[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:01.00,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:01.44,Default,,0000,0000,0000,,Tekrar merhaba
Dialogue: 0,0:00:01.44,0:00:03.95,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi birkaç tane daha momentum problemi çözeceğim.
Dialogue: 0,0:00:03.95,0:00:07.06,Default,,0000,0000,0000,,İlk sorumuzda buz pateni pistinde bir buz patencimiz var.
Dialogue: 0,0:00:07.06,0:00:08.63,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:00:08.63,0:00:10.36,Default,,0000,0000,0000,,Patencimiz elinde bir top tutuyor.
Dialogue: 0,0:00:10.36,0:00:14.74,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi kütlesi 0.15 kilogram(kg) olan bir top çizelim.
Dialogue: 0,0:00:14.74,0:00:15.99,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:00:15.99,0:00:18.61,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:00:18.61,0:00:20.58,Default,,0000,0000,0000,,Daha sonra patenci topu fırlatır.
Dialogue: 0,0:00:20.58,0:00:23.64,Default,,0000,0000,0000,,Diyelim ki patencimiz bize doğru bakarken topu ileriye doğru düz bir şekilde fırlatsın.
Dialogue: 0,0:00:23.64,0:00:25.20,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:00:25.20,0:00:27.23,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:00:27.23,0:00:32.79,Default,,0000,0000,0000,,Topu ileriye dümdüz fırlatır.
Dialogue: 0,0:00:32.79,0:00:35.08,Default,,0000,0000,0000,,Bir cismi ileriye doğru düz bir şekilde fırlatmanın zor olduğunu biliyorum
Dialogue: 0,0:00:35.08,0:00:38.49,Default,,0000,0000,0000,,ama onun bunu yapabildiğini varsayalım.
Dialogue: 0,0:00:38.49,0:00:41.51,Default,,0000,0000,0000,,Topu ileri doğru belli bir süratle fırlatır
Dialogue: 0,0:00:41.51,0:00:44.28,Default,,0000,0000,0000,,topun yönünü bildiğimiz için hızını ele alalım
Dialogue: 0,0:00:44.28,0:00:48.00,Default,,0000,0000,0000,,çünkü sürat sadece büyüklükken,
Dialogue: 0,0:00:48.00,0:00:51.20,Default,,0000,0000,0000,,hız yönü de içerir.
Dialogue: 0,0:00:51.20,0:00:58.16,Default,,0000,0000,0000,,Sonuç olarak 0.15 kilogramlık topu ileri doğru 35 metre/saniye hızla fırlatır.
Dialogue: 0,0:00:58.16,0:01:03.16,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:01:03.16,0:01:08.56,Default,,0000,0000,0000,,Patenci ve topun toplam kütlesinin 50 kg olduğu soruda verilmiş.
Dialogue: 0,0:01:08.56,0:01:17.52,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:01:17.52,0:01:20.13,Default,,0000,0000,0000,,Topu fırlatmadan önce patencimiz de top da durgun haldeydi,
Dialogue: 0,0:01:20.13,0:01:22.99,Default,,0000,0000,0000,,bize sorulan topu fırlattıktan sonra
Dialogue: 0,0:01:22.99,0:01:25.00,Default,,0000,0000,0000,,patencinin geri gitme hızı nedir?
Dialogue: 0,0:01:25.00,0:01:28.93,Default,,0000,0000,0000,,Ya da şöyle diyelim buz patenci topu fırlattıktan sonra kendini ne kadar geriye iter?
Dialogue: 0,0:01:28.93,0:01:30.23,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:01:30.23,0:01:33.06,Default,,0000,0000,0000,,Ve patencinin geriye doğru hızı nedir?
Dialogue: 0,0:01:33.06,0:01:36.34,Default,,0000,0000,0000,,Geri gitme hızı tanıdık gelmeyebilir ,
Dialogue: 0,0:01:36.34,0:01:39.60,Default,,0000,0000,0000,,şiddet içerikli konulardan bahsetmek istemesek de geri gitme hızı dediğimizde genelde aklımıza silahlar gelir ,
Dialogue: 0,0:01:39.60,0:01:42.25,Default,,0000,0000,0000,,silahla ateş ettiğinizde
Dialogue: 0,0:01:42.25,0:01:44.83,Default,,0000,0000,0000,,omzunuz geriye gider çünkü
Dialogue: 0,0:01:44.83,0:01:45.90,Default,,0000,0000,0000,,momentumun korunması gerekir.
Dialogue: 0,0:01:45.90,0:01:48.27,Default,,0000,0000,0000,,Ateş edildiğinde hafif olan kurşun ileri doğru gider ve belli bir momentum kazanır.
Dialogue: 0,0:01:48.27,0:01:51.02,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:01:51.02,0:01:54.94,Default,,0000,0000,0000,,Momentum korunacağından omzunuz da geriye doğru hareket eder.
Dialogue: 0,0:01:54.94,0:01:55.78,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:01:55.78,0:01:57.25,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi başka bir problem yapacağız.
Dialogue: 0,0:01:57.25,0:01:58.96,Default,,0000,0000,0000,,Probleme geri dönüyorum.
Dialogue: 0,0:01:58.96,0:02:02.41,Default,,0000,0000,0000,,Daha önce söylediğim gibi momentum korunumludur.
Dialogue: 0,0:02:02.41,0:02:05.76,Default,,0000,0000,0000,,Problemin başında momentum neydi? Yani ilk momentum neydi?
Dialogue: 0,0:02:05.76,0:02:08.29,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:02:08.29,0:02:09.69,Default,,0000,0000,0000,,Kalemin rengini değiştireyim.
Dialogue: 0,0:02:09.69,0:02:11.73,Default,,0000,0000,0000,,İlk momentumu bulmak için toplam kütle ve hızı çarpmalıyız, yani
Dialogue: 0,0:02:11.73,0:02:18.06,Default,,0000,0000,0000,,patenci ve topun kütlelerinin toplamı 50 kg çarpı ilk hızları.
Dialogue: 0,0:02:18.06,0:02:22.11,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:02:22.11,0:02:23.81,Default,,0000,0000,0000,,İlk hızları sıfırdı.
Dialogue: 0,0:02:23.81,0:02:29.80,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:02:29.80,0:02:34.06,Default,,0000,0000,0000,,Böylece momentum sıfır.
Dialogue: 0,0:02:34.06,0:02:37.43,Default,,0000,0000,0000,,İlk momentum sıfır.
Dialogue: 0,0:02:37.43,0:02:41.56,Default,,0000,0000,0000,,Başlangıçta net momentum sıfırdı o zaman sonda yine net momentum sıfır olmalı.
Dialogue: 0,0:02:41.56,0:02:42.88,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:02:42.88,0:02:44.03,Default,,0000,0000,0000,,Top fırlatıldıktan sonra momentum nedir?
Dialogue: 0,0:02:44.03,0:02:47.73,Default,,0000,0000,0000,,Elimizde hızı 35 metre/saniye,
Dialogue: 0,0:02:47.73,0:02:58.04,Default,,0000,0000,0000,,kütlesi 0.15 kg bir top var.
Dialogue: 0,0:02:58.04,0:02:59.71,Default,,0000,0000,0000,,Sayfayı çok doldurmamak için birimleri ihmal edeceğim.
Dialogue: 0,0:02:59.71,0:03:01.93,Default,,0000,0000,0000,,0.15 çarpı topun hızı
Dialogue: 0,0:03:01.93,0:03:05.06,Default,,0000,0000,0000,,yani çarpı 35 metre/saniye.
Dialogue: 0,0:03:05.06,0:03:08.93,Default,,0000,0000,0000,,Topun ve patencinin yeni momentumunu hesaplarsak;
Dialogue: 0,0:03:08.93,0:03:10.02,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:03:10.02,0:03:12.06,Default,,0000,0000,0000,,patencinin kütlesi neydi?
Dialogue: 0,0:03:12.06,0:03:14.44,Default,,0000,0000,0000,,patencinin kütlesi 50-0.15=49.85 kg
Dialogue: 0,0:03:14.44,0:03:21.55,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:03:21.55,0:03:25.33,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:03:25.33,0:03:28.18,Default,,0000,0000,0000,,bunu patencinin hızıyla çarptığımızda yeni momentumunu buluruz.
Dialogue: 0,0:03:28.18,0:03:29.04,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:03:29.04,0:03:31.41,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:03:31.41,0:03:34.89,Default,,0000,0000,0000,,Patencinin hızını bulmak için net momenti sıfıra eşitlemeliyiz,hesaplayalım
Dialogue: 0,0:03:34.89,0:03:37.91,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:03:37.91,0:03:40.64,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:03:40.64,0:03:50.78,Default,,0000,0000,0000,,Topun momenti 0.15 x35=5.25
Dialogue: 0,0:03:50.78,0:03:56.26,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:03:56.26,0:04:02.35,Default,,0000,0000,0000,,artı 49.85 çarpı patencinin hızı
Dialogue: 0,0:04:02.35,0:04:04.55,Default,,0000,0000,0000,,0 a eşit olmalı çünkü
Dialogue: 0,0:04:04.55,0:04:05.93,Default,,0000,0000,0000,,ilk hız sıfırdı
Dialogue: 0,0:04:05.93,0:04:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Her iki taraftan 5.25 i çıkaralım
Dialogue: 0,0:04:10.00,0:04:18.20,Default,,0000,0000,0000,,sonra eşitlik -5.25 =49.85 çarpı
Dialogue: 0,0:04:18.20,0:04:20.28,Default,,0000,0000,0000,,patencinin hızı olur.
Dialogue: 0,0:04:20.28,0:04:23.48,Default,,0000,0000,0000,,Topun momentumunun 5.25 olduğuu söylemiştik.
Dialogue: 0,0:04:23.48,0:04:25.38,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:04:25.38,0:04:29.48,Default,,0000,0000,0000,,Ve sistemin net momentumu sıfıra eşit olmalı
Dialogue: 0,0:04:29.48,0:04:32.66,Default,,0000,0000,0000,,yani diyebiliriz ki patencinin momenti zıt yönde5.25
Dialogue: 0,0:04:32.66,0:04:35.96,Default,,0000,0000,0000,,zorunda ya da patencinin momentumu eksi 5.25 tir deriz.
Dialogue: 0,0:04:35.96,0:04:39.23,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:04:39.23,0:04:41.48,Default,,0000,0000,0000,,Patencinin hızını hesaplamak için momentumu kütleye bölelim.
Dialogue: 0,0:04:41.48,0:04:43.78,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:04:43.78,0:04:48.38,Default,,0000,0000,0000,,Her iki tarafı 49.85 bölüp patencinin hızını bulalım.
Dialogue: 0,0:04:48.38,0:04:49.70,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:04:49.70,0:04:50.72,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:04:50.72,0:05:01.52,Default,,0000,0000,0000,,-5.25 i 49.85 e bölünce sonuç 0.105 metre/saniye çıkar.
Dialogue: 0,0:05:01.52,0:05:05.37,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:05:05.37,0:05:15.52,Default,,0000,0000,0000,,-0.105 metre/saniye
Dialogue: 0,0:05:15.52,0:05:16.27,Default,,0000,0000,0000,,sonuç ilginç
Dialogue: 0,0:05:16.27,0:05:20.37,Default,,0000,0000,0000,,çünkü patencimiz topu saniyede 35 metre ileri fırlatırken
Dialogue: 0,0:05:20.37,0:05:24.67,Default,,0000,0000,0000,,kendisi yaklaşık olarak saniyede 10 santimetre geriye gider.
Dialogue: 0,0:05:24.67,0:05:28.44,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:05:28.44,0:05:30.53,Default,,0000,0000,0000,,Patenci geri gitmesine rağmen,geri gitme hızı çok yavaş.
Dialogue: 0,0:05:30.53,0:05:31.74,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:05:31.74,0:05:34.35,Default,,0000,0000,0000,,Üzerinde düşündüğünüzde bunun bir çeşit tme gücü olduğunu anlarsınız.
Dialogue: 0,0:05:34.35,0:05:35.79,Default,,0000,0000,0000,,Bu aynı zamanda roket fırlatmanın temelidir.
Dialogue: 0,0:05:35.79,0:05:40.12,Default,,0000,0000,0000,,Roketler , kütlesi az ama çok büyük hıza sahip yakıt gazını dışarı fırlatırlar.
Dialogue: 0,0:05:40.12,0:05:44.50,Default,,0000,0000,0000,,Momentin korunması için
Dialogue: 0,0:05:44.50,0:05:47.74,Default,,0000,0000,0000,,roket zıt yönde hareket eder.
Dialogue: 0,0:05:47.74,0:05:51.55,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi bunları kullanabileceğimiz diğer bir probleme bakalım.
Dialogue: 0,0:05:51.55,0:05:54.60,Default,,0000,0000,0000,,Aslında bu video yu burada bitirmek daha mantıklı olacak,
Dialogue: 0,0:05:54.60,0:05:56.76,Default,,0000,0000,0000,,böylece biraz daha zor olan diğer problem için daha fazla vaktimiz olur.
Dialogue: 0,0:05:56.76,0:05:58.52,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:05:58.52,0:05:59.76,Default,,0000,0000,0000,,Görüşmek üzere.
Dialogue: 0,0:05:59.76,0:06:00.15,Default,,0000,0000,0000,,-