ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ
ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਸੀ ਉਹ
ਬਸ ਏਨਾ ਹੀ ਦੱਸਿਆ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਿਸ਼ਤਾ ਕਰਵਾਇਆ
ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਭੈਣ ਜੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ, ਰਿਸ਼ਤਾ ਕੀਤਾ
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਹੀ ਦੱਸਿਆ, ਕਿ ਮੁੰਡੇ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਨੇ
ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਚਲਾਉਂਦਾ
ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਆ ਘਰ ਦੇ ਅੱਗੇ
ਅੱਗੇ ਦੁਕਾਨ ਆ ਪਿੱਛੇ ਮਕਾਨ
ਮਕਾਨ ਕਰਾਏ ਤੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ
ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਚਲਾਉਂਦਾ
ਪਾਸਪੋਰਟ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ
ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਬਾਹਰ ਰਹਿੰਦੇ ਆ
ਉਹਨੇ ਵੀ ਬਾਹਰ ਚਲਿਆ ਜਾਣਾ,
ਸਾਨੂੰ ਤਾ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਏਹਨੇ ਵੀ ਬਾਹਰ ਚਲਿਆ ਜਾਣਾ
ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਗੱਲ ਦੀ ਤੰਗੀ ਨਹੀਂ,
ਸਭ ਕੁਝ ਵਧੀਆ ਜ਼ਮੀਨ ਵੀ ਹੈਗੀ
ਕਾਰੋਬਾਰ ਵੀ ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਠੀਕ ਹੈ
ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ
ਇਹ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਚ ਹੈ ਜਾ ਨਹੀਂ
ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ
15-20 ਦਿਨ ਹੀ ਹੋਏ ਸੀ ਵਿਆਹ ਨੂੰ
ਸਾਡੀ ਹਵੇਲੀ ਹੈ ਉੱਥੇ, ਉੱਥੇ ਸੁੱਤੇ ਸੀ ਆਪਾ
ਮੈਂ ਬਾਥਰੂਮ ਆਈ ਸਵੇਰ ਦੇ ਟਾਈਮ ਤੇ
ਬਾਹਰ ਦੇਖਿਆ ਪੁਲਿਸ ਹੀ ਪੁਲਿਸ ਸੀ
ਉਹਨਾਂ ਮੈਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਤੁਹਾਡੇ ਪਤੀ ਕਿੱਥੇ ਹਨ
ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਉਹ ਅੰਦਰ ਸੁੱਤੇ ਹਨ
ਫਿਰ ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਤੁਸੀਂ ਨਾ ਆਵੋ, ਮੈਂ ਉਠਾ ਕੇ ਲਿਆਉਣੀ ਆ
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਉਠਾਣ ਗਈ ਤਾਂ,
ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ ਮੇਰੇ ਮਗਰ ਹੀ ਆ ਗਏ
ਉੱਥੋਂ ਹੀ ਉਹਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਗਏ
ਮੈਨੂੰ ਏਨਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ,
ਕਿਉਂ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਕੇ ਗਏ ਨੇ ਤੇ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ
ਮੈਂ ਪੁੱਛਦੀ ਹੀ ਰਹਿ ਗਈ, ਗੱਡੀ ਚ ਬਿਠਾ ਕੇ ਲੈ ਗਏ
ਕੱਪੜੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪਾਉਣ ਦਿੱਤੇ
ਕਛਹਿਰਾ ਤੇ ਬਨੈਣ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ, ਸਿਰਫ ਉਹਨਾਂ ਦੇ
ਬਟਾਲੇ ਦੀ ਪੁਲਿਸ ਸੀ
ਗੋਬਿੰਦ ਰਾਮ ਐਸ ਐਸ ਪੀ ਸੀ ਉਦੋਂ
ਉਹ ਵਾਲੀ ਪੁਲਿਸ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਗਈ
ਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਕਾਫੀ ਬੰਦੇ ਫੜਕੇ,
ਬਿਠਾਏ ਹੋਏ ਸੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ
ਪੰਜ ਛੇ ਦਿਨ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਹਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਛੱਡਿਆ
ਫਿਰ ਪੰਜ ਛੇ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ,
ਫਿਰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਡੈਡੀ ਨੂੰ ਜਾ ਕੇ ਦੱਸਿਆ
ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਫਰੈਂਡ ਹੈ, ਸਰਪੰਚ ਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਆਏ
ਫਿਰ ਸਾਰੀ ਦੌੜ ਭੱਜ ਕੀਤੀ
ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮਿਲ ਮਿਲਾ ਕੇ,
ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਥੋਂ ਫਿਰ ਛੁਡਾਇਆ
ਜਦੋਂ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਮਾਰਿਆ ਸੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ
ਤੁਰਿਆ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾਂਦਾ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲੋਂ
ਬਹੁਤ ਸੱਟਾਂ ਮਾਰੀਆਂ
ਜਿਹੜੇ ਮੁੰਡੇ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਗਏ ਸੀ
ਕਹਿੰਦੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ
ਇਸ ਦਾ ਵੀ ਨਾਮ ਵਿੱਚ ਸੀ
ਜੋ ਅੱਤਵਾਦੀ ਫੜੇ ਸੀ
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਵੀ ਨਾਮ ਲਿਆ ਸੀ
ਉਦੋਂ ਐਸ ਐਸ ਪੀ ਗੋਬਿੰਦ ਰਾਮ
ਐਵੇਂ ਹੀ ਫੜ ਫੜ ਕੇ ਲਿਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ
ਜਦੋ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਫੜਿਆ
ਦੂਸਰੇ ਦਿਨ ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਰਾਤ ਨੂੰ ਹਵੇਲੀ ਵਿੱਚ ਸੁੱਤੇ ਸੀ
ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਤਾਇਆ ਜੀ
ਪੁਲਿਸ ਰਾਤ ਆਈ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਗਈ
ਘਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ
ਮੈ ਘਰ ਜਾਕੇ ਦੱਸਾ, ਉਹ ਹਵੇਲੀ ਸੁੱਤੇ ਸੀ
ਆਪਾ ਘਰ ਜਾਕੇ ਦੱਸ ਦਇਏ, ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ
ਉਹ ਮੰਨੇ ਨਹੀਂ
ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਉਹ ਫੜਕੇ ਲੈ ਗਈ ਪੁਲਿਸ
ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਸਾਰੇ ਦੇਖਦੇ ਰਹੇ ਆਏ ਨਹੀਂ
ਅਸੀਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਖੇਤਾਂ ਚ ਗਏ ਨੇ
ਜਦੋ ਸਾਨੂੰ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ,
ਉਹ ਸ਼ਾਇਦ ਰਾਤ ਪੁਲਿਸ ਦੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਘੁੰਮਦੀਆਂ ਸੀ
ਕਿਤੇ ਫੜਕੇ ਤਾ ਨਹੀਂ ਲੈ ਗਏ
ਅਸੀਂ ਪਤਾ ਕੀਤਾ
ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਪੁਲਿਸ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਗਈ
ਵੱਡੇ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ
ਫਿਰ ਦੋਨਾਂ ਨੂੰ ਫੜਕੇ ਉੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰਿਆ
ਦੋਨੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਮਾਰਿਆ
ਵੱਡੇ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ, ਚਾਰ ਕੁ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ
ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਉਹਨਾਂ ਨੇ
ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੂਸਰੇ-ਤੀਸਰੇ ਦਿਨ ਛੱਡਿਆ
ਬਹੁਤ ਹਾਲਤ ਮਾੜੀ ਸੀ, ਬਹੁਤ ਮਾਰਿਆ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ
ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਤੇ ਮੈਂ ਹੱਥ ਵੀ ਲਾਉਂਦੀ ਸੀ
ਕਹਿੰਦੇ ਸੀ ਲੱਤਾਂ ਤੇ ਹੱਥ ਨਾ ਲਾ
ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ ਫੇਰਿਆ ਸੀ ਲੱਤਾਂ ਤੇ
ਹੱਥ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੱਗਦਾ ਉਹਨਾਂ ਤੇ
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਫਿਰ ਕਿੰਨੇ ਵਾਰੀ ਫੜਿਆ
ਪੰਜ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਸੀ ਪੁਲਿਸ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ
ਪਰ ਛਡਾ ਲੈਂਦੇ ਸੀ ਆਪਾਂ
ਫਿਰ ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਮੇਰੀ ਭੈਣ ਦੀ ਮੈਰਿਜ ਸੀ ਛੋਟੀ ਦੀ
ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਵੈਸੇ, ਮੈਰਿਜ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬਾਅਦ ਚ ਹੋਈ ਆ।
ਫਿਰ ਆਪਾਂ ਘਰ ਸੁੱਤੇ ਸੀ ਰਾਤ ਦੋਨੇ ਜਾਣੇ
ਘਰ ਦੇ ਬਾਕੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵੀ ਸਾਰੇ ਸੁੱਤੇ
ਉੱਥੇ ਨਾ ਰਾਤ ਗੇਟ ਖੜਕਿਆ ਸਾਡਾ
ਬਾਰਿਸ਼ ਬਹੁਤ ਆ ਰਹੀ ਉਸ ਦਿਨ
ਰਾਤ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਬਾਹਰ ਬਿਜਲੀ ਖੜਕੀ
ਬੜੀ ਜ਼ੋਰ ਦੀ ਖੜਾਕਾ ਜਿਹਾ ਹੋਇਆ ਬਾਹਰ
ਮੈਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਬਾਹਰ ਜਾ ਕੇ ਦੇਖੋ
ਇਹ ਦੇਖਣ ਲੱਗੇ ਤੇ ਬਾਹਰ ਪੁਲਿਸ ਹੀ ਪੁਲਿਸ ਸੀ ਸਾਡੇ
ਬਾਹਰੋ ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਗਏ ਰਾਤ
ਸਾਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਹਿੰਦੇ ਵੈਸੇ ਹੀ ਅਸੀਂ ਖੜਨਾ,
ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਛੱਡ ਦਵਾਂਗੇ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ
ਫਿਕਰ ਨਾ ਕਰੋ, ਬਸ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਤਰਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਰਹੇ
ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਅਸੀਂ ਪਤਾ ਕੀਤਾ ਕਾਨੂੰਵਨ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ
ਕਹਿੰਦੇ ਇਥੇ ਨੀ ਲੈਕੇ ਆਏ
ਫਿਰ ਪਤਾ ਕੀਤਾ ਕਹਿੰਦੇ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ
ਫੇਰ ਬਾਅਦ ਚ ਪੁਲਿਸ ਸਾਡੇ ਘਰ ਆਈ ਦੂਸਰੇ ਤੀਸਰੇ ਦਿਨ
ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ
ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਮਾਰਿਆ ਉਥੇ
ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਆ ਕੇ ਦੱਸਿਆ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ ਨੇ
ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਹਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਕਿ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਮਾਰ ਦੇਣਾ
ਮੈਨੂੰ ਛਡਵਾ ਲਓ ਅੱਜ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੀ
ਸਾਡੇ ਇੱਕ ਤਾਇਆ ਜੀ ਆ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਬੇਟਾ ਵੀ
ਐਸਐਚਓ ਸਰਦਾਰ ਨੋਕ ਸਿੰਘ
ਉਹ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਥਾਣੇ ਵਾਲੇ ਲੱਗੇ ਸੀ ਉਦੋਂ
ਮੇਰੇ ਜਿਹੜੇ ਸੋਹਰਾ ਸਾਹਿਬ ਆ
ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਸਤੇ ਗਏ
ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਨੂੰ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਛਡਾ ਦਓ
ਲੇਕਿਨ ਉਸ ਟਾਈਮ ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਸੁਣਦੀ ਨਹੀਂ ਸੀ
ਕੋਈ ਵੀ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੁਣਦਾ ਆਪਣੀ
ਫਿਰ ਸਾਡੇ ਘਰ ਰਾਤ ਪੁਲਿਸ ਆਈ
ਉਹ ਇਦਾਂ ਸਾਡੇ ਘਰ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਬਣਾ ਕੇ ਲੈ ਗਏ
ਆਪਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਕਿਉਂ ਆਏ
ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਵੈਸੇ ਅਸੀਂ ਨਕਸ਼ਾ ਬਣਾ ਕੇ ਖੜਨਾ
ਏਦਾਂ ਹੀ ਨਕਸ਼ਾ ਬਣਾ ਕੇ ਘਰ ਦਾ ਲੈ ਗਏ
ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦੂਸਰੇ ਤੀਸਰੇ ਦਿਨ
ਉਹਨਾਂ ਤੇ ਕੇਸ ਬਣਾਤਾ
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕੇਸ ਇਹ ਬਣਾ ਬਣਾਇਆ ਵੀ ਆਪਾਂ
ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਛਾਪਾ ਮਾਰਿਆ,
ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਮੁੰਡੇ ਬੈਠੇ ਸੀ
ਅੱਤਵਾਦੀ ਬੈਠੇ ਸੀ ਤੇ ਮੀਟਿੰਗ ਕਰਦੇ ਪਏ ਸੀ ਝੂਠ ਹੀ
ਆਪਾਂ ਜਦੋਂ ਘਰ ਆਏ ਆ ਐਂਟਰੀ ਕੀਤੀ
ਬਾਕੀ ਮੁੰਡੇ ਭੱਜ ਗਏ ਤੇ ਇਹਨੂੰ ਅਸੀਂ ਫੜ ਲਿਆ
ਝੂਠ ਹੀ ਪਰਚਾ ਕੇਸ ਬਣਾਤਾ
ਫਿਰ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜਕੇ ਜੇਲ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ
ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਇਹ ਜੇਲ ਚ ਰਹੇ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ
ਫਿਰ ਉਥੋਂ ਛਡਵਾ ਕੇ ਲਿਆਂਦਾ
ਇਕ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਜਮਾਨਤ ਕਰਾ ਕੇ ਲਿਆਂਦੀ
ਕੇਸ ਚਲਦਾ ਰਿਹਾ ਜ਼ਮਾਨਤ ਕਰਾ ਕੇ ਘਰ ਲਿਆਂਦਾ
ਇਕ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਛੱਡਿਆ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫਿਰ ਇਲੈਕਸ਼ਨ ਤੇ ਖੜੇ ਹੋਏ
1991 ਦੀਆਂ ਇਲੈਕਸ਼ਨ ਹੋਈਆਂ ਜਦੋਂ
ਇਲੈਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਾਅਦ ਚ ਦੌੜ ਭੱਜ ਕਰਦੇ ਰਹੇ
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪੋਸਟਮੋਨ ਹੋ ਗਈਆਂ ਇਲੈਕਸ਼ਨਾਂ
ਫਿਰ ਵੀ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਕਿ
ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਫਿਰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਫੜ ਲਿਆ
ਇਹ ਇਲੈਕਸ਼ਨ ਤੇ ਖੜਾ,
ਮੁੰਡੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਸੀ
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤੰਗ ਕਰਨ ਲੱਗ ਗਏ
ਘਰ ਦਿਆਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਾਓ, ਆਪਾਂ ਦਿੱਲੀ ਚਲੇ ਗਏ
ਦਿੱਲੀ ਚਲੇ ਗਏ ਤੇ ਇੱਥੇ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਰੋਜ਼ ਕਹਿਣਾ
ਉਹਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰੋ ਪੇਸ਼ ਕਰੋ, ਆਪਾਂ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ
ਬਾਅਦ ਚ 15 ਕੁ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ
ਇੱਥੇ ਕਾਨਵਨ ਥਾਣੇ 'ਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਝੂਠਾ ਹੀ ਕੇਸ ਬਣਾ ਕੇ
ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜੇਲ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ
ਏਦਾਂ ਹੀ ਕੇਸ ਬਣਾਇਆ ਕਿ
ਅਸੀਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਆਏ
ਆਪਾਂ ਛਾਪਾ ਮਾਰਿਆ ਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਦੌੜ ਗਏ
ਇਹਨੂੰ ਅਸੀਂ ਫੜ ਲਿਆ
ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਹੋਰ ਹੈ
ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਦਾ
ਉਹਨੂੰ ਵੀ ਫੜ ਲਿਆ ਪੁਲਿਸ ਨੇ
ਇਹਨਾਂ ਦੋਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤੇ ਕੇਸ ਬਣਾਤਾ
ਫਿਰ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੇਲ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ
ਉਦੋਂ ਛੋਟਾ ਬੱਚਾ ਮੇਰਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸੀ
ਉਦੋਂ ਵੀ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਰਿਆ
ਮਾਰ ਕੇ ਫਿਰ ਹੀ ਕੇਸ ਪਾਇਆ ਬਾਅਦ ਚ
ਫਿਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੇਲ ਚ ਰਹੇ
ਫਿਰ ਬੇਟਾ ਹੋਇਆ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ
ਉਦੋਂ ਵੀ ਇਹ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜਦੋਂ ਬੇਟਾ ਹੋਇਆ
ਮੈਂ ਬੇਟੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਨੂੰ ਹੀ
ਜਦੋਂ ਕੇਸ ਤਰੀਕ ਤੇ ਆਉਂਦੇ ਸੀ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ
ਫਿਰ ਮੈਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਣ ਆਉਂਦੀ ਸੀ
ਕਚਹਿਰੀ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਨੂੰ
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫਿਰ ਜੇਲ ਵਿੱਚ ਵੀ
ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹੋਣ ਲੱਗ ਗਈਆਂ ਕਿ
ਜਦੋਂ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਤਰੀਕ ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਆਂਦੇ ਸੀ
ਏਦਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਸੀ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਮਾਰ ਦੇਣਾ
ਜਿਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਬਣਾ ਦੇਣਾ
ਤੁਸੀਂ ਗੱਡੀ ਚ ਦੋੜੇ ਹੋ
ਦੌੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਆਪਾਂ ਗੋਲੀ ਚਲਾ ਦਿੱਤੀ
ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਡਰ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਤਰੀਖ ਤੇ ਖੜਨਾ
ਰਸਤੇ ਚ ਮਾਰ ਦੇਣਾ
ਇਹ ਫਿਰ ਬਹਾਨੇ ਨਾਲ ਉਥੇ ਐਡਮਿਟ ਹੋ ਗਏ ਹੋਸਪਿਟਲ ਚ
ਜੇਲ ਚ ਹੋਸਪਿਟਲ ਹੁੰਦੇ ਆ
ਉਥੇ ਪੇਟ ਦਰਦ, ਲੂਜ ਮੋਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ,
ਮਤਲਬ ਬਹਾਨਾ ਬਣਾ ਕੇ ਐਡਮਿਟ ਹੋ ਗਏ
ਫਿਰ ਮੈਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਲਿਆਈ ਬੇਟੇ ਨੂੰ
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੁਨੇਹਾ ਭੇਜਿਆ ਕਿ,
ਮੈਨੂੰ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਦਿਓ ਏਥੇ
ਮੈਂ ਤਰੀਕ ਤੇ ਨਹੀਂ ਆਉਣਾ
ਦੋ ਤਿੰਨ ਤਰੀਕਾਂ ਤੇ ਨਹੀਂ ਆਏ
ਫਿਰ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ
ਫਿਰ ਬਾਜਵਾ ਸਾਡੇ ਇਲਾਕੇ ਦਾ ਮੰਤਰੀ
ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਬਾਜਵਾ
ਉਹਨੂੰ ਆਪਾਂ ਕਿਹਾ ਤੇ ਫਿਰ ਉਹਨੇ ਜਮਾਨਤ ਕਰਾਈ
ਉਹ ਆਪਣੀ ਗੱਡੀ ਚ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਉਥੋਂ
ਜਮਾਨਤ ਕਰਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਕੋਲੋਂ ਰੱਖਿਆ
ਫਿਰ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਾਂ ਦਿੱਲੀ ਚੱਲ ਗਏ
ਇੱਥੇ ਆਪਾਂ ਰਹੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲਾਧੂਪੁਰ
ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਦਿੱਲੀ ਚੱਲ ਗਏ
ਅਸੀਂ ਦਿੱਲੀ ਸੀ ਤੇ ਮਗਰੋਂ
ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮੁੰਡੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਆ
ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਥਾਣੇਦਾਰ ਸ਼ਿੰਗਾਰਾ ਸਿੰਘ
ਉਹਨੂੰ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਮਾਰਿਆ
ਤੂੰ ਟਾਊਟ ਕਰਦਾ ਤੂੰ ਸਾਡੀਆਂ ਸੂਹ ਦਿੰਨਾ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ
ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਜਾ ਕੇ ਉਹਨੂੰ ਦਬਕੇ ਮਾਰੇ
ਤੂੰ ਇਦਾਂ ਸੂਹ ਨਹੀਂ ਸਾਡੀ ਦੇਣੀ ਹੈਗੀ
ਉਹਨੂੰ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਮਾਰਿਆ ਵੀ ਥੱਪੜ ਥੁੱਪੜ ਮਾਰੇ
ਸਾਡੀ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਓਪੋਜੀਸ਼ਨ ਸੀ
ਮੇਰੇ ਜੇਠ ਜਿਹੜੇ ਪਿੰਡ ਰਹਿੰਦੇ ਆ ਸੈਕਟਰੀ ਸਾਹਿਬ
ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਓਪੋਜੀਸ਼ਨ ਸੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਤੁਹਾਡੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨਾਲ ਲਿੰਕ ਨੇ
ਤੁਸੀਂ ਸਾਨੂੰ ਜਾਣ ਕੇ ਚਪੇੜਾਂ ਮਰਾਈਆਂ
ਮੁੰਡਿਆਂ ਕੋਲੋਂ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਕੋਲੋਂ
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਡੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਪੈ ਗਈ
ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ
ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਝੂਠ ਹੀ ਕਾਗਜ ਪੱਤਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤੇ
ਸਰਬਨ ਸਿੰਘ ਜਿਹੜਾ ਉਹ ਭਗੋੜਾ ਆ
ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਪੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਗੋੜਾ ਕਰਾਤਾ ਉਹਨੂੰ
ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਫਸੇਗਾ ਤੇ ਸਾਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਫਸੇਗਾ
ਉਹਨੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਤੀ
ਉਹਨੂੰ ਜਦੋਂ ਚਪੇੜਾਂ ਮਾਰੀਆਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ
ਇਹ ਦਿੱਲੀ ਸੀ
ਉਹਨੇ ਸਾਡੇ ਤੇ ਕੇਸ ਨਾਲ ਲਿਖਾ ਦਿੱਤਾ
ਮੈਨੂੰ ਸਰਵਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵੀ ਨਾਲ ਚਪੇੜਾਂ ਮਾਰੀਆਂ
ਅਸੀਂ ਦਿੱਲੀ ਸੀ
ਸਾਨੂੰ ਉੱਥੇ ਪਤਾ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ,
ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਦਿੱਲੀ ਬੈਠੇ ਹੋ
ਤਾਂ ਵੀ ਤੁਹਾਡਾ ਨਾਮ ਪਿੰਡ ਲੱਗਦਾ ਪਿਆ ਆ
ਫਿਰ ਇੱਥੇ ਮੰਡੀ ਦੇ ਦਿਨ ਸੀ
ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਟਰੱਕ ਸੀ ਦਿੱਲੀ
ਟਰੱਕ ਚਲਾਉਣ ਲੱਗ ਗਏ
ਇੱਥੇ ਕਣਕ ਦੀ ਮੰਡੀ ਸੀ
ਮੰਡੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕਹਿੰਦੇ ਟਰੱਕ ਲਗਾਉਣਾ ਹੈ
ਮੰਡੀ 'ਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਲਿਆਣਾ ਟਰੱਕ ਇੱਥੇ
ਫਿਰ ਇਹ ਟਰੱਕ ਲੈ ਕੇ ਆਏ
ਜਦੋਂ ਇਹ ਇੱਥੇ ਆਏ ਤੇ ਫਿਰ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ
ਜਦੋਂ ਇਹ ਦਿੱਲੀਓਂ ਚੱਲੇ ਆ
ਉਸ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਉਹ ਸ਼ਿੰਗਾਰਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ
ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਮਾਰਤਾ ਉਹਨੂੰ ਘਰ ਹੀ
ਇਹ ਦਿੱਲੀਓਂ ਆ ਰਹੇ ਸੀ ਉਸ ਟਾਈਮ
ਜਦੋਂ ਇਹ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲਾਗੇ ਸਠਿਆਲੀ ਪੁੱਜੇ
ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਹ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ
ਲੇਕਿਨ ਨਾਮ ਤੁਹਾਡਾ ਲੱਗਦਾ ਪਿਆ ਉਥੇ
ਇਹ ਉਥੇ ਟਰੱਕ ਛੱਡ ਕੇ ਤੇ ਆਪ ਫਿਰ ਲੁੱਕ ਗਏ
ਲੁਕ ਛਿਪ ਕੇ ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਪਏ
ਮੇਰੇ ਦਿੱਲੀ ਵਾਲੇ ਜੇਠ ਜਿਹੜੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਬੇਟਾ ਨਾਲ ਸੀ
ਉਹ ਟਰੱਕ ਲੈ ਕੇ ਕਾਨਵਾਨ ਓਹਨੇ ਟਰੱਕ ਖੜਾ ਕੀਤਾ
ਆਪ ਉਹ ਪਿੰਡ ਚਲ ਗਿਆ ਲਾਧੂਪੁਰ
ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਟਰੱਕ ਜਿਹੜਾ ਸਾਡਾ ਪੁਲਿਸ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਗਈ
ਫਿਰ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਵੀ ਪੁਲਿਸ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਗਈ
ਪਿੰਡ ਚਲੇ ਗਏ ਉਥੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਵੀ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਆਂਦਾ
ਉਹਨੂੰ ਵੀ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਮਾਰਿਆ
15-16 ਦਿਨ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ
ਫਿਰ ਇਹ ਲੁੱਕ ਛਿਪ ਗਏ
ਫਿਰ ਸਾਡੀ ਪੁਲਿਸ ਸਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਤੰਗ ਕਰਨ ਲੱਗ ਗਈ
ਫਿਰ ਆਪਾਂ ਸਾਰੇ ਲੁੱਕ ਛਿਪ ਗਏ
ਮੇਰੇ ਡੈਡੀ ਆ ਉੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਆਏ
ਅੱਠ ਨੌ ਦਿਨ ਕੰਨਵਨ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ
ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਰੱਖਿਆ ਤੇ ਬਹੁਤ ਮਾਰਿਆ
ਇਧਰੋਂ ਮੇਰੇ ਸੋਹਰਾ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਾਰਦੀ ਰਹੀ ਪੁਲਿਸ
ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਫੜ ਕੇ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰੱਖਿਆ
ਸਾਡੀਆਂ ਫਿਰ ਫਸਲਾਂ ਵੱਢਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਤੀਆਂ
ਸਾਡੇ ਘਰ ਕੋਈ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕਦਾ
ਜਿਹੜਾ ਕੋਈ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਵੀ ਆਉਂਦਾ ਸੀ,
ਉਹਨੂੰ ਵੀ ਪੁਲਿਸ ਆਪ ਫੜ ਲੈਂਦੀ ਸੀ
ਫਸਲਾਂ ਵੱਢ ਲਈਆਂ
ਜਦੋਂ ਇਹ ਟਰੱਕ ਲੈ ਕੇ ਦਿੱਲੀਓਂ ਆਏ
ਮੇਰੇ ਸੋਹਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦਿੱਲੀ ਸੀ ਉਦੋਂ
ਮੈਂ ਤੇ ਮੇਰੇ ਸੋਹਰਾ ਸਾਹਿਬ ਅਸੀਂ ਦਿੱਲੀਓਂ ਬੱਸ ਚ ਆਏ
ਇਹ ਟਰੱਕ ਲੈ ਕੇ ਆ ਗਏ
ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਚੱਲੇ ਸਾਡੇ ਤੋਂ
ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਆਹ ਕੁਛ ਹੋ ਗਿਆ
ਮੈਂ ਵੀ ਉੱਥੋਂ ਬੱਚੇ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣੇ ਆ ਗਈ
ਸੋਹਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਾਲ
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਕਾਨਵਣ ਆਈ, ਇੱਥੇ ਆ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ
ਇੱਥੇ ਸਾਡੇ ਚਾਚਾ ਜੀ ਆ
ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਮੈਂ ਬੈਠ ਗਈ
ਉੱਥੇ ਮੈਨੂੰ ਆ ਕੇ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ ਤੁਹਾਡੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ
ਸ਼ਿੰਗਾਰਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ
ਤੁਹਾਡਾ ਨਾਮ ਲੱਗਦਾ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਫੜਨਾ
ਤੁਹਾਡੇ ਜੇ ਆਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਫੜਨਾ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਫੜਨਾ
ਮੇਰੇ ਸੋਹਰਾ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਤੁਰ ਕੇ ਚਲੇ ਗਏ
ਮੈਂ ਰਿਕਸ਼ਾ ਕਰਕੇ ਗਈ
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਗਈ ਤੇ ਅੱਗੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲਾਗੇ ਪਹੁੰਚੀ
ਉਥੇ ਸ਼ਿੰਗਾਰੇ ਦਾ ਸੰਸਕਾਰ ਕਰਦੇ ਪਏ ਸੀ
ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਉੱਥੇ ਲੋਕੀ ਆਏ ਸੀ ਸੜਕ ਤੇ
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦੇਖ ਲਿਆ ਕਿ ਆਈ ਹੈ
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਘਰ ਆਈ
ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਸਾਡੇ ਤਾਇਆ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ
ਕੁੜੀ ਘਰ ਆ ਗਈ ਹੈ
ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਮੈਨੂੰ ਆ ਕੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਕੁੜੀਏ,
ਤੂੰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਨਾ ਰਹਿ
ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਅਸੀਂ ਹੁਣੇ ਲੇਡੀ ਪੁਲਿਸ ਲਿਆਉਣ ਲੱਗੇ ਆ
ਤੈਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਜਾਣਾ, ਤੂੰ ਚਲ ਜਾ ਇੱਥੋਂ
ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਪਿੰਡਾਂ ਬਾਰੇ ਏਨਾ ਪਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ
ਫਿਰ ਮੈਨੂੰ ਸਮਝ ਨਾ ਆਵੇ ਮੈਂ ਜਾਵਾਂ ਕਿੱਥੇ
ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਤਾਏ ਦੇ ਘਰ ਹੀ ਪਹਿਲਾਂ ਗਈ
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਕਿਹਾ ਤੂੰ ਇੱਥੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੀ
ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡਾ ਨੇੜੇ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੈ
ਪੁਲਿਸ ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਤੰਗ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ
ਸਾਡੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਚਾਚਾ ਲੱਗਦੇ ਆ
ਉਹ ਰਿਟਾਇਰ ਥਾਣੇਦਾਰ ਸੀ
ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਚਲੀ ਜਾਨੀ ਆ
ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਗਈ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਵੀ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਕਿ
ਸਾਡੇ ਘਰ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਾ ਸਾਡਾ ਨੇੜੇ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ
ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਤੰਗ ਕਰ ਸਕਦੀ ਆ ਪੁਲਿਸ
ਮੈਂ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਆ ਗਈ ਬੱਚੇ ਲੈ ਕੇ
ਫਿਰ ਮੇਰੀ ਜੇਠਾਣੀ ਕਹਿੰਦੀ
ਮੇਰੀ ਜੇਠਾਣੀ ਦੀ ਭੈਣ ਲਾਗੇ ਪਿੰਡ ਕੀੜੀ
ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਤੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਚਲ ਜਾ
ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਚੱਲੀ ਤੇ ਰਸਤੇ ਚ
ਇੱਕ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਚ ਤਾਏ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਜੇਠ
ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਗਈ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਇਹੀ ਕਿਹਾ ਕਿ
ਤੂੰ ਸਾਡੇ ਘਰ ਨਾ ਰਹਿ ਇੱਥੋਂ ਚੱਲ ਜਾ
ਮੈਂ ਫਿਰ ਬੱਚੇ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣੀ ਜਠਾਣੀ ਦੀ
ਭੈਣ ਦੇ ਘਰ ਚਲੀ ਗਈ
ਰਾਤ ਮੈਂ ਉੱਥੇ ਰਹੀ
ਸਵੇਰੇ ਉਹ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਕਿ
ਤੂੰ ਤਿਆਰ ਹੋ ਤੈਨੂੰ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਦੇ
ਛੱਡ ਆਉਣੇ ਹਾਂ
ਇੱਥੇ ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ
ਮੈਂ ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ
ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੱਸ ਚ ਬਿਠਾ ਦੋ ਪਠਾਨਕੋਟ
ਮੈਂ ਚਲੀ ਜਾਣਾ ਮੇਰੇ ਪੇਕੇ ਆ ਉੱਥੇ
ਮੈਨੂੰ ਉਸ ਟਾਈਮ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ
ਮੇਰੇ ਡੈਡੀ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ ਪੁਲਿਸ ਨੇ
ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਤੰਗ ਕਰਦੇ ਪਏ ਸੀ
ਮੈਨੂੰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਤਾ
ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਹੜੇ ਕਿਹੜੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ
ਮੇਰੇ ਜੇਠਾਣੀ ਦਾ ਜਿਹੜਾ ਜੀਜਾ ਆ
ਮੈਨੂੰ ਸਾਈਕਲ ਤੇ ਛੱਡ ਕੇ ਆਇਆ
ਰੋਡ ਤੇ ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ
ਉੱਥੇ ਮੈਨੂੰ ਬੱਸ ਤੇ ਬਿਠਾਇਆ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਦੀ ਬੱਸ ਤੇ
ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਤੋਂ ਫਿਰ ਮੈਂ ਪਠਾਨਕੋਟ ਗਈ
ਪਠਾਨਕੋਟ ਮੇਰੇ ਮਾਮੇ ਆ
ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਮਾਮਿਆਂ ਦੇ ਘਰ ਚਲੀ ਗਈ
ਉੱਥੇ ਮੇਰੀ ਮਾਮੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਾਤ ਤੇਰੇ ਡੈਡੀ ਨੂੰ ਵੀ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਗਏ
ਮੈਂ ਫਿਰ ਪਿੰਡ ਗਈ ਨਹੀਂ ਆਪਣੇ,
ਫਿਰ ਮਾਮਿਆਂ ਕੋਲ ਹੀ ਰਹੀ
ਉੱਥੇ ਫਿਰ ਮੈਂ ਕਦੀ ਪੇਕੇ ਚੱਲ ਜਾਣਾ
ਕਦੀ ਫਿਰ ਮਾਮਿਆਂ ਦੇ ਆ ਜਾਣਾ
ਏਦਾਂ ਟਾਈਮ ਪਾਸ ਕੀਤਾ
ਜਦੋਂ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਪਿੰਡ ਉਥੇ ਪੁਲਿਸ ਪੈਂਦੀ
ਫਿਰ ਮੈਂ ਉਥੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ
ਕਦੀ ਕਦੀ ਇੱਕ ਦਿਨ ਜਾਣਾ ਤੇ ਆ ਜਾਣਾ ਵਾਪਸ
ਫਿਰ ਮੈਂ ਮਾਮਿਆਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਰਹੀ
ਫਿਰ ਮਾਮਿਆਂ ਦੇ ਉਥੇ ਮੈਂ ਇਕ ਕਮਰਾ ਲੈ ਲਿਆ ਕਰਾਏ ਤੇ
ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਉਥੇ ਰਹਿ ਲਉਗੀ
ਉਥੇ ਵੀ ਜਿਹੜਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰਾ ਸਿੰਘ
ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਥਾਣੇਦਾਰ ਮਾਰਿਆ ਸੀ
ਉਹਦੀ ਭੂਆ ਉਥੇ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ ਪਠਾਨਕੋਟ
ਉਹ ਮੇਰੇ ਨਾਨਕਿਆਂ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਲਾਗੇ ਘਰ ਸੀ ਉਹਨਾਂ ਦਾ
ਇੱਕ ਮੇਰੀ ਮਾਸੀ ਦੀ ਕੁੜੀ ਵਿਆਹੀ ਆ ਉੱਥੇ
ਉਹਦੀ ਵੀ ਮਾਮੀ ਸੱਸ ਲੱਗਦੀ ਆ ਉਹ
ਉਹਦੀ ਸੱਸ ਨੂੰ ਜਾ ਕੇ ਕਹਿੰਦੀ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ
ਉਹ ਕੁੜੀ ਇੱਥੇ ਰਹਿੰਦੀ ਆ
ਮੈਂ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਫੜਾ ਦੇਣਾ ਉਹਨੂੰ
ਮਾਸੀ ਦੀ ਕੁੜੀ ਦੀ ਸੱਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਆ
ਮੈਂ ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਫਿਰ ਮੈਂ ਚਲੀ ਗਈ
ਫਿਰ ਮੈਂ ਚਲੀ ਗਈ ਆਪਣੀ ਮਾਸੀ ਕੋਲ ਲੁਧਿਆਣੇ
ਉੱਥੇ ਮੈਂ ਥੋੜੇ ਦਿਨ ਰਹੀ
ਉੱਥੋਂ ਫਿਰ ਆਪਾਂ ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ ਚਲੇ ਗਏ
ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਣਾਇਆ
ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ ਚਲੇ ਗਏ
ਉੱਥੇ ਇਹ ਵੀ ਆ ਗਏ
ਆਪਾਂ ਉੱਥੇ ਮਹੀਨਾ ਇੱਕ ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ ਹੀ ਰਹੇ
ਫਿਰ ਲੁੱਕ ਗਏ ਉੱਥੇ
ਫਿਰ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉੱਥੇ ਰਹਿ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ
ਜਦੋਂ ਆਪਾਂ ਵਾਪਸ ਆਏ, ਇਹ ਦਿੱਲੀ ਉੱਤਰ ਗਏ
ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਮੰਮੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਮੇਰੇ ਮੰਮੀ ਵੀ ਨਾਲ ਗਏ
ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣੇ ਦੀ ਤੰਗੀ
ਫਿਰ ਮੰਮੀ ਨੂੰ ਵੀ ਨਾਲ ਲੈ ਗਈ
ਇੱਕ ਮੇਰੇ ਚਾਚਾ ਜੀ ਦਾ ਬੇਟਾ ਉਹ ਨਾਲ ਚਲ ਗਿਆ
ਜਦੋਂ ਵਾਪਸ ਆਈ ਤੇ ਮੈਂ ਪਿੰਡ ਗਈ
ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਮੰਮੀ ਨੂੰ ਰਸਤੇ ਚ ਹੀ ਕਿਹਾ
ਮੰਮੀ ਜੇ ਮੈਨੂੰ ਹੁਣ ਕਿਤੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਥਾਂ ਨਾ ਮਿਲਿਆ
ਮੈਂ ਤਾਂ ਕਿਤੇ ਨਹਿਰ 'ਚ ਪੈ ਕੇ ਮਰ ਜਾਣਾ
ਬੱਚੇ ਲੈ ਕੇ
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਪਿੰਡ ਗਈ ਉੱਥੇ ਫਿਰ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੇ
ਮੇਰੇ ਡੈਡੀ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ
ਤੁਹਾਡੇ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਰੇਡ ਕਰਨਾ
ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਜਾਣਾ
ਮੇਰੇ ਉੱਥੇ ਇੱਕ ਸਹੇਲੀ ਆ
ਫਿਰ ਮੈਂ ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ
ਉਹਦੇ ਡੈਡੀ ਦਿੱਲੀ ਰਹਿੰਦੇ ਆ
ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਫਿਰ ਦੁਬਾਰਾ ਦਿੱਲੀ ਚਲੀ ਗਈ
ਮੇਰੇ ਦਿੱਲੀ ਵਾਲੇ ਜੇਠ ਨੇ
ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪਲਾਟ ਆ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਕਮਰਾ ਬਣਾ ਕੇ ਦਿੱਤਾ ਮੈਨੂੰ
ਫਿਰ ਮੈਂ ਉੱਥੇ ਦਸ ਕੁ ਦਿਨ ਰਹੀ
ਇਕੱਲੀ ਸੀ ਬੇਟਾ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਮੰਮੀ ਕੋਲ ਛੱਡ ਗਈ
ਇਕੱਲੀ ਫਿਰ ਦਸ ਕੁ ਦਿਨ ਰਹੀ
ਨਾ ਉੱਥੇ ਲਾਈਟ, ਨਾ ਪਾਣੀ ਕੁਛ ਨਹੀਂ
ਇਕੱਲੀ ਹੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ
ਘਰ ਦੇ ਲਾਗੇ ਕੋਈ ਘਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੈਗਾ
ਕੋਈ ਦੋ ਤਿੰਨ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਜਾ ਕੇ
ਮੈਂ ਇੱਕ ਬਾਲਟੀ 'ਚ ਪਾਣੀ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੀ ਪੀਣ ਵਾਸਤੇ
ਮੈਂ ਦਸ ਕੁ ਦਿਨ ਰਹੀ ਫਿਰ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ
ਮੈਂ ਇੱਥੇ ਆਪਣੇ ਜੇਠ ਨੂੰ ਕਿਹਾ
ਮੇਰੇ ਜੇਠ ਲੁੱਕ ਛਿਪ ਕੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਆਉਂਦੇ ਸੀ
ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤੇ ਦੱਸ
ਫਿਰ ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਇੱਥੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਾ
ਮੈਨੂੰ ਕਿਤੇ ਹੋਰ ਛੱਡ ਦਿਓ
ਉਹ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਸੀ ਉੱਥੇ
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਉੱਥੇ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਦਿੱਤੀ
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹਦੇ ਬੱਚੇ ਆ
ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਲਿਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ
ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪਰਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਦਿੱਤੀ
ਫਿਰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਜੇਠ ਕੋਲ ਚਲੀ ਗਈ
ਮੈਂ ਉੱਥੇ ਹੀ ਸ਼ਮਾ ਕੱਢਿਆ
ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਮੁਲ ਕੇ
ਉਹਨੂੰ ਕਿਹਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਾ ਦੇਵੋ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ
ਜੀਹਦੇ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ
ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਾ ਦਓ
ਸਰਵਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਾ ਦਓ
ਫਿਰ ਪੁਲਿਸ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੰਗ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗੀ
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਇੱਕ ਆਪਣੇ ਯਾਰ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ
ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਇੱਥੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਡੀਆਰ ਭੱਟੀ ਤਿੰਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਆਈ ਜੀ
ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇਸ ਹੀ ਇਹਦੇ ਤੇ ਪਾ ਦਵਾਂਗੇ
ਇਹਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਾ ਦਓ
ਕੋਈ ਵੀ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਇਹਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਏਗਾ
ਫਿਰ ਮੈਂ ਪਿੰਡ ਆਈ
ਇਥੋਂ ਆਪਾਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਇਕ ਸਰਪੰਚ ਨੂੰ
ਇਕ ਮੈਂਬਰ ਸੀ ਪਿੰਡ ਦਾ
ਸੋਹਰਾ ਸਾਹਬ ਮੇਰੇ, ਇਕ ਮੇਰਾ ਦਿੱਲੀ ਵਾਲਾ ਜੇਠ
ਆਪਾਂ ਸਾਰੇ ਉਥੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਾਉਣ ਗਏ
ਮੈਂ ਵੀ ਨਾਲ ਗਈ
ਉਥੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਵਾਇਆ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ
ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਰੱਖ ਲਿਆ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਜਾਓ ਏਥੋਂ
ਕੱਲ ਤੁਸੀਂ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਮਿਲ ਲਿਓ ਜਾ ਕੇ
ਫਿਰ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਆਏ
ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਆਪਾਂ ਵਾਪਿਸ ਆ ਗਏ ਤੇ,
ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਮਿਲਣ ਗਏ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ
ਉੱਥੇ ਇੱਕ ਥਾਣਾ ਸੀ, ਮੈਨੂੰ ਹੁਣ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੱਥੇ ਆ
ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਸੋਹਰਾ ਸਾਹਿਬ ਨਾਲ ਗਈ ਸੀ
ਜਦੋਂ ਅੰਦਰ ਮਿਲਣ ਗਏ
ਅੰਦਰ ਤੇ ਜਾਣ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ ਸੀ ਪਹਿਲਾਂ
ਮੇਰੇ ਜੇਠ ਪੁਲਿਸ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੀ
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪਰਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਤੇ ਆਪਾਂ ਵੀ ਨਾਲ ਗਏ
ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਥੇ ਹਵਾਲਾਤ ਚ ਬੰਦ ਕੀਤਾ ਸੀ
ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਕਿ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਤੁਰਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ
ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਾਰਿਆ ਪੁਲਿਸ ਨੇ
ਮੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਨੀ ਚਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਮੈਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਮਾਰ ਦੇਣਾ
ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਤਰਾਂ ਨਾਲ ਛੁਡਾ ਲਓ
ਫਿਰ ਉਥੇ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਤੁਸੀਂ ਜਾਓ
ਸਾਨੂੰ ਭਜਾ ਦਿੱਤਾ ਉਥੋਂ
ਆਪਾਂ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਇਕ ਸੜਕ ਜਿਹੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ
ਮੋੜ ਕੱਟ ਕੇ ਅੰਦਰ ਆ ਥਾਣਾ
ਆਪਾਂ ਬਾਹਰ ਮੋੜ ਤੇ ਖੜੇ ਹੋ ਗਏ
ਥੋੜੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਉਥੋਂ ਇੱਕ ਗੱਡੀ ਅੰਦਰੋਂ ਨਿਕਲੀ
ਆਪਾਂ ਗੱਡੀ ਰੋਕੀ
ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਕਹਿਣ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਜਾਓ
ਅਸੀਂ ਗੱਡੀ ਅੱਗੇ ਹੋ ਕੇ ਮੇਰੇ ਜੇਠ ਨੇ ਰੋਕੀ
ਜਦੋਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਦੇਖਿਆ
ਪਿੱਛੇ ਡੈਡ ਬੋਡੀ ਪਈ ਸੀ ਇਹਨਾਂ ਦੀ
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ,
ਇਹਨੂੰ ਹੋਸਪਿਟਲ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲੇ ਹਾਂ
ਤੁਸੀਂ ਉਥੇ ਆ ਜਾਓ
ਬਾਅਦ ਚ ਫਿਰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਿਆ
ਕੀ ਕੀਤਾ ਤੇ ਕੀ ਨਹੀਂ
ਦੂਸਰੇ ਦਿਨ ਅਖਬਾਰ ਚ ਇਹ ਆ ਗਿਆ ਕਿ
ਅਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਹਥਿਆਰ ਬਰਾਮਦ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ
ਗੱਡੀ ਤੇ ਲਿਜਾ ਰਹੇ ਸੀ
ਗੱਡੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ
ਹਮਲੇ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਫਰਾਰ ਹੋ ਗਿਆ
ਅਖਬਾਰ ਚ ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਬਣਾ ਕੇ ਦੱਸ ਦਿੱਤੀ ਸਾਨੂੰ
ਸਾਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਦੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਕੀ ਕੀਤਾ ਕੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ
ਡੈਡ ਬੋਡੀ ਨੀ ਸਾਨੂੰ ਦਿੱਤੀ
ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਹੈ
ਸਰਮ ਸਿੰਘ ਮੇਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਲੜਕਾ ਸੀ
ਮੇਰੀ ਜਿੰਦਗੀ ਜਿਹੜੀ
ਉਹ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਸੀ
ਘਰ ਦੀ ਗਰੀਬੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਕਰਕੇ
ਕਿਉਂਕਿ ਬਾਪ ਪਹਿਲਾਂ ਮਰ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ
ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਸੀ ਉਹਦੀ ਵੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ
ਮੁੜ ਕੇ ਆਣ ਕੇ ਘਰ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਲੱਗ ਜਾਣਾ
ਮਗਰ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਮੋਰਚਾ ਪੰਥ ਵੱਲੋਂ ਲੱਗਣਾ
ਕਿਰਤੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਲੱਗਣਾ
ਉਸ ਮੋਰਚੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਤੁਰ ਜਾਣਾ ਮੋਰਚੇ ਤੋਂ ਆਣ ਕੇ
ਫਿਰ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਲੱਗ ਜਾਣਾ
ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਹੜੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਲੰਘੀ
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਣ ਤੋਂ ਵੀ
ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਮੁੜ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਜੇਲ ਅੰਦਰ ਦੇ ਦਿੱਤਾ
ਤਕਰੀਬਨ ਤਿੰਨ ਕੁ ਸਾਲ ਜੇਲ 'ਚ ਰਿਹਾ
ਸਾਲ ਕੁ ਪਿੰਡ ਦੀ ਨਜ਼ਰਬੰਦੀ ਕੱਟੀ
ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਅਸਰ ਜਿਹੜਾ
ਉਹ ਸਰਵਣ ਸਿੰਘ ਉੱਤੇ ਪੈਂਦਾ ਰਿਹਾ
ਉਹਦਾ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਰੁਝਾਨ ਜਿਹੜਾ
ਇਸ ਪਾਸੇ ਨੂੰ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ
ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ
ਪੜ੍ਹਦਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਨਾਲ ਧਿਆਨ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ
ਨਾਲ ਹੀ ਜਦੋਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ
ਆਪਣੇ ਘਰ ਬੰਦੇ ਆਉਣੇ
ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਾ ਵਗੈਰਾ ਵੀ ਛਕਾਉਣਾ
ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਕਸੀਆਂ ਦਾ ਗਰੁੱਪ ਉਦੋਂ ਸੀਗਾ ਜਾਂ
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦੇ ਵਗੈਰਾ ਛਕਾਉਣ ਲਈ
ਉਹਨੇ ਸਾਰੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨੀ
ਉਹਦਾ ਅਸਰ ਉਹਦੇ ਉੱਤੇ ਸੀ
ਜਦੋਂ ਥਾਣੇ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਗੱਡੀ ਲੈ ਕੇ ਨਿਕਲੇ ਆ
ਸਟਾਰ ਦੇ ਵਿੱਚੋਂ
ਆਪਣੇ ਬਖਤੌਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ ਮਾਰੀ
ਪਿਤਾ ਜੀ ਇਹਨੂੰ ਫਿਰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲੇ ਨੇ
ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਉਦੋਂ ਹੀ ਯਕੀਨ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ
ਜਦੋਂ ਲੰਮਾ ਪਾਇਆ ਤੇ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਕਹੀ ਆ
ਗੱਡੀ ਜਿਹੜੀ ਉਹਦੇ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ ਬੈਠੇ ਸੀ
ਉਹ ਲੰਮਾ ਪਾਇਆ ਸੀ
ਦੋ ਥਾਣੇਦਾਰ ਅੱਗੇ ਬੈਠੇ ਸੀਗੇ
ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਮੈਨੂੰ ਕਹੀ ਆ
ਗਾੜੀ ਨਾ ਆਈ ਇਹ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ
ਇਹਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲੇ ਆ
ਜੇ ਉਹਨਾਂ ਮਾਰਿਆ ਨਾ ਹੁੰਦਾ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਹੀ
ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਕਹਿਣ ਦੀ ਕੀ ਲੋੜ ਸੀ
ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋਇਆ ਤੇ ਥਾਣੇ ਹਸਪਤਾਲ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲੇ ਆ
ਫਿਰ ਉਹ ਗੱਡੀ ਉਦਾਂ ਹੀ ਲੈ ਜਾਂਦੇ
ਇਸ ਕਰਕੇ ਥਾਣੇ ਹਸਪਤਾਲ ਤੇ
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਖੜਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ
ਇਹਦਾ ਮਤਲਬ ਮਾਰ ਕੇ ਫਿਰ ਹੀ ਖੜਿਆ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਘਰੋਂ
ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਕੁਰਦ ਪੁਰਦ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ
ਇੱਥੋਂ ਲੈ ਕੇ ਗਏ ਆ
ਕਿਹਾ ਵੀ ਉਹ ਦੌੜਨ ਜੋਗਾ
ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਆ ਤੇ ਉਹਦੇ ਕੋਲੋਂ ਤੇ
ਉੱਠ ਕੇ ਖੜਾ ਨੀ ਸੀ ਹੁੰਦਾ
ਦੌੜਨਾ ਉਹਨੇ ਕਿੱਧਰ ਸੀ
ਜਿੰਦੇ ਹੋਣ ਦਾ ਸ਼ੱਕ ਤੇ ਤਾਂ ਹੋਵੇ
ਜੇ ਉਸ ਵੇਲੇ ਉਥੇ ਜੋਤੀ ਜਾਨ ਉਹਦੇ 'ਚ ਹੁੰਦੀ ਸੀ
ਅੱਧਿਓਂ ਵੱਧ ਉਦੋਂ ਹੀ ਮਰਿਆ ਸੀ
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀ ਖਬਰ ਪੜ੍ਹੀ
ਸਾਡੀ ਖਬਰ ਵੀ ਪੜ੍ਹੀ
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਕੇਸ ਕੀਤਾ
ਦਿੱਲੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ 'ਚ
ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਉਹਦੀ ਇਨਕੁਆਇਰੀ ਵਾਸਤੇ
ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਜਿਹੜੀ ਆ
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਦੇ ਸੈਸ਼ਨ ਜੱਜ ਨੂੰ ਲਿਖੀ
ਛੇਆਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅੰਦਰ ਇਨਕੁਆਇਰੀ ਕਰਕੇ ਭੇਜੋ
ਇਹ ਕੇਸ ਜਿਹੜਾ ਕਿੱਦਾਂ ਹੋਇਆ
ਮਗਰ ਇੱਥੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਜੱਜ ਨੇ ਇਨਕੁਆਇਰੀ ਕੀਤੀ
ਜਿਹੜੀ ਇਨਕੁਆਇਰੀ ਜਦੋਂ ਬੰਦ ਗਈ ਉੱਥੇ
ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ 'ਚ
ਉੱਥੇ ਦਾ ਜਿਹੜਾ ਅਫਸਰ ਸੀ ਵੱਡਾ ਜੱਜ
ਉਹਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਪਈ ਜਾਂ ਕੀ ਹੋਇਆ
ਰਿਟਾਇਰ ਵੀ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸੀਗਾ
ਉਹਨੇ ਉਹ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਕਿਹਾ ਮੈਂ ਇਹ ਕੇਸ ਫਾਈਲ ਕਰਦਾ
ਇੱਥੇ ਇਹਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਨਾ
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ
ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਬੜੀ ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਵਕੀਲਾਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਈ
ਇਹ ਕੀ ਬਣਿਆ
ਉਹ ਜਿਹਨਾਂ ਵਕੀਲਾਂ ਨੇ ਪੜ੍ਹੀ ਸੀ ਉਹ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ
ਜੱਜ ਤੇ ਕਰ ਗਿਆ ਇਹ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ਦੇ ਉੱਤੇ ਲਿਖਿਆ
ਜਿਹੜਾ ਆਪਣੇ ਐਸਪੀ ਨੇ ਭੱਟੀ ਦੇ
ਜਿਹੜਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਆ ਉਹ ਨਹੀਂ
ਕਿਉਂਕਿ ਜਿਹੜਾ ਥਾਣੇਦਾਰ ਸੀ ਸਾਡੇ ਕਾਨੂੰਵਣ ਦਾ
ਉਹਨੇ ਲਿਖ ਕੇ ਦਿੱਤਾ ਹਲਫੀਆ ਬਿਆਨ
ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਪੇਸ਼ ਹੋਇਆ ਸੀਗਾ ਤੇ ਮੈਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ
ਇਹ ਭੱਟੀ ਦੇ ਪੇਸ਼ ਹੋਣਾ ਸਾਬਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ
ਜਿਹੜਾ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਇਹ ਕਿਹਾ
ਉਹ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਬਨਾਮਦਗੀ ਵਾਸਤੇ ਚੱਲੇ ਸੀ
ਉਹ ਮਫਰੂਰ ਹੋ ਗਿਆ
ਉਹ ਮਫਰੂਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਤੇ ਭੱਜਿਆ ਨਹੀਂ
ਜਦੋਂ ਇਹ ਪੜੀ ਸਾਰੇ ਵਕੀਲਾਂ ਨੇ
ਮੁੜ ਕੇ ਉਹਨੇ ਕੇਸ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ
ਵਕੀਲ ਵੀ ਹੈਰਾਨ ਸੀ ਇਹ ਕੀ ਹੋਇਆ
ਇਹ ਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਨਾਲ ਵੀ ਮਜ਼ਾਕ ਹੋਣ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਉਹਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁੜ ਕੇ ਫਿਰ ਹਾਈ ਕੋਰਟ 'ਚ ਕੇਸ ਕੀਤਾ
ਹਾਈਕੋਰਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਇਸਤਗਾਸਾ ਕਰ ਲਓ
ਐਫ ਆਈਆਰ ਦੇਣ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਇਸਤਗਾਸਾ ਕਰ ਲਵੋ
ਮੁੜ ਕੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ 'ਚ ਕੀਤਾ
ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਵੀ ਉਹੋ ਹੀ ਕਿਹਾ
ਨਹੀਂ, ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਜਿਹੜਾ ਉਹ ਠੀਕ ਆ
ਤੁਸੀਂ ਇਸਤਗਾਸਾ ਕਰ ਲਵੋ
ਇਸਤਗਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੁਣ ਇਸਕਾਸਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ
ਜਿਹਦੇ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਪੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੁੰਦੇ ਮੁਲਜ਼ਮ
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਮਾਨਤਾਂ ਕਰਵਾ ਕੇ ਤੇ ਪੇਸ਼ ਹੋਏ ਆ
ਹੁਣ ਉਹਦੀ ਤਰੀਕ ਜਿਹੜੀ ਹੈ ਉਹ ਚੱਲ ਰਹੀ ਆ
ਦੇਖੋ ਕੀ ਬਣਦਾ
ਮਗਰ ਇਤਹਾਫ ਦੇ ਉੱਤੇ ਇਤਬਾਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ
ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਵੀ ਕੀ ਕਰਨਾ ਕਿ ਨਹੀਂ ਅਜੇ ਵੀ
ਲਟਕਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹਰ ਕੇਸ ਨੂੰ ਕੀਤੀ ਚਲੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ
ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਦਾ ਕੇਸ ਸੀ ਇੱਕ
ਜਿਹੜਾ ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨ ਆ
ਜਿਨਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਆਮਦਨ ਨਹੀਂ ਹੈਗੀ
ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਤੌਰ ਦੇ ਉੱਤੇ
ਜਿਹੜੇ ਫੀਸ ਵਗੈਰਾ ਲੱਗਦੀ ਉਹ ਨਹੀਂ ਲੱਗੇਗੀ
ਬੱਚਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕੇਸ ਕੀਤਾ ਉਹ
ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਜਾਇਦਾਦ ਨਹੀਂ ਸੀ
ਉਹਨੂੰ ਵੀ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਨਹੀਂ
ਇਹਦੇ ਵਾਸਤੇ ਸੈਸ਼ਨ ਜੱਜ ਫੈਸਲਾ ਕਰੇਗਾ
ਸੈਸ਼ਨ ਦੇ ਕੇਸ ਗਿਆ ਗੱਲ ਲਟਕਾਉਣ ਵਾਲੀ ਸੀਗੀ
ਸੈਸ਼ਨ ਨੇ ਵੀ ਇਹ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਨਹੀਂ
ਇਹਦੇ ਤੇ ਪੈਸੇ ਲਾਓ ਜਿੰਨੇ ਬਣਦੇ ਆ
ਉਹਦੇ ਉੱਤੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਪੈਸੇ ਵੀ ਲਾਏ
ਪੈਸੇ ਲਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੱਜ ਤੱਕ
ਉਹ ਕੇਸ ਫਿਰ ਵਿੱਚੀ ਲਟਕੀ ਚਲਿਆ ਜਾਂਦਾ
ਕਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਤਰੀਕ ਪੈਂਦੀ ਹੈ
ਕਦੀ ਤਰੀਕ ਪੈਂਦੀ ਨਹੀਂ
ਨਾ ਕਿਸੇ ਵਲੋਂ ਉਹ ਕੇਸ ਨੂੰ ਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਨਾ ਕੁਝ
ਇਹ ਹਾਲਤ ਆ ਸਾਡੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ
ਇੱਥੋਂ ਦੀਆਂ ਅਦਾਲਤਾਂ ਦੀ ਇਸ ਵਾਸਤੇ
ਇਹ ਸਾਰੀ ਪੁਜ਼ੀਸ਼ਨ ਜਿਹੜੀ ਹੈ ਇਹ ਹੋਈ ਆ
ਜਿਹਦੇ ਨਾਲ ਅੱਜ ਵੀ ਹਾਲਤ ਜਿਹੜੀ ਹੈ
ਉਹ ਮਾੜੀ ਆ
ਪਰ ਉਹ ਕੇਸ ਲੜੇ ਜਾ ਰਹੇ ਆ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜਾਏ
ਅਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿਸੇ ਢੰਗ ਦੇ ਨਾਲ
ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਹ ਗੱਲ ਜਿਹੜੀ ਹੈ ਜਾਵੇ
ਇੱਥੇ ਇਨਸਾਫ਼ ਜਿਹੜਾ ਉਹ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ
ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਹੀ ਹੈ
ਬਾਕੀ ਥੋੜਾ ਬਹੁਤਾ ਜਿਹੜਾ ਤਸ਼ੱਦਦ ਉਹ ਕਰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਆ
ਉਹਨੂੰ ਲਿਆਓ ਜੀ ਸਰਵਣ ਨੂੰ ਲਿਆਓ
ਕਿੱਥੇ ਹੈਗਾ ਪਤਾ ਕਰੋ ਦੱਸੋ
ਮੈਂ ਕਹਿਣਾ ਵੀ ਜੋ ਤੁਹਾਡੀ ਮਰਜ਼ੀ ਕਹੀ ਜਾਓ
ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਬੈਠੇ ਆ ਮੈਂ ਕਿੱਥੇ ਲੱਭਣਾ
ਉਹਦਾ ਕੀ ਪਤਾ ਕਿੱਥੇ ਆ ਕਿੱਥੇ ਨਹੀਂ
ਉਹ ਫਿਰ ਤਿੰਨ ਕੁ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ
ਜਦੋਂ ਗੱਲ ਹੋ ਗਈ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ
ਇੱਕ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕੀਤਾ ਕਿ ਫਸਲ ਜਿਹੜੀ ਆ
ਉਹ ਵੀ ਸਾਰੀ ਵੱਢ ਲਈ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਮੈਨੂੰ ਰੱਖਿਆ
ਬਾਹਰ ਫਸਲ ਜਿਹੜੀ ਆ ਉਹ ਵੱਢ ਲਈ
ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਚੌਂਕੀ ਬਿਠਾਈ ਹੋਈ ਸੀ
ਚੌਂਕੀ ਬਿਠਾਲਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ
ਜਿਹੜੇ ਮਕਾਨ 'ਚ ਅਸੀਂ ਰਹਿੰਦੇ ਸੀ
ਇੱਕ ਭਲਾ ਪੁਰਸ਼ ਕੋਈ ਸੀਗਾ
ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਉਹਨੂੰ ਕਿੱਥੋਂ ਸੂਹ ਮਿਲੀ
ਉਸ ਬੰਦੇ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਕਹੀ
ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਮਕਾਨ ਜਿਹੜਾ ਛੱਡ ਦਿਓ
ਹੋਰ ਕਿਤੇ ਚਲ ਜਾਓ ਤੇ ਇਹ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ
ਤਾਂ ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਵੀ ਹੋਰ ਕਿਥੇ
ਕਹਿੰਦਾ ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਮਰਜ਼ੀ ਜਾਓ ਇਹ ਮਕਾਨ ਛੱਡ ਦਿਓ
ਮੈਂ ਘਰ ਵਾਲੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ
ਆਹ ਗੱਲ ਕਿਸੇ ਚੰਗੇ ਬੰਦੇ ਨੇ ਕਹੀ ਆ
ਹੁਣ ਚਲੋ ਕੀ ਕਰੀਏ ਕਰਨਾ ਕੀ ਸੀ ਕਿ
ਪਹਿਲਾ ਮਕਾਨ ਜਿਹੜਾ ਆਪਣੇ ਬਖਤੌਰ ਸੰਭਾਲਾ ਸੀਗਾ
ਉਹ ਬੰਦ ਸੀ ਜਿੰਦਾ ਲੱਗਿਆ ਸੀ
ਅਸੀਂ ਹਵੇਲੀ ਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸੀ
ਉਥੋਂ ਛੱਡ ਕੇ ਤੇ ਇੱਥੇ ਚੁੱਲਾ ਬਣਾ ਕੇ
ਰਾਤ ਹੀ ਮੁੜ ਕੇ ਇਥੇ ਆ ਗਏ ਤੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਰਹੇ
ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਰਾਤ ਨੂੰ ਇਨੀ ਗੋਲੀ ਚੱਲੀ
ਸਾਡੇ ਬੂਹੇ ਵੀ ਸਾਰੇ ਜਿਹੜੇ ਆ
ਵਿੱਚੋ ਵਿੱਚੋ ਗੋਲੀਆਂ ਹੋ ਗਏ
ਕੋਠਾ ਜਿਹੜਾ ਸੀ ਉਹ ਵੀ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ
ਜਿਹੜਾ ਲੈਂਟਰ ਵਾਲਾ ਸੀ ਉਹ ਰਹਿ ਗਿਆ
ਜਿਹੜਾ ਬਾਲਿਆਂ ਵਾਲਾ ਤੇ ਦੂਜਾ ਸੀ
ਉਹ ਸਾਰਾ ਢਾਹ ਢੇਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ
ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਆਇਆ ਵੀ ਚਲੋ
ਇਹ ਜਿਹੜੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਸੀ ਕਿ ਚੰਗੇ ਬੰਦੇ ਨੇ
ਉਹਦਾ ਵਿਚਾਰੇ ਦਾ ਭਲਾ ਹੋਵੇ ਜਾਨਾਂ ਵੱਚ ਗਈਆਂ
ਇੱਕ ਗਾਈ ਤੇ ਝੋਟੀ ਸੀਗੀ
ਜਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗੋਲੀਆਂ ਲੱਗਣ ਕਰਕੇ ਗਾਈ
ਜਿਹੜੀ ਉਹ ਵੀ ਮਰੀ ਸੀ
ਵਿਹੜੇ ਦੇ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਤੜਕੇ ਜਾ ਕੇ ਦੇਖਿਆ
ਇਨੇ ਰੌਂਦ ਚੜੇ ਹੋਏ ਸੀਗੇ
ਮੁੜ ਕੇ ਪੁਲਿਸ ਆਈ ਆਪਣੇ ਮਿਲਟਰੀ ਵਾਲੇ ਆਏ
ਕੋਈ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕੀ ਲਿਖਿਆ ਤੇ ਕੀ ਨਹੀਂ
ਉਦੋਂ ਇਹਨਾਂ ਤੇ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੱਗਦਾ
ਨਾ ਕੋਈ ਗੱਲ ਦੱਸਦਾ ਸੀਗਾ
ਪੈਸੇ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ ਜਾਂ ਵੈਰ ਕੱਢਣ ਵਾਸਤੇ
ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਤਬਾਹੀ ਮਾਰੀ
ਕਈ ਪੋਲੀਟੀਕਲ ਬੰਦਿਆਂ ਦੇ ਬਿਆਨ ਵੀ ਆਏ
ਹੁਣ ਅਗਾਂਹ 10-15 ਸਾਲ ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕੋਈ
ਆਪਣੇ ਘੋੜੀ ਚੜ ਕੇ ਵਿਆਹੁਣ ਨਹੀਂ ਜਾਏਗਾ
ਮਤਲਬ ਨੌਜਵਾਨ ਸਾਰੇ ਜਿਹੜੇ ਇਹਨਾਂ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤੇ
ਇਹ ਹਾਲਤ ਸੀ ਉਹਨਾਂ ਵਕਤਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ
ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ
ਕਿਹੜੇ ਵੇਲੇ ਕਿਹਦੀ ਜਾਨ ਨਿਕਲ ਜਾਣੀ ਆ
ਇੰਨਾ ਤੇ ਹੈਗਾ ਸੀ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਆ ਹੀ ਜਾਣ
ਉਮੀਦ ਤੇ ਹੈਗੀ ਸੀ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਆ ਹੀ ਜਾਣ
ਕੀ ਪਤਾ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਦਾਂ ਹੀ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਕਿਤੇ
ਸ਼ਾਇਦ ਬਾਅਦ ਚ ਠੀਕ ਹੋ ਗਏ ਹੋਣ ਜਿੰਦਾ ਹੋ ਗਏ ਹੋਣ
ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਲੁੱਕ ਛਿਪ ਕੇ ਪੁਲਿਸ ਤੋਂ ਰਹਿੰਦੇ ਆ
ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਤਾਂ ਮਿਲੇ ਨਹੀਂ
ਪਰ ਜਿੱਦਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਹੋਇਆ
ਜਿਸ ਤਰਾਂ ਹੋਰਨਾ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਮਾਰੇ ਇਸ ਤਰਾਂ
ਫਿਰ ਉਮੀਦ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਬਾਕੀ ਨਹੀਂ ਬਚੇ
ਸਾਡੇ ਕਿਥੇ ਛੱਡਿਆ ਹੋਏਗਾ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ
ਸਾਨੂੰ ਦੱਸੋ ਕੀ ਕੀਤਾ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ
ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਣ ਤੇ ਸਹੀ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ
ਆਪਾਂ ਮਾਰ ਦਿੱਤ ਜਾ ਦੋੜਾਇਆ ਜਾ ਕੀ ਕੀਤਾ
ਕੁਝ ਦੱਸਦੇ ਨਹੀਂ
ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਿਆਂ ਕੋਲ ਕੋਈ ਪਰੂਫ ਨੀ ਹੈਗਾ
ਦੱਸਦੇ ਨਹੀਂ ਕੋਈ ਉਹ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਬਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਆ
ਉੱਥੇ ਜਿਹੜੇ ਕਾਗਜ਼ ਪੱਤਰ ਹੁੰਦੇ ਦਿੰਦੇ ਆ ਆਪਣੇ ਉਹ
ਕਦੀ ਕੋਈ ਕੁਝ ਕਹਿ ਦਿੰਦੇ
ਕਦੀ ਕਹਿੰਦੇ ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਲਾ ਗਿਆ
ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨ ਰਲਦੇ ਨਹੀਂ ਹੈਗੇ
ਮਲਕੀਤ ਸਿੰਘ ਹੈਗਾ ਉਹ ਐਸ ਐਚ ਓ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋ ਗਿਆ
ਹੁਣ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋਇਆ
ਜਿਹੜਾ ਕਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਉਹ ਹੁਣ ਡੀਐਸਪੀ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋਇਆ
ਜਿਹੜਾ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਹੈ ਮੈਨੂੰ ਉਹਦਾ ਰੈਂਕ ਨਹੀਂ ਪਤਾ
ਉਹ ਵੀ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋ ਗਿਆ
ਰਿਟਾਇਰ ਹੋ ਗਏ ਤਿੰਨੋ ਹੀ
ਚਾਰ ਵਜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕੀ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲ ਸਕਦੇ ਸੀ
ਮਤਲਬ ਕਿ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ
ਪੁਲਿਸ ਕਿਹੜੀ ਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕਿਹੜੇ ਆ
ਰਾਤ ਜੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦੇ ਸੀ
ਰੋਟੀ ਵਗੈਰਾ ਖਾਂਦੇ ਸੀ
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਆ ਜਾਂਦੀ ਸੀ
ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ
ਤੁਸੀਂ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਟੀ ਖਵਾਈ ਆ
ਉਹ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਰੋਟੀ ਖਾਂਦੇ ਸੀ
ਲੋਕੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੀ ਹਰ ਗੱਲ ਵਿੱਚ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੀ ਸੀ
ਕੁਝ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਸੀ
ਨਜਾਇਜ਼ ਹੀ ਪੁਲਿਸ ਤੰਗ ਬਹੁਤ ਕਰਦੀ ਸੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ
ਭਾਵੇਂ ਨਹੀਂ ਵੀ ਰੋਟੀ ਕੋਈ ਖਾ ਗਿਆ
ਤਾਂ ਵੀ ਪੁਲਿਸ ਤੰਗ ਕਰੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ
ਉਸ ਟਾਈਮ ਤੇ ਤਾਂ ਪੁਲਿਸ ਹੀ ਸਭ ਕੁਝ ਕਰਦੀ ਸੀ
ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਹੀ ਹੈਗਾ ਸੀ
ਜੋ ਮਰਜ਼ੀ ਪੁਲਿਸ ਕਰ ਸਕਦੀ ਸੀ
ਸੁਣਾਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿਸੇ ਗੱਲ ਦੀ