[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.64,0:00:09.08,Default,,0000,0000,0000,,Thống kê rất có tính thuyết phục.
Dialogue: 0,0:00:09.08,0:00:12.54,Default,,0000,0000,0000,,Đến nỗi nhiều người, tổ chức, và \Nđất nước
Dialogue: 0,0:00:12.54,0:00:17.75,Default,,0000,0000,0000,,đưa ra các quyết định quan trọng\Ndựa trên số liệu.
Dialogue: 0,0:00:17.75,0:00:19.48,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng thống kê có một vấn đề.
Dialogue: 0,0:00:19.48,0:00:23.30,Default,,0000,0000,0000,,Bất cứ số liệu thống kê nào cũng \Ncó điều ẩn chứa đằng sau,
Dialogue: 0,0:00:23.30,0:00:27.25,Default,,0000,0000,0000,,điều có thể hoàn toàn đảo lộn kết \Nquả.
Dialogue: 0,0:00:27.25,0:00:30.92,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ như tưởng tượng bạn sẽ chọn \Nmột trong hai bệnh viện
Dialogue: 0,0:00:30.92,0:00:33.74,Default,,0000,0000,0000,,để phẫu thuật cho người thân lớn\Ntuổi của bạn.
Dialogue: 0,0:00:33.74,0:00:36.43,Default,,0000,0000,0000,,Trong số 1000 bệnh nhân gần đây \Ncủa mỗi bệnh viện,
Dialogue: 0,0:00:36.43,0:00:39.61,Default,,0000,0000,0000,,900 người sống sót ở bệnh viện A,
Dialogue: 0,0:00:39.61,0:00:43.02,Default,,0000,0000,0000,,trong khi chỉ có 800 sống sót ở\Nbệnh viện B.
Dialogue: 0,0:00:43.02,0:00:46.17,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nên có vẻ bệnh viện A là lựa \Nchọn tốt hơn.
Dialogue: 0,0:00:46.17,0:00:47.84,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng trước khi quyết định,
Dialogue: 0,0:00:47.84,0:00:51.41,Default,,0000,0000,0000,,nhớ rằng không phải tất cả bệnh nhân\Nđến bệnh viện
Dialogue: 0,0:00:51.41,0:00:53.81,Default,,0000,0000,0000,,với tình trạng sức khỏe giống nhau.
Dialogue: 0,0:00:53.81,0:00:56.70,Default,,0000,0000,0000,,Và nếu ta chia 1000 bệnh nhân ở mỗi\Nbệnh viện
Dialogue: 0,0:00:56.70,0:01:01.13,Default,,0000,0000,0000,,thành nhóm người có sức khỏe tốt\Nvà nhóm có sức khỏe kém,
Dialogue: 0,0:01:01.13,0:01:03.77,Default,,0000,0000,0000,,bạn sẽ thấy sự khác biệt.
Dialogue: 0,0:01:03.77,0:01:07.85,Default,,0000,0000,0000,,Bệnh viện A chỉ có 100 bệnh nhân có\Nsức khỏe kém,
Dialogue: 0,0:01:07.85,0:01:10.32,Default,,0000,0000,0000,,mà chỉ có 30 người sống sót.
Dialogue: 0,0:01:10.32,0:01:14.85,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng bệnh viện B có 400 người nhưng\Nlại cứu sống 210 người.
Dialogue: 0,0:01:14.85,0:01:17.17,Default,,0000,0000,0000,,Vì thế bệnh viện B là lựa chọn\Ntốt hơn
Dialogue: 0,0:01:17.17,0:01:20.74,Default,,0000,0000,0000,,cho bệnh nhân có tình trạng sức \Nkhỏe xấu,
Dialogue: 0,0:01:20.74,0:01:24.53,Default,,0000,0000,0000,,với tỉ lệ sống sót là 52.5%.
Dialogue: 0,0:01:24.53,0:01:28.44,Default,,0000,0000,0000,,Và nếu sức khỏe người thân bạn tốt \Nkhi đến bệnh viện?
Dialogue: 0,0:01:28.44,0:01:32.27,Default,,0000,0000,0000,,Lạ lùng là bệnh viện B vẫn tốt hơn,
Dialogue: 0,0:01:32.27,0:01:35.68,Default,,0000,0000,0000,,với tỉ lệ sống sót là 98%.
Dialogue: 0,0:01:35.68,0:01:38.73,Default,,0000,0000,0000,,Vậy làm sao bệnh viện A lại có tỉ \Nlệ sống sót cao hơn
Dialogue: 0,0:01:38.73,0:01:44.83,Default,,0000,0000,0000,,khi bệnh viện B có tỉ lệ bệnh nhân \Nsống sót ở mỗi nhóm cao hơn?
Dialogue: 0,0:01:44.83,0:01:48.59,Default,,0000,0000,0000,,Vấn đề ta gặp phải gọi là Nghịch \Nlí Simpson,
Dialogue: 0,0:01:48.59,0:01:51.90,Default,,0000,0000,0000,,khi nhóm số liệu giống nhau cho \Ncác xu hướng trái ngược
Dialogue: 0,0:01:51.90,0:01:54.37,Default,,0000,0000,0000,,dựa vào cách nó được phân nhóm.
Dialogue: 0,0:01:54.37,0:01:58.74,Default,,0000,0000,0000,,Điều này thường xảy ra khi\Ndữ liệu tổng hợp mất một biến có điều kiện
Dialogue: 0,0:01:58.74,0:02:01.38,Default,,0000,0000,0000,,đôi khi được gọi là biến ẩn,
Dialogue: 0,0:02:01.38,0:02:06.58,Default,,0000,0000,0000,,là một yếu tố gián tiếp gây ảnh \Nhưởng lớn đến kết quả.
Dialogue: 0,0:02:06.58,0:02:10.02,Default,,0000,0000,0000,,Ở đây, yếu tố gián tiếp là lượng\Nbệnh nhân
Dialogue: 0,0:02:10.02,0:02:13.26,Default,,0000,0000,0000,,đến trong tình trạng sức khỏe tốt\Nhay kém.
Dialogue: 0,0:02:13.26,0:02:16.54,Default,,0000,0000,0000,,Nghịch lí Simpston không chỉ xuất \Nhiện trong lí thuyết.
Dialogue: 0,0:02:16.54,0:02:18.92,Default,,0000,0000,0000,,Nó còn hay xuất hiện trong cuộc \Nsống,
Dialogue: 0,0:02:18.92,0:02:22.13,Default,,0000,0000,0000,,thỉnh thoảng còn trong các trường\Nhợp quan trọng.
Dialogue: 0,0:02:22.13,0:02:24.13,Default,,0000,0000,0000,,Một nghiên cứu ở Anh cho thấy
Dialogue: 0,0:02:24.13,0:02:27.60,Default,,0000,0000,0000,,lượng người hút thuốc sống sót \Nnhiều hơn người không hút
Dialogue: 0,0:02:27.60,0:02:29.85,Default,,0000,0000,0000,,trong khoảng thời gian 20 năm.
Dialogue: 0,0:02:29.85,0:02:33.31,Default,,0000,0000,0000,,Tuy nhiên, khi chia người tham gia\Nnghiên cứu theo nhóm tuổi
Dialogue: 0,0:02:33.31,0:02:37.82,Default,,0000,0000,0000,,trung bình người không hút thuốc\Nlớn tuổi hơn nhiều,
Dialogue: 0,0:02:37.82,0:02:40.93,Default,,0000,0000,0000,,và vì thế dễ chết trong thời gian\Nthí nghiệm,
Dialogue: 0,0:02:40.93,0:02:44.44,Default,,0000,0000,0000,,phần vì họ nhìn chung sống lâu hơn.
Dialogue: 0,0:02:44.44,0:02:47.29,Default,,0000,0000,0000,,Ở đây, nhóm tuổi chính là biến ẩn,
Dialogue: 0,0:02:47.29,0:02:50.18,Default,,0000,0000,0000,,và quyết định đến tính đúng đắn\Ncủa số liệu.
Dialogue: 0,0:02:50.18,0:02:51.56,Default,,0000,0000,0000,,Trong trường hợp khác,
Dialogue: 0,0:02:51.56,0:02:54.28,Default,,0000,0000,0000,,một phân tích các vụ tử hình ở\NFlorida
Dialogue: 0,0:02:54.28,0:02:58.26,Default,,0000,0000,0000,,cho thấy không có sự phân biệt\Nsắc tộc khi tuyên án
Dialogue: 0,0:02:58.26,0:03:01.58,Default,,0000,0000,0000,,giữa những người da trắng và da đen\Nbị kết tội giết người.
Dialogue: 0,0:03:01.58,0:03:06.40,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng khi chia các trường hợp theo sắc\Ntộc lại có sự khác biệt.
Dialogue: 0,0:03:06.40,0:03:07.97,Default,,0000,0000,0000,,Trong mỗi trường hợp,
Dialogue: 0,0:03:07.97,0:03:11.09,Default,,0000,0000,0000,,bị cáo da đen có xu hướng bị án\Ntử hình hơn.
Dialogue: 0,0:03:11.09,0:03:15.07,Default,,0000,0000,0000,,Nhìn chung tỉ lệ tuyên án cho \Nbị cáo da trắng cao hơn
Dialogue: 0,0:03:15.07,0:03:18.69,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì trường hợp các nạn nhân \Nlà người da trắng
Dialogue: 0,0:03:18.69,0:03:21.36,Default,,0000,0000,0000,,có xu hướng đưa ra án tử hình,\N
Dialogue: 0,0:03:21.36,0:03:24.09,Default,,0000,0000,0000,,hơn trường hợp nạn nhân là người\Nda đen,
Dialogue: 0,0:03:24.09,0:03:28.48,Default,,0000,0000,0000,,và phần lớn vụ giết người diễn ra \Ngiữa nguời cùng màu da.
Dialogue: 0,0:03:28.48,0:03:31.32,Default,,0000,0000,0000,,Vậy làm sao để tránh nghịch lí này?
Dialogue: 0,0:03:31.32,0:03:34.69,Default,,0000,0000,0000,,Tiếc rằng, không có câu trả lời nào\Nđúng cho mọi trường hợp.
Dialogue: 0,0:03:34.69,0:03:38.50,Default,,0000,0000,0000,,Số liệu có thể được nhóm lại và\Nchia ra theo nhiều cách khác nhau,
Dialogue: 0,0:03:38.50,0:03:42.11,Default,,0000,0000,0000,,và các số liệu tổng hợp thường đưa\Nra kết quả chính xác
Dialogue: 0,0:03:42.11,0:03:46.26,Default,,0000,0000,0000,,hơn là số liệu được phân chia thành \Ncác nhóm không phù hợp.
Dialogue: 0,0:03:46.26,0:03:52.09,Default,,0000,0000,0000,,Những gì ta có thể làm là khảo sát kĩ\Ncác tình huống thực tế được mô tả
Dialogue: 0,0:03:52.09,0:03:55.98,Default,,0000,0000,0000,,và xem xét khả năng xuất hiện của\Ncác thay đổi ẩn.
Dialogue: 0,0:03:55.98,0:03:59.38,Default,,0000,0000,0000,,Nếu không, ta sẽ dễ trở thành đối tượng\Ncủa những người dùng thông tin
Dialogue: 0,0:04:18.98,0:04:22.98,Default,,0000,0000,0000,,để chi phối người khác và\Nphục vụ cho lợi ích của bản thân.