WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:01.440
კეთილი იყოს თქვენი დაბრუნება.

00:00:01.440 --> 00:00:03.950
ახლა კიდევ რამდენიმე ამოცანას ამოვხსნი 
იმპლსზე.

00:00:03.950 --> 00:00:07.060
პირველ ამოცანაში გვყავს მოციგურავე და ის

00:00:07.060 --> 00:00:08.630
საციგურაო მოედანზეა.

00:00:08.630 --> 00:00:10.360
და მას ბურთი უჭირავს.

00:00:10.360 --> 00:00:14.740
და ეს ბურთი---დავხატავ-- არის

00:00:14.740 --> 00:00:15.990
0.15 კილოგრამიანი.

00:00:18.610 --> 00:00:20.580
და ის მას ისვრის.

00:00:20.580 --> 00:00:23.640
ვთქვათ, რომ ის მას თავის პირდაპირ ისვრის,
მიუხედავად იმისა,

00:00:23.640 --> 00:00:25.200
რომ ჩვენ გვიყურებს.

00:00:25.200 --> 00:00:27.230
თავისი ტანისთვის პირდაპირ არის.

00:00:27.230 --> 00:00:32.790
და ისვრის ზუსტად პირდაპირ.

00:00:32.790 --> 00:00:35.075
ვიცი, რომ რაღაცის სროლა ზუსტად პირდაპირ

00:00:35.075 --> 00:00:38.490
რთულია, მაგრამ ჩავთვალოთ, რომ შეუძლია.

00:00:38.490 --> 00:00:41.510
ისვრის ზუსტად პირდაპირ სიჩქარით, რადგან

00:00:41.510 --> 00:00:44.280
მიმართულებასაც ვუთითებთ, ეს ნიშნავს, რომ

00:00:44.280 --> 00:00:48.000
ეს სიჩქარე ვექტორულია და არა სკალარული,
რადგან სკალარულს მხოლოდ რიცხვითი

00:00:48.000 --> 00:00:51.200
მნიშვნელობა აქვს ვექტორულს კი რიცხვითი 
მნიშვნელობა და მიმართულება.

00:00:51.200 --> 00:00:58.160
ის ბურთს ისვრის 35მ/წმ-შია და ბურთი

00:00:58.160 --> 00:01:03.160
0.15 კილოგრამია

00:01:03.160 --> 00:01:08.560
ამოცანა გვეუბნება, რომ კომბინირებული მასა-
მისი და ბურთის ერთად

00:01:08.560 --> 00:01:17.520
50 კილოგრამია.

00:01:17.520 --> 00:01:20.130
თავიდან, სანამ ის რამეს გააკეთებს, 
ორივე უძრავადაა,

00:01:20.130 --> 00:01:22.990
მერე კი ის ისვრის ბურთს და კითხვაა, 
ბურთის სროლის შემდეგ

00:01:22.990 --> 00:01:25.000
რა არის მოციგურავის უკუგდების სიჩქარე?

00:01:25.000 --> 00:01:28.930
ანუ ბურთის სროლით რამდენად უკან

00:01:28.930 --> 00:01:30.230
უბიძგებს საკუთარ თავს.

00:01:30.230 --> 00:01:33.060
რა არის მისი სიჩქარე უკანა მიმართულებით?

00:01:33.060 --> 00:01:36.340
და თუ არ იცით ტერმინი უკუგდება, ეს ხშირად 
გამოიყენება, როდესაც...

00:01:36.340 --> 00:01:39.600
არ მინდა ვიფიქროთ ძალადობრივ რაღაცეებზე,
მაგრამ

00:01:39.600 --> 00:01:42.250
როდესაც თოფს ისვრი

00:01:42.250 --> 00:01:44.830
შენი მხარი განიცდის უკუგდებას, რადგან 
ისევ და ისევ

00:01:44.830 --> 00:01:45.900
იმპულსი ინახება.

00:01:45.900 --> 00:01:48.270
გარკვეული ოდენობის იმპულსი მიდის

00:01:48.270 --> 00:01:51.020
იმ ტყვიაზე, რომელიც ძალიან მსუბუქი და 
სწრაფია.

00:01:51.020 --> 00:01:54.940
მაგრამ რადგან იმპულსი ინახება, შენი მხარი 
საპირისპირო მიმართულებით

00:01:54.940 --> 00:01:55.780
იძენს სიჩქარეს.

00:01:55.780 --> 00:01:57.250
ამაზე სხვა ამოცანას გავაკეტებ

00:01:57.250 --> 00:01:58.960
ახლა ამ ამოცანას დავუბრუნდეთ.

00:01:58.960 --> 00:02:02.410
როგორც უკვე ვთქვი, იმპულსი ინახება.

00:02:02.410 --> 00:02:05.760
რა არის იმპულსი ამოცანის დასაწყისში,

00:02:05.760 --> 00:02:08.289
საწყისი იმპულსი?

00:02:08.289 --> 00:02:09.690
სხვა ფრად გვაკეთებ.

00:02:09.690 --> 00:02:11.730
ეს არის საწყისი იმპულსი.

00:02:11.730 --> 00:02:18.060
საწყისი მასა არის 50კგ, არა? რადგან

00:02:18.060 --> 00:02:22.110
ის და ბურთი ერთად 50კგ-ია, გამრავლებული 
სიჩქარეზე.

00:02:22.110 --> 00:02:23.810
სიჩქრე 0-ია.

00:02:23.810 --> 00:02:29.800
დასაწყისში სისტეის სიჩქარე 0-ია.

00:02:29.800 --> 00:02:34.060
ანუ იმპულსიც 0-ია.

00:02:34.060 --> 00:02:37.430
P საწყისი 0-ია.

00:02:37.430 --> 00:02:41.560
რადგან ჯამში 0 იმპულსით ვიწყებთ,
საბოლოო ჯამური

00:02:41.560 --> 00:02:42.880
იმპულსიც 0 უნდა იყოს.

00:02:42.880 --> 00:02:44.030
მოგვიანებით რა არის

00:02:44.030 --> 00:02:47.730
იმპულსი? გვაქვს ბურთი, რომელიც მოძრაობს 
35მ/წმ სიჩქარით და ბურთის მასა

00:02:47.730 --> 00:02:58.040
0.15კგ-ია. დროებით ერთეულებს არ მივაქცევ
ყურადგღებას ადგილი, რომ

00:02:58.040 --> 00:02:59.710
დავზოგო.

00:02:59.710 --> 00:03:01.930
გამრავლებული ბურთის სიჩქარეზე.

00:03:01.930 --> 00:03:05.060
გამრავლებული 35მ/წმ-ზე.

00:03:05.060 --> 00:03:08.930
ეს არის ბურთის იმპულსს დამატებული

00:03:08.930 --> 00:03:10.020
მოციგურავის იმპულსი.

00:03:10.020 --> 00:03:12.060
რა არის მისი მასა?

00:03:12.060 --> 00:03:14.440
მისი მასა იქნება 50-ს გამოკლებული ეს.

00:03:14.440 --> 00:03:21.550
დიდად არ აქვს მნიშვნელობა მაგრამ ვთქვათ 
არის 49---

00:03:21.550 --> 00:03:25.330
რა არის--- 49.85კგ.

00:03:25.330 --> 00:03:28.180
გამრავლებული მის ახალ სიჩქარეზე. 
გამრავლებული

00:03:28.180 --> 00:03:29.040
სიჩქარეზე.

00:03:29.040 --> 00:03:31.410
ამას დავუძახოთ მოციგურავის სიჩქარე.

00:03:31.410 --> 00:03:34.890
ახლა გამოვიტან ჩემს სანდო კალკულატორს.

00:03:37.910 --> 00:03:40.640
აბა ვნახოთ

00:03:40.640 --> 00:03:50.780
0.15 * 35 = 5.25

00:03:50.780 --> 00:03:56.260
ეს ტოლია 5.25-ის

00:03:56.260 --> 00:04:02.350
პლიუს 49.85 გამრავლებული მოციგურავის 
სიჩქარეზე.

00:04:02.350 --> 00:04:04.550
და ეს რათქმა უნდა ტოლია 0-ის, რადგან
საწყისი

00:04:04.550 --> 00:04:05.930
სიჩქარე 0 იყო.

00:04:05.930 --> 00:04:10.000
ახლა, არ ვიცი, გამოვაკლოთ 5.25 ორივე 
მხარეს

00:04:10.000 --> 00:04:18.200
და განოტოლება ასეთია- მინუს 5.25= 49.85
გამრავლებული

00:04:18.200 --> 00:04:20.279
მოციგურავის სიჩქარეზე.

00:04:20.279 --> 00:04:23.480
ვამბობთ, რომ ბურთის იმპულსია

00:04:23.480 --> 00:04:25.380
5.25

00:04:25.380 --> 00:04:29.480
და რადგანაც ჯამურად სისტემის იმპულსი 0 
უნდა იყოს

00:04:29.480 --> 00:04:32.660
მაშინ მოციგურავის იმპულსი 5.25 უნდა

00:04:32.660 --> 00:04:35.960
იყოს საწინააღმდეგო მიმართულებით, ანუ

00:04:35.960 --> 00:04:39.230
მისი იმპულსი მინუს 5.25-ია.

00:04:39.230 --> 00:04:41.480
და მისი სიჩქარის დასადგენად უბრალოდ
მის იმპულსს

00:04:41.480 --> 00:04:43.780
გავყოფთ მასაზე.

00:04:43.780 --> 00:04:48.380
ორივე მხარეს გავყოფთ 49.85-ზე და მივიღებთ

00:04:48.380 --> 00:04:49.695
მოციგურავის სიჩქარეს.

00:04:49.695 --> 00:04:50.725
ვნახოთ.

00:04:50.725 --> 00:05:01.520
ეს უარყოფითი რიცხვი გავყოთ 49.85-ზე

00:05:01.520 --> 00:05:05.370
უდრის მინუს 0.105

00:05:05.370 --> 00:05:15.520
ანუ მინუს 0.105 მ/წმ-ში

00:05:15.520 --> 00:05:16.270
ეს საინტერესოა.

00:05:16.270 --> 00:05:20.370
როდესაც ბურთს ისვრის 35 მ/წმ-ით

00:05:20.370 --> 00:05:24.670
რაც საკმაოდ სწრაფია, ის დაახლოებით 
10სმ-ით

00:05:24.670 --> 00:05:28.440
დაიხევს უკან, დაახლოებით 10სმ/წმ-ით.

00:05:28.440 --> 00:05:30.530
ის ბევრად ნელა დაიხევს უკან, მაგრამ

00:05:30.530 --> 00:05:31.740
მაინც დაიხევს უკან.

00:05:31.740 --> 00:05:34.350
და თუდაუფიქრდებით ეს მამოძრავეელი ძალის
ერთ-ერთი ფორმაა

00:05:34.350 --> 00:05:35.790
ასე მუშაობს რაკეტა.

00:05:35.790 --> 00:05:40.120
ის ამოტყორცნის რამეს, რასაც ნაკლები მასა 
აქვს, მაგრამ

00:05:40.120 --> 00:05:44.500
ძალიან სქრაფია. და რადგანაც იმპულსი 
ინახება

00:05:44.500 --> 00:05:47.740
ეს რაკეტას საწინააღმდეგო მიმართულებით
უბიძგებს.

00:05:47.740 --> 00:05:51.550
ახლა ვნახოთ თუ სხვა ამოცანის დამატება
შეგვიძია.

00:05:51.550 --> 00:05:54.600
ანდა, ალბათ უკეთესია ეს ამოცანა დავტოვოთ

00:05:54.600 --> 00:05:56.760
ასე და სხვა ამოცანისთვის მეტი დრო გვექნება

00:05:56.760 --> 00:05:58.515
რომელიც შედარებით უფრო რთული იქნება.

00:05:58.515 --> 00:05:59.765
მალე გნახავთ.