0:00:00.450,0:00:03.570 Trong video này, thầy sẽ làm nhiều ví dụ 0:00:03.570,0:00:07.170 tìm phương trình đường thẳng khi biết độ dốc và tung độ gốc. 0:00:07.170,0:00:09.610 Ôn lại một tý nhé, phương trình đường thẳng 0:00:09.610,0:00:17.050 có dạng y bằng mx cộng b, khi m là độ dốc 0:00:17.050,0:00:21.200 và b là tung độ gốc. 0:00:21.200,0:00:24.870 Cùng làm nhiều vi dụ nhé. Đề bải 0:00:24.870,0:00:28.900 là một đường thẳng có độ dốc là âm 5, vậy m 0:00:28.900,0:00:30.740 bằng âm 5. 0:00:30.740,0:00:34.290 Và nó có tung độ gốc là 6. 0:00:34.290,0:00:36.300 Vậy b bằng 6. 0:00:36.300,0:00:37.985 Đề bài này khá dễ làm. 0:00:37.985,0:00:41.530 Phương trình của đường thẳng này là y bằng 0:00:41.530,0:00:47.550 âm 5x cộng 6. 0:00:47.550,0:00:49.570 Dễ phải không nào? 0:00:49.570,0:00:51.570 Cùng làm thêm một ví dụ nữa néh. 0:00:51.570,0:00:54.300 Đường thẳng có độ dốc là âm 1 và đi qua 0:00:54.300,0:00:57.320 điểm 4/5 phẩy 0. 0:00:57.320,0:01:00.600 Vậy đề bài cho chúng ta biết độ dốc bằng âm 1. 0:01:00.600,0:01:05.230 Vậy chúng ta biết m bằng âm 1, nhưng chúng ta chưa chắc chắn 0:01:05.230,0:01:09.190 100% tung độ gốc là gì. 0:01:09.190,0:01:12.510 Chúng ta biết được phương trình này có dạng y 0:01:12.510,0:01:19.300 bằng âm 1x cộng b, khi b là 0:01:19.300,0:01:20.460 tung độ gốc, 0:01:20.460,0:01:23.650 Chúng ta có thể dùng thông tin về toạ dộ, 0:01:23.650,0:01:25.870 mà chứa điểm để tìm 0:01:25.870,0:01:28.590 ra b là gì. 0:01:28.590,0:01:31.530 Thông tin mà đường thẳng đi qua điểm 0:01:31.530,0:01:37.690 nghĩa là x bằng 4/5, y bằng 0 phỉa thoả mãn 0:01:37.690,0:01:38.265 phương trình 0:01:38.265,0:01:43.120 Hãy thay số vào nhé. y bằng 0 khi x 0:01:43.120,0:01:44.090 bằng 4/5. 0:01:44.090,0:01:50.170 Vậy 0 bằng âm1 nhân 4/5 cộng b. 0:01:50.170,0:01:52.810 Thầy sẽ kéo màn hình xuống chút nhé. 0:01:52.810,0:01:58.110 Chúng ta có 0 bằng âm 4/5 cộng b. 0:01:58.110,0:02:02.040 Chúng ta có thể cộng 4/5 cho cả hai vế. 0:02:02.040,0:02:04.250 Vậy chúng ta cộng thêm 4/5 ở đây. 0:02:04.250,0:02:07.320 Chúng ta cũng cộng thêm 4/5 cho vế còn lại nữa. 0:02:07.320,0:02:10.100 Lý do thầy làm bước này là để vế này được lược đi. 0:02:10.100,0:02:12.130 Vậy các bạn sẽ có b bằng 4/5. 0:02:16.250,0:02:19.180 Vậy chúng ta có được phương trình của đường thẳng. 0:02:19.180,0:02:23.040 y bằng âm 1 nhân x, chúng ta có thể viết thành âm 0:02:23.040,0:02:32.500 x, cộng b, là 4/5. 0:02:32.500,0:02:34.480 Giờ chúng ta có một ví dụ khác nữa nhé. 0:02:34.480,0:02:39.580 Đường thẳng đi qua điểm (2,6) và điểm (5,0) 0:02:39.580,0:02:42.540 Trường hợp này đề bài chưa cung cấp độ dốc và tung độ gốc. 0:02:42.540,0:02:43.030 . 0:02:43.030,0:02:45.350 Nhưng chúng ta có thể tìm cả 2 dựa vào 0:02:45.350,0:02:45.650 các điểm. 0:02:45.650,0:02:48.270 Vậy bước đầu tiên chúng ta cần làm là tìm độ dốc. 0:02:48.270,0:02:53.750 Chúng ta biết độ dốc m bằng hiệu y 0:02:53.750,0:02:58.100 trên hiệu x. Vậy hiệu y bằng bao nhiêu? 0:02:58.100,0:02:59.490 Hãy bắt đầu với điểm này nhé. 0:02:59.490,0:03:00.985 Chúng ta có 6 trừ 0. 0:03:04.210,0:03:05.070 Thầy sẽ làm theo cách này, 0:03:05.070,0:03:10.410 Thầy sẽ ghi theo màu nhé. 0:03:10.410,0:03:14.340 Vậy 6 trừ 0, đây là hiệu y mà chúng ta có. 0:03:14.340,0:03:24.190 Hiệu x sẽ là 2 trừ 5 0:03:24.190,0:03:26.320 Lý do thầy ký hiệu mày như này vì thầy muốn các bạn biết 0:03:26.320,0:03:30.890 khi thầy dùng toạ độ có điểm y là 6 này đầu tiên, 0:03:30.890,0:03:33.380 thì thầy cũng sẽ sử dụng x của toạ độ này đầu tiên 0:03:33.380,0:03:36.730 Thầy muốn cho các em thầy đây lại toạ độ (2,6) 0:03:36.730,0:03:38.590 và đây là toạ độ (5,0) 0:03:38.590,0:03:41.650 Vậy thì thầy khônng thể đổi vị trí của 2 và 5 được. 0:03:41.650,0:03:45.030 Vậy ở đây thầy sẽ câu trả lời âm. 0:03:45.030,0:03:46.080 Chúng ta sẽ có gì nhỉ? 0:03:46.080,0:03:51.210 6 trừ 0 bằng 6. 0:03:51.210,0:03:54.770 2 trừ 5 bằng âm 3. 0:03:54.770,0:03:58.910 Bằng âm 6 trên 3, bằng 0:03:58.910,0:04:01.310 âm 2. 0:04:01.310,0:04:02.250 Đây chính là độ dốc. 0:04:02.250,0:04:06.920 Chúng ta biết rằng y bằng 0:04:06.920,0:04:12.580 độ dốc- Thầy viết bằng màu cam nhé _ âm 2 nhân x 0:04:12.580,0:04:15.160 cộng tung độ gốc. 0:04:15.160,0:04:17.779 Bước tiếp theo chúng ta sẽ làm y hệt ví dụ trước. 0:04:17.779,0:04:20.579 Chúng ta sẽ dùng một trong hai điểm dể tìm b. 0:04:20.579,0:04:22.029 Chúng ta có thể dùng điểm nào cũng được. 0:04:22.029,0:04:25.920 Cả 2 điểm đều nằm trên đường thẳng vì vậy cả 2 đều thoả mãn 0:04:25.920,0:04:26.900 phương trình. 0:04:26.900,0:04:29.800 Thầy sẽ dùng điểm (5,0) vì số đẹp hơn 0:04:29.800,0:04:31.020 khi có số 0. 0:04:31.020,0:04:32.820 Tính toán sẽ dễ hơn. 0:04:32.820,0:04:34.510 Vậy cùng thay (5,0) vào nhé. 0:04:34.510,0:04:38.900 y bằng 0 khi x bằng 5. 0:04:38.900,0:04:43.820 Vậy y bằng 0 khi ta có âm 2 nhân 5, khi 0:04:43.820,0:04:47.700 x bằng 5, cộng b 0:04:47.700,0:04:52.650 Vậy chúng ta có 0 bằng âm 10 cộng b. 0:04:52.650,0:04:57.820 Nếu bạn cộng 10 cho cá 2 vế, cùng cộng 10 0:04:57.820,0:05:00.680 cả 2 vế, vậy hai số này sẽ được lược đi. 0:05:00.680,0:05:03.970 Chúng ta có b bằng 10 cộng 0 bằng 10. 0:05:03.970,0:05:06.420 Vậy các bạn có b bằng 10. 0:05:06.420,0:05:07.935 Tại thời điểm này chúng ta đã biết phương trình của đường thẳng 0:05:07.935,0:05:14.110 Thầy sẽ viết màu khác nhé. y bằng 0:05:14.110,0:05:22.280 âm 2x cộng b là 10. 0:05:22.280,0:05:23.470 Chúng ta đã xong. 0:05:23.470,0:05:24.720 Cùng làm một ví dụ nữa nhé. 0:05:28.180,0:05:31.270 Đường thẳng đi qua điểm (3,5) 0:05:31.270,0:05:32.890 và (-3,0). 0:05:32.890,0:05:36.380 Như ví dụ trước, chúng ta cần tìm 0:05:36.380,0:05:40.380 độ dốc, đọc là m. 0:05:40.380,0:05:44.830 Nó bằng dọc trên ngang, bằng 0:05:44.830,0:05:48.190 hiệu y trên hiệu x. 0:05:48.190,0:05:50.070 Giả sử nếu bạn đang làm bài này cho BTVN, thì bạn 0:05:50.070,0:05:50.870 không cần viết tất cả ra. 0:05:50.870,0:05:52.920 Thầy chỉ muốn chắc chắn là các bạn đã hiểu là tất cả công thức vừa rồi 0:05:52.920,0:05:55.150 giống nhau 0:05:55.150,0:05:58.520 Vậy hiệu y trên hiệu x bằng bao nhiêu? 0:05:58.520,0:06:02.280 Hãy bắt đầu với chọn vị trí rước. 0:06:02.280,0:06:03.980 Chúng ta có thể chọn 1 trong 2 điểm 0:06:03.980,0:06:14.050 Ta có 0 trừ 5. 0:06:14.050,0:06:17.000 Thầy sẽ dùng toạ độ này trước, như 0:06:17.000,0:06:19.770 một đầu cuối đường thẳng, 0:06:19.770,0:06:22.420 Khi thầy mới bắt đầu làm dạng này, thầy 0:06:22.420,0:06:24.160 thường để hiệu x lên tử số. 0:06:24.160,0:06:25.990 Đó hoàn toàn sai, các bạn luôn nhớ phải để hiệu y lên tử số. 0:06:25.990,0:06:28.470 Vậy đây chính là lưu ý nhỏ về toạ độ. 0:06:28.470,0:06:38.435 Ở dưới sẽ là âm 3 trừ 3. 0:06:41.250,0:06:44.370 Đây chính toạ độ (-3, 0) 0:06:44.370,0:06:46.420 Đây là toạ độ (3, 5) 0:06:46.420,0:06:47.980 Chúng ta sẽ thực hiện phép trừ. 0:06:47.980,0:06:49.310 Vậy chúng ta sẽ được gì? 0:06:49.310,0:06:52.570 Thầy sẽ viết bằng màu trung tính này nhé. 0:06:52.570,0:06:56.210 Tử số bằng 0:06:56.210,0:07:02.010 âm 5 phần âm 3 trừ 3 là âm 6. 0:07:02.010,0:07:03.650 Vậy dấu âm được lược đi. 0:07:03.650,0:07:05.930 Chúng ta có 5/6. 0:07:05.930,0:07:08.700 Vậy chúng ta biết được phương trình sẽ là y 0:07:08.700,0:07:15.560 bằng 5/6x cộng b. 0:07:15.560,0:07:18.600 Giờ chúng ta cần thay toạ độ vào để tìm b. 0:07:18.600,0:07:19.440 Cùng làm nhé. 0:07:19.440,0:07:21.310 Thầy luôn chọn toạ độ mà có số 0. 0:07:21.310,0:07:33.270 Vậy y bằng 0 khi x bằng âm 3, cộng b. 0:07:33.270,0:07:37.810 Tất cả những gì thầy vừa làm là thay âm 3 vào x, 0 vào y. 0:07:37.810,0:07:40.860 Thầy biết thầy có thể áp dụng vì điểm này nằm trên đường thẳng 0:07:40.860,0:07:44.040 Nó chắc chắn phải thoả mãn phương trình của đường thẳng 0:07:44.040,0:07:45.600 Hãy cùng tìm b nhé. 0:07:45.600,0:07:49.990 Chúng ta có 0 bằng, chúng ta chia âm 3 0:07:49.990,0:07:51.830 cho được âm 1. 0:07:51.830,0:07:54.890 Chia 6 cho 3 được 2. 0:07:54.890,0:08:02.380 Vậy chúng ta có âm 5 phần 2 cộng b. 0:08:02.380,0:08:05.280 Chúng ta có thể cộng 5/2 vào cả hai vế, 0:08:05.280,0:08:08.630 cộng 5/2, cộng 5/2. 0:08:08.630,0:08:10.850 Thầy muốn thay đổi ký hiệu để các bạn 0:08:10.850,0:08:12.520 quen với cả hai. 0:08:12.520,0:08:17.800 Vậy phương trình có 5/2 0:08:17.800,0:08:19.600 bằng b 0:08:19.600,0:08:22.090 b bằng 5/2. 0:08:22.090,0:08:31.940 Vậy phương trình đường thẳng là y bằng 5/6x cộng b, 0:08:31.940,0:08:37.820 mà chúng ta vừa tìm được b bằng 5/2 0:08:37.820,0:08:38.710 Chúng ta đã xong. 0:08:38.710,0:08:41.280 Làm một ví dụ nữa nhé. 0:08:41.280,0:08:43.500 Chúng ta có một đồ thị hàm số. 0:08:43.500,0:08:45.300 Hãy tìm phương trình của đồ thị hàm số này. 0:08:45.300,0:08:46.900 Dạng này thật ra khá dễ hơn. 0:08:46.900,0:08:47.740 Độ dốc bằng gì? 0:08:47.740,0:08:52.250 Độ dốc bằng hiệu y trên hiệu x 0:08:52.250,0:08:53.310 Vậy cùng xem nhé. 0:08:53.310,0:08:57.900 Khi chúng ta di chuyển, khoảng cách x là 1, vậy 0:08:57.900,0:08:58.940 đây chính là hiệu x. 0:08:58.940,0:09:00.850 Vậy hiệu x bằng 1. 0:09:00.850,0:09:04.130 Thầy đổi x bằng 1, tăng thêm 1. 0:09:04.130,0:09:05.900 Vậy hiệu y bằng gì? 0:09:05.900,0:09:10.390 Dường như khoảng cách y cách nhau chính xác 4. 0:09:10.390,0:09:14.980 Dường như hiệu y bằng 4 0:09:14.980,0:09:20.690 khi hiệu x bằng 1. 0:09:20.690,0:09:24.340 Vậy hiệu y trên hiệu x, hiệu y bằng 4 khi 0:09:24.340,0:09:26.220 hiệu x bằng 1 0:09:26.220,0:09:30.380 Vậy độ dốc bằng 4. 0:09:30.380,0:09:32.190 Vậy tung độ gốc bằng gì? 0:09:32.190,0:09:33.720 Chúng ta có thể quan sát đồ thị. 0:09:33.720,0:09:38.260 Chúng ta thấy giao điểm tại trục y thì y bằng 0:09:38.260,0:09:41.600 âm 6, tại điểm (0, -6) 0:09:41.600,0:09:44.180 Vậy chúng ta biết b bằng âm 6 0:09:46.950,0:09:48.875 Vậy chúng ta biết được phương trình đường thẳng. 0:09:48.875,0:09:56.630 Phưong trình đường thẳng là y bằng độ dôc nhân x 0:09:56.630,0:09:59.030 cộng tung độ gốc. 0:09:59.030,0:10:01.850 Thầy viết ra nhé. 0:10:01.850,0:10:07.840 trừ 6, có thể được hiểu là cộng âm 6.Đây chính là 0:10:07.840,0:10:09.800 phương trình của đường thẳng. 0:10:09.800,0:10:12.980 Cùng làm thêm ví dụ nữa nhé. 0:10:12.980,0:10:17.170 Đề bài cho f của 1,5 bằng 3 và f của 0:10:17.170,0:10:18.750 1 bằng 2. 0:10:18.750,0:10:19.970 Nghĩa là sao? 0:10:19.970,0:10:23.830 Đây là chỉ cách nói khác 0:10:23.830,0:10:30.530 của khi x bằng 1,5, khi bạn thay 1,5 vào, thì 0:10:30.530,0:10:33.490 nghiệm ta có là âm 3. 0:10:33.490,0:10:36.750 Vậy đề bài cho toạ độ 1,5; âm 3 nằm trên 0:10:36.750,0:10:38.270 đường thẳng. 0:10:38.270,0:10:41.960 Sau đó đề bài cho khi x bằng âm 1, f 0:10:41.960,0:10:44.420 của x bằng 2. 0:10:44.420,0:10:47.540 Đây là cách nói khác của việc 2 điểm 0:10:47.540,0:10:51.400 đều nằm trên đường thẳng, không có lạ. 0:10:51.400,0:10:54.380 Thầy nghĩ mục đích của bài toán này là giúp các em làm quen 0:10:54.380,0:10:56.870 với ký hiệu hàm số, để các em không bị làm khó 0:10:56.870,0:10:57.970 khi gặp lại dạng này 0:10:57.970,0:11:01.540 Nếu bạn thay 1,5 thì bạn sẽ có 3. 0:11:01.540,0:11:04.440 Đây chính là toạ độ nếu bạn tưởng tượng rằng y 0:11:04.440,0:11:06.020 bằng f của x. 0:11:06.020,0:11:06.950 Vậy đây chính là toạ độ y. 0:11:06.950,0:11:09.250 Nó sẽ bằng 3 khi x bằng 1,5. 0:11:09.250,0:11:10.840 Thầy đã nhắc lại nhiều lần rồi phải không. 0:11:10.840,0:11:13.280 Cùng tìm độ dốc của đường thẳng nhé. 0:11:13.280,0:11:20.020 Độ dốc bằng hiệu y trên hiệu x, 0:11:20.020,0:11:27.460 hãy bắt đầu với 2 trừ đi số này, âm 3, đây là 0:11:27.460,0:11:32.880 giá trị y, tất cả trên, âm 0:11:32.880,0:11:40.140 1 trừ số này. 0:11:40.140,0:11:43.330 Thầy sẽ viết theo cách này nhé, âm 1 trừ 0:11:43.330,0:11:48.440 1,5. 0:11:48.440,0:11:49.390 Thầy viết màu khác nhau bởi thầy muốn cho các em thấy cả âm 0:11:49.390,0:11:50.340 và 2 đều là của điểm này, đó cũng là lý do thầy 0:11:50.340,0:11:54.060 viết cả hai đầu tiên. Nếu thầy chọn toạ độ này, thầy sẽ phải 0:11:54.060,0:11:57.500 viết cả x và y này trước, Nếu thầy viết 2 trước, thầy 0:11:57.500,0:12:00.495 cũng phải viêt âm 1 trước. Đó là lý do tại sao thầy 0:12:00.495,0:12:02.080 ký hiệu theo màu 0:12:02.080,0:12:03.390 Vậy chúng ta có 2 trừ âm 3. 0:12:03.390,0:12:08.360 Bằng 2 cộng 3. 0:12:08.360,0:12:10.370 Bằng 5. 0:12:10.370,0:12:11.620 Âm 1 trừ 1.5 bằng âm 2.5 0:12:16.480,0:12:20.040 5 chia 2.5 bằng 2. 0:12:23.830,0:12:27.770 Vậy độ dốc của đường thẳng này bằng âm 2. 0:12:27.770,0:12:30.250 Giờ thầy sẽ chứng minh cho các em thấy 0:12:30.250,0:12:32.130 thứ tự số đứng không quan trọng. 0:12:32.130,0:12:34.480 Nếu thầy dùng toạ độ này trước, thì thầy cũng phải 0:12:34.480,0:12:36.180 dùng toạ độ này trước. Cùng làm theo cách còn lại nhé. 0:12:36.180,0:12:38.140 Nếu thầy viết âm 3 trừ 2 trên 1,5 trừ 0:12:38.140,0:12:54.180 âm 1 , trừ 2 trên 1.5 trừ 0:12:54.180,0:12:59.810 âm 1. 0:12:59.810,0:13:01.060 Nó cũng ra số giống như trên. 0:13:03.300,0:13:04.780 Vậy nó bằng gì? 0:13:04.780,0:13:06.130 Âm 3 trừ 2 bằng âm 5 trên 1,5 trừ âm 1. 0:13:06.130,0:13:12.860 Trên 1,5 cộng 1 0:13:12.860,0:13:14.520 Trên 2.5 0:13:14.520,0:13:16.610 Vậy một lần nữa, dộ dốc bằng âm 2. 0:13:16.610,0:13:18.840 Thầy muốn chứng minh cho các bạn rằng 0:13:18.840,0:13:20.340 chọn điểm đầu hay điểm không quan trọng, quan trọng là 0:13:20.340,0:13:23.090 các bạn phải thống nhất. 0:13:23.090,0:13:23.980 Nếu đây là điểm y bắt đầu, thì đây phải là điểm x bắt đầu. 0:13:23.980,0:13:26.650 Nếu đây là điểm y kết thúc, thì đây phải là 0:13:26.650,0:13:28.370 điểm x kết thúc. 0:13:28.370,0:13:29.500 Dù sao thì, chúng ta có độ dốc bằng âm 2 0:13:29.500,0:13:33.100 Chúng ta biết phương trình là y bằng âm 2x cộng 0:13:33.100,0:13:36.540 tung độ gốc. 0:13:36.540,0:13:39.170 Hãy thay một trong 2 điểm vào. 0:13:39.170,0:13:40.720 Thầy sẽ chọn điểm này bởi nó không có số thập phân. 0:13:40.720,0:13:43.430 Chúng ta biết y bằng 2. 0:13:43.430,0:13:47.450 y sẽ bằng 2 khi x bằng âm 1. 0:13:47.450,0:13:52.630 Tất nhiên, chúng ta phải cộng b 0:13:55.140,0:13:57.290 Vậy 2 bằng âm 2 nhân âm 1 bằng 2, cộng b. 0:13:57.290,0:14:02.710 Nếu chúng ta trừ 2 cho cả hai vế, trừ 2, 0:14:02.710,0:14:06.390 trừ 2, chúng ta đang trừ cho cả hai vế 0:14:06.390,0:14:10.370 của phương trình, chúng ta chỉ còn 0 ở bên trái 0:14:10.370,0:14:12.480 bằng b. 0:14:12.480,0:14:14.520 Vậy b bằng 0. 0:14:14.520,0:14:15.670 Vậy hệ phương trình của đường thẳng là y 0:14:15.670,0:14:18.430 bằng âm 2x. 0:14:18.430,0:14:19.680 Nếu bạn muốn viết theo ký hiệu hàm số, 0:14:22.040,0:14:23.870 thì nó sẽ là f của x bằng âm 2x. 0:14:23.870,0:14:28.190 Thầy cho rằng y bằng f của x. 0:14:28.190,0:14:30.810 Đây chính là phương trình 0:14:30.810,0:14:32.420 mà không nhắc tới y ở đây. 0:14:32.420,0:14:33.990 Vì vậy bạn có thể viết f của x bằng âm 2x. 0:14:33.990,0:14:37.890 Mỗi tọa độ này là tọa độ 0:14:37.890,0:14:40.190 của x và f của x. 0:14:40.190,0:14:42.610 Bạn thậm chí có thể thấy định nghĩa của độ dốc bằng 0:14:46.960,0:14:49.960 f của x trên x. 0:14:49.960,0:14:53.320 Đây đều là những cách tương đương để [br]xét cùng một vấn đề. 0:14:53.320,0:14:57.090 ,