Trong phạm vi bài giảng này, tôi muốn đề cập tới báo cáo
được quan tâm nhất khi người ta phân tích một công ty
đó là báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.
Đây là một trong 3 báo cáo tài chính mà bạn sẽ bắt gặp
khi muốn xem xét một công ty.
Những báo cáo đó bao gồm báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và hai báo cáo khác là
bảng cân đối kế toán cái mà tôi sẽ đề cập tới trong những giải thích
cho khủng hoảng tài chính và những vấn đề liên quan ở phần sau.
Trong video này, chúng ta cũng sẽ bàn về mối quan hệ
giữa báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và bảng cân đối kế toán.
Và đương nhiên, báo cáo cuối cùng, thực sự thì nó không phải là cuối cùng nếu các bạn biết
đó là báo cáo lưu chuyển tiền tệ.
Chúng ta sẽ xem xét báo cáo này ở phần sau vì nó có phần
kém quan trọng hơn so với báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh về cơ bản thể hiện
lợi nhuận mà một công ty kiếm được trong một khoảng thời gian và
nó luôn liên quan tới một khoảng thời gian nhất định.
Vì thế, đó có thể báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh một năm.
Đó có thể báo cáo cho năm 2008.
Đó cũng có thể là báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh theo quý.
Đó là hai loại báo cáo bạn thường gặp nhất, nhưng đôi khi
nó cũng có thể là báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh theo tháng hoặc 6 tháng.
Bố cục của báo cáo này tương đối thống nhất. Mặc dù nó có thể
khác nhau tùy thuộc vào loại hình hoạt động kinh doanh của từng công ty, nhưng trong phạm vi bài giảng này
tôi sẽ lấy ví dụ là báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
của một công ty bán thiết bị máy móc.
Gỉa thiết ban đầu khi bạn bán thiết bị máy móc là bạn làm ra sản phẩm
và bạn bán những sản phẩm đó.
Bạn bán các thiết bị máy móc.
Bạn cung cấp cho một khách hàng một thiết bị máy móc và khách hàng trả tiền.
Và tiền hàng mà bạn nhận được từ khách hàng, tôi sẽ không
đi quá sâu về mặt kế toán lúc này, được coi là
thu nhập của bạn.
Người ta cũng có thể gọi nó là doanh thu.
Và về cơ bản, đó là số tiền mà khách hàng trả cho bạn
cho một khoảng thời gian nhất định.
Và đôi khi, kế toán công ty của bạn có thể nói rằng
không, đó không phải chỉ là số tiền mà khác hàng trả cho công ty.
Đó là số tiền mà bạn kiếm được cho một khoảng thời gian
và điều đó là đúng.
Nhưng trong phạm vi bài giảng này, hãy mặc định là khi bạn cung cấp
thiết bị máy móc cho khách hàng, bạn đã "kiếm" được số tiền mà họ trả cho bạn
và đó là doanh thu bán hàng.
Sau này, chúng ta sẽ đề cập tới những cách khác nhau để kế toán thu nhật và doanh thu bán hàng.
Gỉa sử trong ví dụ trên, đó là thu nhập trong một khoảng thời gian nhất định
và giả sử đó chúng ta đang nói về báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh cho năm tài chính 2008.
Gỉa định trong năm 2008, doanh thu bán thiết bị máy móc của công ty à 3 triệu đô la Mỹ.
Khi bạn muốn tìm kiếm báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của một công ty, bạn vào trang Yahoo!Finance,
bạn có thể thử làm ngay bây giờ, nhưng thay vì gõ 3 triệu vào thanh tìm kiếm
hãy viết 3 nghìn.
Bạn có thể nghĩ, 3 nghìn đô, như thể là
công ty đó hầu như không bán được gì.
Nhưng thông thường người ta thường dùng đơn vị
hàng nghìn.
Vì vậy khi viết 3,000 nó thực ra là 3,000 nghìn hay 3 triệu.
Cho những công ty thực sự lớn, người ta thậm chí dùng
đơn vị hàng triệu.
Nên nếu bạn nhìn thấy 3,000 trên báo cáo, nó có nghĩa là 3 tỷ đô la.
Nhưng chúng ta sẽ chỉ xem xét báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
trong một tương lai không quá xa ở ví dụ này.
Vậy, 3 triệu đô la là số tiền mà chúng ta thu được từ khách hàng.
Nhưng thực sự thì lợi nhuận chúng ta kiếm được là bao nhiêu, bởi vì
để sản xuất ra những thiết bị máy móc đó, có rất nhiều chi phí
mà chúng ta phải hạch toán.
Không phải là khi khách hàng trả cho tôi 3 triệu đô la có nghĩa là
tôi kiếm được 3 triệu đô la.
Tôi chỉ cần gửi số tiền đó vào ngân hàng
và thế là xong.
Tất cả số tiền đều là thu nhập tôi kiếm được, không phải thế.
Vì vậy, điều đầu tiên khi bạn xem xét một báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
là tổng chi phí của những thiết bị máy móc, chi phí
để sản xuất chúng.
Tôi liệt kê tất cả chi phí bằng màu đỏ.
Những chi phí này có thể được liệt kê như là chi phí bán hàng hay
chi phí giá vốn hàng bán.
Về cơ bản, có 2 loại chi phí chính.
Thứ nhất là chi phí biến đổi, chẳng hạn như cho mỗi thiết bị máy móc
chúng ta tiêu tốn một lượng kim loại và điện năng
để sản xuất và một lượng sơn
cho những thiết bị máy móc được sơn.
Và vì thế chi phí giá vốn hàng bán thực sự là
chi phí để mua kim loại và sơn và chi phí điện năng
để thu được 3 triệu doanh thu từ việc bán các thiết bị máy móc đó.
Đó là chi phí biến đổi. Bên cạnh đó còn có chi phí
cố định hay tương đối cố định, chẳng hạn như để
mở một nhà máy, nó sẽ tiêu tốn một lượng tiền
cố định hàng năm, không liên quan tới số lượng thiết bị máy móc mà công ty sản xuất.
Chúng ta sẽ xem xét một cách chi tiết hơn, nhưng để đơn giản hóa
giả sử tổng chi phí để sản xuất các thiết bị là
1 triệu đô.
Đôi khi người ta có thể nói đó là 1 triệu đô chi phí.
Khi tôi viết công thức, tôi sẽ thêm một dấu trừ đằng trước
để thể hiện đó là chi phí. Tất cả những cái làm giảm trừ doanh thu
tôi sẽ để dưới dạng số âm.
Tất cả những cái tăng thu nhập, sẽ được thêm dấu cộng đằng trước
mặc dù đó không phải là chuẩn mực.
Và sau đó, nếu bạn trừ chi phí từ tổng thu nhập
và nếu bạn cộng hai số này, bởi vì số này là
số âm, bạn sẽ có tổng lợi nhuận.
Trong trường hợp này, tổng lợi nhuận là 2 triệu đô.
Và con số này cho bạn biết số tiền mà bạn kiếm được
hay tổng lợi nhuận mà bạn kiếm được
từ việc bán các thiết bị máy móc.
Bạn càng bán được càng nhiều thiết bị
lợi nhuận của bạn càng tăng.
Đây là tổng lợi nhuận trước các chi phí khác
mà công ty phải trả, chẳng hạn như thuế
hay chi phí lương cho CEO.
Chi phí lương cho CEO không được tính vào đây, có đúng không?
Bởi vì CEO không trực tiếp tham gia vào bộ phận sản xuất
để sản xuất các thiết bị.
Vì vậy chi phí lương cho CEO hay CFO
hay văn phòng tổng công ty không được
tính vào công thức này.
Vậy thì nó có phải là chi phí quảng cáo?
Bạn phải đi quảng bá với mọi người, chúng tôi sản xuất các thiết bị.
Vì vậy những chi phí đó không được tính ở đây.
Vậy thì chúng được tính vào dòng tiếp theo.
Và thông thường, bạn sẽ thấy những chi phí đó được tách nhỏ ra ở
chi phí quảng cáo.
Đôi khi công ty phải chi trả cho nhân viên bán hàng, vì vậy
bạn có thể có chi phí bán hàng. Thêm vào đó là những thứ như văn phòng tổng
và chi phí lương cho CEO và bạn có thể phải thuê kiểm toán viên
và kế toán và những người khác.
Những chi phí này có thể được bao gồm trong chi phí chung.
Trên thực tế, tôi nên viết những số này bằng màu đỏ vì
tất cả đều là chi phí.