0:00:01.973,0:00:06.535
O autyzmie wie wielu ludzi.

0:00:07.570,0:00:09.890
Niektórzy na przykład myślą,

0:00:09.914,0:00:14.440
że ludzie z autyzmem[br]to jasnoskórzy mężczyźni

0:00:14.464,0:00:16.519
mówiący monotonnie

0:00:16.543,0:00:20.130
wciąż na jeden temat.

0:00:21.258,0:00:26.252
Niektórzy myślą, że ludzie z autyzmem[br]nie odróżniają dobra od zła,

0:00:26.276,0:00:27.808
unikają ściągania uwagi

0:00:27.832,0:00:31.832
i zwykle mówią coś[br]w nieodpowiednim momencie.

0:00:31.856,0:00:36.354
Niektórzy myślą, że to osoby[br]niezręczne towarzysko,

0:00:36.378,0:00:38.417
bez poczucia humoru i empatii.

0:00:39.679,0:00:43.060
Jeśli zgadzacie się z tym,[br]co właśnie powiedziałem,

0:00:43.084,0:00:44.498
to z przykrością stwierdzam,

0:00:44.522,0:00:48.307
że źle rozumiecie autyzm.

0:00:48.934,0:00:50.084
Skąd to wiem?

0:00:50.744,0:00:53.593
Ponieważ sam mam autyzm.

0:00:54.323,0:00:59.437
Mam swoje obsesje,[br]na przykład na punkcie elektroniki

0:00:59.461,0:01:01.736
i transportu publicznego,

0:01:01.760,0:01:04.188
ale to mnie nie definiuje.

0:01:04.553,0:01:08.378
Każdy z nas jest wyjątkowy na swój sposób.

0:01:09.252,0:01:12.839
Jednak nie ma wielu informacji o tym,

0:01:12.863,0:01:16.069
jak faktycznie wygląda życie z autyzmem,

0:01:16.093,0:01:19.458
więc ludzie często[br]kierują się stereotypami.

0:01:19.831,0:01:22.231
Widać to w mediach.

0:01:22.712,0:01:26.744
Jeden z częstszych stereotypów w mediach

0:01:26.768,0:01:28.910
to niezręczność w towarzystwie,

0:01:28.934,0:01:30.633
brak empatii,

0:01:30.657,0:01:33.164
a nawet nadzwyczajne uzdolnienia.

0:01:35.687,0:01:40.503
Brak wiedzy o autyzmie[br]nie kończy się tutaj.

0:01:40.527,0:01:44.125
Wiedzieliście, że szuka się[br]lekarstwa na autyzm?

0:01:44.149,0:01:46.752
To dlatego, że jest[br]postrzegany jako coś złego,

0:01:46.776,0:01:48.291
jako choroba.

0:01:48.950,0:01:51.410
Wielu ludzi kwestionuje ten pomysł,

0:01:51.434,0:01:55.990
a my uważamy, że autyzm to nie choroba.

0:01:56.014,0:02:00.188
To odmienny sposób postrzegania[br]i myślenia o świecie.

0:02:00.679,0:02:04.188
Mózg funkcjonuje u nas[br]inaczej niż u większości.

0:02:04.577,0:02:07.926
To jak porównywanie Xboxa i Playstation.

0:02:07.950,0:02:11.490
To bardzo wydajne konsole[br]z różnymi oprogramowaniami.

0:02:12.292,0:02:16.188
Jeśli by jednak spróbować uruchomić[br]grę na Xboxa w Playstation,

0:02:16.212,0:02:20.521
to nie zadziała, bo Playstation[br]ma inny sposób komunikacji.

0:02:25.199,0:02:26.588
Gdy patrzę w lustro,

0:02:26.612,0:02:28.706
widzę kogoś, kto myśli w inny sposób.

0:02:28.730,0:02:30.603
Widzę też fajne włosy.

0:02:30.627,0:02:32.665
(Śmiech)

0:02:32.689,0:02:39.313
(Brawa)

0:02:39.337,0:02:41.448
Pytanie brzmi,

0:02:41.472,0:02:44.805
czy naprawdę jestem chory,[br]jeśli po prostu myślę inaczej?

0:02:48.387,0:02:53.061
Głównym problemem autyków[br]w dzisiejszym społeczeństwie jest to,

0:02:53.085,0:02:56.077
że świata nie zbudowano dla nas.

0:02:56.101,0:02:59.652
Może nas przytłaczać na wiele sposobów.

0:03:00.478,0:03:02.057
Na przykład

0:03:02.081,0:03:07.355
mnie zawsze przerastają głośne dźwięki,

0:03:07.379,0:03:10.478
więc nie słucham muzyki głośno

0:03:10.502,0:03:14.601
i zwykle nie jestem fanem dużych imprez.

0:03:15.323,0:03:18.052
Innym osobom w tym spektrum

0:03:18.052,0:03:22.260
mogą przeszkadzać jasne światła,[br]intensywne zapachy

0:03:22.284,0:03:24.307
albo kleiste struktury.

0:03:24.950,0:03:28.217
To wszystko może wywołać lęk.

0:03:28.847,0:03:34.299
Pomyślcie o imprezach towarzyskich.

0:03:34.323,0:03:36.257
Czy grała tam głośna muzyka?

0:03:36.807,0:03:39.394
Czy były tam bardzo jasne światła?

0:03:39.800,0:03:44.236
Czy mieszały się zapachy wielu potraw?

0:03:44.260,0:03:48.243
Czy było wiele rozmów naraz?

0:03:49.491,0:03:51.959
Może te rzeczy wam nie przeszkadzały,

0:03:51.983,0:03:54.855
ale dla kogoś z autyzmem

0:03:54.879,0:03:56.946
może to być dość przytłaczające.

0:03:57.522,0:04:03.156
W takich sytuacjach robimy coś,[br]co nazywa się autostymulacją,

0:04:03.180,0:04:06.230
czyli powtarzanie ruchów i dźwięków

0:04:06.254,0:04:11.822
albo wiercenie się, które może[br]wydawać się normalne lub nie.

0:04:12.853,0:04:15.242
Niektórzy machają rękoma,

0:04:15.266,0:04:18.860
wydają odgłosy lub się kręcą.

0:04:20.361,0:04:23.479
W ten sposób się wyłączamy.

0:04:24.559,0:04:27.432
Często jest to nam potrzebne.

0:04:27.893,0:04:31.043
Jednak często budzi złe reakcje

0:04:31.067,0:04:32.934
i musimy się z tym kryć.

0:04:33.900,0:04:37.881
Potrzebę ukrywania autystycznych cech

0:04:37.905,0:04:39.239
nazywa się maskowaniem.

0:04:41.460,0:04:44.491
Niektórzy maskują się lepiej niż inni.

0:04:44.865,0:04:50.712
Ja czasem maskuję to tak dobrze,[br]że ludzie nawet nie wiedzą, że mam autyzm,

0:04:50.736,0:04:54.546
zanim sam się nie ujawnię. (Śmiech)

0:04:56.430,0:04:59.620
Ale, koniec końców,[br]to potrafi być stresujące.

0:04:59.644,0:05:02.882
Nawet odrabianie lekcji w nocy

0:05:02.906,0:05:04.771
staje się bardzo męczące.

0:05:05.839,0:05:07.902
Niektórzy myślą,

0:05:09.347,0:05:11.434
że umiejętność maskowania

0:05:11.458,0:05:13.592
to rozwiązanie problemu autyzmu.

0:05:13.991,0:05:16.721
Ale to tylko sprawia, że wstyd nam

0:05:16.745,0:05:19.038
pokazać, jacy naprawdę jesteśmy.

0:05:23.839,0:05:28.950
Kolejnym częstym stereotypem[br]kojarzonym z autyzmem

0:05:28.974,0:05:31.441
jest brak empatii ze strony[br]autystycznych ludzi.

0:05:32.458,0:05:34.497
To nieprawda.

0:05:35.124,0:05:37.258
Sam mam jej mnóstwo.

0:05:37.601,0:05:40.201
Tylko nie umiem jej okazywać.

0:05:40.997,0:05:43.152
Gdy przyjaciel próbuje mi powiedzieć

0:05:43.176,0:05:45.843
o swoich problemach,

0:05:45.867,0:05:48.914
nie wiem, jak ubrać reakcję w słowa.

0:05:49.271,0:05:51.597
Dlatego nie pokazuję tyle empatii,

0:05:51.621,0:05:54.080
co moi nieautystyczni znajomi.

0:05:57.250,0:06:01.324
Wyrażanie emocji, małych lub dużych,

0:06:01.348,0:06:02.710
sprawia mi trudności.

0:06:03.671,0:06:06.403
To dlatego, że każda emocja

0:06:06.427,0:06:10.442
eksploduje we mnie osobno.

0:06:11.188,0:06:14.498
Oczywiście nie mogę[br]tego w ten sposób wyrazić.

0:06:14.522,0:06:19.052
W przeciwnym wypadku na przykład szczęście

0:06:19.076,0:06:22.354
wychodziłoby jako radosny wybuchowy świst,

0:06:22.378,0:06:25.814
z machaniem rękami i głośnym "juhu".

0:06:25.838,0:06:27.377
(Śmiech)

0:06:27.895,0:06:29.776
Gdy kto inny tylko by się uśmiechnął.

0:06:29.800,0:06:32.126
(Śmiech)

0:06:33.569,0:06:37.761
Czy chodzi o otrzymanie[br]cudownego prezentu urodzinowego,

0:06:37.785,0:06:43.111
czy wysłuchanie tragicznych wiadomości,

0:06:43.135,0:06:47.895
nie umiem reagować bez wybuchu,

0:06:47.919,0:06:52.906
więc muszę to maskować,[br]żeby wyglądać normalnie.

0:06:53.990,0:06:56.855
Moje uczucia wewnątrz są nieograniczone,

0:06:56.879,0:07:01.136
ale umysł pozwala mi je wyrażać[br]albo ekstremalnie, albo wcale.

0:07:03.804,0:07:05.836
Więc...

0:07:05.860,0:07:09.517
Nie jestem dobry w emocjach

0:07:09.541,0:07:12.569
i porozumiewam się inaczej,

0:07:12.593,0:07:17.815
dlatego zdiagnozowano u mnie[br]spektrum zaburzeń autystycznych.

0:07:18.514,0:07:22.915
Ta diagnoza pomaga mnie,[br]moim przyjaciołom i rodzinie

0:07:22.939,0:07:26.447
zrozumieć, jak działa mój umysł.

0:07:27.511,0:07:28.925
Na całym świecie

0:07:28.949,0:07:31.564
u około jednego procenta populacji

0:07:31.588,0:07:35.164
diagnozuje się spektrum[br]zaburzeń autystycznych.

0:07:35.188,0:07:36.988
Ta liczba rośnie.

0:07:37.760,0:07:40.852
Nadal jednak jesteśmy mniejszością.

0:07:41.217,0:07:43.456
Niektórzy wciąż uważają,

0:07:43.456,0:07:46.209
że nie jesteśmy równi innym.

0:07:48.368,0:07:50.122
To moja rodzina.

0:07:50.784,0:07:53.580
W mojej rodzinie

0:07:53.604,0:07:57.823
jest jeszcze jedna autystyczna osoba.

0:07:58.411,0:07:59.688
Moja matka.

0:07:59.712,0:08:03.348
Tak, dorosłe kobiety też mogą mieć autyzm.

0:08:04.690,0:08:08.261
Mój tata i brat nie mają autyzmu.

0:08:08.912,0:08:14.311
Czasem jednak trudno nam[br]się ze sobą porozumieć,

0:08:15.395,0:08:17.454
czasem powiem coś jak:

0:08:17.454,0:08:20.196
"Dworzec Główny w Toronto, nie?",

0:08:20.196,0:08:25.521
myśląc, że mogę im pomóc zapamiętać

0:08:25.521,0:08:26.969
pewne aspekty.

0:08:26.969,0:08:32.537
Kiedy ich to dezorientuje,[br]często muszę się tłumaczyć.

0:08:34.357,0:08:38.187
Często musimy używać wielu sposobów,

0:08:38.187,0:08:41.047
żeby nas zrozumiano.

0:08:42.135,0:08:44.027
Mimo tego

0:08:44.027,0:08:46.568
wszyscy kochamy się[br]i szanujemy jako równi sobie.

0:08:48.208,0:08:50.190
W książce "NeuroTribes"

0:08:50.628,0:08:56.441
Steve Silberman twierdzi,[br]że autyzm i inne stany psychiczne

0:08:56.441,0:08:59.133
należy postrzegać jako naturalnie ludzkie,

0:08:59.133,0:09:02.156
jako naturalną część ludzkiego spektrum,

0:09:02.156,0:09:04.019
a nie jako defekt.

0:09:04.019,0:09:07.494
Całkowicie się z tym zgadzam.

0:09:08.974,0:09:13.022
Gdyby autyzm uchodził[br]za naturalną część ludzkiego spektrum,

0:09:13.542,0:09:19.931
świat mógłby być lepiej zbudowany[br]dla ludzi z autyzmem.

0:09:19.931,0:09:23.157
Nie wstydzę się autyzmu.

0:09:24.387,0:09:27.091
Może nie myślę w ten sposób, co wy,

0:09:27.091,0:09:28.696
albo nie zachowuję się jak wy,

0:09:28.832,0:09:31.974
ale wciąż jestem człowiekiem[br]i nie jestem chory.

0:09:33.660,0:09:35.000
Dziękuję.

0:09:35.000,0:09:38.019
(Brawa)