გონება არის მიზეზი ადამიანის ბორკილებისა, ისევე, როგორც მისი განთავისუფლებისა. ამრიტაბინდუ უპანიშადი. ძვ.წ. 100 ეზიარო ადამიანის ბუნებას, ნიშნავს ჩაეფლო დიად თავდავიწყებაში. განპირობებული გონების ფარდა ფარავს ჭეშმარიტებას იმის შესახებ, თუ ვინ ვართ სინამდვილეში. და გვაგდებს უმოწყალოდ განცალკევების, შეზღუდვების და ეჭვების სამყაროში. მაშ, ვინ ხართ თქვენ სინამდვილეში? ხართ თუ არა უბრალოდ გონება, რომელიც ცხოვრობს სხეულში, რომელიც მიჰყვება ცხოვრებას, და ცდილობს, მოიპოვოს ბედნიერება და გაექცეს ტანჯვას? ან იქნებ, ხარ სრულიად სხვა რამ, უფრო ღრმა, რაღაც მარადიული? რისი ახსნაც შეუძლებელია სიტყვებით, და რისი გაცნობიერებაც მოიტანს ნამდვილ სიმშვიდეს და ნამდვილ დაკმაყოფილებას. აქ ჩვენ შევიხედავთ გონების ფარდის მიღმა აზრებსა და გრძნობებს მიღმა, რათა შევიცნოთ ჭეშმარიტება იმაზე, თუ ვინ ვართ სინამდვილეში. მაშ რა არის გონება? კაცობრიობის ისტორიის მანძილზე ეს კითხვა უამრავჯერ დასმულა. ყველაზე ადრეული სულიერი და მეცნიერული კვლევებისას, ადამიანის გონება კონცეპტუალიზდა და გაიგებოდა სხვადასხვანაირად სხვადასხვა კულტურაში. ადამიანები იყენებდნენ ფილოსოფიას, ფსიქოლოგიურ და მეცნიერულ თეორიებს, ასევე, პირდაპირი კვლევის მეთოდებს, რათა შეეღწიათ გონების საიდუმლოებებში, რათა შეეცნოთ ვინ ვართ ჩვენ გონებისა და სხეულის მიღმა. როგორც წესი, ჩვენ ვთვლით, რომ გონება - ეს არის რაღაც ჩვენი თავის შიგნით, რომ ტვინი დაკავშირებულია აზროვნებასთან და შეცნობასთან. მაგრამ გონება არის უფრო ღრმა, ვიდრე ეს ყველაფერი. სინამდვილეში, გონება - ეს დუალობაა. ის ცნობილია, ასევე, როგორც მაია და ილუზია. ის ასევე ცნობილია, როგორც ეგო. ლათინურიდან ეგო აღნიშნავს უბრალოდ "მე"-ს. როდესაც გრძნობა "მე" შემოზღუდულია რაიმე საგნით, მაშინ ეს მაიაა, ილუზია,. მაგრამ როცა ის დაუსაზღვრავია, როცა ის იღვიძებს, როგორც თავად ცნობიერება, რომლის შიგნითაც ყველა მოვლენა იბადება და მერე ქრება, მაშინ აღარ არსებობს ამ ცალკე "მე"-სთან გაიგივება. სიტყვა "მე"-ს ნამდვილი მნიშვნელობა - ეს არის უსასრულო გაცნობიერება, უსასრულო ცნობიერება. ეს არის ერთადერთი "მე" ან ერთადერთი "მე", რომელიც არსებობს. თუმცა ჩვენი უმრავლესობისთვის ჩვენი საკუთარი "მე"-ს გრძნობა იმდენად ჩახლართულია გამოცდილების შინაარსში, აზრებში, გრძნობებში, წარმოსახვებში და ა.შ., რომ ჩვენ ვერ აღვიქვამთ ჩვენს თავს ისეთად, როგორებიც ვართ არსობრივად დასაწყისიდან. მაგრამ ჩვენ ვიცით ჩვენი თავი შეცვლილი სახით, გამოცდილების შინაარსთან შერეული. და ეს შერევა ჭეშმარიტი ერთადერთი "მე"-სი, უსასრულო გაცნობიერების ან უსასრულო ცნობიერების - გამოცდილების შინაარსთან, წარმოშობს ილუზორულ "მე"-ს, რომელსაც ეძახიან ეგოს, ან განცალკევებულ "მე"-ს. ეგო - ეს არის ძალზე მყარი, ძლიერი, უდრეკი იდეა იმის შესახებ, რომ ჩვენ - პიროვნება ვართ... განცალკევებული არსება სხეული-გონების შიგნით. ხანდახან კი ჩვენ ვფიქრობთ, რომ ჩვენ უბრალოდ სხეული-გონება ვართ. ეგო - ეს არის გონების ასპექტი, ის ფორმირდება ადრეულ ასაკში და სწორედ ის გვაძლევს შეგრძნებას, რომ ჩვენ ვართ - ინდივიდუალობა. ეგო - გამოგონილი არსებაა, ამ სიტყვის სრული მნიშვნელობით, არარეალური, ეს არის ის, რასაც ჩვენ ვაიგივებთ სხეულთან. ეს არის გონების ნაწილი, რომელიც თვლის თავს განცალკევებულად. ეგო - ეს საკუთარი თავის პირადული შეგრძნებაა, მაგრამ არაა ნამდვილი "მე". ეს არის მთლიანად მე-ს წარმოსახული კონსტრუქცია. საბოლოოდ, ეს არაა ის, რაც ვარ მე. ვინც ვარ "მე" - ეს ისაა, რაც უფრო ღრმაა, და ეს სიღრმისეული თანმყოფობა მუდამ აქაა. დუალისტური გონება ორი ფუნდამენტური ასპექტისგან შედგება - დამკვირვებელი და ის, რასაც აკვირდებიან. არსებობს სამყაროს ფენომენები, შედგენილი შეგრძნებებისგან, აღქმებისგან და ეგოისტური სურვილებისგან. ამავე დროს, არსებობს გრძნობა, რომ არსებობს "მე", რომელიც განცალკევებულ მოწმეს წარმოადგენს. გამოღვიძება - ესაა გამოღვიძება ამ ორმაგობიდან... დამკვირვებელსა და დაკვირვებულს შორის გაყოფისაგან. სუბიექტსა და ობიექტს შორის, რათა შევიცნოთ პირველქმნილი გაცნობიერება, რომელიც ყოველთვის აქაა. თუკი პატარა ბავშვებს შეხედავთ, მათ არ გააჩნიათ ეგო, და ცხოვრობენ მოვლენებში თანამონაწილეობის მდგომარეობაში. ისინი ცხოვრობენ აღტაცებაში, რადგანაც არ არიან სამყაროსგან განცალკევებულნი. როდესაც ვიბადებით, ჩვენ ჯერ დამოკიდებული ვართ, და არ გვაქვს კონცეპტუალური აზროვნება. განვითარებასთან ერთად, კონცეფციებიც გვიჩნდება, და ის, რასაც თვითშეგნება ქვია, ანუ ეს არის აზროვნების უნარი იმაზე, თუ რას ვაკეთებთ, რომ დამოუკიდებლები გავხდეთ. ასეთნაირად, აზროვნება გადაიქცევა შინაგან იდენტობად. ეგოს ფორმირება დაბადებიდან მალევე იწყება. ჩვენ ვიწყებთ პირადი იდენტობის განვითარებას, რომელსაც, საბოლოოდ, "მე"-ს ან "ჩემი"-ს ვეძახით. ადამიანის განვითარებაში სარკის სტადია - ეს არის მომენტი, როცა ბავშვი ცნობს თავის თავს სარკეში. ეს ხდება, როგორც წესი, 6-დან 18 თვემდე ასაკში. და ეს არის ეგოს ფორმირების მხოლოდ ერთი ნაწილი, იდენტიფიკაციის პროცესის გავლით. ჩვენ ეგოს კი არ ვამყარებთ, როცა ვცნობთ სარკეში პერსონაჟს, უბრალოდ ეს არის სოციალიზაციისა და განპირობების პროცესი, როცა გარშემომყოფნი გვექცევიან, ისე, როგორც განცალკევებულ პიროვნებას, განცალკევებულ "მე"ს. ჩვენ ვსწავლობთ ჩვენი "მე"-ს გრძნობის განსაზღვრას სხეულის შეგრძნებებით, ასევე საგნებისა და მოვლენების აღქმითა და კონცეპტუალიზაციით. გონება აცალკევებს და ყოფს საგნებს ერთმანეთისგან, და ჩვენ გვიჩნდება მათდამი სხვადასხვა დამოკიდებულება. ზოგი მათგანი მოგვწონს, ზოგიც - არა. ეს "მე" ხდება ჩვენი ინდივიდუალური და უნიკალური პიროვნება ჩვენი ცხოვრების გზაზე. ეს არის ისტორია იმაზე, თუ ვინ გვგონია ჩვენი თავი. ცნობიერება, რაც ვართ ჩვენ, იწყებს ამის დაჯერებას, როცა ჩვენ ჯერ კიდევ სრულიად ახალგაზრდა ვართ. ბავშვობაში ის ჩვენთან ერთად იზრდება, სანამ სრულიად არ დავრწმუნდებით იმაში, რომ პიროვნება ვართ. ადამიანები იზრდებიან, მოზარდობასა და ახალგაზრდობას გაივლიან, და ამასთან ერთად ვითარდება მათში განცალკევებულობა, "მე"-ს გრძნობა, რომელიც მათ გონებაში ცხოვრობს. ასეთნაირად ხდებიან განცალკევებული ეგო, და ცხოვრობენ სურვილების მდგომარეობაში, არასრულყოფილების მდგომარეობაში, და ივსებიან მისწრაფებით, დააგროვონ საგნები, რათა მოახდინონ არასრულყოფილების კომპენსირება. სწორედ გონება არის ყველა პრობლემის მიზეზი. გონება - ეს არის ძალა, რომელიც ქმნის განცალკევების სრულ ილუზიას... მთელ ილუზიას, ის გვაჩვენებს, თითქოს პიროვნება ვართ, და ვცხოვრობთ სამყაროსგან ცალკე. საკუთარ გამოცდილებაზე დაყრდნობით, ყველას შეგვიძლია დავრწმუნდეთ, როცა ფსიქოლოგიურ ტანჯვას შევიგრძნობთ, და ვიკლვევთ მის საწყის შეხედულებას, ეს არის, თითქოს ვართ ცალკე პიროვნება, ეს ცალკე არსება. და აქ არავინაა გამონაკლისი, არავინ. არ ვსაუბრობ ფიზიკურ ტკივილზე. მაგრამ ფსიქოლოგიური ტანჯვა სრულიად არაა საჭირო, ისინი ეფუძნებიან იმ რწმენას, რომ ვართ განცალკევებული. გვეჩვენება, რომ ვართ დამოუკიდებელი სხეულ-გონება. რადგანაც იმ ფრაგმენტებს ვგავართ, ერთ მთლიანს რომ მოსცილდნენ, როგორც პაზლის პატარა ნაწილები. ისინი განცალკევდნენ და დაიფანტნენ ერთმანეთისგან შორი-შორს, ამიტომაც მუდამ შევიგრძნობთ, რომ "რაღაც არ გვყოფნის", "რაღაც ისე არაა". გონება გადაულახავ წინაღობად გვეჩვენება. როგორ შეგვიძლია გონების გადალახვა? ჩვენ ხომ გვეჩვენება, რომ მას ბოლო არ უჩანს. გონებითვე გონებაზე გამარჯვების მცდელობა - დაუსრულებელ ბრძოლას წარმოშობს. ეს იმას ჰგავს, რომ ვეცადოთ სხეულის აწევას საკუთარ ფეხსაცმელზე მოჭიდებით. ეგო-სტრუქტურა თავს გრძნობს დაცარიელებულად, დაკარგულად და დაბნეულად, მისთვის სიცოცხლეს არ აქვს აზრი, და რაც უფრო ბრძოლობს მაძიებელი გონება, ჩვენ განვიცდით იმას, რასაც წმინდა იოანე ეძახდა სულის ბნელ ღამეს. ეს აუცილებელი ეტაპია იმედგაცრუების და განხიბვლის პროცესში. მხოლოდ მაშინ, როცა ძიებას შევწყვეტთ, და ასევე, ჩვენი თავის ცრუ გაიგივებას მაძიებელთან, ჩვენ შევიგრძნობთ სიცოცხლესთან ერთიანობას. ჩემს ცხოვრებაში ერთი კარგი პერიოდი იყო. მე დავანებე თავი სულიერ ძიებას. არა იმიტომ, რომ დავნებდი, როგორც ასეთი, არამედ იმიტომ, რომ საძიებელი აღარაფერი იყო. მე არ ვეძებდი გასხივოსნებას. მე არ ვეძებდი გამოღვიძებას. მე ვეძებდი სიმშვიდეს, ვეძებდი ბედნიერებას და მივედი დასკვნამდე, რომ იმაზე დანებება, რაც უკვე არის ეს არის ერთადერთი გზა, ცხოვრება კი - მასწავლებელია. ჩემი მრავალწლიანი ძიების შემდეგ ყველაფერი ჩამოიშალა. "მე"-ს სტრუქტურა, რადაც მე ჩემს თავს ვთვლიდი, დაიშალა. ჩემს სასტუმრო ოთახში ვიჯექი. რამდენიმე კვირა იყო, რაც შინაგად უდიდეს სიცარიელეს ვგრძნობდი. ეს მოულოდენლი იყო. ეს ყოვლისმომცველი სიბნელის შინაგანი უსასრულო პეიზაჟი... თავისებური მიტოვებულობა... თავად სიცოცხლეზე ეგზისტენციალური უარისთქმა. და შევამჩნიე, გონება როგორ მოძრაობდა და უნდოდა ამ შინაგანი სიბნელის ლანდშაფტიდან თავის დაღწევა. ამ დროს მე დავუსვი კითხვა ჩემს თავს: "რა არის ტანჯვის არსი? როგორია ტანჯვის ბუნება? როგორ უნდა დასრულდეს ტანჯვა? ან იქნებ მას არ აქვს დასასრული?" და ამ კითხვებში დაიბადა მზაობა, არ განვძრეულიყავი იმ ადგილიდან, სადაც ვიყავი, არ გავცილებოდი ამ საშინელ პეიზაჟს და დავნებებოდი მას, თუნდაც ეს ჩემი დასასრული ყოფილიყო. მე არ ვიცოდი, რას ნიშნავდა ჩემი საკუთარი დასასრული, მაგრამ ეს დაიბადა, როგორც რაღაც ცოდნა, რაც ჯერ კიდევ არ იყო გაცნობიერებული. და ამ მომენტში, სრულიად მოულოდნელად მოკვდა ჩემი "მე"-ს სტრუქტურა. თითქოს მთელი ჩემი პიროვნება მოკვდა, და გასაოცარი იდუმალი გზით მოხდა თვით სიცოცხლესთან გაერთიანება, რამაც ბოლო მოუღო განცალკევებას ჩემსა და სიცოცხლეს შორის. ამ მომენტიდან მე მივხვდი, რომ მე და სიცოცხლე - ერთი მთლიანი ვართ, და არაა დაყოფა... ყველაფერს გონების მოძრაობა წარმოშობს. ჩემი, როგორც ა მ ო დ ა ს (სახელი), პიროვნების მთელი სტრუქტურა ეფუძნებოდა მსხვერპლის იდენტობას. მსხვეპრლი არა უბრალოდ გარემოებების, არამედ მსხვერპლი ჩემივე აზრების, ჩემივე გრძნობების, ემოციების, ამიტომაც მუდამ ვცდილობდი, შევცვლილიყავი, შემეცვალა აზრები, რათა გამეხადა ისინი უკეთესებად, გამეხადა ისინი უფრო პოზიტიურებად, გამეხადა ისინი ამაღლებულად. ეს დასრულდა. და უმსხვერპლოდ მე დავიბადე ახლიდან. ესე იგი, მე მოვკვდი, და ამით დავიბადე ხელახლა. თითქოს აღქმის ყველა ფარდა დამყარებული პიროვნება-ამოდაზე, მისი ისტორიით, მისი აზრებით, მისი შეხედულებებით, მისი გამოცდილებით, - ჩამოიშალა. ამ მომენტიდან სრულიად გაშიშვლებული ვარ, ამ მომენტიდან არასდროს შევცვლილვარ. ბუდიზმში პირველი კეთილშობილური ჭეშმარიტება მდგომარეობს იმაში, რომ არსებობს ტანჯვა, არსებობს განპირობებული გონებისათვის დამახასიათებელი დაუკმაყოფილებლობა, დუკჰა, ან ქრონიკული დაუკმაყოფილებლობა გონების, რაც თავის თავში მოიცავს არა მხოლოდ ფიზიკურ და ემოციურ ტკივილს, არამედ დაუკმაყოფილებლობის უფრო ნატიფ ფორმებს, როგორიცაა საგანთა ცვალებადობა, და ცხოვრების საქმიანობებში ხანგრძლივი დაკმაყოფილების შეუძლებლობა. ნამდვილი ბედნიერება და დაკმაყოფილება არ მოიპოვება გარე მატერიალურ მიზნებში. მაშინაც კი, როცა ყველაფერი ისე მიდის, როგორც ჩვენ გვინდა, მაშინაც კი, როცა სცენარს მივდევთ, ვართ კარგი ადამიანი, გვაქვს წარმატებული ურთიერთობები, წარმატებული კარიერა, მაშინაც კი ჩნდება ფარული შეგრძნება, რომ რაღაც აქ კარგად არაა. რაღაც არ გვყოფნის. რა, ვერ ვხვდებით ზუსტად, და რაც უფრო ყურადღებით ვაკვირდებით ამ გრძნობას, ის ხდება სულ უფრო ნათელი და ძლიერი. ამიტომ ყოველთვის ვამბობ, რომ გამოღვიძების პროცესში პირველი ნაბიჯია - იმის აღიარება, რომ ჩვენ ვიტანჯებით. ჩვენ შეგვიძლია ეს განვაზოგადოთ და ვთქვათ, რომ ეს უბრალოდ გრძნობაა, რომ ცხოვრება არასწორად ფუნქციონირებს, ანდა მე არ ვფუნქციონირებ ცხოვრებაში სწორად. მაგრამ ეს არაკომფორტულია... და ეს ძალიან კარგია, რომ არაკომფორტულია, რადგანაც სწორედ მას მივყავართ გამოკვლევამდე, და მას შეუძლია მიგვიყვანოს იმ ადგილამდე, რასაც ვერასდროს წარმოვიდგენდით. რატომ იტანჯებიან ადამიანები? თუკი ჩვენ ვსაუბრობთ ფიზიკური სხეულის ტკივილზე, მაშინ უნდა გვესმოდეს რომ ფიზიკური ტკივილის მიზეზი არის ის, რომ ტკივილი არის ჩვენი დაცვა, რაც მივიღეთ მემკვიდრეობით. თუკი ტკივილს არასდროს გამოვცდიდით, მაშინ მუდმივად საგნებს დავეჯახებოდით, ჩვენი სხეული დალევდა გოგირდმჟავას და არ იცოცხლებდა დიდხანს. ფსიქოლოგიური ტკვილის მიზეზი კი სხვაა. ის ასე ჟღერს: "შენ შეცდომას ჩადიხარ". ასეთნაირად, ფსიქოლოგიური ტკივილი - არაა პრობლემა, არამედ ის ჩვენ გვასწავლის გაკვეთილს ჩვენს სხვა შეცდომაზე, რაც იმაში მდგომარეობს, რომ ჩვენ თავს მივიჩნევთ განცალკევებულ ადამიანურ არსებად. ეს შეცდომაა... ეს არის ფუნდამენტური შეცდომა. ეს არის "პირვანდელი ცოდვა"! ცოდვა, რომელიც გამოგვაგდებს ჩვენი ღვთიური სამეფოდან, სამოთხის ბაღიდან. "ცოდვის" საწყისი განმარტება არის - "მიზანს აცდენა". ეგოისტური ცნობიერება - ეს არის გონების პათოლოგიური მდგომარეობა, რომლის დროსაც ჩვენ მუდმივად ავაცილებთ მიზანს. სწორედ ამაში მდგომარეობს ცოდვაში დაცემის არსი - ჩვენ მივეჯაჭვეთ კეთილისა და ბოროტის შეცნობის ხის ნაყოფს, მივეჯაჭვეთ აზრებს. დუალისტური გონება წარმოქმნის მოვლენებს, რასაც აღქვიქვამთ ფორმების სამყაროში. გონება შედგება შეგრძნებებისგან, აღქმებისგან, ეგოისტური მისწრაფებებისგან, და გრძნობისგან, რომ არის "მე", გამოყოფილი, ცალკე "მე", და რომ ის არის მოწმე. სწორედ ეს აზრი "მე"-ზე საფუძვლად უდევს ეგოსთან გაიგივებას. რასაც არ უნდა განვიცდიდეთ, ამ "მე-თი განვიცდით. თუ მე ვსევდიანობ, თუ ვღელავ, ანდა მარტოსული ვარ, ამას მე განვიცდი. თუ თქვენთან ვსაუბრობ, ამას მე ვსაუბრობ. თუ მე სამყაროს ვხედავ, მე ვხედავ სამყაროს. ასეთნაირად, მთელი ჩვენი გამოცდილება ამ "მე"-ს ირგვლივ ტრიალებს. " მე" არის ცენტრალური პერსონაჟი ჩვენი ცხოვრების გამოცდილებაში. ამიტომაც აუცილებელია მისი გამოკვლევა - გამოღვიძებისთვის. აუცილებელი პირობაა შევისწავლოთ და გავაცნობიეროთ "მე", ანუ თვითობა, რაც ვართ სინამდვილეში. ბუდიზმის ერთ-ერთ საუკეთესო სწავლებაში, გულის სუტრაში, ნათქვამია: განთავისუფლებისათვის ჩვენ უნდა გავაცნობიეროთ, რომ დუალისტური გონების მთელი მექანიზმი ცარიელია თავის თავში. როცა აზრი "მე" განიგდება, დაიშლება თავად დუალობაც. ფორმა შეიცნობა, როგორც სიცარიელე, სიცარიელე კი - როგორც ფორმა. სამადჰის მდგომარეობაში სიცარიელე ისე ცეკვავს, როგორც სისავსე, უძრაობა მოძრაობას ახასიათებს, მდუმარება - სიმღერას. სიცოცხლე უშუალოდ განიცდება, და არა გონების ფილტრით. როცა ჩვენ აღარ ველტვით კეთილისა და ბოროტის შეცნობის ხის ნაყოფს, როცა ჩვენ აღარ ვურთიერთობთ სამყაროსთან ძველებურად მაშინ ხდება ჩვენი განთავისუფლება და ტანჯვის დასასრული. ჩვენ ვთვლით, რომ საკუთარი გონება გაგვაჩნია, საკუთარი უმეცრება ანდა საკუთარი ეგო. ეს იმიტომ ხდება, რომ ამას განცალკევებული თვალთახედვით ვუყურებთ, და ეს ნორმალურად ითვლება. დასაწყისში თქვენ სწორედ ასე დაინახავთ ყველაფერს, მაგრამ ეს სინამდვილე არაა. სინამდვილეში არის მხოლოდ სიცოცხლე. სულ ესაა. მხოლოდ წმინდა სიცოცხლე მოქმედებაში. ამიტომ ტანჯვა - ეს არის სიცოცხლის წინაშე წინააღმდეგობა, წინააღმდეგობა ჩვენი თანხმობისთვის. წინააღმდეგობა ჩვენი უარისთვის, მოკლედ ყველაფრისთვის, რასაც კი ვხვდებით გზაზე. რადგანაც თავს ვგრძნობთ განცალკევებულად. გამოღვიძება კი არის განკურნება ამ დაყოფისგან, ამ განცალკევებულობის იდეისგან. ჩვენ შეგვიძლია ჩავხვდეთ გონების ეგოისტურ წინააღმდეგობას, თუკი დავაკვირდებით სამყაროში ენერგიის მოძრაობის უფრო მასშტაბურ პრინციპს. ამის ერთ-ერთი გზაა დავაკვირდეთ იმას, რასაც ეძახიან ლიხტენბერგის ფიგურას. ეს ფიგურა არის მაქმანი, რომელიც წარმოიქმნება მაღალი ძაბვის დენის გავლისას რაიმე მატერიაში. ელექტრული განმუხტვა ქმნის დატოტვილი არხების მსგავს მაქმანებს, ხეების მსგავსებს. აქ ელექტრობა მიედინება ხის მასალაში. ამ მაგალითში ლიხტენბერგის ფიგურა შექმნილია აკრილის ბლოკში ტრილიონი ელექტრონების შესვლით, 5 მილიონი ვოლტის ნაწილაკების დამჩქარებლის მეშვეობით. მთელი ფიზიკური მატერია ამ შემთხვევაში, აკრილის ბლოკი, წარმოადგენს წინაღობას ანდა ენერგიის შენელებას. ელვის დროს ჰაერის წინაღობა გავლენას ახდენს დენისგამტარი არხის ფორმირებაზე და დენის გამავლობაზე. როცა ვაკვირდებით ხისმაგვარ სტრუქტურებს, ენერგიებით შექმნილს, ვხედავთ გზებს, რასაც გადის ენერგია გარემოში და დროში. ეს ხისმგვარი დატოტვილი სტურქტურები, მაქმანები გვხვდება ბუნების ყველა დონეზე და მასშტაბში, მიკროდან მაკრომდე. თავად სამყაროს ქსოვილი - ეს ფორმათა თამაშია, წინაღობების თამაში. ერთი დიადი გონება თამაშობს დამალობანას საკუთარ თავთან. სამსკარები, ანუ ქვეცნობიერი შაბლონები, წარმოიქმნება, როცა განცდის მუხტი მაღალია. ენერგიები ერთ ადგილას იკრიბება და გამოჩნდება აზრი "მე". წარმოიქმნება წინააღმდეგობა. თუ არაა წინააღმდეგობა, მაშინ ენერგია თავისუფლად გაედინება ჩვენში... სიცოცხლე მიედინება ჩვენი გავლით. მაგრამ როცა წინააღმდეგობაა, მაშინ ჩნდება "მე", ენერგია იტოტება და ქმნის ქვეცნობიერში ახალ-ახალ გზებს. ეს პატერნები დამოუკიდებლად მუშაობენ, იმალებიან და იზრდებიან ჩრდილში, სანამ მათ ხელახლა არ აღმოაჩენენ და არ მოახდენენ გაცნობიერებულად ინტეგრაციას ერთიან მთელში. თავდაპირველი მოგონება, რაც დამრჩა - ძალიან მეშინოდა, და არ ვიცოდი, რატომ მეშინოდა. და მქონდა გრძნობა, რომ ნებისმიერ მომენტში შეიძლება რამე ცუდი მოხდეს. ეს გრძნობა მთელი ცხოვრება მომყვებოდა და განსაკუთრებით გაძლიერდა 20 წლის ასაკში. მე ჩავეფალი ძალიან ღრმა დეპრესიაში, ოთხი შვილის დაბადების შემდეგაც კი. საბოლოოდ, ალბათ 3-4 წელი ვიცხოვრე ისე, რომ ნამდვილად ვეძებდი რაღაცას, თუმცა არ ვიცოდი ზუსტად, რას. არასდროს გამეგო გამოღვიძებაზე, არც ვიცოდი, თუ რა იყოს ეს. დროთა მანძილზე ცხადი გახდა, რომ, რასაც ვეძებდი, არ მოიძებნება ჩემს გარე ცხოვრებაში. იმ დროისათვის მე კარგი ოჯახი მყავდა, კარგი ბიზნესი, ყველაფერი, რაც კი შეიძლება ადამიანმა ისურვოს. და მაინც, შინაგანად ვგრძნობდი დიდ სიცარიელეს. ბოლოს და ბოლოს, დეპრესიიდან კურნების პროცესში, მე აღმოვაჩინე მედიტაცია და როცა ღრმად შევედი მასში, მოვიპოვე რაღაც სიმშვიდე, დაკმაყოფილების სიღრმისეული გრძნობა, და პირველად ჩემს ცხოვრებაში, შიშისა და საშინელების გრძნობა ერთი წამით გაქრა, პირველად სიცოცხლეში. ამიტომ დავიწყე ძებნა, თუ რა მოხდა, და რატომ მოხდა ეს ცვლილება, და რატომ დაბრუნდა შიშის გრძნობა კვლავ? დავიწყე სხვადასხვა სულიერი გზების ძიება და გადავაწყდი ტერმინს " გამოღვიძება", "გასხივოსნება", და ვცდილობდი გამეგო, რა იყო ეს. გავიდა 15-20 წელი და მივხვდი, რომ ეს მაშინ ხდება, როცა ჩვენ აღარ ვუჯერებთ საკუთარ აზრებს. ისინი კვლავ არსებობენ, მაგრამ შიში მომდინარეობს საკუთარი აზრების დაჯერებიდან, როცა გვგონია, რომ უბრალოდ ადამიანი ვართ, ან ვინმე, ვინც მხოლოდ საკუთარი ცხოვრებით ცხოვრობს. და მე მივხვდი, რომ ვარ უფრო დიდი. მე უსასრულო ვარ. 5 წლის მანძილზე ეს მდგომარეობა ნელ-ნელა სტაბილიზდებოდა. მე მომიწია შემეხედა ყველაფრისთვის, რაც ხელს უშლიდა ამას - შემეხედა გრძნობისთვის, რომ თითქოს არ ვიყავი საკმარისად კარგი მშობელი, სულში საკუთარი არსრულყოფილების განცდით. მე უნდა შემეხედა ამისთვის გულწრფელად გამომეკვლია და მეფიქრა მასზე. ბოლოს და ბოლოს, სიმშვიდე გახდა სტაბილური. ძალისხმევის გარეშე, სიხარულით და სიყვარულითაც კი, ხანდახან ნეტარებითაც. ღრმა განცდა, რომ ყველაფერი კარგადაა, რომ მე თავს ისე ვგრძნობ, როგორც სახლში, რომ მე დაცული ვარ, რომ შემიძლია მიყვარდეს ჩემი თავი, რომ მომწონს ჩემი თავი, ეს კი ადრე შეუძლებელი იყო ჩემთვის. მრავალი ადამიანი გრძნობს გამოღვიძების ნაპერწკალს, მერე კი თითქოს კარგავს მას. ეს თამაშივითაა: "მე მქონდა ეს, მერე კი მე დავკარგე ეს", ანდა "მე გავიღვიძე, და ახლა გონება დაბრუნდა". ეს მაშინ ხდება, როცა გამოღვიძება არაა გაცნობიერებული ბოლომდე, ისეთად, როგორიც ის არის. ხშირად სამადჰის მდგომარეობას თან სდევს სიამოვნება, ენერგია, ნეტარება, შეცვლილი ცნობიერება ან გონების აღქმა, სიმსუბუქისა და თავისუფლების შეგრძნება. და ადამიანი, ბუნებრივია, ამ ფენომენალურ მდგომარეობას მიიჩნევს ჭეშმარიტებად იმის შესახებ, თუ ვინ ვართ. ხშირად გამოღვიძების გაელვების შემდეგ, ადამიანი იწყებს მდგომარეობის ანდა განცდების ძიებას, იმის ნაცვლად, რომ აღიაროს გაცნობიერება, რომელიც უკვე არსებობს, და მიხვდეს, რომ სწორედ ის არის ჭეშმარიტი თვითრეალიზაციის წყარო. ჭეშმარიტება იმის შესახებ, თუ ვინ ხართ თქვენ - ეს არაა დროებითი მდგომარეობა ანდა გამოცდილება. მოვლენები მოდიან და მიდიან, მაგრამ ის, ვინც რჩება, ის თავდაპირველი პირველქმნილი გაცნობიერება - არსებობს ყოველთვის. თუ თქვენ აგრძელებთ მდგომარეობის ან გამოცდილების ძიებას, თქვენი მაძიებელი სულ უფრო და უფრო გაძლიერდება, თქვენ კი სულ უფრო და უფრო დასცილდებით ჭეშმარიტებას. მაძიებელი ყოველთვის აცდება მიზანს, როცა მიილტვის ცვალებადისაკენ, როგორც ნარკომანი დროებითი სიამოვნებისაკენ. და როგორც ნარკომანი, ცრუ მაძიებელიც ყოველთვის მიდის კრიზისულ წერტილამდე, მარცხის წერტილამდე. ცხოვრება - ეს არის ქცევის მოდელებზე დამოკიდებულებების ფესტივალი, და როცა ამას ვამბობ, ვგულისხმობ არა მხოლოდ ნარკოტიკებს, როგორიცაა ალკოჰოლი და ნიკოტინი, არამედ ყველაფერი, რაც მოწოდებულია საზოგადოებაში, ქცევის ადიქციური მოდელების ტენდენციას ატარებს: რეალით-შოუებზე დამოკიდებულება, ცნობილი ადამიანების ცხოვრებაზე დაკვირვება, კიდევ ერთი ახალი ფეხსაცმლის ყიდვა... მაგრამ რატომ ხდება ეს? იმიტომ, რომ სასოწარკვეთილები ვცდილობთ, ვიპოვნოთ გამოსავალი ამ უაზრო და არაბუნებრივი ცხოვრების სტილიდან. მაგრამ არ ვიცით, როგორ გავექცეთ ამას, ამიტომ ვაბალანსებთ ამას დამოკიდებულებით. რეალობის შეცნობას აქვს თვისება, რომ გახადოს ცხოვრება ბუნებრივი, მოჰყავს ის ბუნების რითმთან, ნაკადთან და მიმართულებებთან თანხმობაში. თუკი ეს მოხდება, მაშინ აღარ იქნება საჭირო დამოკიდებულებები, და ვიცხოვრებთ უფრო სრულფასოვან, ჯანმრთელ, და მთლიანობაში, უკეთეს ცხოვრებას, დამახინჯებული შეხედულებების გარეშე, როგორიცაა, მაგალითად, ის, თითქოს ჩემი ცხოვრება - მე ვარ, თქვენი ცხოვრება კი - თქვენ. ეს ყველაზე არაბუნებრივი რამეა, რაც კი შეიძლება წარმოვიდგონოთ. ეს ჰგავს იმას, თუ როგორ ფიქრობს ყვავილი ჩემს ვაშლის ხეზე, რომ ცხოვრება - მხოლოდ გადარჩენაა. ყვავილს რომ ცალკე არსებობა გააჩნდეს, მაშინ არც ვაშლის ხეები იარსებებდნენ. როგორც კი ჩვენ ვიგებთ ჭეშმარიტებას, ბუნებრივად ხდება ეგოზე ორიენტირებული, მუდმივ მისწრაფებასა და გაქცევის პატერნების მასაზრდოებელი ცხოვრებიდან გადასვლა ცხოვრებაში, რომელიც უფრო ბუნებრივია, და უფრო ნაკადშია. ერთხელაც განსაღვრულ მომენტში შეიძლება ისე მოხდეს, რომ ეს იდეა კრიზისში გადავა, და დავიწყებთ სულიერ, ან იქნებ, მანამდე ფსიქოლოგიურ კვლევებს. შემდეგ დგება მომენტი, როცა მზად ვართ დაყოფის ილუზიის საზღვრებს მიღმა შევიხედოთ, სწორედ ასე იწყება სულიერი ძიება. სულიერი ძიება შეიძლება მანამდე დაიწყოს, სანამ მივხვდებით, რომ სულიერ ძიებაში ვართ. როდესაც ეს გაცნობიერებულია, ჩვენ ცხოვრების მოვლენებს ისე კი აღარ ვუყურებთ, რასაც უნდა ვებრძოლოთ, არამედ როგორც მოწვევას გამოღვიძებისათვის, ამიტომ ჩვენ ვხდებით უფრო გახსნილები ცხოვრებისათვის. გარდა ამისა, ტანჯვა - საუკეთესო ბუნებრივი საშუალებაა შინაგანი აღმოჩენების გასაღვივებლად. ჩვენ არ ვინტერესდებით ღრმა კითხვებით, სანამ არ ვიგრძნობთ ტანჯვას. და თუ თქვენ უდარდელად ცხოვრობთ, მაშინ მისდევთ ცხოვრების დინებას ძალიან ზედაპირულად, ეპიკურეული უზრუნველობით, და არასდროს ჩერდებით იმისათვის, რომ იკითხოთ - რა ხდება? ვინ ვარ მე? რისთვის არის ეს ყველაფერი. რაა მიზანი ამ ყველაფრის? რაშია აზრი? ჩვენ არ ვკითხულობთ ამას, სანამ არ ვიგრძნობთ თავს ცუდად. ასეთნაირად, ტანჯვა - უდიდესი ინსტრუმენტია, ის ძალიან ეხმარება განჭვრეტაში. როგორც წესი, ჩვენ ძალიან ვამძაფრებთ ამ მომენტს, ვიგონებთ არასაჭირო ზედმეტ ტკივილებს. მე ვეძახი ამას მეტა-ტანჯვას, რომელიც იბადება ერთი პატარა ხმიდან ჩვენს თავში, რომელიც გვეუბნება, რომ ჩვენ ვიტანჯებით., და რომ ეს ასე არ უნდა იყოს. ეს ტანჯვა უკვე აქაა. და ახლა, არა მხოლოდ ჩვენი ბუნებრივი განსაცდელი გვაქვს, რომელიც ცხოვრების ნაწილია და მისი თავიდან აცილება არ შეგვიძლია, არამედ ახლა ბრძოლაში ვართ ჩვენს ბუნებასთან, ვბრძოლობთ პირველად ტანჯვასთან. და ვიტანჯებით უკვე ორმაგად. თამაში მდგომარეობს არა იმაში, რომ გავექცეთ ამ ბუნებრივ პროცესს, რომელიც გვეხმარება გასხივოსნებაში და წარმოადგენს ბუნების მთავარ ინსტრუმენტს, არამედ იმაში, რომ არ გავამძაფროთ ის კიდევ უფრო საჭიროების გარეშე, და არ დავიწყოთ ბრძოლა მის წინააღმდეგ. როცა ჩვენ უარს ვამბობთ, ვებრძოლოთ განსაცდელს, მაშინ ის აღარ არის ტანჯვა. ის ტრანსფორმირდება რაღაცაში, რაც ჩვენ გვეხმარება. ხშირად გვესმის სულიერ წრეებში: "გიყვარდეთ ის, რაც არის". შესაძლებელია ნებისმიერი ტკივილის შეყვარება, თუკი ვისწავლით ეგოისტური არჩევითობისგან განთავისუფლებას, და დავინახავთ, რომ ეს განცდა არის უბრალოდ ძლიერ ინტენსიური მოვლენა, რაც კიდევ უფრო ძლიერად გვაკავშირებს სიცოცხლესთან. როდესაც აუღელვებლად ვიღებთ იმას, რაც არის, მაშინ იწყება წინაღობის პატერნების წმენდა ეგოს სტრუქტურაში. ამას კი დანებების პარადოქსთან მივყავართ. დანებების პარადოქსი მდგომარეობს იმის გაცნობიერებაში, რომ ყველაფერი, რასაც ვეწინააღმდეგებით, ძლიერდება. წინაღობა აძლიერებს სინამდვილეში ეგოს. ეგო სხვა არაფერია, თუ არა თავად წინააღმდეგობა. ხშირად ჩვენს გზაზე გვიჩნდება აზრი, თითქოს არ უნდა განვიცდიდეთ ამა თუ იმ ემოციას. შეიძლება მოგვეჩვენოს, რომ ვრეგრესირებთ, თუკი ვგრძნობთ სიძულვილს ანდა სიბრაზეს. აუცილებელია გამოვცადოთ ადამიანური ემოციების მთელი სპექტრი. პარადოქსი იმაშია, რომ როცა მთლიანად ვიღებთ ყოველ ემოციას, და უკუვაგდებთ წინაღობას, მაშინ ემოციები, რომლებიც სავსე იყო განკითხვით, უპირატესობის მინიჭებით, შეხედულებებით, - გადაიქცევა წმინდა გრძნობად, წმინდა სიცოცხლის ენერგიად, და ის არის შემფასებელი გონების მიღმა. ძენში გვაქვს ცნობილი ისტორია, რომელიც მიუთითებს ამ მომენტზე. ერთხელ მოსწავლემ ჰკითხა ტენზინს, ძენის ოსტატს, განთქმულს თავისი სიბრძნითა და სიმშვიდით: "ოსტატო, როცა თქვენი მეუღლე გარდაიცვალა, გრძნობდით თუ არა სევდას?". ტენზინმა უპასუხა: "რა თქმა უნდა, მე ვგრძნობდი სევდას, აბა როგორ?". მოსწავლე დაფიქრდა, და შემდეგ იკითხა: "ჰო, მაგრამ მე ვფიქრობდი, რომ თქვენ ძენის ოსტატი ხართ. განა თქვენ ემოციებზე მაღლა არ უნდა იდგეთ?" ტენზინმა რბილად გაიღიმა და უპასუხა: "კარგად ვერ გამიგე. როდესაც მე ვგრძნობდი სევდას, მე უფლებას ვაძლევდი მეგრძნო ის სრულად და სიღრმისეულად განმეცადა. და ამ დროს პატივს ვცემდი ამ მომენტის ჭეშმარიტებას. სევდა, ღრუბლების მსგავსად, მოდიოდა და მიდიოდა. ცა კი, ჩემი არსების სივრცე, უცვლელი რჩებოდა". ჩემი გამოღვიძება დაიწყო მაშინ, როცა მაგისტრატურაში ვსწავლობდი, როცა გარკვეული პირადული გამოცდილებები დიდ გამოწვევად მომევლინა. მე დავიწყე ცხოვრების მიზანზე ფიქრი, კონკრეტულად კი ჩემი ცხოვრების აზრზე. ვეკითხებოდი ჩემს თავს, თუ რა აზრი ჰქონდა ყველაფერ იმას, რასაც ვაკეთებდი. ეს უბრალო გაცნობიერების გამოცდილება იყო, არაფერი კონკრეტული, მაგრამ ამან დაბადა განთავისუფლების დიდი გრძნობა, თითქოს რაღაც, რაც დიდი წნეხის ქვეშ იყო, მოეშვა, მოხდა მოდუნება, და ვიგრძენი აღტაცება. ერთადერთი, რაც მახსოვს, ეს იყო უბრალოდ ყოფნის შეგრძნება, ვარობა. ეს არის ყველაფერი, რაც მინდა რომ ვიყო, უბრალოდ ყოფნა. არაფერი განსაკუთრებული. ამას ვეძახი დიად ნაბიჯს ჩემთვის. ამან მართლაც ყველაფერი შეცვალა...თითქოს ამოატრიალა. ის, თუ როგორ ვხედავდი საგნებსა და მოვლენებს, როგორ განვიცდიდი მათ, როგორ ვხედავდი ადამიანებს, ვურთიერთობდი მათთან... ეს ნამდვილად იყო გადატრიალება, იმ გაგებით, რომ ყველაფერი, რასაც გამოვცდიდი, არ აქვს მნიშვნელობა, რას ვაკეთებდი ან რას ვამბობდი, ეს იყო ცნობიერება, რომელიც ვლინდებოდა. იმის გაცნობიერება, რომ მე ვვლინდები. ასე რომ, იმ მომენტში, ნებისმიერ მომენტში, რაც არ უნდა მეთქვა ანდა გამეკეთებინა, ყველაფერი, რაც ხდებოდა, ეს იყო - გაცნობიერება. ეს რჩება. და ეს აგრძელებს თავისი ბუნების გახსნას. თითქოს ვხედავდი, აზრები როგორ მოედინებოდნენ, და ნებისმიერი მოქმედება, რომელიც უნდა მომხდარიყო, უბრალოდ ხდებოდა, სხეული თავად ასრულებდა ამ მოქმედებას. ადრე არ იყო ასეთი რამ. ადრე ვიფიქრებდი: " მე ვფიქრობ, რომ ამის გაკეთება მჭირდება", და შემდეგ "მე", როგორც ადამიანი, თითქოს ამას გავაკეთებდი. ის, რაც დაიწყო და რაც ახლა ხდება, არის ის, რომ მე უბრალოდ ვარსებობ. გაცნობიერება და მოქმედება უბრალოდ აღიძვრება, სხეული ინსტრუმენტი ხდება, მე კი ვაკვირდები მას რეალურ დროში. სხეული უბრალოდ ასრულებს ყველა მოქმედებას, რაც ცნობიერებაში აღიძვრება, მე კი თანამონაწილე ვარ და დამკვირვებელი. მე ვფიქრობ, რომ ეს მშვენიერია. გაცნობიერებას არ აქვს არჩევანი. ჭეშმარიტი მე არჩევანის მიღმაა. ამის გამგონე ადამიანი იტყვის: "კარგი, უარს ვიტყვი ყველაფერზე, და უბრალოდ არანაირ არჩევანს აღარ გავაკეთებ. უბრალოდ ვიჯდები გამოქვაბულში". და ბევრი ადამიანი მართლაც ასე აკეთებდა. მაგრამ პრობლემა ისაა, რომ არჩევანი ამ დროს მაინც არის - მე უბრალოდ ირჩევს, რომ დათრგუნოს თავისი არჩევანი და სურვილები. ამას განპირობებული გონება აკეთებს, გადაწყვეტს, რომ არ აირჩიოს. სინამდვილეში, არჩევანიც, და არჩევანზე უარის თქმაც - ეს ყველაფერი განპირობებული გონების დონეზეა. მაგრამ ვინ ან რა აცნობიერებს ამ გონებას? გამოღვიძების შემდეგ თქვენ აღამოაჩენთ, რომ განპირობებული "მე" ისევე ირჩევს თავის საყვარელ ჩაის, როგორც ადრე. და ის წინანდებურად იცავს საუკეთესო დიეტას ორგანიზმისათვის. საქმე იმაში არაა, რომ არჩევანი აღარ ხდება. უამრავი არჩევანის ვარიანტი კვლავ ხდება, ისინი მუდმივად აღმოცენდება. მაგრამ განსხვავება ისაა, რომ "მე" არაა კავშირში ამ ყველაფერთან. აზრი "მე" განზავდა. მე არც ვირჩევ და არც ვთრგუნავ არჩევანს. გამოღვიძება ჰგავს ეგოს უხილავი დაცვის კედლების ჩამოშლას, ეს არის ჩვენი ყველაფერთან ერთიანობის აღიარება. და შედეგი კი გასაოცარია: ჩვენ აღმოვაჩინეთ, რომ ვიტანჯებოდით არა სიბრაზისგან, ტკივილსგან ან სევდისგან... ჩვენ ვიტანჯებოდით ცხოვრების მიუღებლობისგან, და ჩვენ შეგვიძლია ვისწავლოთ, გავხდეთ იმდენად გახსნილები, რომ მივიღოთ ცხოვრება ყოველთვის ისეთად, როგორიც არის. ჩვენ ყოველთვის გვირჩევნია, კარგად ვიგრძნოთ თავი, ვიდრე ვიტანჯოთ... ეს ჩვეულებრივი მდგომარეობაა ადამიანური არსებისათვის. ნორმაში, ჰომო საფიენსს ურჩევნია, კარგად იგრძნოს თავი, ვიდრე ცუდად. და მე მგონია, რომ იმ მომენტებში, როცა ჩვენ ვაცნობიერებთ, რომ გაცნობიერებულად არსებობა სინამდვილეში სიამოვნებაა, ადამიანის ტვინი ამას არეგისტრირებს: "ო, მე ეს მომწონს, ეს შესაძლებელია". და ეს გვაძლიერებს ჩვენ. გამოღვიძება შეიძლება მოხდეს თანდათან, ეტაპობრივად, ასევე - სწრაფად, როგორც რადიკალური გადატრიალება, როცა უცაბედად ვაცნობიერებთ, ვინ ვართ და ვიღვიძებთ სიზმრიდან. თითქოს მთელი ცხოვრება გვეძინა ჩვენი პერსონაჟის როლში. იმისათვის, რომ დავრჩეთ გამოღვიძებულ მდგომარეობაში, მუდამ უნდა ვასუფთავებდეთ ჩვენი "მე"-ს სტრუქტურას. მაშინაც, როცა საბოლოოდ გავიღვიძეთ, მნიშვნელოვანია, ვიყოთ ფხიზლად, არ დავუჯეროთ შემდგომ აზრს, დავრჩეთ სიმშვიდეში ყველაფერი იმის მიმართ, რაც არის, როცა ჩნდებიან გაუცნობიერებელი აზრები. წინააღმდეგ შემთხვევაში, გონების არაცნობიერი შაბლონები დაფარავენ ჭეშმარიტებას. არაცნობიერი უნდა გახდეს გამჭვირვალე არაცნობიერი. თუ ჩვენ არ შევხვდებით მას პირისპირ, მაშინ ჩავვარდებით მდგომარეობაში, რასაც ეძახიან სულიერ შემოვლით გზას. სულიერ შემოვლით გზას იყენებს ზოგიერთი ადამიანი, როდესაც აცხადებს, რომ მათ უკვე გაიღვიძეს, რათა არ შეეხონ რთულ ემოციებს, გადაუჭრელ ფსიქოლოგიურ საკითხებს ანდა ცხოვრებისეულ გამოწვევებს. ეგოისტურ გონებას შეუძლია მიითვისოს გამოღვიძების ნაპერწკალი და არ მისცეს ადამიანს უფლება, იცხოვროს ჭეშმარიტების მომენტში. მე ვიჯექი საწოლზე და ვფიქრობდი მამოგრაფიაზე, რომელიც მეორე დღეს უნდა გამევლო, და ეს ყოველთვის ბადებდა ჩემში ძლიერ ღელვას, რომელსაც განვიცდიდი წელიწადში ერთხელ. მე დავიღალე მუდმივად ამ შიშის განცდით. დავიღალე სიკვდილის შიშით, ვიჯექი საწოლზე, და ჩემდაუნებურად დამებადა აზრი: "შემიძლია თუ არა ხვალ ამის გაკეთება ისე, რომ არ ვიღელვო?" ეს უბრალოდ აზრი იყო. და უცებ ვიგრძენი ძლიერი ენერგეტიკული გაცნობიერება, რომ მე ეს ნამდვილად შემეძლო. არ ვიცოდი, საიდან ვიცოდი ეს. არ ვიცოდი, რა შეიცვალა, მაგრამ რაღაც ნამდვილად შეიცვალა. მე გაოგნებული ვიყავი. და უცებ მივხვდი, რომ ყველაფერი ისე აღარ იქნებოდა, როგორც ადრინდელ წლებში, როცა საშინელ ღელვას ვგრძნობდი. ეს არ ნიშნავდა, რომ მამოგრამაზე ყველაფერი კარგად იქნებოდა. ეს არ ნიშნავდა, რომ მკერდის კიბო არ მქონდა. ეს ძალიან უცნაური იყო ჩემთვის. ეს იყო აღტაცების მომენტი. ავდექი და წავედი ჩემს პარტნიორთან, რომელიც კომპიუტერით იყო დაკავებული. მე უბრალოდ ვიდექი კარებში. მან ბოლოს და ბოლოს ასწია თავი, დამინახა და მკითხა: "რა იყო?". მე ვუთხარი, რომ რაღაც შეიცვალა. და მოვუყევი, რომ ბოლო დროს თანდათან გავაცნობიერე, რომ საქმე მარტო იმაში არა, რომ შიში აღარ მეუფლება. ამასთან ერთად მე ვგრძნობდი თავს დამშვიდებულად, ჩემი მუდმივი სტრესისგან სრულიად განთავისუფლებულად. ჩემი გონება მშვიდად იყო. გარე ცხოვრება წინანდებურად მიედინებოდა, და გავიდა რამდენიმე თვე, სანამ მივხვდებოდი, რომ სწორედ ეს არის გამოღვიძება. ნამდვილად დიდი ხანი გავიდა. ერთადერთი, რაც მე ვიცოდი, ის იყო, რომ ისე აღარ მტკიოდა შინაგანად, როგორც ადრე, მაშინ ჩემი გონება დამშვიდდა, და ეს ახლაც გრძელდება. არ არსებობს საკუთარი გამოღვიძების გასხენება. არსებობს მხოლოდ განცდებისა და მოვლენების მეხსიერება. როდესაც არის რაიმე მოგონება, ამ დროს გონებაში ყოველთვის არის რაღაც წინააღმდეგობის კვალი. ეს წინააღმდეგობის კვალი არის "მე"-ს აზროფორმის დასაწყისი, მისი მუდმივი გამეორების საწყისი. თავად გამოღვიძება არ ტოვებს კვალს გონებაში. ის არაა გამოცდილება. საწყისი გაცნობიერება მეობაში იღვიძებს ახლანდელ მომენტში, მეხსიერების მონაწილეობისა და გონების ფილტრაციის გარეშე. თუ ჩვენ მიველტვით რაიმე მდგომარეობას, გამოცდილებას, და ვცდილობთ მასში ვიცხოვროთ, ესე იგი, ჩვენ მას ხელიდან ვუშვებთ. თუ ის მოდის და მიდის, თუ ის არაა ახლა და აქ, მაშინ, ეს არაა თქვენი ჭეშმარიტი ბუნება. მოდით, გამოვიყენოთ ეს მომენტი, რათა უშუალოდ გამოვიკვლიოთ ჩვენი ჭეშმარიტი ბუნება. უშუალოდ და პირდაპირ ნიშნავს - არა გონებით. თქვენ ვერ შეიცნობთ გონებით იმას, რაც გონების მიღმაა. შეიტანეთ ყურადღება თქვენ შიგნით და გააცნობიერეთ ეს მომენტი. გააცნობიერეთ თავად გაცნობიერება. ყურადღება მიაქციეთ აზრებს, შეგრძნებებს და ემოციებს, აღმოცენებულს ამ სივრცეში, ამავე დროს გააცნობიერეთ ის სივრცულობა, რომელშიც ისინი აღმოცენდება. მოვლენები ამოტივტივდებიან ქვეცნობიერიდან. აზრები, მოგონებები, გრძნობები, ემოციები, ენერგიები. ეს არის ბუნებრივი განწმენდის პროცესი, რომელიც ჩაირთვება, როდესაც ვიწყებთ კითხვების დასმას. უბრალოდ იყავით გახსნილი ყველაფრისათვის, რაც აღმოცენდება თქვენი გამოკვლევის შედეგად. უფლება მიეცით თქვენს თავს იმყოფებოდეთ გონების ბუნებრივ მდგომარეობაში, კონცეპტუალური შეზღუდულობისგან თავისუფალი. ჩემი პირადი გამოღვიძება, არსობრივად, ორი სხვადასხვა მიმართულებით ხდებოდა. თავდაპირველი გარდატეხა მოხდა ტანჯვის მდგომარეობიდან, და მე ვიცოდი, რომ ეს დაკავშირებული იყო აზრებთან. ეს კავშირში იყო იმასთან, თუ როგორ ვფიქრობდი, როგორ აღვიქვამდი სამყაროს, როგორ აღვიქვამდი ჩემს თავს. ამან მიმიყვანა თავად აზრის ბუნების პირდაპირ კვლევამდე. და რაც მთავარია, მოაზროვნის ბუნების კვლევამდე. იმის ბუნების, ვინც დაკავშირებული იყო ამ აზრებთან. ასეთნაირად, ამ პირდაპირი გამოკვლევის შედეგად, შეგრძნება, რომ მე ვარ მოაზროვნე, გაქრა. და როდესაც მე-მოაზროვნის შეგრძნება გაქრა, მაშინვე ყველა აზროფორმამ აზრი დაკარგა ჩემთვის. რასაც მაშინ ვერ ვაცნობიერებდი, ისაა, რომ როცა ეს ხდება, ჩვენ ვრჩებით რაღაც ისეთი სიწმინდეში, რომელიც არანაირად არაა დაკავშირებული გამოცდილებასთან. და ეს იყო ჩემთვის უაღრესად დამამშვიდებელი, ჩემი ტანჯვის საოცრად შემამასუბუქებელი. ეს იყო ჩემი გამოღვიძების პირველი ეტაპი. მე არც კი მიფიქრია, რომ ამ სიცხადით, რომელიც გაიხსნა, ამ სიმშვიდით, რომელიც გამოჩნდა, შესაძლებელი იყო უფრო ღრმად შესვლა. ასეთნაირად, რამდენიმე დღის მანძილზე, ეს პირველი გამობრწყინება, ძალიან სიღრმისეული, ძალიან გამანთავისუფლებელი და გასაოცარი გამოცდილება გადაიზარდა რაღაცაში, რაც ადამიანური განზომილების საზღვრებს სცდება; რაც იმის მიღმაა, თუ რად ან ვინად ვთვლი ჩემს თავს ნებისმიერ ფორმაში, და თუ როგორ აღვიქვამ სამყაროს ნებისმიერ ფორმაში. ყველაფერი ეს განადგურდა. და რაც დარჩა, უკიდურესად ძნელია, რომ გადმოვცე სიტყვებში. მაგრამ ადამიანებთან პირდაპირი ურთიერთობისას, ვინც დაინტერესებულია ასეთი პრობლემის გადაწყვეტით, შეიძლება მოხდეს ახსნა ადამიანისათვის, თუკი არის მზად და დაინტერესებული, რათა მოახდინოს საკუთარი თავის კვლევა. ვერავინ გეტყვით, რაა გონი, რაა მატრიცა, რა ხართ თქვენ. რათა შეიცნოს განუსაზღვრელი და გამოუთქმელი, გონება უნდა იყოს საოცრად ჩუმი, მშვიდი და უმოძრაო. ამ ღრმა სიჩუმეში და მდუმარებაში, არსებობს საშუალება, შეიცნო რაღაც, რაც არ ემორჩილება დროს, მარადიულია, და განსაზღვრებებს მიღმაა. მოდით წარმოვიდგინოთ გამოღვიძების მეტაფორა - თითქოს თქვენი თავი არის ეგო და ცხოვრებამ მოგაჭრათ ის. თქვენ ცხადად ხედავთ, რომ არ ხართ სხეული-გონება. არ ხართ არსება სხეული-გონების შიგნით. ცხოვრებამ თავი მოგკვეთათ, მაგრამ ის ჯერ კიდევ მიგორავს დაღმართზე, და მიაქვს თან თქვენი ძველი შაბლონები, ძველი სქემები, ძველი შეხედულებები, რომლებიც ვეღარ საზრდოობენ თქვენი ყურადღებით. თქვენ დამკვიდრებული ხართ თანდასწრებაში, და ხედავთ, თუ როგორ მოქმედებენ ეს ძველი სქემები, თუმცა არ ხართ შიგ ჩართულები. ისინი კი მაინც მოქმედებენ. თავი მიგორავს დაღმართზე, მაგრამ რაღაც მომენტში ის ჩერდება. ძველი კარმა აღარ მოდის მოქმედებაში. აღარ აღმოცენდებიან პროგრამები, რომლებიც უნდა გეპოვნა და დაგეშალა. ისინი გაქრა. და ეს არის მოქშა, განთავისუფლება. რასაც მე ვხედავ - ეს არის სიცოცხლის აღქმის სულ უფრო მეტად გაფართოება. არა როგორც სხეულში არსებული პიროვნების თვალსაზრისით, არამედ როგორც მშვიდი ჩუმი დაკვირვება მასზე, როცა ყოველ მომენტში არსებობს მოქმედება, მაგრამ არ არსებობს ის, ვინც ასრულებს ამ მოქმედებას. ძაღლმა დაიყეფა... ეს უბრალოდ ყეფა იყო სიჩუმეში. ვიღაც დადის, ან ჩემი სხეული დადის - ეს ვინმე კი არ დადის, არამედ უბრალოდ ხდება სიარული. და ამ აღქმას თან ახლდა შინაგანი დიალოგის შეწყვეტა, რომელიც თან ახლდა ჩემს ცხოვრებას. ასეთი მომენტები, როცა მე აღარ ვგრძნობდი თავს პიროვნებად, ხდებოდა სულ უფრო და უფრო ხშირად. და ამ პროცესის შესაბამისად, ყველაფერმა, რასაც ვფიქრობდი ადრე, რასაც ვაკეთებდი ცხოვრებაში, შეიძინა ახალი აზრი. იმის ნაცვლად, რომ მეფიქრა, თითქოს სიცოცხლე ჩემ წინააღმდეგ იყო, თითქოს ის ძალიან ძნელია, ანდა მეცადა ლოცვა ცვლილებების გამო, მე მივხვდი, რომ ეს ყველაფერი რაღაც დიადისაკენ არის მიმართული, იმისკენ, რომ სულ უფრო გაიხსნას გული. რომ მეტად მიმღები ვიყო ცხოვრებაში. მე დავინახე, რომ რასაც უბედურ შემთხვევებს ვეძახდი, ან შეცდომებს, ასევე იმას, რაც მე არ მომწონდა, - არ იყო არაფერი ჩემ წინააღმდეგ, და არ იყო არასწორი. სინამდვილეში ეს მაჩვენებდა მე უფრო ღრმა რეალობას, რასთანაც არ მქონდა შეხება. ამიტომ ყველა ლოცვა დაემსგავსა მხოლოდ გამოთქმას: "ამინ", "დაე იყოს ნება შენი". ყველა თხოვნა ასეთი გახდა: " დამეხმარე, დავინახო, სად ვამბობ უარს კიდევ ცხოვრებაზე, რის მიუღებლობაში ვარ კვლავ, სად ვიტანჯები ჯერ კიდევ, სად არ ვეუბნები "დიახ"-ს სიცოცხლის გაყვავილებას. ეს აღმოჩენა იყო. და სულ უფრო ხშირად ხდებოდა სიცოცხლის ასეთი აღმოჩენები, სულ უფრო ხშირად ჩნდებოდა გაცნობიერებული ყურადღების მომენტები. გამოღვიძება - მხოლოდ დასაწყისია გაყვავილების. და რაღაც აზრით, ის არასდროს დასრულდება. ეს უსასრულო აღმოჩენაა. და რაც უფრო ხშირად ხდება, მით მეტია გაგება, რომ რასაც ჩვენ სიძნელეებს ვეძახით, დაძაბულულობას, შიშს, სინამდვილეში ეს არის ტრამპლინი უმაღლესი სიყვარულისთვის. ეს სიყვარულის განზომილებაა, მშვიდობის და თანაგრძნობის. და ჩვენ ყველანი მასში ვარსებობთ. ისინიც კი, ვინც ფიქრობს, რომ ასე არაა. ჩვენ ყველანი მასში ვართ. ჩვენ ვიცით, რომ არსებობს ცნობიერება. ეს ჩვენ დარწმუნებით ვიცით. დანარჩენ ყველაფერზე კი ჩვენ შეგვიძლია გვქონდეს მხოლოდ წარმოდგენა. წარმოდგენა შეიძლება იყოს ძალიან კარგი, მაგრამ ეს მაინც მხოლოდ მიახლოებითი მიხვედრებია. ცნობიერება - ეს არის ერთადერთი თეორიამდელი ფაქტი ბუნებაში. ყველაფერი სხვა - თეორიული აბსტრაქციებია, ცნობიერებაში რომ ჩნდებიან. ცნობიერება - ბუნების ერთადერთი აქსიომაა. ის, რომ ის არსებობს - არის ერთადერთი აბსოლუტურად განსაზღვრული რამ ბუნებაში. და შემიძლია დაგარწმუნოთ, რომ ფიზიკისა და ნეირობიოლოგიის ემპირიულ მტკიცებულებებსა და განხილვებზე დაყრდნობით, უმცირესი ალბათობაა იმისა, რომ ცნობიერება არ იყოს ფუნდამენტური, თუკი ცნობიერებას ჩავთვლით მეორადად, ანუ ეპიფენომენალურად, ეს მიგვიყვანს უამრავ გადაუჭრელ პრობლემასთან. არსებობს ძლიერი რაციონალური და ემპირიული საფუძვლები იმისა, რომ ცნობიერება ჩაითვალოს ერთ-ერთ, ან იქნებ ერთადერთ ფუნდამენტურ სამშენებლო ბლოკად ბუნებაში. ფიზიკა თავისი არსით არის მეცნიერება აღქმის შესახებ. ის ცდილობს ახსნას იმ სამყაროს შაბლონები და კანონზომიერებები, რომელსაც აღვიქვამთ. ის არ ცდილობს გავიდეს აღქმის მიღმა. მაშინაც, როცა ის იყენებს მოწყობილობებს, როგორიცაა ტელესკოპი, მიკროსკოპი, ოსცილოგრაფი, ან სხვა რამე, მათ მიერ დაფიქსირებული შედეგები უნდა იყოს აღქმადი. ამიტომაც ყველაფერი ფიზიკაში, ასე ვთქვათ, იფილტრება აღქმის პარადიგმაში. ფიზიკა - ეს არის მეცნიერება აღქმის შესახებ. ამიტომ ის არ ცდილობს ფუნდამენტურად შეიხედოს ფიზიკური ან მატერიალურის საზღვრებს მიღმა, რადგანაც ფიზიკურობა და მატერია - არის სწორედ ის, რაც ახასიათებს ჩვენ მიერ აღქმულ სამყაროს, და რაც წარმოადგენს ჩვენი აღქმის შინაარსს. სიცოცხლე - ეს არის ინსტრუმენტი მის შესაცნობად. სიცოცხლე რომ შეიცნოთ, თქვენ არ უნდა გამოეთიშოთ მას. თქვენ არ უნდა მოწყდეთ იმას, რის გაგებასაც ცდილობთ. ყურადღება მიაქციეთ მოვლენებს, ეცადეთ შეამჩნიოთ ნიუანსები. კითხეთ თქვენს თავს: "რაა ეს? რას მეუბნება? რატომ ხდება? რას ნიშნავს?" სიცოცხლე ამ სამყაროში - წიგნია, წასაკითხი და ამოსახსნელი. მაგრამ ჩვენ შეიძლება იმდენად ჩავეფლოთ ტანჯვისგან გაქცევის აუცილებლობაში, რომ გვავიწყდება წიგნის წაკითხვა. გვავიწყდება, რომ ვიყოთ ყურადღებით. მაშინ, როდესაც სწორედ ეს წიგნი - სიცოცხლე - გასაღებია ჩვენი თავის ამოსახსნელად. თუ თქვენ გაშიფრავთ სიცოცხლის წიგნს, თქვენ ავტომატურად ნაკლებად დაიტანჯებით, მაგრამ ვერ შეძლებთ ამას, თუკი არ იქნებით ყურადღებით იმის მიმართ, რაც ხდება. სიცოცხლე - ეს არის ინსტრუმენტი საკუთარი თავის შესაცნობად. ყველა დიადი რელიგიური და სულიერი ტრადიცია ამ გაგებაზეა დაფუძნებული, რომ არსებობს ერთი უსასრულო და დაუყოფელი რეალობა, რომელიც ბრწყინავს ყოველ ჩვენგანში, როგორც გრძნობა "მე ვარ", და რომელიც წარდგება ჩვენ წინ, როგორც სამყარო. სხვა სიტყვებით, არსებობს ყოფიერების ოკეანე, ასე ვთქვათ, ყველასა და ყველაფრის საფუძველი, საიდანაც ყველა და ყველაფერი თავისი არსებობის სათავეს იღებს. რომელშიც ყველაფერი ცხოვრობს და რომელშიც ყველაფერი განქარდება. და ეს მართლაც ფუძემდებლური პრინციპია ყველა რელიგიურ ტრადიციაში, ეს არის ყოფიერების ერთობის აღიარება. პირველი გერმეტული პრინციპი ამბობს: "ყველაფერი გონია, სამყარო ცნობიერია". საითაც არ უნდა გავიხედოთ, ყველგან ერთიანი გონი არსებობს. როგორც რუმიმ თქვა: "საითაც არ უნდა გავიხედო, ყველგან ღმერთის სახეა". სადაც არ უნდა შევიხედოთ - მიკროკოსმოსში თუ მაკროკოსმოსში, ჩვენ ერთიან ცნობიერებას ვპოულობთ. აი, ადამიანური ნეირონების გამოსახულება. ეს კი სამყაროში ბნელი მატერიის განაწილების მოდელირებული გამოსახულებაა. მილუნნიუმ რან - ეს არის მაქს პლანკის ინსტიტუტში სუპერკომპიუტერებით ჩატარებული სიმულაცია, რათა წარმოდგენა გვქონდეს სამყაროში ბნელი მატერიის განაწილებასა და ევოლუციაზე. ბნელი მატერია უზარმაზარ კოსმიურ ქსელს ქმნის ერთმანეთთან დაკავშირებული ძაფებითა და კვანძებით, რომელიც ვიზუალურად ადამიანის ტვინის ნეირონებისა და ნეიროგზების იდენტურია. და ასეთი სურათი ყველგან გვხვდება ბუნებაში. შეგვიძლია ამას დავუძახოთ ერთიანი გონი, ან ღმერთი, ან ყველაფერი, რაც არის. და რასაც ღმერთს ვეძახით, არაა რაიმე გარე არსება, რომელიც სამყაროს საზღვრებს მიღმაა და მასზე ადრინდელია. ღმერთი - ის არსია, რომელიც ბრწყინავს ყოველ ჩვენგანში, როგორც ცოდნა "მე ვარ" და წარმოდგება ჩვენ წინ, როგორც სამყარო. ასე რომ, ამ თვალსაზრისით რელიგიურ ენაზე შეიძლება ვთქვათ, რომ სამყარო - ეს ღმერთის სიტყვის გამოვლინებაა, ლოგოსი. ჩვენ კი ღვთიური გონის ლოკალიზება ვართ ღვთიურსავე გონში. და როგორ ხდება, რომ სუბიექტურობის ერთი უნივერსალური ველი, ერთი უნივერსალური ცნობიერება - შეიძლება იყოს მრავლობითიც? მე ხომ არ შემიძლია თქვენი აზრების წაკითხვა, და ალბათ, არც თქვენ - ჩემი. მე არ ვიცი, რა ხდება ანდრომედას გალაქტიკაში, ან თუნდაც ჩინეთში. ჩვენ არ გვაქვს ერთიანი გამოცდილება ჩვენი ბუნების. მაშ როგორღა შეუძლია ბუნებას - ერთიან გონს - ჰქონდეს ასეთი შეზღუდულობა და თან იყოს მრავალფეროვანი? ვფიქრობ, ჩვენ ვიცით ერთი ბუნებრივი პროცესი, რომელიც ზუსტად ასე ხდება. ფსიქიატრიაში მას ეწოდება დისოციაცია. ეს პროცესია, რომლის დროსაც ერთიანი გონება თითქოს იყოფა მრავალ განცალკევებულ ცნობიერების ცენტრად. ჩვენ გვაქვს სარწმუნო ემპირიული დასაბუთებები, რაც გამოუვლინდათ ადამიანებს, და მიღებული ნეიროვიზუალიზაციის საშუალებით. და ახლა, ვფიქრობ, ჩვენ ახლოს ვართ დისოციაციის კონცეპტუალურ მკაფიო ახსნასთან, რომელიც დაფუძნებულია ინფორმაციის ინტეგრირებულ თეორიაზე - ცნობიერების ნეირობიოლოგიის ძირითად თეორიაზე. როდესაც წარმოიშობა დისოციაციური მოსაზღვრე ფორმა, მაშინ თქვენ მხოლოდ იმას ხედავთ, რაც ამ ფორმის მიღმაა, აღქმის მეშვეობით. და ის, რასაც აღიქვამთ, - არის მატერია, ფიზიკური. სხვა სიტყვებით, მატერია, ფიზიკურობა - ეს არის ცნობიერების პროცესის გაცნობიერებული გამოვლინება დისოციაციის საზღვარზე. არ აქვს მნიშვნელობა, ამ პროცესებს თანამედროვე თეორიების ტერმინებით აღვწერთ, თუ უძველესი დროის მოდელებს გამოვიყენებთ, როგორიცაა ხუთი სკანდჰა, მთავარია ის, რომ ამ ქვეცნობიერ პროცესებს ჩვენ გადავაქცევთ ცნობიერად. როდესაც ისინი გაცნობიერებულია, "მე"-ს სტრუქტურის შიგნით წინაღობა ქრება. და "მე"-ს ქვეცნობიერი ფუნქციონირება შესაძლებელია შეწყდეს. იმის აღქმა, რომ ჩვენ ფიზიკური სხეული ვართ, სხეულის შეგრძნებების აღქმა, ობიექტებისა და საგნების კონცეპტუალიზაცია, საგნების შეფასებასთან და უპირატესობის მინიჭებასთან იდენტიფიკაცია, გრძნობა, რომ არსებობს მოწმე, ყველაფერი ამის დამკვირვებელი, - გონების მთელი ეს პროცესები უნდა გაცნობიერდეს, როგორც "მე"-სგან თავისუფალი. სხვა სიტყვებით, ჩვენ აღარ ვაიგივებთ ჩვენს თავს მოვლენებთან, არამედ ვაძლევთ მათ უფლებას იყვნენ ისეთი, როგორიც არიან. ეს არაა სიცოცხლეზე უარის თქმა, პირიქით - ეს არის სიცოცხლესთან ურთიერთობის გაღრმავება. ჩემმა გაგებამ, რომ ცნობიერება არის ფუნდამენტური და წინუსწრებს ფიზიკურს, - წლების მანძილზე ძირფესვიანად შეცვალა ჩემი აღქმა ამ სამყაროში ცხოვრების შესახებ, და იმის შესახებ, თუ რას ნიშნავს, იყო ადამიანი, რომელიც ცხოვრობს ამ სამყაროში. ჩემს შემთხვევაში ეს ნელი პროცესი იყო. თავიდან ეს იყო უბრალოდ კონცეპტუალური მიხვედრა ჩემს გონებაში, შემდეგ კი მან თითქოს სხეულში შეაღწია და დაიწყო გავლენა ჩემს ემოციებზე, ჩემს გრძნობებზე, და ამან ყველაფერი შეცვალა. ეს სრულიად ცვლის იმას, თუ რას თვლით თქვენ კარგად განვლილ ცხოვრებად, რას თვლით მიზნებად, რისკენაც უნდა ისწრაფვოთ, ეს ცვლის თქვენი საკუთარი თავის აღქმას, თქვენს ურთიერთობებს სხვა ცოცხალ არსებებთან. დიახ, ეს ნამდვილად ყველაფერს ცვლის. პირადი მიზნები, დაკავშირებული სტატუსთან, ძალა-უფლებასთან, ფულთან - წარსულში დარჩა. იმის გაცნობიერება, რომ ჩემი ცხოვრება - სულაც არ ვარ მე, არასდროს ყოფილა და არ იქნება მე, რომ ეს არის ბუნება, ხოლო "მე" - არის ერთ-ერთი ლოკალური გამოვლინება ბუნების - ეს გაგება იწვევს შფოთვის სიღრმისეულ დასუსტებას, რომელიც თან ახლავს პირადი მიზნების მიღწევის აუცილებლობის გრძნობას. და განთავისუფლებთ გულდაწყვეტისგან, როდესაც თქვენ ვერ აღწევთ მიზანს. ყველაფერი ეს გაქრა. ახლა ჩემი ცხოვრება არის ბუნების მსახურების ფორმა. მე ღია ვარ ყველაფრისთვის, რისი გაკეთებაც ბუნებას სურს ჩემით, და თუმცა ეს მონურ მსახურებასავით ჟღერს, მე არ ვგრძნობ თავს ასე. მე ვგრძნობ, რომ აღარ ვატარებ დამთრგუნველ პასუხისმგებლობას, რომ ვიყო პირადულად ბედნიერი, რაც არის ყველაზე დამთრგუნველი იდეა, რაც შეიძლება ადამიანს თავში მოუვიდეს. თითქოს შენი ცხოვრება შენზეა დამოკიდებული, და თითქოს შენ გაქვს პასუხისმგებლობა იმაზე, რომ იყო ბედნიერი, და როცა ვერ ახერხებ ამას, ეს შენი წარუმატებლობაა, და იწყებ სინანულს. არა, ეს წავიდა, ეს გაქრა. ეს არის ერთ-ერთი იმ რამეთაგან, რომელთაც შეცვალეს ჩემი ცხოვრება. რეალობის უფრო ღრმა გაგება ანვითარებს ემპათიას, ურთიერთ პატივისცემას, არაეგოისტურ მიზნებს. ეს ამცირებს ქცევის მოდელებზე დამოკიდებულებას. ამიტომ სრული დარწმუნებით შეიძლება ითქვას, რომ თუკი კაცობრიობის გაგება იქნება უფრო ღრმა და ყოვლისმომცველი, ცხოვრება გახდება უკეთესი. მსოფლიო პრობლემების გადაწყვეტა იმაში მდგომარეობს, რომ მათი ნამდვილი წყარო ამოვიცნოთ - ეგო, რომელიც მხოლოდ საკუთარი ინტერესებით მოქმედებს. მნიშვნელობა არ აქვს, რას მოღვაწეობს ეგო - პოლიტიკა, რელიგია, ეკონომიკა თუ განათლება. სანამ ის გამომდინარეობს ცრუ წინაპირობისგან, რომ არსებობს ცალკე "მე", მანამ გაგრძელდება ჩვენი ტანჯვა და განცალკევება. ერთადერთი გამოსავალი კაცობრიობისათვის ახლა არის გ ა მ ო ღ ვ ი ძ ე ბ ა ! ბუდიზმში, როცა აღარაა საკუთარი თავის აღქმა, როგორც რაიმე განცალკევებულის, და ამავე დროს, არავინაა სხვა, გარდა ერთიანი "მე"-სი - არის ნირვანა, ეგოცენტრული მოღვაწეობის დასასრული, უმეცრების დასასრული, ძილის დასასრული და სიცოცხლის სიზმრის პერსონაჟიდან გამოღვიძება. ბიბლიაში ნათქვამია, რომ სიტყვა გახდა ხორცი და დამკვიდრდა ჩვენ შორის. სიტყვა ხშირად ითარგმნება, როგორც ლოგოსი. ეს არის უძველესი სიტყვა ძალიან ღრმა აზრით. ლოგოსი ასოცირდება მარადიულობასთან, ჭეშმარიტებასთან და პირდაპირ გამოცხადებასთან. შეიძლება ითქვას, რომ სწორედ ლოგოსის მეშვეობით, ქრისტეს ცნობიერების მეშვეობით, ბუდდას ბუნების მეშვეობით - შეიცნობა ღმერთის გონი.