WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:05.642
Giờ đây, ước tính chính xác nhất thời điểm xảy ra Big Bang

00:00:05.642 --> 00:00:08.661
và một lần nữa, tôi ko thích cái từ đó lắm, vì càm giác như nó ngụ ý

00:00:08.661 --> 00:00:12.562
về một vụ nổ, nhưng thật ra nó là về sự giãn nở của không gian

00:00:12.562 --> 00:00:16.067
-khi không gian nở ra từ một điểm kỳ dị

00:00:16.067 --> 00:00:18.924
nhưng ước lượng chính xác nhất thời điểm xảy ra

00:00:18.924 --> 00:00:25.267
là 13.7 tỉ năm trước, và dù ta đã quen với các con số

00:00:25.267 --> 00:00:28.584
hàng tỷ, nhất là khi ta vói về

00:00:28.584 --> 00:00:31.867
số tiền lớn, đây là một khoảng thời gian

00:00:31.867 --> 00:00:34.575
ko thể tin được. Có vẻ như nó là một con số dễ xử lý, nhưng

00:00:34.575 --> 00:00:37.841
thực ra thì ko. Và trong các video sau, tôi sẽ nói về

00:00:37.841 --> 00:00:39.933
những thang tthời gian, để bạn có thể thực sự nhận ra

00:00:39.933 --> 00:00:42.934
nó dài đến thế nào, hay thâm chí ngưỡng mộ, ngưỡng mộ

00:00:42.934 --> 00:00:47.267
rằng chúng ta không thể tưởng tượng nổi 13.7 tỉ năm dài đến thế nào

00:00:47.267 --> 00:00:50.600
Và tôi muốn nhấn mạnh rằng đây là

00:00:50.600 --> 00:00:53.522
ước tính chính xác nhất cho tới hiện tại. Dù vậy thì trong cả những năm tôi sống, dù

00:00:53.522 --> 00:00:56.402
trong đời tôi khi tôi biết về Big Bang và

00:00:56.402 --> 00:00:58.600
chú ý đến cái ước tính này,

00:00:58.600 --> 00:01:00.442
con số này đã hơi xê dịch, vì vậy tôi nghĩ rằng

00:01:00.442 --> 00:01:03.181
trong tương lại, con số này có thể trở nên chính xác hơn

00:01:03.181 --> 00:01:05.271
hoặc thay đổi chút ít.

00:01:05.271 --> 00:01:07.779
Nhưng đây là dự đoán gần nhất. Rồi, như vậy, tôi muốn

00:01:07.779 --> 00:01:10.267
nghĩ xem nó cho ta biết gì về kích thước

00:01:10.267 --> 00:01:13.373
của vũ trụ quan sát được

00:01:15.635 --> 00:01:23.548
Vậy, nếu sữ giãn nở bắt đầu 13.7 tỉ năm trước

00:01:23.548 --> 00:01:28.333
tất cả những gì ta biết về vũ trụ 3 chiều bắt đầu

00:01:28.333 --> 00:01:29.933
từ một điểm

00:01:29.933 --> 00:01:33.925
quãng đường lớn nhất mà một phôton đi được

00:01:33.925 --> 00:01:35.271
chạm đến chúng ta ngay bây giờ

00:01:35.271 --> 00:01:37.593
(vậy, mắt ở đây)

00:01:37.593 --> 00:01:39.915
(vậy, coi như mắt tôi ở ngay đây)

00:01:39.915 --> 00:01:42.516
(đó là lông mi)

00:01:42.516 --> 00:01:44.281
lớn nhất - một vài photon ánh sáng

00:01:44.281 --> 00:01:47.950
đã đến mắt tôi, hoặc có thể

00:01:47.950 --> 00:01:50.400
nó đến thấy kính một kính viễn vọng

00:01:50.400 --> 00:01:53.718
quãng đường dài nhất nó đi được

00:01:53.718 --> 00:01:55.902
là 13.7 tỉ năm

00:02:06.502 --> 00:02:09.498
Vậy khi ta nhìn vào sự mô tả đó

00:02:09.498 --> 00:02:11.267
(tôi nghĩ là 2 hay 3 video trước)

00:02:11.267 --> 00:02:12.841
của vũ trụ quan sats được

00:02:12.841 --> 00:02:15.117
Tôi vẽ - no là một hình tron

00:02:15.117 --> 00:02:17.764
Mộ hình tròn

00:02:17.764 --> 00:02:21.108
Và khi ta thấy ánh sáng từ đây

00:02:21.108 --> 00:02:23.771
những vật ở xa, rằng ánh sáng đến với ta ngay đây

00:02:23.771 --> 00:02:26.200
đây là chúng ta. Đây là nơi, tôi đoán

00:02:26.200 --> 00:02:28.863
theo như mô tả, là vị trị vật ở xa

00:02:28.863 --> 00:02:32.532
nhưng ánh sáng từ vật ở xa vừa mới đến với chúng ta

00:02:32.532 --> 00:02:38.656
Và tia sáng đó đã mất 13.7 tỉ năm để đến

00:02:42.656 --> 00:02:45.489
Giờ, điều mà tôi lưỡng lự

00:02:45.489 --> 00:02:47.533
vì chúng ta đang nói đến một khoảng cách rất lớn

00:02:47.533 --> 00:02:51.533
trong một thang thời gian rất lớn... mà qua đó

00:02:51.533 --> 00:02:55.380
không gian tự nó giãn nở. Ta sẽ thấy trong video

00:02:55.380 --> 00:03:00.691
rằng ta không thể nói vật ở đây

00:03:00.691 --> 00:03:02.744
không hẳn

00:03:02.759 --> 00:03:03.906
nó KHÔNG

00:03:03.967 --> 00:03:04.744
(để tôi viết hoa)

00:03:04.744 --> 00:03:13.538
Đây KHÔNG PHẢI là cách nhau 13.7 tỉ năm ánh sáng

00:03:13.538 --> 00:03:16.125
Nếu ta nói về một thang thời gian nhỏ hơn

00:03:16.125 --> 00:03:18.043
hoặc, tôi đoán, một quãng đường nhỏ hơn

00:03:18.043 --> 00:03:19.892
bạn có thể ước tính như vậy

00:03:19.892 --> 00:03:21.868
Sự giãn nở của vũ trụ chính nó

00:03:21.868 --> 00:03:24.285
cũng không khác là bao

00:03:24.285 --> 00:03:26.854
Và để tôi làm rõ hơn

00:03:26.854 --> 00:03:28.709
Ta đang nói về một vật ở đây

00:03:28.709 --> 00:03:31.867
nhưng ta còn có thể nói về tọa độ trong không gian

00:03:31.867 --> 00:03:34.127
Và tọa độ đó (và tôi nên nói,

00:03:34.127 --> 00:03:35.722
"Tọa độ trong không-thời gian"

00:03:35.722 --> 00:03:37.533
Vì ta cũng đang quan sát nó vào một thừoi điểm

00:03:37.533 --> 00:03:43.121
Nhưng tọa độ đó không phải là 13.7 tỉ năm ánh sáng

00:03:43.121 --> 00:03:44.700
cách tọa độ của chúng ta

00:03:44.700 --> 00:03:46.464
Có một số nguyên nhân mà ta cần suy xét

00:03:46.464 --> 00:03:47.533
Đầu tiên, hãy nghĩ về nó

00:03:47.533 --> 00:03:51.533
Ánh sáng đó đã tỏa ra từ 13.7 tỉ năm trước.

00:03:51.533 --> 00:03:55.845
Khí ánh sáng đó phát ra,chúng ta ở rất gần tọa độ đó

00:03:55.845 --> 00:03:57.842
Tọa độ của ta từng ở gần tọa độ của vật kia

00:03:57.842 --> 00:03:59.189
Vị trí của chúng ta trong vũ trụ hiện tại

00:03:59.189 --> 00:04:01.371
ở gần điểm của vật đó trong vũ trụ hơn

00:04:01.371 --> 00:04:05.933
Điều khác để suy xét, khi nó - để tôi vẽ hẳn ra

00:04:05.933 --> 00:04:12.017
Vậy coi như - ta đi đến thời điểm 300 000 năm

00:04:12.017 --> 00:04:16.867
sau khi xảy ra sự giãn nở của kỳ dị

00:04:16.867 --> 00:04:19.867
Vậy, ta đi tới thời điểm 300 000 năm

00:04:19.867 --> 00:04:22.177
của lịch sử vũ trụ

00:04:22.177 --> 00:04:28.214
Vậy đây là gần như 300 000 năm tuổi

00:04:28.214 --> 00:04:32.267
của ... cuộc đời vũ trụ, coi như vậy đi

00:04:32.267 --> 00:04:34.315
Và coi như là ở điểm này - đầu tiên

00:04:34.315 --> 00:04:37.455
ở điểm này, moi thứ gấn như không phân biệt

00:04:37.455 --> 00:04:39.034
một cách có ý nghĩa

00:04:39.034 --> 00:04:41.249
Ta sẽ nói nhiều hơn về chuyện này khí ta nói về

00:04:41.249 --> 00:04:43.678
bức xạ nền vi ba vũ trụ

00:04:43.678 --> 00:04:45.015
nhưng ở thời điểm này của vũ trụ

00:04:45.015 --> 00:04:48.067
nó gần như là một dạng đồng nhất

00:04:48.067 --> 00:04:51.109
plasma nóng trắng của hidro

00:04:51.109 --> 00:04:52.966
Và ta sẽ nói về - nó tỏa ra

00:04:52.966 --> 00:04:54.777
bức xạ vi sóng, và ta sẽ tìm hiểu thêm

00:04:54.777 --> 00:04:56.082
ở các video sau

00:04:56.082 --> 00:05:00.397
Nhưng hãy nghĩ về 2 điểm của vũ trụ non trẻ

00:05:00.397 --> 00:05:03.467
Vậy đây là vũ trụ khi còn sớm, coi như ta có điểm này

00:05:03.467 --> 00:05:04.808
và bạn có

00:05:04.808 --> 00:05:08.495
tọa độ vị trí của chúng ta

00:05:10.202 --> 00:05:12.767
Tôi sẽ ko đặt vào trung tâm

00:05:12.767 --> 00:05:14.746
Vì tôi nghĩ vậy sẽ dễ tưởng tượng hơn

00:05:14.746 --> 00:05:15.938
nếu ko phải là tủng tâm

00:05:15.938 --> 00:05:18.462
Và hãy coi như ở thừoi điểm ban đầu này của vũ trụ

00:05:18.462 --> 00:05:21.310
néu bạn lấy ra một cái thước kẻ

00:05:21.310 --> 00:05:22.800
vag ngay lập tức đo

00:05:22.800 --> 00:05:26.180
bạn sẽ tìm được khoảng cách

00:05:26.703 --> 00:05:29.449
là 30 triệu năm ánh sáng

00:05:35.187 --> 00:05:37.800
Và hãy coi như ở ngay điểm đó

00:05:37.800 --> 00:05:40.799
vật (màu đỏ magenta) ngay đây

00:05:40.799 --> 00:05:43.000
phát ra một photon. Có thể nẳm trong dài tần số

00:05:43.000 --> 00:05:45.880
vi sóng, ta sẽ thấy là

00:05:45.880 --> 00:05:48.462
đó là khoảng mà nó phát ra

00:05:48.462 --> 00:05:50.134
Nhưng, nói chung là một photon

00:05:50.134 --> 00:05:51.996
Và photon đó di chuyển với vận tốc ánh sáng

00:05:51.996 --> 00:05:53.062
Nó LÀ ánh sáng!

00:05:53.062 --> 00:05:54.536
Và rồi, thằng photon nói, "Ồ, cậu biết đấy..."

00:05:54.536 --> 00:05:56.902
"Tôi chỉ có 30 triệu năm ánh sáng để đi"

00:05:56.902 --> 00:05:58.354
"Không quá tệ. Tôi sẽ đến nơi"

00:05:58.354 --> 00:06:00.252
"trong 30 triệu năm"

00:06:00.252 --> 00:06:02.585
Và như vậy - và tôi sẽ riêng ra

00:06:02.585 --> 00:06:04.656
Các phép toán thực sự phức tạp hơn những gì ta làm ở đây nhiều

00:06:04.656 --> 00:06:06.435
Nhưng tôi chỉ muốn cho các bạn thấy ý tưởng

00:06:06.435 --> 00:06:08.010
việc gì đang diễn ra

00:06:08.010 --> 00:06:10.056
Vậy, coi như, photon nói

00:06:10.056 --> 00:06:13.069
bạn biết đấy, "khoảng 10 triệu năm nữa là tôi sẽ"

00:06:14.623 --> 00:06:17.274
"đến tọa độ này"

00:06:17.905 --> 00:06:20.645
"tôi nên ở cách khoảng 1/3 quãng đuwòng"

00:06:20.645 --> 00:06:25.800
Nhưng chuyện gì đã xảy ra trong suốt 10 năm đó?

00:06:25.800 --> 00:06:27.938
Thì, qua 10 triệu năm

00:06:27.938 --> 00:06:30.118
vũ trụ đã giãn nở thêm chút

00:06:30.118 --> 00:06:32.538
Vũ trụ đã giãn nở, có lẽ khá nhiều

00:06:32.538 --> 00:06:35.498
Vậy để tôi vẽ vũ trụ giãn nở

00:06:35.498 --> 00:06:37.967
Sau 10 triều năm, vũ trụ...

00:06:37.967 --> 00:06:40.654
... trông thế này

00:06:41.054 --> 00:06:43.071
(Thật ra, nó có thể lớn hơn)

00:06:43.071 --> 00:06:45.000
(Để tôi vẽ thế này)

00:06:45.015 --> 00:06:47.132
Sau 10 triệu năm

00:06:47.132 --> 00:06:49.470
vũ trụ đã giãn nở thêm một chút

00:06:49.470 --> 00:06:53.419
Vậy, đây là 10 triệu năm đến tương lai

00:06:53.696 --> 00:06:56.839
Vẫn theo thang thời gian vũ trụ

00:06:56.839 --> 00:07:00.104
vẫn chỉ là thơi điểm vũ trụ sơ sinh

00:07:00.104 --> 00:07:02.550
vì ta đang nói tới 13.7 tỉ năm ở đây

00:07:02.550 --> 00:07:06.875
Vậy, coi như 10 triệu năm trôi qua

00:07:07.644 --> 00:07:09.363
Vũ trụ đã giãn nở

00:07:09.363 --> 00:07:12.062
Tọa độ mà ta chỉ lần trước

00:07:12.062 --> 00:07:15.460
đã ra tới tận đây

00:07:15.460 --> 00:07:18.774
Tọa độ mà photon đó đã tứng ở

00:07:18.774 --> 00:07:21.425
khi nó bị phát ra giờ

00:07:21.425 --> 00:07:23.839
ngồi tận đây

00:07:23.839 --> 00:07:25.604
Và photon đó nói. "Ok."

00:07:25.604 --> 00:07:27.479
"Sau 10 triệu năm ánh sáng tôi sẽ đến"

00:07:27.479 --> 00:07:28.887
"được đây"

00:07:28.887 --> 00:07:30.454
Và, tôi đang ước lượng và tôi làm vậy

00:07:30.454 --> 00:07:32.604
một cách riêng - Tôi chỉ muốn cho các bạn thấy ý tưởng

00:07:32.604 --> 00:07:35.600
Vậy tọa độ dó, gần như nới mà photon

00:07:35.600 --> 00:07:37.210
tới trong khoảng 10 triệu năm ánh sáng

00:07:37.210 --> 00:07:38.915
sẽ ở khoảng đây

00:07:38.915 --> 00:07:39.877
Toàn bộ vũ trụ đã giãn nở

00:07:39.877 --> 00:07:42.704
Tất cả các tọa độ đã cách xa nhau

00:07:42.704 --> 00:07:44.129
Chuyện gì vữa xảy ra vậy

00:07:44.129 --> 00:07:45.462
Vũ trụ nở ra

00:07:45.462 --> 00:07:47.720
Khoảng cách mà truwóc đây là 30 triệu năm ánh sáng

00:07:47.720 --> 00:07:51.853
giờ đây - tôi sẽ đưa một con số ước tính

00:07:51.853 --> 00:07:56.467
nó thật ra - chỉ là để cho bạn thấy

00:07:56.467 --> 00:08:01.946
ý tưởng tại sao... cho bạn thấy trực quan

00:08:01.946 --> 00:08:03.773
chuyện gì đang diễn ra

00:08:03.773 --> 00:08:06.333
Khoảng cách giờ không còn là 30 triệu năm ánh sáng

00:08:06.333 --> 00:08:09.215
Có thể nó là 100 triệu

00:08:10.399 --> 00:08:15.476
Vậy giờ nó là 100 triệu năm ánh sáng đi

00:08:15.476 --> 00:08:17.878
Vũ trụ đang giãn ra

00:08:17.878 --> 00:08:21.080
Không gian đang tỏa đi khắp nơi

00:08:21.080 --> 00:08:22.952
Bạn có thể tưởng tuonwgj nó như một bản nhảy

00:08:22.952 --> 00:08:25.197
hay bề mặt quả bóng bay - bị căngmỏng ra

00:08:25.197 --> 00:08:28.169
Vậy tọa độ của nơi ánh sáng từngđến

00:08:28.169 --> 00:08:29.237
sau 10 triệu năm

00:08:29.237 --> 00:08:31.420
nó đã đi được 10 triệu năm

00:08:31.420 --> 00:08:33.867
nhưng nó đã đi được quãng đường lớn hơn!

00:08:33.867 --> 00:08:39.000
Giờ nó đã đi - khoảng cách đó là

00:08:39.000 --> 00:08:42.707
theo tỉ lệ của 30 triệu năm ánh sang

00:08:42.707 --> 00:08:44.098
Phép toán không chinh xác

00:08:44.098 --> 00:08:46.652
Tôi không dùng phếp tính toán này đề ra con số đó cả

00:08:46.652 --> 00:08:49.903
Nhưng điểm ở đây - nó đã đi 30 triệu năm ánh sáng

00:08:49.903 --> 00:08:52.503
Và thật ra, tôi ko nên làm vậy

00:08:52.503 --> 00:08:55.243
cùng tỉ lệ, quãng đường nó đã đi

00:08:55.243 --> 00:08:56.636
và quãng đường nó phải đi

00:08:56.636 --> 00:08:58.333
bởi sự giãn ra, nó sẽ không hẳn

00:08:58.333 --> 00:09:01.652
hoàn toàn tuyến tính. Ít nhất, khi tôi nghĩ

00:09:01.652 --> 00:09:02.999
trong đầy, nó không nen vậy. Tôi nghĩ thế

00:09:02.999 --> 00:09:05.000
Nhưng tôi sẽ không đưa ra phát biểu

00:09:05.000 --> 00:09:05.800
về nó

00:09:05.800 --> 00:09:08.067
Nhưng quãng đường mà nó đi - có lẽ

00:09:08.067 --> 00:09:13.308
quãng đường ở đây giờ là 20 triệu năm ánh sáng

00:09:13.308 --> 00:09:18.000
... vì mỗi lần nó di chuyển được một đoạn đường

00:09:18.000 --> 00:09:21.800
quãng đường mà nó đã đi cũng căng ra

00:09:21.800 --> 00:09:27.194
Nên dù nó đã đi được 10 triệu năm ánh sáng

00:09:27.194 --> 00:09:30.000
không gian mà nó đi ko còn là

00:09:30.000 --> 00:09:31.652
10 triệu năm ánh sáng

00:09:31.652 --> 00:09:33.933
Giờ nó đã nở thánh 20 triệu năm ánh sáng

00:09:33.933 --> 00:09:36.067
Và quãng đường còn lại nó phải đi

00:09:36.067 --> 00:09:38.339
ko còn là 20 triệu năm ánh sáng

00:09:38.339 --> 00:09:40.986
mà giờ nó là 80 triệu năm ánh sáng

00:09:43.940 --> 00:09:46.931
Và như vậy, photon này có thể hoảng sợ

00:09:46.931 --> 00:09:49.021
Có một cách lạc quan hơn để nhìn nhận, rằng là

00:09:49.021 --> 00:09:52.179
"Fuck yeah! Bố đi được hẳn 20 triệu năm ánh sáng"

00:09:52.179 --> 00:09:53.898
"chỉ trong 10 triệu năm"

00:09:53.898 --> 00:09:56.003
"ta đã vượt qua giới hạn vận tốc ánh sáng của vũ trụ \m/"

00:09:56.003 --> 00:09:58.867
Nhưng rất tiếc cho anh, vì tọa độ không gian chính nó

00:09:58.867 --> 00:10:00.677
cũng giãn ra

00:10:00.677 --> 00:10:03.231
Chúng trở nên mỏng. Vậy nên photon chỉ di chuyển

00:10:03.231 --> 00:10:05.925
ở vận tốc ánh sáng. Nhưng khoảng cách mà nó đi được

00:10:05.925 --> 00:10:08.267
trong 10 triệu năm thì đúng là

00:10:08.267 --> 00:10:10.847
hơn 10 triệu năm ánh sáng

00:10:10.847 --> 00:10:12.519
Nó là 20 triệu năm ánh sáng.

00:10:12.519 --> 00:10:15.677
Vậy nên, bạn ko thể chỉ nhân theo thời gian

00:10:15.677 --> 00:10:17.163
ở thang vũ trụ này

00:10:17.163 --> 00:10:19.671
Nhất là khi các tọa độ chính nó

00:10:19.671 --> 00:10:23.525
bị di chuyển cách xa nhau

00:10:23.525 --> 00:10:28.333
Nhưng tôi nghĩ bạn thấy chuyện gì đang xảy ra

00:10:28.333 --> 00:10:30.863
Giờ photon sẽ nói "Oh"

00:10:30.863 --> 00:10:35.321
"Hết 40 triệu năm nữa"

00:10:35.321 --> 00:10:40.012
"có lẽ tôi sẽ đến được đây"

00:10:40.012 --> 00:10:42.984
Nhưng thật ra là sau 40 triệu năm đó

00:10:42.984 --> 00:10:48.092
nó có thể đến hẳn tận đây

00:10:48.092 --> 00:10:50.507
vì đây là 80 triệu năm ánh sáng.

00:10:50.507 --> 00:10:54.269
Sự thực là, sau 40 triệu năm

00:10:54.269 --> 00:10:55.989
vậy, 40 triệu năm trôi qua trong nháy mắt

00:10:55.989 --> 00:10:58.049
Bông nhiên, vũ trụ giãn nở

00:10:58.049 --> 00:11:00.000
còn hơn trước!

00:11:00.000 --> 00:11:01.840
Tôi sẽ ko vẽ cả quả bong bóng

00:11:01.840 --> 00:11:04.285
Nhưng cái nơi mà photon đã xuất phát

00:11:04.285 --> 00:11:06.575
có thể ở đây

00:11:06.575 --> 00:11:12.292
và giờ vị trí cúa chúng ta là ở đây

00:11:12.292 --> 00:11:16.678
nơi ánh sáng trới sau 10 triệu năm

00:11:16.678 --> 00:11:18.456
ở tận đây

00:11:18.456 --> 00:11:23.431
và giờ nơi mà tia sáng ở sau 40 triệu năm

00:11:23.431 --> 00:11:26.131
có thể ở đây

00:11:26.131 --> 00:11:31.456
Vậy, khoảng cách giữa 2 điểm

00:11:31.456 --> 00:11:33.852
khi ta bắt đầu, nó khoảng 10 triệu năm ánh sáng

00:11:33.852 --> 00:11:36.003
và rồi nó thành 20 triệu năm ánh sáng

00:11:36.003 --> 00:11:38.944
có thể giờ nó theo thứ tựtỉ lệ - tôi ko chắc

00:11:38.944 --> 00:11:41.777
có thể là tới 1 tỉ năm ánh sáng!

00:11:41.777 --> 00:11:45.395
Và có thể khoảng cách ở tận đây

00:11:45.395 --> 00:11:47.348
và tôi chỉ bịa ra các con số

00:11:47.348 --> 00:11:49.716
thực ra, có lẽ nó hơi lớn...

00:11:49.716 --> 00:11:52.869
Có lẽ giờ nó chỉ là khoảng 100 triệu năm ánh sáng

00:11:54.269 --> 00:11:59.322
Và giờ, khoảng cách náy, tôi ko biết

00:12:00.122 --> 00:12:01.858
500 triệu năm ánh sáng

00:12:01.858 --> 00:12:05.925
Và có thể tổng khoảng cách gữa 2 điểm là 1 tỉ năm ánh sáng

00:12:05.925 --> 00:12:08.729
Vậy, như bạn thấy đấy, photon có thể hoảng sợ

00:12:08.729 --> 00:12:10.896
Khi nó càng đi được nhiều, nó nhìn lại

00:12:10.896 --> 00:12:15.933
và nói, "Wow, trong 50 triệu năm, tôi đa đi được những 600 triệu năm ánh sáng"

00:12:15.933 --> 00:12:17.071
"Thật tuyệt"

00:12:17.071 --> 00:12:18.604
Nhưng nó hoảng sợ, vì thực ra

00:12:18.604 --> 00:12:22.922
quãng đường nó nghĩ nó phải đi - 30 triệu năm ánh sáng -

00:12:22.922 --> 00:12:24.890
cũng tiếp tục giãn ra

00:12:24.890 --> 00:12:26.591
vì không gian cũng giãn ra

00:12:26.591 --> 00:12:30.167
Vậy thực tế là, quay về ý tưởn ban đầy

00:12:30.167 --> 00:12:36.251
thằng photon đang có gặp chúng ta

00:12:36.251 --> 00:12:41.916
ci như là đã đi, 13.4 tỉ năm

00:12:41.916 --> 00:12:46.839
giờ nó đã tới với chúng ta, để ttôi tua lại 13.4 tỉ năm

00:12:46.839 --> 00:12:49.858
từ điểm này cho tới hiện tại

00:12:49.858 --> 00:12:55.467
Vậy nếu tôi vẽ toàn bộ vũ trụ quan sát được

00:12:55.467 --> 00:13:00.267
điểm ở đây có lẽ là điểm mà nó được phát ra

00:13:00.267 --> 00:13:05.618
Ta đang ngồi ngay đây. Và thực ra...

00:13:05.618 --> 00:13:08.600
Để tôi làm rõ hơn. Nếu tôi vẽ toàn bộ vũ trụ quan sát được

00:13:08.600 --> 00:13:11.731
trung tâm nên là nơi ta đứng, vìchúng ta quan sảt được những khoảng cách như nhau về mọi phía

00:13:11.731 --> 00:13:16.733
- nếu ko có gì lạ xảy ra, ta có thể quan sát cũng một khoảng cách từ mọi phía

00:13:16.733 --> 00:13:19.766
Vậy, thực ra, có lẽ ta nên đưa mình vào trung tâm

00:13:19.766 --> 00:13:23.748
Vậy, đây là toàn bộ vũ trụ quan sát được. Và photon vừa được phát ra từ đây

00:13:23.748 --> 00:13:29.703
13.4 tỉ năm trước. Vậy là khoảng 300 000 năm sau Big Bang

00:13:29.703 --> 00:13:31.579
Và nó đã đến với chúng ta

00:13:33.795 --> 00:13:45.067
Đúng là photon này đã đi suốt 13.7 tỉ năm

00:13:46.267 --> 00:13:52.538
Nhưng, điều điên rỗ là ở chỗ, cái vật thể, vì chúng ta đang giãn cách xa nhau

00:13:52.538 --> 00:13:55.647
cái vật thể bây giờ, theo ước lượng chính xác nhất

00:13:56.755 --> 00:14:03.031
cách ta 46 tỉ năm ánh sáng.

00:14:07.877 --> 00:14:10.093
Và tôi muôn nói thật rõ ràng

00:14:10.093 --> 00:14:13.217
Vật GIỜ ĐÂY cách ta 46 tỉ năm ánh sáng

00:14:13.217 --> 00:14:16.133
Vậy nếu như ta chỉ dùng ánh sáng để quan sát, coi như

00:14:16.133 --> 00:14:20.880
ta chỉ dựa vào năm ánh sáng, tia sáng này đã đi 13.7 tỉ năm ánh sáng để đến với chúng ta

00:14:20.880 --> 00:14:26.595
đó là cách duy nhất, theo ánh sáng, để nghĩ về khoảng cách này, vậy có lẽ nó vào khoảng 13.4

00:14:26.595 --> 00:14:29.286
(tôi cứ bị chuyển nhầm dấu)

00:14:29.286 --> 00:14:32.013
nhưng [có lẽ] nó cách ta 13.4 tỉ năm ánh sáng

00:14:32.013 --> 00:14:34.231
Nhưng thực ra, nếu bạn dùng thuuwóc đo vào thời điểm này

00:14:34.231 --> 00:14:35.934
và, bạn biết đấy, thuwóc đo năm ánh sáng

00:14:35.934 --> 00:14:39.025
thứ này, không gian đã giãn nở rất nhiều

00:14:39.025 --> 00:14:41.446
nên giờ nó cách ta những 46 tỉ năm ánh sáng

00:14:41.446 --> 00:14:43.824
Và để gợi ý cho bạn khi ta nói về

00:14:43.824 --> 00:14:45.600
bức xạ nền vũ trụ

00:14:45.600 --> 00:14:48.477
điểm này trong vũ trụ trông như thế nào?

00:14:48.477 --> 00:14:50.990
Thứ này mà cách chúng ta 46 tỉ năm ánh sáng

00:14:50.990 --> 00:14:54.225
nhưng photon của nó chỉ mất 13.4 tỉ năm để tới với chúng ta

00:14:54.225 --> 00:14:55.710
Trông nó sẽ thế nào?

00:14:55.710 --> 00:14:59.867
Khi ta nói "trông", đó là dựa trên

00:14:59.867 --> 00:15:02.304
các photon đến với chúng ta bây giờ

00:15:02.304 --> 00:15:05.067
Những photon đi từ 13.4 tỉ năm trước.

00:15:05.067 --> 00:15:08.016
Vậy, những photôn là những photon được phát ra

00:15:08.016 --> 00:15:11.128
từ những cấu trúc nguyên thủy, từ cái nới

00:15:11.128 --> 00:15:14.913
bụi hydro plasma nóng trắng

00:15:15.452 --> 00:15:18.651
Vậy những gì ta sẽ thấy là bụi mù nóng trắng

00:15:18.651 --> 00:15:23.836
- vậy là ta sẽ thấy loại

00:15:24.036 --> 00:15:26.125
plasma nóng trắng

00:15:27.402 --> 00:15:32.384
KHông thể phân biệt được., không tách biệt thành những nguyên tử bền vững, không giống những ngôi sao và thiên hà

00:15:32.384 --> 00:15:36.269
Nhưng nóng trắng - ta sẽ được thấy thứ plasma nóng trắng này

00:15:36.269 --> 00:15:40.133
Sự thực là giờ đây cái điểm cách ta 46 tỉ năm ánh sáng

00:15:40.133 --> 00:15:46.800
có lẽ đã tách biệt thành những nguyên tử thành ngôi sao, hành tinh và các thiên hà

00:15:46.800 --> 00:15:52.134
Và thực sự, néu người đó - nếu ở đó có một nền văn minh, và họ đang ngồi đó

00:15:52.134 --> 00:15:53.933
và họ đang quan sát photon phát ra

00:15:53.933 --> 00:15:56.400
từ tọa độ của chúng ta, vị trí chúng ta hiện tại

00:15:56.400 --> 00:15:58.729
Họ sẽ ko nhìn thấy ta. Họ sẽ thấy

00:15:58.729 --> 00:16:02.305
chúng ta từ 13.4 tỉ nắm trước. Họ sẽ thấy

00:16:02.305 --> 00:16:06.809
những siêu sao nguyên thủyở vùng không gian

00:16:06.809 --> 00:16:09.642
khi mà nó vẫn chỉ là plasma nóng trắng

00:16:09.642 --> 00:16:12.475
Và chúng ta sẽ nói thêm về vấn đề này ở video tiếp theo, nhưng hãy nghĩ về nó.

00:16:12.475 --> 00:16:15.447
Mọi photon bắt đầu từ thời điểm đó

00:16:15.447 --> 00:16:17.769
theo mọi hướng, đã di chuyển

00:16:17.769 --> 00:16:20.973
suốt 13.4 tỉ năm, theo mọi hướng

00:16:20.973 --> 00:16:23.800
sẽ đến từ cái trạng thái ban sơ ấy, hoặc

00:16:23.800 --> 00:16:27.986
nó sẽ được phát ra khi vũ trụ

00:16:27.986 --> 00:16:30.401
ở trạng thái nguyên thủy, khi mà nó vẫn chỉ là nóng trắng

00:16:30.401 --> 00:16:32.800
plasma, khối lượng ko phân biệt được.

00:16:32.800 --> 00:16:34.488
Và hi vọng rằng, điều đó sẽ cho bạn cảm nhận về

00:16:34.488 --> 00:16:38.919
nơi mà bức xạ nền vũ trụ hình thành.