WEBVTT

00:00:06.778 --> 00:00:10.977
W 1943 roku alianckie samoloty
przeleciały nad nazistowskimi Niemcami,

00:00:10.977 --> 00:00:14.304
zasypując ludzi dziesiątkami
tysięcy ulotek.

00:00:14.304 --> 00:00:18.774
Ulotki autorstwa anonimowych Niemców
nawoływały do wyparcia się Hitlera,

00:00:18.774 --> 00:00:22.532
do żywej walki o przyszłość –
i do nie tracenia nadziei.

NOTE Paragraph

00:00:22.532 --> 00:00:25.598
Te nawoływania do działania
trafiły do domów i firm;

00:00:25.598 --> 00:00:29.718
wieści dotarły nawet do obozów
koncentracyjnych i więzień.

00:00:29.718 --> 00:00:33.994
Dopiero po zakończeniu wojny,
tożsamość autorów, ich historie

00:00:33.994 --> 00:00:38.082
i tragiczny los mogły
ujrzeć światło dzienne.

NOTE Paragraph

00:00:38.082 --> 00:00:40.762
Kiedy Hitler sięgnął po władzę
10 lat wcześniej

00:00:40.762 --> 00:00:44.940
Hans i Sophie Scholl byli nastolatkami
z miasta Forchtenberg.

00:00:44.940 --> 00:00:47.566
To był czas strachu,
propagandy oraz inwigilacji.

00:00:47.566 --> 00:00:51.571
Wszystkie aspekty życia rodziny Scholl
i milionów innych Niemców pozostawały

00:00:51.571 --> 00:00:53.489
pod kontrolą nazistów.

NOTE Paragraph

00:00:53.489 --> 00:00:56.072
Rząd szczególnie obrał za cel
młodych ludzi,

00:00:56.072 --> 00:01:00.722
stwarzając instytucje, które regulowały
ich zachowania i kontrolowały myśli.

00:01:00.722 --> 00:01:03.668
Jako nastolatek,
Hans był członkiem Hitlerjugend,

00:01:03.668 --> 00:01:07.009
a Sophie dołączyła do Związku
Niemieckich Dziewcząt.

NOTE Paragraph

00:01:07.009 --> 00:01:08.567
Hans zdobywał kolejne stopnie,

00:01:08.567 --> 00:01:12.389
nadzorował szkolenia
i indoktrynację kolejnych pokoleń.

00:01:12.389 --> 00:01:17.109
W 1936 roku Hansa wybrano
do niesienia flagi podczas wiecu NSDAP.

00:01:17.109 --> 00:01:19.644
Lecz kiedy zobaczył gorliwość
nazistowskiej retoryki,

00:01:19.644 --> 00:01:22.685
po raz pierwszy zaczął ją kwestionować.

NOTE Paragraph

00:01:22.685 --> 00:01:27.225
W tym samym czasie Sophie też zaczynała
wątpić w otrzymywane informacje.

00:01:27.225 --> 00:01:29.352
Ich rodzice, Robert i Magdalena,

00:01:29.352 --> 00:01:32.492
którzy bali się, że tracą swoje dzieci
na rzecz ideologii nazistów,

00:01:32.492 --> 00:01:34.535
wspierali ich brak zaufania.

00:01:34.535 --> 00:01:38.247
W domu Robert i Magdalena
słuchali zagranicznych radiostacji,

00:01:38.247 --> 00:01:42.140
do czego początkowo zniechęcał rząd,
a później zakazał.

00:01:42.140 --> 00:01:46.860
Podczas gdy rząd rozpowszechniał audycje,
które zaprzeczały jego okropnościom,

00:01:46.860 --> 00:01:49.576
rodzina Schollów poznawała
szokującą prawdę.

NOTE Paragraph

00:01:49.576 --> 00:01:53.706
Wciąż jednak pozostawiali podmiotem zasad
obowiązujących w hitlerowskich Niemczech.

00:01:53.706 --> 00:01:55.235
Po wybuchu wojny,

00:01:55.235 --> 00:01:58.024
Sophie niechętnie pracowała
na rzecz dobra narodowego,

00:01:58.024 --> 00:02:02.794
a Hans wykonywał obowiązki wojskowe,
studiując medycynę w Monachium.

NOTE Paragraph

00:02:02.794 --> 00:02:08.946
Tam Hans poznał Christopha Probsta,
Williego Grafa i Alexandra Schmorella.

00:02:08.946 --> 00:02:12.480
Z każdym dniem rosła ich niechęć
względem nazistowskiej ideologii.

00:02:12.480 --> 00:02:14.435
Pragnęli podzielić się swoimi odczuciami.

00:02:14.435 --> 00:02:18.690
Ale jak to zrobić, skoro nie wiadomo było,
komu można zaufać?

NOTE Paragraph

00:02:18.690 --> 00:02:22.344
Mimo wszystko, grupa przyjaciół
postanowiła się sprzeciwić anonimowo.

00:02:22.344 --> 00:02:25.004
Razem zrzucili się na materiały
do drukowania.

00:02:25.004 --> 00:02:28.002
Znajomy pozwolił im skorzystać
z piwnicy pod jego studiem.

00:02:28.002 --> 00:02:31.295
W tajemnicy przygotowywali
swoją wiadomość.

NOTE Paragraph

00:02:31.295 --> 00:02:37.313
W czerwcu 1942 roku, w Monachium pojawiły
się tajemnicze antynazistowskie ulotki.

00:02:37.313 --> 00:02:40.213
Widniał na nich podpis "Biała Róża".

NOTE Paragraph

00:02:40.213 --> 00:02:42.217
Pierwsze ulotki potępiały Hitlera

00:02:42.217 --> 00:02:45.307
i wzywały Niemców do sabotażu
sukcesów wojennych.

00:02:45.307 --> 00:02:47.132
"Przyjmijcie postawę biernego oporu...

00:02:47.132 --> 00:02:51.582
zablokujcie działanie tej ateistycznej
wojennej maszyny nim będzie za późno,

00:02:51.582 --> 00:02:54.113
zanim ostatnie miasto
będzie stertą gruzu...

00:02:54.113 --> 00:02:57.566
zanim nasza młodzież się wykrwawi...

00:02:57.566 --> 00:03:02.046
Nie zapomnijcie, że każdy naród
ma taki rząd, na jaki zasługuje!"

00:03:02.046 --> 00:03:05.315
W czasie gdy sarkastyczna uwaga
mogła oznaczać zdradę kraju,

00:03:05.315 --> 00:03:07.554
taki język uchodził za niespotykany.

00:03:07.554 --> 00:03:10.584
Jego twórcą w znacznej mierze
był Hans Scholl.

NOTE Paragraph

00:03:10.584 --> 00:03:15.614
W 1942 roku Sophie przybyła do Monachium,
nie wiedząc nic o działalności brata.

00:03:15.614 --> 00:03:17.940
Chwilę potem natknęła się
na te ulotki w szkole.

00:03:17.940 --> 00:03:21.184
Dopiero gdy odkryła poszlaki
w pokoju swojego brata,

00:03:21.184 --> 00:03:23.354
zrozumiała, kto był ich autorem.

00:03:23.354 --> 00:03:28.094
Jej szok wkrótce ustąpił determinacji,
też chciała w tym działać.

00:03:28.094 --> 00:03:33.565
Dla rodzeństwa nadszedł czas
eskalacji wściekłości trwającej od lat.

NOTE Paragraph

00:03:33.569 --> 00:03:40.331
Od czerwca 1942 do lutego 1943
grupa pracowała gorączkowo.

00:03:40.331 --> 00:03:42.374
Podczas gdy gestapo szukało tropu,

00:03:42.374 --> 00:03:45.019
Biała Róża ciągle miała się na baczności.

NOTE Paragraph

00:03:45.019 --> 00:03:50.449
Wojna szalała: zaostrzono regulacje,
a Monachium cierpiało z powodu nalotów.

00:03:50.449 --> 00:03:53.751
Członkowie Białej Róży odważyli się
na dalsze działania konspiracyjne.

00:03:53.751 --> 00:03:58.201
Tworzyli graffiti na budynkach, jeździli
pociągami, w których roiło się od gestapo.

00:03:58.201 --> 00:04:00.467
Zimą 1942 roku

00:04:00.467 --> 00:04:04.045
Hans udał się w niebezpieczną podróż
na czechosłowacką granicę,

00:04:04.045 --> 00:04:06.345
na spotkanie
z antynazistowskimi rebeliantami.

NOTE Paragraph

00:04:06.345 --> 00:04:09.151
18 lutego 1943 roku

00:04:09.151 --> 00:04:13.131
Sophie i Hans przynieśli na uniwersytet
walizkę pełną ulotek.

00:04:13.131 --> 00:04:17.550
Dozorca spostrzegł, co chcieli zrobić
i zgłosił ten fakt do Gestapo.

NOTE Paragraph

00:04:17.550 --> 00:04:19.948
Oboje zaprzeczyli jakiemukolwiek
zaangażowaniu,

00:04:19.948 --> 00:04:24.406
dopóki policja nie zebrała wszystkich
ulotek i włożyła z powrotem do walizki,

00:04:24.406 --> 00:04:27.119
gdzie pasowały idealnie.

00:04:27.119 --> 00:04:29.146
Po tym jak Hans i Sophie się przyznali,

00:04:29.146 --> 00:04:33.826
natychmiast postawiono ich przed sądem
i skazano na śmierć przez ścięcie.

00:04:33.826 --> 00:04:39.695
Mimo wyczerpujących przesłuchań,
żadne nie wyjawiło innych konspiratorów.

NOTE Paragraph

00:04:39.695 --> 00:04:44.565
Tuż przed egzekucją, Sopie wyraziła
wściekłość względem swojego kraju,

00:04:44.565 --> 00:04:48.030
ale wyraziła też nadzieję
na lepszą przyszłość:

00:04:48.030 --> 00:04:52.311
"Jak można oczekiwać sprawiedliwości,
skoro nie ma nikogo,

00:04:52.311 --> 00:04:56.228
kto sam chciałby się poświęcić 
dla sprawiedliwego celu?

00:04:56.228 --> 00:05:00.110
Taki ładny, słoneczny dzień,
a ja muszę już odejść,

00:05:00.110 --> 00:05:03.150
ale co znaczy moja śmierć,
jeśli dzięki nam

00:05:03.150 --> 00:05:07.830
tysiące ludzi się ocknęło
i są gotowi do działania?"