionów lat, a mi udało się pokonać 600 milionów lat świetlnych!"

250
00:12:15,933 --> 00:12:17,071
"Niezły wynik."

251
00:12:17,071 --> 00:12:18,604
Ale może się z drugiej strony zdenerwować, ponieważ to co

252
00:12:18,604 --> 00:12:22,922
wydawało mu się 30 milionami lat świetlnych do pokonania

253
00:12:22,922 --> 00:12:24,890
ciągle się rozciąga.

254
00:12:24,890 --> 00:12:26,591
Ponieważ przestrzeń sama w sobie sie rozciąga.

255
00:12:26,591 --> 00:12:30,167
Wracając do miejsca gdzie zaczęliśmy,

256
00:12:30,167 --> 00:12:36,251
ten foton, który właśnie do nas dociera

257
00:12:36,251 --> 00:12:41,916
i który podróżował przez powiedzmy 13.4 miliardów lat.

258
00:12:41,916 --> 00:12:46,839
Tak, że dociera do nas właśnie w tej chwili. Przewinę teraz czas do przodu 13.4 miliardów lat

259
00:12:46,839 --> 00:12:49,858
od tego punktu w czasie do teraźniejszości.

260
00:12:49,858 --> 00:12:55,467
Jeżeli więc narysuje cały widzialny Wszechświat tutaj.

261
00:12:55,467 --> 00:13:00,267
Ten tutaj punkt będzie miejscem skąd został wysłany.

262
00:13:00,267 --> 00:13:05,618
My znajdujemy się tutaj.

263
00:13:05,618 --> 00:13:08,600
Wyjaśnię jedną rzecz. Jeżeli rysuję cały widzialny Wszechświat,

264
00:13:08,600 --> 00:13:11,731
centrum powinno znajdować się dokładnie w punkcie w którym znajdujemy się my.

265
00:13:11,731 --> 00:13:16,733
Obserwujemy taki sam dystans z dowolnego kierunku.

266
00:13:16,733 --> 00:13:19,766
Tak, więc lepiej jeżeli narysujemy to na środku.

267
00:13:19,766 --> 00:13:23,748
Tak, więc to jest cały widzialny Wszechświat i foton został wysłany stąd.

268
00:13:23,748 --> 00:13:29,703
13.4 miliardów lat temu. 300 000 lat [sic] po początkowym wybuchu.

269
00:13:29,703 --> 00:13:31,579
I zmierza do nas.

270
00:13:33,795 --> 00:13:45,067
Prawdę jest, że foton podróżował do nas 13.7 miliardów lat [sic].

271
00:13:46,267 --> 00:13:52,538
Może się wobec tego wydawać nieco pokręcone, że ten obiekt wskutek rozszerzania Wszechświata

272
00:13:52,538 --> 00:13:55,647
(według naszych najlepszych przybliżeń)

273
00:13:56,755 --> 00:14:03,031
znajduje się 46 miliardów lat świetlnych od nas.

274
00:14:07,877 --> 00:14:10,093
I żeby była jasność:

275
00:14:10,093 --> 00:14:13,217
obiekt obecnie znajduje się 46 miliardów lat świetlnych od nas.

276
00:14:13,217 --> 00:14:16,133
Gdy wykorzystamy światło do pomiaru odległości

277
00:14:16,133 --> 00:14:20,880
dostajemy informację, że podróżowało do nas 13.7 miliardów lat.

278
00:14:32,013 --> 00:14:34,231
Gdybyśmy mieli obecnie dostęp do linijki

279
00:14:34,231 --> 00:14:35,934
ogromnej linijki potrafiącej mierzyć kosmiczne dystanse

280
00:14:35,934 --> 00:14:39,025
to gdybyśmy przyłożyli ją do Wszechświata i zmierzyli ten dystans

281
00:14:39,025 --> 00:14:41,446
wyszłoby nam, że obiekt jest od nas oddalony o 46 miliardów lat świetlnych.

282
00:14:41,446 --> 00:14:43,824
By dać wam chociażby pewne pojęcie o czym mówimy

283
00:14:43,824 --> 00:14:45,600
( chodzi o kosmiczne promieniowanie tła)

284
00:14:45,600 --> 00:14:48,477
jak będziemy postrzegać ten punkt w przestrzeni?

285
00:14:48,477 --> 00:14:50,990
Ten obiekt znajduje się 46 miliardów lat świetlnych od nas.

286
00:14:50,990 --> 00:14:54,225
Foton potrzebował jednak tylko 13.7 [sic] miliardów lat by do nas dotrzeć.

287
00:14:54,225 --> 00:14:55,710
Jak będzie wyglądał ten obiekt?

288
00:14:55,710 --> 00:14:59,867
Możemy stwierdzić jak wygląda ten obiekt wyłącznie na podstawie

289
00:14:59,867 --> 00:15:02,304
fotonów, które obecnie do nas docierają.

290
00:15:02,304 --> 00:15:05,067
Zostały one wyemitowanie 13.4 miliardów lat temu.

291
00:15:05,067 --> 00:15:08,016
Fotony zostały wyemitowane

292
00:15:08,016 --> 00:15:11,128
przez bardzo jednorodną strukturę,

293
00:15:11,128 --> 00:15:14,913
przez rozgrzaną do wysokiej temperatury plazmę składającą się z wodoru.

294
00:15:18,651 --> 00:15:23,836
Będziemy więc obserwować jednorodną rozgrzaną mgłę

295
00:15:24,036 --> 00:15:26,125
gorącej plazmy.

296
00:15:27,402 --> 00:15:32,384
Niezróżnicowaną na poszczególne atomy, a tym bardziej na gwiazdy czy galaktyki.

297
00:15:32,384 --> 00:15:36,269
Będziemy po prostu obserwować tą gorącą plazmę.

298
00:15:36,269 --> 00:15:40,133
Informacje w postaci fotonów, które otrzymujemy mają 46 miliardów lat [sic].

299
00:15:40,133 --> 00:15:46,800
Obecnie prawdopodobnie powstały w tym miejscu stabilne atomy oraz uformowały się planety, gwiazdy i galaktyki.

300
00:15:46,800 --> 00:15:52,134
Jeżeli znajduje się tam teraz cywilizacja to kosmiczny astronom

301
00:15:52,134 --> 00:15:53,933
obserwuje światło, które dochodzi do niego

302
00:15:53,933 --> 00:15:56,400
wysłane teraz z naszego położenia [sic].

303
00:15:56,400 --> 00:15:58,729
Nie będą widzieć nas, będą wiedzieć nasz stan

304
00:15:58,729 --> 00:16:02,305
sprzed 13.4 miliardów lat. Będą obserwowali

305
00:16:02,305 --> 00:16:06,809
nasz region przestrzeni w super prymitywnym stanie,

306
00:16:06,809 --> 00:16:09,642
w czasie gdy zasadniczo była to rozgrzana do białości plazma.

307
00:16:09,642 --> 00:16:12,475
Powiemy sobie o tym więcej w następnym filmie, ale pomyśl o tym.

308
00:16:12,475 --> 00:16:15,447
Dowolny foton pochodzący z tamtego okresu czasu,

309
00:16:15,447 --> 00:16:17,769
tak więc foton z dowolnego kierunku, który podróżował

310
00:16:17,769 --> 00:16:20,973
przez 13.4 miliardów lat z dowolnego kierunku

311
00:16:20,973 --> 00:16:23,800
będzie pochodził z tego prymitywnego stanu lub precyzyjniej

312
00:16:23,800 --> 00:16:27,986
został wyemitowany w czasie gdy Wszechświat znajdował się

313
00:16:27,986 --> 00:16:30,401
w tym prymitywnym stanie, gdy był po prostu wypełniony rozgrzaną do białości

314
00:16:30,401 --> 00:16:32,800
plazmą, niezróżnicowaną na poszczególne cząstki masą.

315
00:16:32,800 --> 00:16:34,488
Mam nadzieję, że da to pewną intuicję odnośnie tego

316
00:16:34,488 --> 00:16:38,919
skąd pochodzi mikrofalowe kosmiczne promieniowanie tła.