[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:01.97,0:00:06.54,Default,,0000,0000,0000,,Tự kỷ không còn xa lạ \Nvới nhiều người.
Dialogue: 0,0:00:07.57,0:00:09.89,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ, vài người nghĩ rằng
Dialogue: 0,0:00:09.91,0:00:14.44,Default,,0000,0000,0000,,người tự kỷ là\Nngười đàn ông da trắng,
Dialogue: 0,0:00:14.46,0:00:16.52,Default,,0000,0000,0000,,nói giọng đều đều
Dialogue: 0,0:00:16.54,0:00:20.13,Default,,0000,0000,0000,,và cứ liên tục nói\Nvề một chủ đề.
Dialogue: 0,0:00:21.26,0:00:26.25,Default,,0000,0000,0000,,Vài nguời nghĩ rằng, người tự kỷ\Nkhông phân biệt được trái phải,
Dialogue: 0,0:00:26.28,0:00:27.81,Default,,0000,0000,0000,,hay lảng tránh
Dialogue: 0,0:00:27.83,0:00:31.83,Default,,0000,0000,0000,,và thường nói sai chuyện\Nvào sai thời điểm.
Dialogue: 0,0:00:31.86,0:00:36.35,Default,,0000,0000,0000,,Vài người nghĩ rằng người tự kỷ \Nngại tương tác xã hội,
Dialogue: 0,0:00:36.38,0:00:38.42,Default,,0000,0000,0000,,không hài hước \Nvà không biết cảm thông.
Dialogue: 0,0:00:39.68,0:00:43.06,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn đồng ý với \Nnhững gì tôi vừa nói,
Dialogue: 0,0:00:43.08,0:00:44.50,Default,,0000,0000,0000,,thì rất tiếc,
Dialogue: 0,0:00:44.52,0:00:48.31,Default,,0000,0000,0000,,bạn không hiểu đúng \Nvề tự kỷ rồi.
Dialogue: 0,0:00:48.93,0:00:50.08,Default,,0000,0000,0000,,Vì sao tôi biết?
Dialogue: 0,0:00:50.74,0:00:53.59,Default,,0000,0000,0000,,Vì tôi mắc chứng tự kỷ.
Dialogue: 0,0:00:54.32,0:00:59.44,Default,,0000,0000,0000,,Tôi bị ám ảnh bởi\Nnhững thứ như thiết bị điện
Dialogue: 0,0:00:59.46,0:01:01.74,Default,,0000,0000,0000,,và giao thông công cộng,
Dialogue: 0,0:01:01.76,0:01:04.19,Default,,0000,0000,0000,,nhưng điều đó không làm nên\Ncon người tôi.
Dialogue: 0,0:01:04.55,0:01:08.38,Default,,0000,0000,0000,,Mỗi người đều đặc biệt \Ntheo cách của riêng mình.
Dialogue: 0,0:01:09.25,0:01:12.84,Default,,0000,0000,0000,,Tuy nhiên, không có \Nnhiều thông tin bên ngoài
Dialogue: 0,0:01:12.86,0:01:16.07,Default,,0000,0000,0000,,về cuộc sống thực sự\Ncủa người tự kỷ,
Dialogue: 0,0:01:16.09,0:01:19.46,Default,,0000,0000,0000,,nên người ta thường \Ndựa vào những khuôn mẫu
Dialogue: 0,0:01:19.83,0:01:22.23,Default,,0000,0000,0000,,thường thấy trên truyền thông.
Dialogue: 0,0:01:22.71,0:01:26.74,Default,,0000,0000,0000,,Những khuôn mẫu phổ biến hơn cả\Ntrên truyền thông là
Dialogue: 0,0:01:26.77,0:01:28.91,Default,,0000,0000,0000,,ngại tương tác xã hội,
Dialogue: 0,0:01:28.93,0:01:30.63,Default,,0000,0000,0000,,không biết đồng cảm
Dialogue: 0,0:01:30.66,0:01:33.16,Default,,0000,0000,0000,,hay thậm chí là thiên tài.
Dialogue: 0,0:01:35.69,0:01:40.50,Default,,0000,0000,0000,,Và sự thiếu hiểu biết về tự kỷ \Nkhông dừng lại ở đó.
Dialogue: 0,0:01:40.53,0:01:44.12,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có biết vài người còn cố \Ntìm thuốc chữa cho tự kỷ?
Dialogue: 0,0:01:44.15,0:01:46.75,Default,,0000,0000,0000,,Đó là bởi vì họ xem tự kỷ\Nnhư một thứ tiêu cực,
Dialogue: 0,0:01:46.78,0:01:48.29,Default,,0000,0000,0000,,là một căn bệnh.
Dialogue: 0,0:01:48.95,0:01:51.41,Default,,0000,0000,0000,,Nhiều người phản đối \Nquan điểm này
Dialogue: 0,0:01:51.43,0:01:55.99,Default,,0000,0000,0000,,và với chúng tôi, \Ntự kỷ không phải là bệnh.
Dialogue: 0,0:01:56.01,0:02:00.19,Default,,0000,0000,0000,,Đó chỉ là nhìn và nghĩ về \Nthế giới theo cách khác.
Dialogue: 0,0:02:00.68,0:02:04.19,Default,,0000,0000,0000,,Não của chúng tôi hoạt động khác \Nso với não của mọi người.
Dialogue: 0,0:02:04.58,0:02:07.93,Default,,0000,0000,0000,,Hãy hình dung nó như\Nso sánh Xbox và PlayStation.
Dialogue: 0,0:02:07.95,0:02:11.49,Default,,0000,0000,0000,,Chúng đều là bộ điều khiển mạnh\Nnhưng được lập trình khác nhau.
Dialogue: 0,0:02:12.29,0:02:16.19,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn cho game của bộ Xbox\Nvào bộ PlayStation,
Dialogue: 0,0:02:16.21,0:02:20.52,Default,,0000,0000,0000,,nó sẽ không chạy được, \Nvì bộ PlayStation giao tiếp kiểu khác.
Dialogue: 0,0:02:25.20,0:02:26.59,Default,,0000,0000,0000,,Khi tôi nhìn vào gương,
Dialogue: 0,0:02:26.61,0:02:28.71,Default,,0000,0000,0000,,tôi thấy một người \Ncó suy nghĩ khác biệt.
Dialogue: 0,0:02:28.73,0:02:30.60,Default,,0000,0000,0000,,Và người đó cũng có mái tóc đẹp.
Dialogue: 0,0:02:30.63,0:02:32.66,Default,,0000,0000,0000,,(Cười)
Dialogue: 0,0:02:32.69,0:02:39.31,Default,,0000,0000,0000,,(vỗ tay)
Dialogue: 0,0:02:39.34,0:02:41.45,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng câu hỏi là,
Dialogue: 0,0:02:41.47,0:02:44.80,Default,,0000,0000,0000,,liệu tôi thực sự bị bệnh\Nchỉ vì tôi suy nghĩ khác biệt?
Dialogue: 0,0:02:48.39,0:02:53.06,Default,,0000,0000,0000,,Khó khăn chính của người tự kỷ\Ntrong xã hội ngày nay
Dialogue: 0,0:02:53.08,0:02:56.08,Default,,0000,0000,0000,,là thế giới không phù hợp\Nvới chúng tôi.
Dialogue: 0,0:02:56.10,0:02:59.65,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi có thể bị choáng ngợp\Ntheo nhiều cách.
Dialogue: 0,0:03:00.48,0:03:02.06,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ,
Dialogue: 0,0:03:02.08,0:03:07.36,Default,,0000,0000,0000,,thứ lúc nào cũng khiến tôi \Nchoáng ngợp là tiếng ồn,
Dialogue: 0,0:03:07.38,0:03:10.48,Default,,0000,0000,0000,,nên tôi không bao giờ\Nbật nhạc quá to
Dialogue: 0,0:03:10.50,0:03:14.60,Default,,0000,0000,0000,,và thường không thích\Nnhững buổi tiệc lớn.
Dialogue: 0,0:03:15.32,0:03:18.76,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng những nguời tự kỷ khác\Ncó thể bị choáng ngợp
Dialogue: 0,0:03:18.79,0:03:22.26,Default,,0000,0000,0000,,bởi thứ như ánh sáng mạnh\Nhay mùi hăng,
Dialogue: 0,0:03:22.28,0:03:24.31,Default,,0000,0000,0000,,hay kết cấu nhớt
Dialogue: 0,0:03:24.95,0:03:28.22,Default,,0000,0000,0000,,chúng đều có thể tạo nên sự lo lắng.
Dialogue: 0,0:03:28.85,0:03:34.30,Default,,0000,0000,0000,,Hãy nghĩ về tất cả những buổi tụ họp \Nmà bạn đã tham gia.
Dialogue: 0,0:03:34.32,0:03:36.26,Default,,0000,0000,0000,,Ở đó có nhạc ồn không?
Dialogue: 0,0:03:36.81,0:03:39.39,Default,,0000,0000,0000,,Ở đó có ánh sáng mạnh không?
Dialogue: 0,0:03:39.80,0:03:44.24,Default,,0000,0000,0000,,Ở đó có nhiều mùi thức ăn khác nhau \Ncùng một lúc không?
Dialogue: 0,0:03:44.26,0:03:48.24,Default,,0000,0000,0000,,Ở đó có nhiều cuộc hội thoại\Ndiễn ra cùng lúc không?
Dialogue: 0,0:03:49.49,0:03:51.96,Default,,0000,0000,0000,,Những thứ đó có thể\Nkhông làm bạn khó chịu,
Dialogue: 0,0:03:51.98,0:03:54.86,Default,,0000,0000,0000,,nhưng với người tự kỷ,
Dialogue: 0,0:03:54.88,0:03:56.95,Default,,0000,0000,0000,,họ có thể bị choáng ngợp.
Dialogue: 0,0:03:57.52,0:04:03.16,Default,,0000,0000,0000,,Trong những tình huống đó,\Nchúng tôi sẽ "tự kích thích"
Dialogue: 0,0:04:03.18,0:04:06.23,Default,,0000,0000,0000,,như lặp lại một chuyển động \Nhay tiếng động
Dialogue: 0,0:04:06.25,0:04:11.82,Default,,0000,0000,0000,,hoặc một số động tác ngẫu nhiên khác \Ncó thể trông bình thường hoặc không.
Dialogue: 0,0:04:12.85,0:04:15.24,Default,,0000,0000,0000,,Có người sẽ vỗ cánh tay
Dialogue: 0,0:04:15.27,0:04:18.86,Default,,0000,0000,0000,,tạo tiếng động \Nhay quay thứ gì đó.
Dialogue: 0,0:04:20.36,0:04:23.48,Default,,0000,0000,0000,,Đó là cách mà chúng tôi\Nbớt để ý đến xung quanh.
Dialogue: 0,0:04:24.56,0:04:27.43,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi cần phải "tự kích thích"\Nthường xuyên.
Dialogue: 0,0:04:27.89,0:04:31.04,Default,,0000,0000,0000,,Tuy nhiên, việc này thường bị phản đối,
Dialogue: 0,0:04:31.07,0:04:32.93,Default,,0000,0000,0000,,và chúng tôi buộc phải giấu nó.
Dialogue: 0,0:04:33.90,0:04:37.72,Default,,0000,0000,0000,,Khi buộc phải giấu những dấu hiệu \Ntự kỷ như thế này,
Dialogue: 0,0:04:37.72,0:04:39.24,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi "đeo mặt nạ".
Dialogue: 0,0:04:41.46,0:04:44.49,Default,,0000,0000,0000,,Vài người giỏi che đậy\Nhơn những người khác.
Dialogue: 0,0:04:44.86,0:04:50.71,Default,,0000,0000,0000,,Thỉnh thoảng, tôi che đậy rất tốt\Nnên chẳng ai biết tôi bị tự kỷ
Dialogue: 0,0:04:50.74,0:04:54.55,Default,,0000,0000,0000,,cho đến khi tôi tiết lộ. (Cười)
Dialogue: 0,0:04:56.43,0:04:59.62,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng đến cuối ngày,\Nthực sự rất áp lực.
Dialogue: 0,0:04:59.64,0:05:02.88,Default,,0000,0000,0000,,Thậm chí những việc như \Nlàm bài tập về nhà vào buổi tối
Dialogue: 0,0:05:02.91,0:05:04.77,Default,,0000,0000,0000,,cũng trở nên mệt nhọc.
Dialogue: 0,0:05:05.84,0:05:07.90,Default,,0000,0000,0000,,Vài người nghĩ,
Dialogue: 0,0:05:09.35,0:05:11.43,Default,,0000,0000,0000,,vì chúng tôi có thể che đậy,
Dialogue: 0,0:05:11.46,0:05:13.59,Default,,0000,0000,0000,,nên đây là cách chữa tự kỷ.
Dialogue: 0,0:05:13.99,0:05:16.72,Default,,0000,0000,0000,,Tuy nhiên, điều này chỉ khiến \Nchúng tôi hổ thẹn
Dialogue: 0,0:05:16.74,0:05:19.04,Default,,0000,0000,0000,,vì không được là chính mình.
Dialogue: 0,0:05:23.84,0:05:28.95,Default,,0000,0000,0000,,Một khuôn mẫu phổ biến khác\Nthường đi với tự kỷ là
Dialogue: 0,0:05:28.97,0:05:31.44,Default,,0000,0000,0000,,người tự kỷ không biết\Ncảm thông.
Dialogue: 0,0:05:32.46,0:05:34.50,Default,,0000,0000,0000,,Và lần nữa, điều này không đúng.
Dialogue: 0,0:05:35.12,0:05:37.26,Default,,0000,0000,0000,,Tôi thực sự rất giỏi cảm thông.
Dialogue: 0,0:05:37.60,0:05:40.20,Default,,0000,0000,0000,,Chỉ là tôi không giỏi \Nthể hiện điều đó ra.
Dialogue: 0,0:05:40.100,0:05:43.15,Default,,0000,0000,0000,,Mỗi khi có một người bạn \Ncố nói cho tôi
Dialogue: 0,0:05:43.18,0:05:45.84,Default,,0000,0000,0000,,về những mâu thuẫn\Nmà họ đang phải trải qua,
Dialogue: 0,0:05:45.87,0:05:48.91,Default,,0000,0000,0000,,tôi thường không biết\Ncách bày tỏ câu trả lời.
Dialogue: 0,0:05:49.27,0:05:51.60,Default,,0000,0000,0000,,Đó là lý do trông tôi\Nkhông biết cảm thông
Dialogue: 0,0:05:51.62,0:05:54.08,Default,,0000,0000,0000,,như những người bạn \Nbình thường của tôi.
Dialogue: 0,0:05:57.25,0:06:01.32,Default,,0000,0000,0000,,Biểu lộ cảm xúc,\Ndù là nhiều hay ít,
Dialogue: 0,0:06:01.35,0:06:02.71,Default,,0000,0000,0000,,thì cũng khó với tôi.
Dialogue: 0,0:06:03.67,0:06:06.40,Default,,0000,0000,0000,,Đó là vì bên trong tôi vỡ òa
Dialogue: 0,0:06:06.43,0:06:10.44,Default,,0000,0000,0000,,với từng cảm xúc\Nmà một nguời có thể cảm thấy.
Dialogue: 0,0:06:11.19,0:06:14.50,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng đương nhiên, \Ntôi không thể biểu lộ cảm xúc như vậy.
Dialogue: 0,0:06:14.52,0:06:19.05,Default,,0000,0000,0000,,Nếu vậy thì, ví dụ như\Nkhi tôi vui,
Dialogue: 0,0:06:19.08,0:06:22.35,Default,,0000,0000,0000,,tôi sẽ biểu lộ bằng cách\Nbật thở khò khè đầy hân hoan,
Dialogue: 0,0:06:22.38,0:06:25.81,Default,,0000,0000,0000,,vỗ tay và kêu lớn "woohoos".
Dialogue: 0,0:06:25.84,0:06:27.38,Default,,0000,0000,0000,,(Cười)
Dialogue: 0,0:06:28.12,0:06:29.78,Default,,0000,0000,0000,,Còn bạn chỉ cần mỉm cười thôi.
Dialogue: 0,0:06:29.80,0:06:32.13,Default,,0000,0000,0000,,(Cười)
Dialogue: 0,0:06:33.57,0:06:37.76,Default,,0000,0000,0000,,Dù là khi được nhận\Nmột món quà sinh nhật tuyệt vời
Dialogue: 0,0:06:37.78,0:06:43.11,Default,,0000,0000,0000,,hay khi nghe một câu chuyện \Nbi thảm trên bản tin,
Dialogue: 0,0:06:43.14,0:06:47.90,Default,,0000,0000,0000,,tôi cũng không thể bày tỏ\Ncảm xúc mà không thốt lên,
Dialogue: 0,0:06:47.92,0:06:52.91,Default,,0000,0000,0000,,nên lần nữa, tôi phải che đậy\Nđể trông bình thường.
Dialogue: 0,0:06:53.99,0:06:56.86,Default,,0000,0000,0000,,Cảm xúc trong tôi rất tràn trề,
Dialogue: 0,0:06:56.88,0:07:01.14,Default,,0000,0000,0000,,nhưng tôi chỉ có thể\Nbộc lộ rất nhiều hoặc không bộc lộ.
Dialogue: 0,0:07:03.80,0:07:05.84,Default,,0000,0000,0000,,Vậy...
Dialogue: 0,0:07:05.86,0:07:09.52,Default,,0000,0000,0000,,tôi không giỏi bộc lộ cảm xúc,
Dialogue: 0,0:07:09.54,0:07:12.57,Default,,0000,0000,0000,,và tôi giao tiếp theo cách riêng,
Dialogue: 0,0:07:12.59,0:07:17.82,Default,,0000,0000,0000,,và chính vì thế, tôi được chuẩn đoán \Nlà mắc chứng rối loạn tự kỷ.
Dialogue: 0,0:07:18.51,0:07:22.92,Default,,0000,0000,0000,,Chuẩn đoán này giúp tôi,\Nbạn bè và gia đình của tôi
Dialogue: 0,0:07:22.94,0:07:26.45,Default,,0000,0000,0000,,biết cách mà tâm trí tôi hoạt động.
Dialogue: 0,0:07:27.51,0:07:28.92,Default,,0000,0000,0000,,Trên thế giới,
Dialogue: 0,0:07:28.95,0:07:31.56,Default,,0000,0000,0000,,có xấp xỉ 1% dân số
Dialogue: 0,0:07:31.59,0:07:35.16,Default,,0000,0000,0000,,được chuẩn đoán là\Nmắc chứng rối loạn tự kỷ.
Dialogue: 0,0:07:35.19,0:07:36.99,Default,,0000,0000,0000,,Và con số này đang tăng dần.
Dialogue: 0,0:07:37.76,0:07:40.85,Default,,0000,0000,0000,,Tuy nhiên, chúng tôi vẫn là \Nmột nhóm thiểu số.
Dialogue: 0,0:07:41.22,0:07:44.88,Default,,0000,0000,0000,,Và có rất nhiều người\Nkhông xem chúng tôi ngang bằng
Dialogue: 0,0:07:44.90,0:07:46.21,Default,,0000,0000,0000,,với người khác.
Dialogue: 0,0:07:48.37,0:07:50.12,Default,,0000,0000,0000,,Đây là gia đình của tôi.
Dialogue: 0,0:07:50.78,0:07:53.58,Default,,0000,0000,0000,,Và trong gia đình,
Dialogue: 0,0:07:53.60,0:07:57.82,Default,,0000,0000,0000,,có một người khác\Ncũng bị tự kỷ.
Dialogue: 0,0:07:58.41,0:07:59.69,Default,,0000,0000,0000,,Đó là mẹ tôi.
Dialogue: 0,0:07:59.71,0:08:03.35,Default,,0000,0000,0000,,Đúng vậy, phụ nữ trưởng thành \Ncó thể bị tự kỷ.
Dialogue: 0,0:08:04.69,0:08:08.26,Default,,0000,0000,0000,,Bố và em trai tôi\Nđều bình thường.
Dialogue: 0,0:08:08.91,0:08:13.21,Default,,0000,0000,0000,,Thỉnh thoảng, chúng tôi gặp chút khó khăn\Nkhi giao tiếp với nhau,
Dialogue: 0,0:08:13.24,0:08:14.39,Default,,0000,0000,0000,,dẫu vậy.
Dialogue: 0,0:08:15.04,0:08:17.83,Default,,0000,0000,0000,,Thỉnh thoảng, tôi nói những thứ như
Dialogue: 0,0:08:17.86,0:08:20.83,Default,,0000,0000,0000,,"Trạm Union của Toronto, nhỉ?"
Dialogue: 0,0:08:20.85,0:08:24.57,Default,,0000,0000,0000,,và nghĩ rằng tôi có thể
Dialogue: 0,0:08:24.60,0:08:27.68,Default,,0000,0000,0000,,giúp họ nhớ những mặt\Nnhất định của nó.
Dialogue: 0,0:08:27.71,0:08:32.62,Default,,0000,0000,0000,,Khi họ nhầm lẫn, tôi thường\Ntự mình nói thêm cho họ.
Dialogue: 0,0:08:34.28,0:08:37.81,Default,,0000,0000,0000,,Và chúng tôi thường \Nnói nhiều thứ
Dialogue: 0,0:08:37.83,0:08:41.41,Default,,0000,0000,0000,,theo nhiều cách khác nhau\Nđể mọi người hiểu được.
Dialogue: 0,0:08:42.42,0:08:43.86,Default,,0000,0000,0000,,Tuy nhiên, mặc cho tất cả,
Dialogue: 0,0:08:43.89,0:08:47.69,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi đều yêu thương\Nvà tôn trọng lẫn nhau.
Dialogue: 0,0:08:48.19,0:08:50.54,Default,,0000,0000,0000,,Trong cuốn "NeuroTribes",
Dialogue: 0,0:08:50.57,0:08:56.79,Default,,0000,0000,0000,,tác giả Steve Silberman khẳng định\Ntự kỷ và các trạng thái tinh thần khác
Dialogue: 0,0:08:56.81,0:08:59.73,Default,,0000,0000,0000,,nên được xem là tự nhiên,
Dialogue: 0,0:08:59.75,0:09:02.61,Default,,0000,0000,0000,,tự nhiên với một nhóm người
Dialogue: 0,0:09:02.63,0:09:04.58,Default,,0000,0000,0000,,chứ không phải khiếm khuyết.
Dialogue: 0,0:09:04.60,0:09:07.91,Default,,0000,0000,0000,,Đây là điều mà tôi \Nhoàn toàn đồng ý.
Dialogue: 0,0:09:08.90,0:09:13.45,Default,,0000,0000,0000,,Nếu tự kỷ được xem là một phần\Ntự nhiên của một nhóm người,
Dialogue: 0,0:09:13.47,0:09:20.07,Default,,0000,0000,0000,,thế giới sẽ được thiết kế\Nđể phù hợp hơn với người tự kỷ.
Dialogue: 0,0:09:20.73,0:09:23.45,Default,,0000,0000,0000,,Tôi không xấu hổ vì bị tự kỷ.
Dialogue: 0,0:09:24.19,0:09:27.19,Default,,0000,0000,0000,,Tôi có thể không suy nghĩ,
Dialogue: 0,0:09:27.21,0:09:28.89,Default,,0000,0000,0000,,hay hành động như bạn,
Dialogue: 0,0:09:28.91,0:09:32.12,Default,,0000,0000,0000,,nhưng tôi vẫn là con người\Nvà tôi không bị bệnh.
Dialogue: 0,0:09:33.73,0:09:34.89,Default,,0000,0000,0000,,Cảm ơn mọi người.
Dialogue: 0,0:09:34.91,0:09:39.01,Default,,0000,0000,0000,,(Vỗ tay)