0:00:08.463,0:00:12.013
کاتێک مێژوونووسان لەبارەی [br]دڕندەیی سەدەی ٢٠ قسەدەکەن،

0:00:12.013,0:00:17.503
زیاتر ڕووداوەکانی نێوان جەنگی [br]جیهانی ١ و ٢ دێتە یاد.

0:00:17.503,0:00:20.313
لەگەڵ جینۆسایدی ئەرمەنییەکان[br]لەلایەن تورکیاوە،

0:00:20.313,0:00:22.693
هەروەها دەستدرێژیکردنە [br]سەر شاری نانکینگی چین،

0:00:22.693,0:00:25.763
هەروەها تووندوتیژی نازییەکان لە [br]دژی جوولەکەکان لە ئەڵمانیا،

0:00:25.763,0:00:27.762
هەڵمەتێکی ترسناکی تری پاککردنەوە دەرکەوت

0:00:27.762,0:00:32.765
لەسەر دوورگەیەک لەنێوان زەریای [br]ئەتڵەسی و دەریای کاریبیی.

0:00:32.765,0:00:35.754
ڕەگوڕیشەی ئەم ناکۆکییە [br]دەگەڕێتەوە بۆ ساڵانی ١٤٩٢،

0:00:35.754,0:00:39.432
کاتێک کریستۆڤەر کۆڵۆمبۆس [br]دەستیگرت بەسەر دوورگەی کاریبیی

0:00:39.432,0:00:46.043
کە ناوی بوویە هیسپانیۆڵا، بەهۆی ئەوەوە [br]شەپۆڵی داگیرکاری ئەورووپی دەستیپێکرد

0:00:46.043,0:00:50.665
خەڵکە نیشتەجێبووە ڕەسەنەکەی دوورگەکە[br]تووشی تووندوتیژی و نەخۆشی بوون

0:00:50.665,0:00:54.543
ئەورووپییەکان ژمارەیەکی زۆریان [br]کۆیلەی ئەفریقی هێنابوو.

0:00:54.543,0:00:58.043
لە کێڵگەکانی شەکر تا کاریگران ئەنجامبدەن.

0:00:58.043,0:01:01.335
لە ساڵی ١٧٧٧، دوورگەکە دابەشکرا

0:01:01.335,0:01:05.986
لەنێوان فەڕەنسا کە خورئاوایان گرت[br]ئیسپانیا کە خورهەڵاتیان گرت.

0:01:05.986,0:01:11.395
لەڕێگەی شۆڕشی کۆیلەکانەوە هایتی سەربەخۆی [br]خۆی لە فەڕەنسا وەرگرت لە ساڵی ١٨٠٤

0:01:11.395,0:01:14.325
بووە یەکەم کۆماری سەربەخۆی [br]ڕەشپێستانی جیهان.

0:01:14.325,0:01:16.515
بەڵام کۆمارە نوێیەکە باجێکی قوڕسیدا،

0:01:16.515,0:01:21.626
دەرکرا لە ئابووری جیهان و بێچارەیی[br]بەهۆی سەرکردە کۆنەکانییەوە.

0:01:21.626,0:01:24.965
لەهەمانکاتتدا، کۆماری دۆمینیکا [br]سەربەخۆیی خۆی ڕاگەیاند

0:01:24.965,0:01:28.756
لەرێگەی پەیڕەوکردنی یاساکانی هایتی[br]لە خۆرهەڵاتی هیسپانیۆڵا

0:01:28.756,0:01:32.116
لەدوای ئەویش یاساکانی داگیرکاری [br]ئیسپانیا و ئەمریکا دەهاتن.

0:01:32.116,0:01:36.186
سەرباری ئەو مێژووی هاوکارییە [br]بەردەوامەکانی نێوان ئەم ٢ وڵاتە،

0:01:36.186,0:01:39.977
زۆرێک لە هەڵبژاردەکانی دۆمینیک هایتیان[br]وەک هەڕەشە نەژادی دەبینی

0:01:39.977,0:01:46.148
تووشی مەترسی پەیوەندی سیاسیی و بازرگانیان [br]دەکات لەگەڵ وڵاتە سپیپێستە ڕۆژئاواییەکان.

0:01:46.148,0:01:48.001
دوای ساڵانی جەنگی جیهانی یەکەم،

0:01:48.001,0:01:51.357
ویلایەتە یەکگرتووەکان هەردوو [br]بەشی دوورکەی داگیرکرد.

0:01:51.357,0:01:54.832
ئەم کارەی بۆ گرەنتیکردنی هێزی [br]خۆی لە نیوەگۆی خۆرئاوا ئەنجامدا

0:01:54.832,0:01:59.308
لەڕێگەی وێرانکردنی بەرگرییە ناوچەییەکان[br]حکومەتی ویلایەتە یەکگرتووەکانی هاوڕێ.

0:01:59.308,0:02:02.860
سروشتی دڕندەیی و نەژادپەرستی[br]داگیرکاری ویلایەتە یەکگرتووە،

0:02:02.860,0:02:06.208
بەتایبەتیی بەدرێژایی سنوور دوورەکانی[br]دۆمینیکا و هایتی،

0:02:06.208,0:02:10.872
بەرەو وەحشیگەری دوای یەکگرتنەکەی بردن.

0:02:10.872,0:02:15.007
لە ساڵی ١٩٣٠، سەرۆکی لیبڕاڵی[br]دۆمینیکا هۆڕاسیۆ ڤاسکویز

0:02:15.007,0:02:19.279
لە دەسەڵات لابرا لەلایەن سەرۆکی [br]سوپاکەی کە ڕافایل تروهیۆ بوو.

0:02:19.279,0:02:22.009
لەگەڵ داگیرکردنی نیوەی هایتی،

0:02:22.009,0:02:25.991
تروهیۆ سەرۆکی هەردوو [br]هایتی و دۆمینیکای وەک

0:02:25.991,0:02:28.019
هەڕەشە بۆ هێزی خۆی بینی

0:02:28.019,0:02:32.159
هەروەها هەڵاتنی سیاسی بۆ شۆڕشی سیاسی.

0:02:32.159,0:02:35.739
لە گوتارە تووندەکەی ٢ی ئۆکتۆبەری ١٩٣٧،

0:02:35.739,0:02:39.389
هیچ گومانێکی نەهێشتەوە بۆ[br]ئارەزووەکانی لەبارەی هەرێمەکە.

0:02:39.389,0:02:43.493
بانگەشەی ئەوەی دەکرد کەوا جوتیارانی[br]دۆمینیکا دەپارێزێت لە دزی و تاڵانی،

0:02:43.493,0:02:48.119
تروهیۆ کوژرانی ٣٠٠ کەسی هایتی[br]ڕاگەیاند لەسەر سنوورەکانی

0:02:48.119,0:02:53.179
بەڵێنی ئەوەی دا ئەوەی کە "چارەسەر"[br]بە ناویدەبرد بەردەوام دەبێت.

0:02:53.179,0:02:55.879
دوای چەند هەفتەیەک، سوپای دۆمینیکا،

0:02:55.879,0:02:57.949
بە گوێرەی فەرمانی تروهیۆ ،

0:02:57.949,0:03:01.540
هەزاران پیاو و ئافرەتی هایتیان کوشت،

0:03:01.540,0:03:04.400
تەنانەت منداڵە تازەلەدایکبووەکانی [br]دۆمینیکاش.

0:03:04.400,0:03:07.270
سوپاکە ئامانجی لە دانیشتوانە [br]ڕەشپێستەکانی هایتی گرت،

0:03:07.270,0:03:11.470
لەگەڵ ئەوەی زۆرێک لە [br]دۆمینیکییەکان خۆیان ڕەشپێست بوون.

0:03:11.470,0:03:14.170
هەندێک ڕاپۆڕت دەڵێن بۆ [br]جیاکردنەوەی نیشتەجێبوانی

0:03:14.170,0:03:16.161
وڵاتێک بۆ وڵاتێکی ترە،

0:03:16.161,0:03:21.341
بکوژەکان قوربانییەکانیان ناچارکرد وشەی [br]"کەرەوز" بە ئیسپانی بڵێن

0:03:21.341,0:03:25.470
خەڵکی دۆمینیکا کەرەوزی بە پیتی "ر" [br]ئیسپانی دەخوێندەوە.

0:03:25.470,0:03:30.732
زمانی ڕەسەنی هایتیش بەبێ [br]"ر" وشەکە دەخوێنێتەوە.

0:03:30.732,0:03:33.759
بۆیە خەڵکەکە دەیانناڵان بەدەست بە[br]هەڵە خوێندنەوەی وشەی کەرەوز،

0:03:33.759,0:03:37.481
کە هەڵەیاندەکرد یەکسەر دەیانگون ئەمانە[br]خەڵکی هایتین و دەبێت بکوژرێن.

0:03:37.481,0:03:40.620
کە خوێندنەکانی بەم دواییانە [br]ئەم جۆرە تاقیکردنەوانە

0:03:40.620,0:03:44.422
تاکە هۆکاری دیاریکردنی ئەو[br]کەسانە بوون کە دەبێت بکوژرێن،

0:03:44.422,0:03:48.431
بەتایبەتیی زۆربەی دانیشتوانی[br]سەرسنوور ٢ زمانیان دەزانی.

0:03:48.431,0:03:51.921
حکومەتی دۆمینیکا چاودێری هەر [br]هەواڵێکی سەر ئەم ڕەشەکوژییەکە دەکرد،

0:03:51.921,0:03:54.242
لەکاتێکدا جەستەکان [br]فڕێدەدرانە ناو کەندەکان،

0:03:54.242,0:03:55.523
یاخود ڕووبارەکان،

0:03:55.523,0:03:58.302
یاخود دەسوتێندران بۆ خۆ [br]ڕزگارکردن لە بەڵگەکان.

0:03:58.302,0:04:02.233
بۆیە کەس نەیزانی بەتەواوی چەند کەس کوژران،

0:04:02.233,0:04:07.548
لەگەڵ ئەوەی خەمڵاندنەکانی بەمدواییە[br]دەڵێن کوژراوەکان ٤،٠٠٠ بۆ ١٥،٠٠٠

0:04:07.548,0:04:11.341
بەڵام مەودای ڕەشەکوژییەکە دیاربوو[br]بۆ زۆرێک لە چاودێران.

0:04:11.341,0:04:14.933
لەکاتێکدا باڵیۆزی ویلایەتە [br]یەکگرتووەکان لەم کاتەدا گوتی

0:04:14.933,0:04:19.114
"تەواوی باکووریخۆرئاوا لەلای داهاپۆن

0:04:19.114,0:04:22.144
بەتەواوی بەتاڵبوون لە هاتییەکان

0:04:22.144,0:04:28.454
نەکوژروەکان هەڵاتن و سنورەکانیان بڕی هێشتا[br]لەناو دارستانەچڕەکان خۆیان شاردووەتەوە."

0:04:28.454,0:04:30.833
حکوومەت هەوڵیدا نگووڵی [br]لە بەرپرسیاریەتیەکانی بکات

0:04:30.833,0:04:33.724
لۆمەی کوشتنەکان بخاتە [br]سەر میلیشیا مەدەنییەکان،

0:04:33.724,0:04:37.040
بەڵام بەشێوەیەکی نێونەتەوەیی ناڕەزایی [br]لەبارانبەری تروهیۆ دەربڕدرا.

0:04:37.040,0:04:38.884
لەم کۆتاییانە، حکومەتی دۆمینیکا

0:04:38.884,0:04:44.514
ناچارکرا ٥٢٥،٠٠٠ دۆلار وەک قەرەبوو [br]ببەخشێتە هایتی،

0:04:44.514,0:04:46.364
بەڵام لەبەر بیۆکراتی گەندەڵ،

0:04:46.364,0:04:51.167
برێکی کەمی پارەکە گەیشتەدەست [br]ڕزگاربوان و خانەوادەکانیان.

0:04:51.167,0:04:53.884
نە تروهیۆ نە هیچ کەسێکی حکوومەتەکەی

0:04:53.884,0:04:58.114
هەرگیز بۆ تاوانی دژی مرۆڤاێتی سزانەدران.

0:04:58.114,0:05:01.115
پاشماوەی ڕەشەکوژییەکە [br]تا ئێستا سەرچاوەی شڵەژانە

0:05:01.115,0:05:02.764
لەنێونا ٢ وڵاتەکە

0:05:02.764,0:05:07.464
چالاکوانانی سەر سنووری هەردوولا [br]هەوڵیاندا برینی ڕابردوو سارێژبکەن.

0:05:07.464,0:05:10.303
بەڵام حکومەتی دۆمینیکا زۆر کەمی وایکرد[br]ئەگەر هەرشتێک،

0:05:10.303,0:05:14.415
بۆ دووبارە زیندوکردنەوەی ڕەشەکوژییەکە یان [br]قوربانییەکان بەشێوەیەکی فەرمی ڕووبدات.

0:05:14.415,0:05:18.906
لە هەمانکاتتدا، یادەوەری ڕەشەکوژی هایتی[br]هەر بە یادەوەریەکی مچوڕکهێن دەمێنێتەوە

0:05:18.906,0:05:22.166
کە چۆن هێزی سەرکردە تووڕەکان [br]کاردەکاتە سەر خەڵک

0:05:22.166,0:05:24.727
بۆ دژایەتیکردنی هاوسێکەیان [br]تا تەواوی ژیانیان.