0:00:08.463,0:00:12.013
Khi các nhà sử học nói về[br]tội ác của thế kỷ 20,

0:00:12.013,0:00:17.503
ta thường nghĩ đến những gì[br]đã diễn ra trong và giữa hai Thế chiến.

0:00:17.503,0:00:20.543
Cùng với nạn diệt chủng người Armenia[br]ở Thổ Nhĩ Kỳ,

0:00:20.543,0:00:22.653
vụ thảm sát Nam Kinh [br]ở Trung Quốc,

0:00:22.653,0:00:24.753
và Đêm bạo động ở Đức,

0:00:24.753,0:00:27.522
nhưng có một chiến dịch [br]thanh trừng sắc tộc thảm khốc khác

0:00:27.522,0:00:32.765
đã xảy ra trên một hòn đảo giữa[br]Đại Tây Dương và biển Caribe.

0:00:32.765,0:00:35.754
Nguồn gốc của cuộc xung đột này[br]là vào năm 1492,

0:00:35.754,0:00:39.432
khi Christopher Columbus[br]phát hiện ra hòn đảo Caribe

0:00:39.432,0:00:46.043
sau này được đặt tên là Hispaniola, [br]khơi làn sóng thuộc địa hóa của Châu Âu.

0:00:46.043,0:00:50.665
Người bản xứ Taíno trên đảo [br]đã bị tàn sát bởi bạo lực và bệnh tật

0:00:50.665,0:00:54.543
còn Châu Âu thì nhập khẩu[br]một lượng lớn nô lệ người Châu Phi

0:00:54.543,0:00:58.043
để làm việc cực nhọc [br]tại các nông trang đường đầy lợi nhuận.

0:00:58.043,0:01:01.335
Đến năm 1777, hòn đảo bị chia cắt

0:01:01.335,0:01:03.316
phía Tây, người Pháp thống trị,

0:01:03.316,0:01:05.986
còn phía Đông [br]do người Tây Ban Nha kiểm soát.

0:01:05.986,0:01:10.725
Năm 1804, sự nổi dậy hàng loạt của nô lệ[br]đã giúp Haiti dành lại độc lập từ Pháp

0:01:10.725,0:01:14.355
và trở thành nước Cộng hòa[br]của người da đen đầu tiên trên thế giới.

0:01:14.365,0:01:16.805
Nhưng quốc gia mới này[br]đã phải trả giá đắt:

0:01:16.805,0:01:21.626
bị loại khỏi nền kinh tế thế giới [br]và chịu nợ nần của các đế quốc trước đây.

0:01:21.626,0:01:24.965
Trong khi đó, nước Cộng hòa Dominica[br]tuyên bố độc lập

0:01:24.965,0:01:28.756
khi lần đầu lật đổ sự cai trị của Haiti[br]ở miền Đông Hispaniola

0:01:28.756,0:01:32.116
và sau đó là chủ nghĩa[br]thực dân Tây Ban Nha và Mỹ.

0:01:32.116,0:01:36.186
Dù có sự chia sẻ, hợp tác lâu dài[br]trong lịch sử của hai quốc gia này,

0:01:36.186,0:01:39.977
nhiều tầng lớp quý tộc Dominica [br]vẫn coi Haiti như mối đe dọa chủng tộc

0:01:39.977,0:01:46.148
gây hại cho mối quan hệ thương mại [br]và chính trị với các quốc gia phương Tây.

0:01:46.148,0:01:48.001
Những năm sau Thế chiến thứ I,

0:01:48.001,0:01:51.357
Mỹ chiếm cả hai phần của hòn đảo

0:01:51.357,0:01:54.832
để củng cố quyền lực ở bán cầu Tây

0:01:54.832,0:01:59.308
bằng cách tiêu diệt phe đối lập địa phương[br]và thiết lập chính phủ thân Mỹ.

0:01:59.308,0:02:02.860
Sự chiếm đóng mang bản chất[br]tàn bạo và phân biệt chủng tộc của Mỹ,

0:02:02.860,0:02:06.208
đặc biệt là dọc biên giới hẻo lánh[br]Dominica - Haiti,

0:02:06.208,0:02:10.872
đã đặt nền móng cho sự tàn bạo khác [br]lớn hơn sau khi Mỹ rút quân.

0:02:10.872,0:02:15.007
Năm 1930, tổng thống Dominica,[br]Horacio Vásquez

0:02:15.007,0:02:19.279
bị chỉ huy quân đội [br]Rafael Trujillo lật đổ.

0:02:19.279,0:02:22.009
Dù bản thân [br]có một phần tư là người Haiti,

0:02:22.009,0:02:25.771
Trujillo coi sự hiện diện hai nền văn hóa[br]ở vùng biên giới Haiti - Dominica

0:02:25.771,0:02:28.019
là mối đe dọa [br]đối với quyền lực của ông ta.

0:02:28.019,0:02:32.159
và là đường thoát thân[br]cho các nhà cách mạng chính trị.

0:02:32.159,0:02:35.739
Trong bài phát biểu hùng hồn[br]ngày 2 tháng 10 năm 1937,

0:02:35.739,0:02:39.389
Trujillo khẳng định ý đồ của mình[br]đối với khu vực.

0:02:39.389,0:02:43.493
Tuyên bố để bảo vệ nông dân Dominica[br]khỏi trộm cắp và xâm lược,

0:02:43.493,0:02:48.119
Trujillo công khai giết chết[br]300 người Haiti dọc biên giới

0:02:48.119,0:02:53.179
và hứa hẹn thứ được gọi là "cải chính" này[br]sẽ còn tiếp tục.

0:02:53.179,0:02:55.879
Chỉ vài tuần sau đó, [br]quân đội Dominica,

0:02:55.879,0:02:57.949
theo lệnh của Trujillo,

0:02:57.949,0:03:01.540
đã sát hại hàng ngàn[br]đàn ông và phụ nữ Haiti,

0:03:01.540,0:03:04.400
thậm chí những đứa trẻ[br]được sinh ra tại Dominica.

0:03:04.400,0:03:07.270
Quân đội nhắm vào [br]người Haiti da đen,

0:03:07.270,0:03:11.470
dù nhiều người Dominica[br]cũng có làn da sẫm màu.

0:03:11.470,0:03:14.170
Vài báo cáo nói rằng [br]để phân biệt cư dân

0:03:14.170,0:03:16.161
của nước này với nước khác,

0:03:16.161,0:03:21.341
những kẻ giết người buộc nạn nhân[br]nói từ "ngò tây" tiếng Tây Ban Nha.

0:03:21.341,0:03:25.470
Người Dominica phát âm là "perejil",[br]với âm rung "r" theo tiếng Tây Ban Nha.

0:03:25.470,0:03:30.732
Tuy nhiên, ngôn ngữ chính của Haiti[br]là Kreyol, không dùng âm rung khi đọc "r".

0:03:30.732,0:03:33.349
Vậy nếu người nào phải gắng gượng[br]để đọc "perejil",

0:03:33.349,0:03:37.481
sẽ bị cho là người Haiti[br]và bị giết chết ngay lập tức.

0:03:37.481,0:03:40.620
Các học bổng gần đây[br]cũng yêu cầu bài kiểm tra như thế này

0:03:40.620,0:03:44.422
nhưng không phải để phân biệt[br]người nào sẽ bị giết,

0:03:44.422,0:03:48.431
đặc biệt vì nhiều cư dân ở biên giới[br]nói hai ngôn ngữ.

0:03:48.431,0:03:52.051
Chính phủ Dominca đã che đậy[br]mọi tin tức về cuộc thảm sát:

0:03:52.051,0:03:54.242
thi thể bị vứt vào các khe núi,

0:03:54.242,0:03:55.523
dìm dưới sông,

0:03:55.523,0:03:58.302
hoặc đốt cháy để tiêu hủy chứng cứ.

0:03:58.302,0:04:02.233
Đây là lý do không ai biết chính xác [br]số người bị giết,

0:04:02.233,0:04:07.548
dù con số ước tính lúc đó[br]vào khoảng 4.000 đến 15.000 người.

0:04:07.548,0:04:11.341
Tuy nhiên, mức độ tàn sát[br]là quá rõ ràng đối với nhiều nhà quan sát.

0:04:11.341,0:04:14.933
Đại sứ Mỹ tại Cộng hòa Dominica[br]vào thời điểm đó đã ghi chép,

0:04:14.933,0:04:19.114
"Toàn bộ vùng biên giới Tây Bắc[br]phía Dajabón

0:04:19.114,0:04:22.144
tuyệt nhiên không có người Haiti.

0:04:22.144,0:04:28.454
Những người thoát chết hoặc đã trốn qua[br]biên giới hoặc còn ẩn trốn trong bụi rậm."

0:04:28.454,0:04:30.833
Chính phủ đã ra sức [br]chối bỏ trách nhiệm

0:04:30.833,0:04:33.884
và đổ lỗi cho dân phòng,

0:04:33.884,0:04:37.040
nhưng Trujillo đã bị lên án[br]trên toàn thế giới.

0:04:37.040,0:04:39.164
Cuối cùng, chính phủ Dominica

0:04:39.164,0:04:44.514
bị buộc phải trả chỉ 525.000$[br]để bồi thường cho Haiti,

0:04:44.514,0:04:48.054
nhưng do quan liêu tham nhũng,[br]hầu như không khoản tiền nào

0:04:48.054,0:04:51.167
đến được tay [br]những người sống sót hay gia đình của họ.

0:04:51.167,0:04:53.884
Trujillo và không ai [br]trong chính phủ của ông ta

0:04:53.884,0:04:58.114
bị trừng phạt vì tội ác[br]chống lại nhân loại này.

0:04:58.114,0:05:01.115
Di tích của vụ thảm sát [br]vẫn là một nguồn gây căng thẳng

0:05:01.115,0:05:02.764
giữa hai đất nước.

0:05:02.764,0:05:07.464
Các nhà hoạt động ở hai bên biên giới[br]đã ra sức hàn gắn vết thương của quá khứ.

0:05:07.464,0:05:10.303
Nhưng chính phủ Dominica[br]đã có chút động thái,

0:05:10.303,0:05:14.015
để tưởng niệm vụ thảm sát[br]và các nạn nhân một cách chính thức.

0:05:14.015,0:05:18.906
Trong khi đó, ký ức về vụ tàn sát ở Haiti[br]vẫn là một lời nhắc nhở lạnh người

0:05:18.906,0:05:22.186
về cách các nhà lãnh đạo hám quyền[br]có thể thao túng người ta

0:05:22.186,0:05:26.133
vào cuộc chiến chống lại[br]những láng giềng lâu đời của họ.