[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:07.81,0:00:11.13,Default,,0000,0000,0000,,Je handen zijn van dichtbij bekeken\Nallesbehalve glad. Dialogue: 0,0:00:11.13,0:00:13.93,Default,,0000,0000,0000,,Met pieken en dalen, vouwen en kloven Dialogue: 0,0:00:13.93,0:00:18.23,Default,,0000,0000,0000,,zijn er meer dan genoeg verstopplekken\Nwaar virussen zich kunnen nestelen. Dialogue: 0,0:00:18.23,0:00:19.92,Default,,0000,0000,0000,,Als je dan je gezicht aanraakt, Dialogue: 0,0:00:19.92,0:00:21.84,Default,,0000,0000,0000,,kan het virus je besmetten. Dialogue: 0,0:00:21.84,0:00:24.81,Default,,0000,0000,0000,,Maar er zijn twee\Nontzettend simpele manieren Dialogue: 0,0:00:24.81,0:00:26.57,Default,,0000,0000,0000,,om dat tegen te gaan: Dialogue: 0,0:00:26.57,0:00:29.43,Default,,0000,0000,0000,,zeep en water, en ontsmettende handgel. Dialogue: 0,0:00:29.43,0:00:31.29,Default,,0000,0000,0000,,Dus welke is beter? Dialogue: 0,0:00:32.01,0:00:34.86,Default,,0000,0000,0000,,Het coronavirus dat COVID-19 veroorzaakt, Dialogue: 0,0:00:34.86,0:00:41.02,Default,,0000,0000,0000,,is een van de vele virussen\Nmet een lipide dubbellaag als bescherming. Dialogue: 0,0:00:41.02,0:00:46.52,Default,,0000,0000,0000,,Deze lipiden zijn speldvormige moleculen\Nwier kop wordt aangetrokken door water Dialogue: 0,0:00:46.52,0:00:49.29,Default,,0000,0000,0000,,en wier staart erdoor wordt afgestoten. Dialogue: 0,0:00:49.29,0:00:54.77,Default,,0000,0000,0000,,In waterrijke omgevingen vormen de lipiden\Nvan nature een schild zoals dit hier, Dialogue: 0,0:00:54.77,0:00:58.31,Default,,0000,0000,0000,,met de koppen naar de buitenkant\Nen de staarten naar de binnenkant. Dialogue: 0,0:00:58.31,0:01:03.69,Default,,0000,0000,0000,,Hun gemeenschappelijke reactie op water\Nzorgt ervoor dat ze aan elkaar kleven -- Dialogue: 0,0:01:03.69,0:01:07.40,Default,,0000,0000,0000,,dit noemen we het hydrofobe effect. Dialogue: 0,0:01:07.40,0:01:11.76,Default,,0000,0000,0000,,Deze buitenste structuur helpt\Nhet moleculaire systeem van het virus Dialogue: 0,0:01:11.76,0:01:16.05,Default,,0000,0000,0000,,om door cellulaire membranen te breken\Nen onze cellen te kapen. Dialogue: 0,0:01:16.05,0:01:19.57,Default,,0000,0000,0000,,Maar het kent vele duizenden zwakke punten Dialogue: 0,0:01:19.57,0:01:23.18,Default,,0000,0000,0000,,waar de juiste moleculen\Nhet uit elkaar kunnen wrikken. Dialogue: 0,0:01:23.18,0:01:26.16,Default,,0000,0000,0000,,En dit is waar we zeep voor nodig hebben. Dialogue: 0,0:01:26.16,0:01:31.79,Default,,0000,0000,0000,,Eén druppel van eender welk merk zeep\Nbezit biljarden moleculen, Dialogue: 0,0:01:31.79,0:01:33.69,Default,,0000,0000,0000,,amfifielen genaamd, Dialogue: 0,0:01:33.69,0:01:36.35,Default,,0000,0000,0000,,die op de biologische lipiden lijken. Dialogue: 0,0:01:36.35,0:01:37.48,Default,,0000,0000,0000,,Hun staarten, Dialogue: 0,0:01:37.48,0:01:40.09,Default,,0000,0000,0000,,die ook worden afgestoten door water, Dialogue: 0,0:01:40.09,0:01:44.59,Default,,0000,0000,0000,,vechten om een plek met de lipiden\Nwaar het schild van het virus uit bestaat. Dialogue: 0,0:01:44.59,0:01:46.86,Default,,0000,0000,0000,,Maar ze verschillen genoeg Dialogue: 0,0:01:46.86,0:01:50.32,Default,,0000,0000,0000,,om de regulariteit\Nvan het virusmembraan te verbreken, Dialogue: 0,0:01:50.32,0:01:53.57,Default,,0000,0000,0000,,waardoor het geheel ineenstort. Dialogue: 0,0:01:53.57,0:01:58.74,Default,,0000,0000,0000,,Die amfifielen vormen dan\Nhun eigen bubbels rond deeltjes, Dialogue: 0,0:01:58.74,0:02:02.66,Default,,0000,0000,0000,,waaronder het RNA van het virus\Nen zijn proteïnen. Dialogue: 0,0:02:02.66,0:02:03.97,Default,,0000,0000,0000,,Voeg water toe ... Dialogue: 0,0:02:03.97,0:02:07.09,Default,,0000,0000,0000,,en je spoelt de hele bubbel weg. Dialogue: 0,0:02:07.39,0:02:10.72,Default,,0000,0000,0000,,Het effect van ontsmettende handgel\Ngelijkt minder dat van een koevoet, Dialogue: 0,0:02:10.72,0:02:12.89,Default,,0000,0000,0000,,maar meer dat van een aardbeving. Dialogue: 0,0:02:12.89,0:02:15.61,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer je een coronavirus\Nmet water omringt, Dialogue: 0,0:02:15.61,0:02:20.56,Default,,0000,0000,0000,,zorgt het hydrofobe effect\Nvoor sterke banden in het membraan. Dialogue: 0,0:02:20.56,0:02:22.89,Default,,0000,0000,0000,,Ditzelfde effect zorgt ervoor Dialogue: 0,0:02:22.89,0:02:26.82,Default,,0000,0000,0000,,dat de grote proteïnen\Ndie de pinnen van het coronavirus vormen, Dialogue: 0,0:02:26.82,0:02:28.99,Default,,0000,0000,0000,,op hun plaats en in hun vorm blijven, Dialogue: 0,0:02:28.99,0:02:31.77,Default,,0000,0000,0000,,zodat ze je cellen kunnen besmetten. Dialogue: 0,0:02:31.77,0:02:36.09,Default,,0000,0000,0000,,Als je het virus in de lucht uitdroogt,\Nbehoudt het zijn stabiliteit. Dialogue: 0,0:02:36.09,0:02:40.79,Default,,0000,0000,0000,,Maar omring het nu eens\Nmet een hoge concentratie alcohol, Dialogue: 0,0:02:40.79,0:02:45.62,Default,,0000,0000,0000,,zoals het ethanol of isopropanol\Nin de meeste ontsmettende handgels. Dialogue: 0,0:02:45.62,0:02:48.35,Default,,0000,0000,0000,,Dit laat het hydrofobe effect verdwijnen Dialogue: 0,0:02:48.35,0:02:51.05,Default,,0000,0000,0000,,en geeft de moleculen ruimte\Nom rond te bewegen. Dialogue: 0,0:02:51.05,0:02:56.52,Default,,0000,0000,0000,,Het totale effect lijkt op het verwijderen\Nvan alle spijkers en mortel uit een huis Dialogue: 0,0:02:56.52,0:02:58.82,Default,,0000,0000,0000,,en het dan treffen met een aardbeving. Dialogue: 0,0:02:58.82,0:03:03.80,Default,,0000,0000,0000,,Het membraan van de cel stort in\Nen de puntige proteïnen verkruimelen. Dialogue: 0,0:03:04.20,0:03:10.28,Default,,0000,0000,0000,,Het virus wordt bij beide methodes\Nin één à twee seconden vernietigt, Dialogue: 0,0:03:10.28,0:03:14.14,Default,,0000,0000,0000,,maar artsen adviseren om je handen\Nminstens twintig seconden te wassen, Dialogue: 0,0:03:14.14,0:03:17.92,Default,,0000,0000,0000,,vanwege het complexe landschap\Nvan onze handen. Dialogue: 0,0:03:17.92,0:03:21.44,Default,,0000,0000,0000,,Zeep en ontsmettingsgel\Nmoeten overal zitten, Dialogue: 0,0:03:21.44,0:03:22.80,Default,,0000,0000,0000,,inclusief handpalmen, Dialogue: 0,0:03:22.80,0:03:23.89,Default,,0000,0000,0000,,vingertoppen Dialogue: 0,0:03:23.89,0:03:25.60,Default,,0000,0000,0000,,de buitenkant van je hand Dialogue: 0,0:03:25.60,0:03:27.44,Default,,0000,0000,0000,,en tussen je vingers, Dialogue: 0,0:03:27.44,0:03:28.94,Default,,0000,0000,0000,,om je werkelijk te beschermen. Dialogue: 0,0:03:28.94,0:03:31.90,Default,,0000,0000,0000,,En wanneer het om een uitbraak\Nvan een coronavirus gaat, Dialogue: 0,0:03:31.90,0:03:36.73,Default,,0000,0000,0000,,adviseren dokters om zo vaak mogelijk\Nje handen met water en zeep te wassen. Dialogue: 0,0:03:36.73,0:03:40.91,Default,,0000,0000,0000,,Hoewel beide technieken\Nhet virus even effectief vernietigen, Dialogue: 0,0:03:40.91,0:03:43.61,Default,,0000,0000,0000,,zitten er twee voordelen\Naan zeep en water. Dialogue: 0,0:03:43.61,0:03:45.98,Default,,0000,0000,0000,,Ten eerste wast het al het vuil weg Dialogue: 0,0:03:45.98,0:03:48.79,Default,,0000,0000,0000,,waar anders virusdeeltjes\Nin verstopt kunnen zitten. Dialogue: 0,0:03:48.79,0:03:50.27,Default,,0000,0000,0000,,Maar nog belangrijker: Dialogue: 0,0:03:50.27,0:03:51.56,Default,,0000,0000,0000,,het is gewoon gemakkelijker Dialogue: 0,0:03:51.56,0:03:55.80,Default,,0000,0000,0000,,om je handen gedurende twintig seconden\Nvolledig met water en zeep te bedekken. Dialogue: 0,0:03:55.80,0:04:00.71,Default,,0000,0000,0000,,Natuurlijk is ontsmettende handgel\Nonderweg handiger. Dialogue: 0,0:04:00.71,0:04:05.65,Default,,0000,0000,0000,,Gebruik handgel zo grondig mogelijk\Nals er geen gootsteen in de buurt is, Dialogue: 0,0:04:05.65,0:04:08.68,Default,,0000,0000,0000,,en wrijf je handen tegen elkaar\Ntot ze droog zijn. Dialogue: 0,0:04:09.08,0:04:12.07,Default,,0000,0000,0000,,Jammer genoeg zijn er miljoenen mensen Dialogue: 0,0:04:12.07,0:04:15.04,Default,,0000,0000,0000,,die geen toegang hebben\Ntot schoon drinkwater, Dialogue: 0,0:04:15.04,0:04:17.49,Default,,0000,0000,0000,,wat sowieso een groot probleem is -- Dialogue: 0,0:04:17.49,0:04:20.00,Default,,0000,0000,0000,,maar zeker tijdens een uitbraak. Dialogue: 0,0:04:20.36,0:04:25.15,Default,,0000,0000,0000,,Onderzoekers en hulporganisaties proberen\Noplossingen te voorzien voor deze groepen. Dialogue: 0,0:04:25.15,0:04:29.98,Default,,0000,0000,0000,,Een voorbeeld is een apparaat dat zout,\Nwater en een autobatterij gebruikt Dialogue: 0,0:04:29.98,0:04:33.98,Default,,0000,0000,0000,,om chloorwater te maken\Ndat schadelijke ziektekiemen doodt Dialogue: 0,0:04:33.98,0:04:36.47,Default,,0000,0000,0000,,en dat veilig is om handen te wassen. Dialogue: 0,0:04:36.47,0:04:38.10,Default,,0000,0000,0000,,Indien je erover kunt beschikken, Dialogue: 0,0:04:38.10,0:04:41.28,Default,,0000,0000,0000,,worden zeep en water dus aangeraden\Ntegen een coronavirus, Dialogue: 0,0:04:41.28,0:04:45.44,Default,,0000,0000,0000,,maar is dat dan het beste\Nbij elke virale uitbraak? Dialogue: 0,0:04:45.44,0:04:46.91,Default,,0000,0000,0000,,Niet per se. Dialogue: 0,0:04:46.91,0:04:50.50,Default,,0000,0000,0000,,Vele doorsnee verkoudheden\Nworden veroorzaakt door rhinovirussen, Dialogue: 0,0:04:50.50,0:04:53.33,Default,,0000,0000,0000,,welke een geometrische\Nproteïnestructuur hebben, Dialogue: 0,0:04:53.33,0:04:54.78,Default,,0000,0000,0000,,een eiwitmantel geheten, Dialogue: 0,0:04:54.78,0:04:57.09,Default,,0000,0000,0000,,in plaats van een lipide dubbellaag. Dialogue: 0,0:04:57.09,0:05:00.23,Default,,0000,0000,0000,,De eiwitmantel heeft bij lange na\Nniet zoveel zwakke punten Dialogue: 0,0:05:00.23,0:05:03.12,Default,,0000,0000,0000,,waar amfifielen uit zeep\Nhet uiteen kunnen trekken, Dialogue: 0,0:05:03.12,0:05:06.12,Default,,0000,0000,0000,,dus het duurt langer\Nvoordat zeep werkzaam is. Dialogue: 0,0:05:06.12,0:05:09.81,Default,,0000,0000,0000,,Maar sommige proteïnen aan het oppervlak\Nzijn nog steeds gevoelig Dialogue: 0,0:05:09.81,0:05:13.37,Default,,0000,0000,0000,,voor het destabiliserende effect\Nvan ontsmettende handgel. Dialogue: 0,0:05:13.37,0:05:18.13,Default,,0000,0000,0000,,In deze en andere gevallen\Nis ontsmettende handgel doeltreffender, Dialogue: 0,0:05:18.13,0:05:20.73,Default,,0000,0000,0000,,vooral als je nadien je handen wast Dialogue: 0,0:05:20.73,0:05:23.07,Default,,0000,0000,0000,,om de overblijvende deeltjes\Nte verwijderen. Dialogue: 0,0:05:23.07,0:05:26.95,Default,,0000,0000,0000,,De beste manier om te weten\Nwelke je bij een uitbraak moet gebruiken, Dialogue: 0,0:05:26.95,0:05:31.03,Default,,0000,0000,0000,,is doen wat het beste is\Nbij alles wat met ziektes te maken heeft: Dialogue: 0,0:05:31.03,0:05:35.09,Default,,0000,0000,0000,,geef gehoor aan het advies\Nvan erkende medische deskundigen.