0:00:00.000,0:00:05.642
Giờ đây, ước tính chính xác nhất thời điểm xảy ra Big Bang

0:00:05.642,0:00:08.661
và một lần nữa, tôi ko thích cái từ đó lắm, vì càm giác như nó ngụ ý

0:00:08.661,0:00:12.562
về một vụ nổ, nhưng thật ra nó là về sự giãn nở của không gian

0:00:12.562,0:00:16.067
-khi không gian nở ra từ một điểm kỳ dị

0:00:16.067,0:00:18.924
nhưng ước lượng chính xác nhất thời điểm xảy ra

0:00:18.924,0:00:25.267
là 13.7 tỉ năm trước, và dù ta đã quen với các con số

0:00:25.267,0:00:28.584
hàng tỷ, nhất là khi ta vói về

0:00:28.584,0:00:31.867
số tiền lớn, đây là một khoảng thời gian

0:00:31.867,0:00:34.575
ko thể tin được. Có vẻ như nó là một con số dễ xử lý, nhưng

0:00:34.575,0:00:37.841
thực ra thì ko. Và trong các video sau, tôi sẽ nói về

0:00:37.841,0:00:39.933
những thang tthời gian, để bạn có thể thực sự nhận ra

0:00:39.933,0:00:42.934
nó dài đến thế nào, hay thâm chí ngưỡng mộ, ngưỡng mộ

0:00:42.934,0:00:47.267
rằng chúng ta không thể tưởng tượng nổi 13.7 tỉ năm dài đến thế nào

0:00:47.267,0:00:50.600
Và tôi muốn nhấn mạnh rằng đây là

0:00:50.600,0:00:53.522
ước tính chính xác nhất cho tới hiện tại. Dù vậy thì trong cả những năm tôi sống, dù

0:00:53.522,0:00:56.402
trong đời tôi khi tôi biết về Big Bang và

0:00:56.402,0:00:58.600
chú ý đến cái ước tính này,

0:00:58.600,0:01:00.442
con số này đã hơi xê dịch, vì vậy tôi nghĩ rằng

0:01:00.442,0:01:03.181
trong tương lại, con số này có thể trở nên chính xác hơn

0:01:03.181,0:01:05.271
hoặc thay đổi chút ít.

0:01:05.271,0:01:07.779
Nhưng đây là dự đoán gần nhất. Rồi, như vậy, tôi muốn

0:01:07.779,0:01:10.267
nghĩ xem nó cho ta biết gì về kích thước

0:01:10.267,0:01:13.373
của vũ trụ quan sát được

0:01:15.635,0:01:23.548
Vậy, nếu sữ giãn nở bắt đầu 13.7 tỉ năm trước

0:01:23.548,0:01:28.333
tất cả những gì ta biết về vũ trụ 3 chiều bắt đầu

0:01:28.333,0:01:29.933
từ một điểm

0:01:29.933,0:01:33.925
quãng đường lớn nhất mà một phôton đi được

0:01:33.925,0:01:35.271
chạm đến chúng ta ngay bây giờ

0:01:35.271,0:01:37.593
(vậy, mắt ở đây)

0:01:37.593,0:01:39.915
(vậy, coi như mắt tôi ở ngay đây)

0:01:39.915,0:01:42.516
(đó là lông mi)

0:01:42.516,0:01:44.281
lớn nhất - một vài photon ánh sáng

0:01:44.281,0:01:47.950
đã đến mắt tôi, hoặc có thể

0:01:47.950,0:01:50.400
nó đến thấy kính một kính viễn vọng

0:01:50.400,0:01:53.718
quãng đường dài nhất nó đi được

0:01:53.718,0:01:55.902
là 13.7 tỉ năm

0:02:06.502,0:02:09.498
Vậy khi ta nhìn vào sự mô tả đó

0:02:09.498,0:02:11.267
(tôi nghĩ là 2 hay 3 video trước)

0:02:11.267,0:02:12.841
của vũ trụ quan sats được

0:02:12.841,0:02:15.117
Tôi vẽ - no là một hình tron

0:02:15.117,0:02:17.764
Mộ hình tròn

0:02:17.764,0:02:21.108
Và khi ta thấy ánh sáng từ đây

0:02:21.108,0:02:23.771
những vật ở xa, rằng ánh sáng đến với ta ngay đây

0:02:23.771,0:02:26.200
đây là chúng ta. Đây là nơi, tôi đoán

0:02:26.200,0:02:28.863
theo như mô tả, là vị trị vật ở xa

0:02:28.863,0:02:32.532
nhưng ánh sáng từ vật ở xa vừa mới đến với chúng ta

0:02:32.532,0:02:38.656
Và tia sáng đó đã mất 13.7 tỉ năm để đến

0:02:42.656,0:02:45.489
Giờ, điều mà tôi lưỡng lự

0:02:45.489,0:02:47.533
vì chúng ta đang nói đến một khoảng cách rất lớn

0:02:47.533,0:02:51.533
trong một thang thời gian rất lớn... mà qua đó

0:02:51.533,0:02:55.380
không gian tự nó giãn nở. Ta sẽ thấy trong video

0:02:55.380,0:03:00.691
rằng ta không thể nói vật ở đây

0:03:00.691,0:03:02.744
không hẳn

0:03:02.759,0:03:03.906
nó KHÔNG

0:03:03.967,0:03:04.744
(để tôi viết hoa)

0:03:04.744,0:03:13.538
Đây KHÔNG PHẢI là cách nhau 13.7 tỉ năm ánh sáng

0:03:13.538,0:03:16.125
Nếu ta nói về một thang thời gian nhỏ hơn

0:03:16.125,0:03:18.043
hoặc, tôi đoán, một quãng đường nhỏ hơn

0:03:18.043,0:03:19.892
bạn có thể ước tính như vậy

0:03:19.892,0:03:21.868
Sự giãn nở của vũ trụ chính nó

0:03:21.868,0:03:24.285
cũng không khác là bao

0:03:24.285,0:03:26.854
Và để tôi làm rõ hơn

0:03:26.854,0:03:28.709
Ta đang nói về một vật ở đây

0:03:28.709,0:03:31.867
nhưng ta còn có thể nói về tọa độ trong không gian

0:03:31.867,0:03:34.127
Và tọa độ đó (và tôi nên nói,

0:03:34.127,0:03:35.722
"Tọa độ trong không-thời gian"

0:03:35.722,0:03:37.533
Vì ta cũng đang quan sát nó vào một thừoi điểm

0:03:37.533,0:03:43.121
Nhưng tọa độ đó không phải là 13.7 tỉ năm ánh sáng

0:03:43.121,0:03:44.700
cách tọa độ của chúng ta

0:03:44.700,0:03:46.464
Có một số nguyên nhân mà ta cần suy xét

0:03:46.464,0:03:47.533
Đầu tiên, hãy nghĩ về nó

0:03:47.533,0:03:51.533
Ánh sáng đó đã tỏa ra từ 13.7 tỉ năm trước.

0:03:51.533,0:03:55.845
Khí ánh sáng đó phát ra,chúng ta ở rất gần tọa độ đó

0:03:55.845,0:03:57.842
Tọa độ của ta từng ở gần tọa độ của vật kia

0:03:57.842,0:03:59.189
Vị trí của chúng ta trong vũ trụ hiện tại

0:03:59.189,0:04:01.371
ở gần điểm của vật đó trong vũ trụ hơn

0:04:01.371,0:04:05.933
Điều khác để suy xét, khi nó - để tôi vẽ hẳn ra

0:04:05.933,0:04:12.017
Vậy coi như - ta đi đến thời điểm 300 000 năm

0:04:12.017,0:04:16.867
sau khi xảy ra sự giãn nở của kỳ dị

0:04:16.867,0:04:19.867
Vậy, ta đi tới thời điểm 300 000 năm

0:04:19.867,0:04:22.177
của lịch sử vũ trụ

0:04:22.177,0:04:28.214
Vậy đây là gần như 300 000 năm tuổi

0:04:28.214,0:04:32.267
của ... cuộc đời vũ trụ, coi như vậy đi

0:04:32.267,0:04:34.315
Và coi như là ở điểm này - đầu tiên

0:04:34.315,0:04:37.455
ở điểm này, moi thứ gấn như không phân biệt

0:04:37.455,0:04:39.034
một cách có ý nghĩa

0:04:39.034,0:04:41.249
Ta sẽ nói nhiều hơn về chuyện này khí ta nói về

0:04:41.249,0:04:43.678
bức xạ nền vi ba vũ trụ

0:04:43.678,0:04:45.015
nhưng ở thời điểm này của vũ trụ

0:04:45.015,0:04:48.067
nó gần như là một dạng đồng nhất

0:04:48.067,0:04:51.109
plasma nóng trắng của hidro

0:04:51.109,0:04:52.966
Và ta sẽ nói về - nó tỏa ra

0:04:52.966,0:04:54.777
bức xạ vi sóng, và ta sẽ tìm hiểu thêm

0:04:54.777,0:04:56.082
ở các video sau

0:04:56.082,0:05:00.397
Nhưng hãy nghĩ về 2 điểm của vũ trụ non trẻ

0:05:00.397,0:05:03.467
Vậy đây là vũ trụ khi còn sớm, coi như ta có điểm này

0:05:03.467,0:05:04.808
và bạn có

0:05:04.808,0:05:08.495
tọa độ vị trí của chúng ta

0:05:10.202,0:05:12.767
Tôi sẽ ko đặt vào trung tâm

0:05:12.767,0:05:14.746
Vì tôi nghĩ vậy sẽ dễ tưởng tượng hơn

0:05:14.746,0:05:15.938
nếu ko phải là tủng tâm

0:05:15.938,0:05:18.462
Và hãy coi như ở thừoi điểm ban đầu này của vũ trụ

0:05:18.462,0:05:21.310
néu bạn lấy ra một cái thước kẻ

0:05:21.310,0:05:22.800
vag ngay lập tức đo

0:05:22.800,0:05:26.180
bạn sẽ tìm được khoảng cách

0:05:26.703,0:05:29.449
là 30 triệu năm ánh sáng

0:05:35.187,0:05:37.800
Và hãy coi như ở ngay điểm đó

0:05:37.800,0:05:40.799
vật (màu đỏ magenta) ngay đây

0:05:40.799,0:05:43.000
phát ra một photon. Có thể nẳm trong dài tần số

0:05:43.000,0:05:45.880
vi sóng, ta sẽ thấy là

0:05:45.880,0:05:48.462
đó là khoảng mà nó phát ra

0:05:48.462,0:05:50.134
Nhưng, nói chung là một photon

0:05:50.134,0:05:51.996
Và photon đó di chuyển với vận tốc ánh sáng

0:05:51.996,0:05:53.062
Nó LÀ ánh sáng!

0:05:53.062,0:05:54.536
Và rồi, thằng photon nói, "Ồ, cậu biết đấy..."

0:05:54.536,0:05:56.902
"Tôi chỉ có 30 triệu năm ánh sáng để đi"

0:05:56.902,0:05:58.354
"Không quá tệ. Tôi sẽ đến nơi"

0:05:58.354,0:06:00.252
"trong 30 triệu năm"

0:06:00.252,0:06:02.585
Và như vậy - và tôi sẽ riêng ra

0:06:02.585,0:06:04.656
Các phép toán thực sự phức tạp hơn những gì ta làm ở đây nhiều

0:06:04.656,0:06:06.435
Nhưng tôi chỉ muốn cho các bạn thấy ý tưởng

0:06:06.435,0:06:08.010
việc gì đang diễn ra

0:06:08.010,0:06:10.056
Vậy, coi như, photon nói

0:06:10.056,0:06:13.069
bạn biết đấy, "khoảng 10 triệu năm nữa là tôi sẽ"

0:06:14.623,0:06:17.274
"đến tọa độ này"

0:06:17.905,0:06:20.645
"tôi nên ở cách khoảng 1/3 quãng đuwòng"

0:06:20.645,0:06:25.800
Nhưng chuyện gì đã xảy ra trong suốt 10 năm đó?

0:06:25.800,0:06:27.938
Thì, qua 10 triệu năm

0:06:27.938,0:06:30.118
vũ trụ đã giãn nở thêm chút

0:06:30.118,0:06:32.538
Vũ trụ đã giãn nở, có lẽ khá nhiều

0:06:32.538,0:06:35.498
Vậy để tôi vẽ vũ trụ giãn nở

0:06:35.498,0:06:37.967
Sau 10 triều năm, vũ trụ...

0:06:37.967,0:06:40.654
... trông thế này

0:06:41.054,0:06:43.071
(Thật ra, nó có thể lớn hơn)

0:06:43.071,0:06:45.000
(Để tôi vẽ thế này)

0:06:45.015,0:06:47.132
Sau 10 triệu năm

0:06:47.132,0:06:49.470
vũ trụ đã giãn nở thêm một chút

0:06:49.470,0:06:53.419
Vậy, đây là 10 triệu năm đến tương lai

0:06:53.696,0:06:56.839
Vẫn theo thang thời gian vũ trụ

0:06:56.839,0:07:00.104
vẫn chỉ là thơi điểm vũ trụ sơ sinh

0:07:00.104,0:07:02.550
vì ta đang nói tới 13.7 tỉ năm ở đây

0:07:02.550,0:07:06.875
Vậy, coi như 10 triệu năm trôi qua

0:07:07.644,0:07:09.363
Vũ trụ đã giãn nở

0:07:09.363,0:07:12.062
Tọa độ mà ta chỉ lần trước

0:07:12.062,0:07:15.460
đã ra tới tận đây

0:07:15.460,0:07:18.774
Tọa độ mà photon đó đã tứng ở

0:07:18.774,0:07:21.425
khi nó bị phát ra giờ

0:07:21.425,0:07:23.839
ngồi tận đây

0:07:23.839,0:07:25.604
Và photon đó nói. "Ok."

0:07:25.604,0:07:27.479
"Sau 10 triệu năm ánh sáng tôi sẽ đến"

0:07:27.479,0:07:28.887
"được đây"

0:07:28.887,0:07:30.454
Và, tôi đang ước lượng và tôi làm vậy

0:07:30.454,0:07:32.604
một cách riêng - Tôi chỉ muốn cho các bạn thấy ý tưởng

0:07:32.604,0:07:35.600
Vậy tọa độ dó, gần như nới mà photon

0:07:35.600,0:07:37.210
tới trong khoảng 10 triệu năm ánh sáng

0:07:37.210,0:07:38.915
sẽ ở khoảng đây

0:07:38.915,0:07:39.877
Toàn bộ vũ trụ đã giãn nở

0:07:39.877,0:07:42.704
Tất cả các tọa độ đã cách xa nhau

0:07:42.704,0:07:44.129
Chuyện gì vữa xảy ra vậy

0:07:44.129,0:07:45.462
Vũ trụ nở ra

0:07:45.462,0:07:47.720
Khoảng cách mà truwóc đây là 30 triệu năm ánh sáng

0:07:47.720,0:07:51.853
giờ đây - tôi sẽ đưa một con số ước tính

0:07:51.853,0:07:56.467
nó thật ra - chỉ là để cho bạn thấy

0:07:56.467,0:08:01.946
ý tưởng tại sao... cho bạn thấy trực quan

0:08:01.946,0:08:03.773
chuyện gì đang diễn ra

0:08:03.773,0:08:06.333
Khoảng cách giờ không còn là 30 triệu năm ánh sáng

0:08:06.333,0:08:09.215
Có thể nó là 100 triệu

0:08:10.399,0:08:15.476
Vậy giờ nó là 100 triệu năm ánh sáng đi

0:08:15.476,0:08:17.878
Vũ trụ đang giãn ra

0:08:17.878,0:08:21.080
Không gian đang tỏa đi khắp nơi

0:08:21.080,0:08:22.952
Bạn có thể tưởng tuonwgj nó như một bản nhảy

0:08:22.952,0:08:25.197
hay bề mặt quả bóng bay - bị căngmỏng ra

0:08:25.197,0:08:28.169
Vậy tọa độ của nơi ánh sáng từngđến

0:08:28.169,0:08:29.237
sau 10 triệu năm

0:08:29.237,0:08:31.420
nó đã đi được 10 triệu năm

0:08:31.420,0:08:33.867
nhưng nó đã đi được quãng đường lớn hơn!

0:08:33.867,0:08:39.000
Giờ nó đã đi - khoảng cách đó là

0:08:39.000,0:08:42.707
theo tỉ lệ của 30 triệu năm ánh sang

0:08:42.707,0:08:44.098
Phép toán không chinh xác

0:08:44.098,0:08:46.652
Tôi không dùng phếp tính toán này đề ra con số đó cả

0:08:46.652,0:08:49.903
Nhưng điểm ở đây - nó đã đi 30 triệu năm ánh sáng

0:08:49.903,0:08:52.503
Và thật ra, tôi ko nên làm vậy

0:08:52.503,0:08:55.243
cùng tỉ lệ, quãng đường nó đã đi

0:08:55.243,0:08:56.636
và quãng đường nó phải đi

0:08:56.636,0:08:58.333
bởi sự giãn ra, nó sẽ không hẳn

0:08:58.333,0:09:01.652
hoàn toàn tuyến tính. Ít nhất, khi tôi nghĩ

0:09:01.652,0:09:02.999
trong đầy, nó không nen vậy. Tôi nghĩ thế

0:09:02.999,0:09:05.000
Nhưng tôi sẽ không đưa ra phát biểu

0:09:05.000,0:09:05.800
về nó

0:09:05.800,0:09:08.067
Nhưng quãng đường mà nó đi - có lẽ

0:09:08.067,0:09:13.308
quãng đường ở đây giờ là 20 triệu năm ánh sáng

0:09:13.308,0:09:18.000
... vì mỗi lần nó di chuyển được một đoạn đường

0:09:18.000,0:09:21.800
quãng đường mà nó đã đi cũng căng ra

0:09:21.800,0:09:27.194
Nên dù nó đã đi được 10 triệu năm ánh sáng

0:09:27.194,0:09:30.000
không gian mà nó đi ko còn là

0:09:30.000,0:09:31.652
10 triệu năm ánh sáng

0:09:31.652,0:09:33.933
Giờ nó đã nở thánh 20 triệu năm ánh sáng

0:09:33.933,0:09:36.067
Và quãng đường còn lại nó phải đi

0:09:36.067,0:09:38.339
ko còn là 20 triệu năm ánh sáng

0:09:38.339,0:09:40.986
mà giờ nó là 80 triệu năm ánh sáng

0:09:43.940,0:09:46.931
Và như vậy, photon này có thể hoảng sợ

0:09:46.931,0:09:49.021
Có một cách lạc quan hơn để nhìn nhận, rằng là

0:09:49.021,0:09:52.179
"Fuck yeah! Bố đi được hẳn 20 triệu năm ánh sáng"

0:09:52.179,0:09:53.898
"chỉ trong 10 triệu năm"

0:09:53.898,0:09:56.003
"ta đã vượt qua giới hạn vận tốc ánh sáng của vũ trụ \m/"

0:09:56.003,0:09:58.867
Nhưng rất tiếc cho anh, vì tọa độ không gian chính nó

0:09:58.867,0:10:00.677
cũng giãn ra

0:10:00.677,0:10:03.231
Chúng trở nên mỏng. Vậy nên photon chỉ di chuyển

0:10:03.231,0:10:05.925
ở vận tốc ánh sáng. Nhưng khoảng cách mà nó đi được

0:10:05.925,0:10:08.267
trong 10 triệu năm thì đúng là

0:10:08.267,0:10:10.847
hơn 10 triệu năm ánh sáng

0:10:10.847,0:10:12.519
Nó là 20 triệu năm ánh sáng.

0:10:12.519,0:10:15.677
Vậy nên, bạn ko thể chỉ nhân theo thời gian

0:10:15.677,0:10:17.163
ở thang vũ trụ này

0:10:17.163,0:10:19.671
Nhất là khi các tọa độ chính nó

0:10:19.671,0:10:23.525
bị di chuyển cách xa nhau

0:10:23.525,0:10:28.333
Nhưng tôi nghĩ bạn thấy chuyện gì đang xảy ra

0:10:28.333,0:10:30.863
Giờ photon sẽ nói "Oh"

0:10:30.863,0:10:35.321
"Hết 40 triệu năm nữa"

0:10:35.321,0:10:40.012
"có lẽ tôi sẽ đến được đây"

0:10:40.012,0:10:42.984
Nhưng thật ra là sau 40 triệu năm đó

0:10:42.984,0:10:48.092
nó có thể đến hẳn tận đây

0:10:48.092,0:10:50.507
vì đây là 80 triệu năm ánh sáng.

0:10:50.507,0:10:54.269
Sự thực là, sau 40 triệu năm

0:10:54.269,0:10:55.989
vậy, 40 triệu năm trôi qua trong nháy mắt

0:10:55.989,0:10:58.049
Bông nhiên, vũ trụ giãn nở

0:10:58.049,0:11:00.000
còn hơn trước!

0:11:00.000,0:11:01.840
Tôi sẽ ko vẽ cả quả bong bóng

0:11:01.840,0:11:04.285
Nhưng cái nơi mà photon đã xuất phát

0:11:04.285,0:11:06.575
có thể ở đây

0:11:06.575,0:11:12.292
và giờ vị trí cúa chúng ta là ở đây

0:11:12.292,0:11:16.678
nơi ánh sáng trới sau 10 triệu năm

0:11:16.678,0:11:18.456
ở tận đây

0:11:18.456,0:11:23.431
và giờ nơi mà tia sáng ở sau 40 triệu năm

0:11:23.431,0:11:26.131
có thể ở đây

0:11:26.131,0:11:31.456
Vậy, khoảng cách giữa 2 điểm

0:11:31.456,0:11:33.852
khi ta bắt đầu, nó khoảng 10 triệu năm ánh sáng

0:11:33.852,0:11:36.003
và rồi nó thành 20 triệu năm ánh sáng

0:11:36.003,0:11:38.944
có thể giờ nó theo thứ tựtỉ lệ - tôi ko chắc

0:11:38.944,0:11:41.777
có thể là tới 1 tỉ năm ánh sáng!

0:11:41.777,0:11:45.395
Và có thể khoảng cách ở tận đây

0:11:45.395,0:11:47.348
và tôi chỉ bịa ra các con số

0:11:47.348,0:11:49.716
thực ra, có lẽ nó hơi lớn...

0:11:49.716,0:11:52.869
Có lẽ giờ nó chỉ là khoảng 100 triệu năm ánh sáng

0:11:54.269,0:11:59.322
Và giờ, khoảng cách náy, tôi ko biết

0:12:00.122,0:12:01.858
500 triệu năm ánh sáng

0:12:01.858,0:12:05.925
Và có thể tổng khoảng cách gữa 2 điểm là 1 tỉ năm ánh sáng

0:12:05.925,0:12:08.729
Vậy, như bạn thấy đấy, photon có thể hoảng sợ

0:12:08.729,0:12:10.896
Khi nó càng đi được nhiều, nó nhìn lại

0:12:10.896,0:12:15.933
và nói, "Wow, trong 50 triệu năm, tôi đa đi được những 600 triệu năm ánh sáng"

0:12:15.933,0:12:17.071
"Thật tuyệt"

0:12:17.071,0:12:18.604
Nhưng nó hoảng sợ, vì thực ra

0:12:18.604,0:12:22.922
quãng đường nó nghĩ nó phải đi - 30 triệu năm ánh sáng -

0:12:22.922,0:12:24.890
cũng tiếp tục giãn ra

0:12:24.890,0:12:26.591
vì không gian cũng giãn ra

0:12:26.591,0:12:30.167
Vậy thực tế là, quay về ý tưởn ban đầy

0:12:30.167,0:12:36.251
thằng photon đang có gặp chúng ta

0:12:36.251,0:12:41.916
ci như là đã đi, 13.4 tỉ năm

0:12:41.916,0:12:46.839
giờ nó đã tới với chúng ta, để ttôi tua lại 13.4 tỉ năm

0:12:46.839,0:12:49.858
từ điểm này cho tới hiện tại

0:12:49.858,0:12:55.467
Vậy nếu tôi vẽ toàn bộ vũ trụ quan sát được

0:12:55.467,0:13:00.267
điểm ở đây có lẽ là điểm mà nó được phát ra

0:13:00.267,0:13:05.618
Ta đang ngồi ngay đây. Và thực ra...

0:13:05.618,0:13:08.600
Để tôi làm rõ hơn. Nếu tôi vẽ toàn bộ vũ trụ quan sát được

0:13:08.600,0:13:11.731
trung tâm nên là nơi ta đứng, vìchúng ta quan sảt được những khoảng cách như nhau về mọi phía

0:13:11.731,0:13:16.733
- nếu ko có gì lạ xảy ra, ta có thể quan sát cũng một khoảng cách từ mọi phía

0:13:16.733,0:13:19.766
Vậy, thực ra, có lẽ ta nên đưa mình vào trung tâm

0:13:19.766,0:13:23.748
Vậy, đây là toàn bộ vũ trụ quan sát được. Và photon vừa được phát ra từ đây

0:13:23.748,0:13:29.703
13.4 tỉ năm trước. Vậy là khoảng 300 000 năm sau Big Bang

0:13:29.703,0:13:31.579
Và nó đã đến với chúng ta

0:13:33.795,0:13:45.067
Đúng là photon này đã đi suốt 13.7 tỉ năm

0:13:46.267,0:13:52.538
Nhưng, điều điên rỗ là ở chỗ, cái vật thể, vì chúng ta đang giãn cách xa nhau

0:13:52.538,0:13:55.647
cái vật thể bây giờ, theo ước lượng chính xác nhất

0:13:56.755,0:14:03.031
cách ta 46 tỉ năm ánh sáng.

0:14:07.877,0:14:10.093
Và tôi muôn nói thật rõ ràng

0:14:10.093,0:14:13.217
Vật GIỜ ĐÂY cách ta 46 tỉ năm ánh sáng

0:14:13.217,0:14:16.133
Vậy nếu như ta chỉ dùng ánh sáng để quan sát, coi như

0:14:16.133,0:14:20.880
ta chỉ dựa vào năm ánh sáng, tia sáng này đã đi 13.7 tỉ năm ánh sáng để đến với chúng ta

0:14:20.880,0:14:26.595
đó là cách duy nhất, theo ánh sáng, để nghĩ về khoảng cách này, vậy có lẽ nó vào khoảng 13.4

0:14:26.595,0:14:29.286
(tôi cứ bị chuyển nhầm dấu)

0:14:29.286,0:14:32.013
nhưng [có lẽ] nó cách ta 13.4 tỉ năm ánh sáng

0:14:32.013,0:14:34.231
Nhưng thực ra, nếu bạn dùng thuuwóc đo vào thời điểm này

0:14:34.231,0:14:35.934
và, bạn biết đấy, thuwóc đo năm ánh sáng

0:14:35.934,0:14:39.025
thứ này, không gian đã giãn nở rất nhiều

0:14:39.025,0:14:41.446
nên giờ nó cách ta những 46 tỉ năm ánh sáng

0:14:41.446,0:14:43.824
Và để gợi ý cho bạn khi ta nói về

0:14:43.824,0:14:45.600
bức xạ nền vũ trụ

0:14:45.600,0:14:48.477
điểm này trong vũ trụ trông như thế nào?

0:14:48.477,0:14:50.990
Thứ này mà cách chúng ta 46 tỉ năm ánh sáng

0:14:50.990,0:14:54.225
nhưng photon của nó chỉ mất 13.4 tỉ năm để tới với chúng ta

0:14:54.225,0:14:55.710
Trông nó sẽ thế nào?

0:14:55.710,0:14:59.867
Khi ta nói "trông", đó là dựa trên

0:14:59.867,0:15:02.304
các photon đến với chúng ta bây giờ

0:15:02.304,0:15:05.067
Những photon đi từ 13.4 tỉ năm trước.

0:15:05.067,0:15:08.016
Vậy, những photôn là những photon được phát ra

0:15:08.016,0:15:11.128
từ những cấu trúc nguyên thủy, từ cái nới

0:15:11.128,0:15:14.913
bụi hydro plasma nóng trắng

0:15:15.452,0:15:18.651
Vậy những gì ta sẽ thấy là bụi mù nóng trắng

0:15:18.651,0:15:23.836
- vậy là ta sẽ thấy loại

0:15:24.036,0:15:26.125
plasma nóng trắng

0:15:27.402,0:15:32.384
KHông thể phân biệt được., không tách biệt thành những nguyên tử bền vững, không giống những ngôi sao và thiên hà

0:15:32.384,0:15:36.269
Nhưng nóng trắng - ta sẽ được thấy thứ plasma nóng trắng này

0:15:36.269,0:15:40.133
Sự thực là giờ đây cái điểm cách ta 46 tỉ năm ánh sáng

0:15:40.133,0:15:46.800
có lẽ đã tách biệt thành những nguyên tử thành ngôi sao, hành tinh và các thiên hà

0:15:46.800,0:15:52.134
Và thực sự, néu người đó - nếu ở đó có một nền văn minh, và họ đang ngồi đó

0:15:52.134,0:15:53.933
và họ đang quan sát photon phát ra

0:15:53.933,0:15:56.400
từ tọa độ của chúng ta, vị trí chúng ta hiện tại

0:15:56.400,0:15:58.729
Họ sẽ ko nhìn thấy ta. Họ sẽ thấy

0:15:58.729,0:16:02.305
chúng ta từ 13.4 tỉ nắm trước. Họ sẽ thấy

0:16:02.305,0:16:06.809
những siêu sao nguyên thủyở vùng không gian

0:16:06.809,0:16:09.642
khi mà nó vẫn chỉ là plasma nóng trắng

0:16:09.642,0:16:12.475
Và chúng ta sẽ nói thêm về vấn đề này ở video tiếp theo, nhưng hãy nghĩ về nó.

0:16:12.475,0:16:15.447
Mọi photon bắt đầu từ thời điểm đó

0:16:15.447,0:16:17.769
theo mọi hướng, đã di chuyển

0:16:17.769,0:16:20.973
suốt 13.4 tỉ năm, theo mọi hướng

0:16:20.973,0:16:23.800
sẽ đến từ cái trạng thái ban sơ ấy, hoặc

0:16:23.800,0:16:27.986
nó sẽ được phát ra khi vũ trụ

0:16:27.986,0:16:30.401
ở trạng thái nguyên thủy, khi mà nó vẫn chỉ là nóng trắng

0:16:30.401,0:16:32.800
plasma, khối lượng ko phân biệt được.

0:16:32.800,0:16:34.488
Và hi vọng rằng, điều đó sẽ cho bạn cảm nhận về

0:16:34.488,0:16:38.919
nơi mà bức xạ nền vũ trụ hình thành.